Tác giả: Hà Duy
Biên tập: Minh Thảo
Tích tắc, tích tắc… đồng hồ quay. 24 tiếng vẫn chầm chậm trôi qua như bao ngày. Ta vẫn bắt gặp những khuôn mặt thân quen, đi qua những con đường mòn đã cũ, và rồi, đắm mình trong guồng quay công việc đầy hối hả, bộn bề. Cứ như thế, vòng lặp vẫn tiếp diễn với cuộc sống nơi phố thị. Khi ấy, ta chỉ mong những chuyến đi, đi đây đi đó để cho mình một khoảng lặng – đủ ngắn để không “lạc nhịp” với công việc, nhưng cũng đủ dài để tĩnh tâm, thư giãn và bước tiếp.
Có lẽ, cánh cửa thần kỳ của Doraemon sẽ là món bảo bối hữu hiệu để rút ngắn khoảng cách giữa văn phòng làm việc và những chuyến đi. Chỉ cần xoay tay nắm và mở cửa, ta vừa đặt chân đến vùng đất mới, vừa có thể hoàn thành công việc của mình. Những tưởng chỉ là một viễn cảnh trong phim ảnh, giờ đây điều đó đã trở thành sự thật!
Với những người đi theo xu hướng du mục kỹ thuật số (digital nomad), chỉ cần một chiếc laptop và kết nối internet, họ đã có thể biến mọi nơi trên thế giới trở thành văn phòng làm việc tạm thời của mình. Giống như cánh cửa thần kỳ, internet, mạng xã hội và kỹ năng làm việc số (digital skills) đã giúp họ mở ra những cánh cửa vô tận để lắng nghe bản thân và khám phá thế giới.
“Tái định nghĩa” xu hướng làm việc hiện đại trong kỷ nguyên số
Du mục kỹ thuật số chỉ những người ưa thích du lịch và thường xuyên “xê dịch”, không phụ thuộc vào địa điểm làm việc truyền thống nhờ vào quá trình làm việc từ xa qua các thiết bị công nghệ. Điều này cho phép họ tự do khám phá thế giới mà vẫn duy trì công việc hằng ngày.
Sự xuất hiện của xu hướng này đã phá vỡ những quy chuẩn thông thường như “an cư lạc nghiệp”. Thay vì gò bó trong bốn bức tường văn phòng, xu hướng du mục kỹ thuật số lại khuyến khích môi trường làm việc linh hoạt, chủ động, đề cao tính sáng tạo, khơi nguồn cảm hứng và đem lại sự cân bằng – hầu hết đều là những thứ mà nhiều người đi làm đang tìm kiếm. Bằng cách rút ngắn khoảng cách giữa công việc và du lịch, du mục kỹ thuật số không chỉ là một xu hướng tạm thời mà còn là mô hình làm việc của tương lai, nơi sự tự do cá nhân và hiệu quả tập thể song hành.
Sự lên ngôi của du mục kỹ thuật số: Để văn phòng không còn là giới hạn!
Xu hướng làm việc kỹ thuật số đã manh nha xuất hiện từ cuối thế kỷ trước, nhưng nó chỉ thực sự nổi lên mạnh mẽ trong vài năm trở lại đây. Theo báo cáo Digital Nomads: Nomading Normalizes in 2024 của MBO Partners, “dân số” du mục kỹ thuật số đã có sự gia tăng đáng kể, từ khoảng 7,3 triệu người vào năm 2019 lên đến 18 triệu người vào năm 2024. Chỉ trong 5 năm, con số đã tăng lên gấp đôi! Tốc độ tăng trưởng ấn tượng này là một minh chứng cho thấy du mục kỹ thuật số thật sự là một “cơn sốt” trong thời đại chuyển đổi số như hiện nay.
Nguyên nhân đầu tiên phải kể đến sự phát triển vượt bậc của khoa học hiện đại, đặc biệt là internet và các thiết bị công nghệ, đã làm cho thế giới “phẳng” đến mức, không gian địa lý không còn là rào cản đối với việc giao tiếp và hợp tác toàn cầu. Điều này giúp chúng ta tiếp cận được nguồn lực và cơ hội từ khắp nơi trên thế giới. Có lẽ vì vậy mà các công ty, tổ chức, doanh nghiệp ngày càng linh hoạt hơn trong việc cho phép nhân sự làm việc từ xa.
Một yếu tố quan trọng khác thúc đẩy xu hướng này chính là sự thay đổi trong cách nhìn nhận về công việc. Trước đây, mô hình “9-to-5” (làm việc văn phòng từ 9 giờ sáng đến 5 giờ chiều) là tiêu chuẩn thường thấy. Song, trong một thế giới đầy biến động, nơi mà công nghệ cho phép con người làm việc mọi lúc mọi nơi, quan niệm này đã dần trở nên lỗi thời. Ngày càng có nhiều người ưa chuộng phong cách làm việc tự do – vừa theo đuổi đam mê cá nhân, vừa khám phá thế giới mà không cần đánh đổi quá nhiều với sự nghiệp.
Đặc biệt, đại dịch COVID-19 đã đẩy nhanh sự chuyển đổi này, buộc nhiều doanh nghiệp phải thay đổi cách tư duy và người đi làm phải thích nghi với xu hướng làm việc từ xa. Điều này giúp họ nhận ra rằng, không cần có mặt tại văn phòng truyền thống vẫn có thể đảm bảo hiệu suất công việc. Chính nhờ sự linh hoạt, tự do và khả năng kết hợp giữa công việc và trải nghiệm cuộc sống, xu hướng làm việc du mục kỹ thuật số đã biến mỗi ngày đi làm là một trải nghiệm mới – khi không còn nỗi ám ảnh vào mỗi buổi sáng thứ hai hay cảm giác buồn tẻ, chán chường trong những ngày chen chúc với dòng người vồn vã.
Không gì là hoàn hảo
Đi du lịch, đặt chân đến những vùng đất mới trong khi vẫn làm việc từ xa và kiếm được nhiều tiền – đó có lẽ là một vỏ bọc hào nhoáng phổ biến mà nhiều người vẫn lầm tưởng về du mục kỹ thuật số. Nghe có vẻ đơn giản, thế nhưng, digital nomad không phải sân chơi dành cho tất cả mọi người, vì vốn dĩ không gì là hoàn hảo! Nếu chỉ nhìn vào mặt tốt của nó, bạn sẽ dễ ôm mộng về một công việc “làm ít ăn nhiều”, để rồi khi bước chân vào thực tế, bạn có thể sẽ vỡ mộng!
Bên cạnh những cơ hội và trải nghiệm thú vị, làm việc du mục kỹ thuật số cũng là một “con dao hai lưỡi” khi luôn tiềm ẩn không ít rủi ro. Trong số đó, sự cô đơn và nỗi nhớ nhà là thách thức hàng đầu mà một người theo đuổi lối sống này cần phải đối mặt. Bởi lẽ, những người du mục kỹ thuật số thường di chuyển liên tục nên họ phải chấp nhận sống xa gia đình và gặp khó khăn trong việc duy trì các mối quan hệ lâu dài. Dần dần, sự thiếu kết nối xã hội có thể sẽ làm giảm sự hạnh phúc và chất lượng cuộc sống của họ. Nếu không thể cân bằng giữa các yếu tố tinh thần và xã hội, họ sẽ dễ từ bỏ lối sống này và quay trở lại cuộc sống cố định (Hensellek & Puchala, 2021).
Bên cạnh đó, ổn định tài chính cũng là một thách thức rất lớn khi việc duy trì công việc không phải lúc nào cũng dễ dàng. Vấn đề này xuất phát từ tính chất công việc linh hoạt, tự do hoặc theo hợp đồng ngắn hạn, khiến thu nhập của họ thường không ổn định. Thậm chí, nhiều du mục kỹ thuật số phải đối mặt với khó khăn trong việc giải quyết các vấn đề về thuế khi làm việc ở nhiều nơi trên thế giới.
Ngoài ra, cũng phải nhắc đến rào cản về ngôn ngữ và cú sốc văn hóa. Sự “chênh phô” về lối sống và cách sinh hoạt giữa những quốc gia khác nhau, ít nhiều sẽ gây ra cảm giác “lệch nhịp”, lạc lõng và cô lập đối với những người lựa chọn lối sống du mục kỹ thuật số. Điều này buộc họ phải nhanh chóng thích nghi và thay đổi, nếu không, chính sự tự do hằng mong ước sẽ “phản tác dụng” và khiến họ đánh đổi rất nhiều.
Vậy, làm thế nào để trở thành một du mục kỹ thuật số vừa tận hưởng niềm vui với công việc, vừa kiểm soát được những rủi ro?
Bài học “tự do nhưng phải tự lo!”
Tự do trong cách sắp xếp công việc và quản lý thời gian, nhưng đồng thời cũng phải tự chủ về mặt tài chính, nguồn lực và lên kế hoạch kỹ càng trước mọi tình huống có thể xảy ra. Với hướng đi này, Sông An mời bạn tìm đến trang Góc đọc Sức khỏe nghề nghiệp để có sự chuẩn bị về:
- Kỹ năng làm việc tương lai, thích ứng linh hoạt với sự thay đổi qua bài viết Human+ Skills: Chìa khóa thành công cho thế giới việc làm tương lai và Future Fit: Vũ khí bí mật để “không tuột xích” trong thế giới công việc thay đổi chóng mặt
- AI và bí kíp làm chủ công nghệ qua bài viết Để không một ai bị bỏ lại đằng sau: Sống cùng AI
- Cách đối diện với khó khăn, vượt qua biến cố qua bài viết Hiểu rõ bản thân, vượt qua biến cố: Khám phá mô hình 4S của Schlossberg
Hy vọng rằng, những gợi ý của Sông An sẽ là hành trang cần thiết để bạn bắt đầu chuyến đi khám phá bản thân, khai mở thế giới và tìm thấy “cánh cửa thần kỳ” kết nối công việc và cuộc sống.
Tài liệu tham khảo:
Vietcetera. (2021). Digital nomad – Xê dịch nhưng không thất nghiệp. https://vietcetera.com/vn/digital-nomad-la-ai-ma-di-dau-cung-co-van-phong
Global Citizen Solutions. (2024). Full Report: Global Digital Nomad. https://www.globalcitizensolutions.com/intelligence-unit/reports/global-digital-nomad-report/global-digital-nomad-full-report/
MBO Partners. (2024). Digital Nomads: Nomading Normalizes in 2024. https://info.mbopartners.com/rs/mbo/images/2024_Digital_Nomads_Report.pdf
Hensellek, S., Puchala, N. (2021). The Emergence of the Digital Nomad: A Review and Analysis of the Opportunities and Risks of Digital Nomadism. Springer, Cham. https://doi.org/10.1007/978-3-030-62167-4_11
Bài viết liên quan: