Bởi tác giả Christine Walker
Tỷ lệ thất nghiệp tăng vọt và cảm giác dễ bị tổn thương đang ngày càng lan rộng trong giai đoạn khủng hoảng do COVID-19. Nhiều bậc cha mẹ sau khi trải qua cảm giác thoải mái khi được nghỉ ngơi sau một thời gian làm việc nay lại dường như thấy mình đang bấp bênh tự hỏi làm sao để giúp đỡ tài chính gia đình, mà không trở nên thờ ơ với con cái. Là những người làm tham vấn hướng nghiệp, chúng tôi thấy mình đang ở vị trí đặc biệt để hỗ trợ nhóm đối tượng này.
Khi tôi đang có thai đứa con đầu lòng ở tháng thứ 8 thì chồng tôi bị mất việc tại một doanh nghiệp lớn trong lĩnh vực kế toán. Vào lúc đó tôi vẫn còn đang đi làm cho nên tôi biết rằng tôi có thể tiếp tục đi dạy nếu cần thiết. Thế nhưng tôi lại không cần phải đi làm nữa và ở nhà gần 10 năm để chăm sóc gia đình ngày một đông thành viên hơn. Nhưng sau đó thì chồng tôi lại bị mất việc lần nữa mà không một lời cảnh báo trước. Hồ sơ cá nhân của tôi đã quá cũ kỹ. Tài khoản LinkedIn của tôi thì nhìn rất buồn cười, và bằng cấp giảng dạy thì lại hết hạn. Nhìn những đứa con nhỏ đang hoàn toàn phụ thuộc vào chúng tôi, tôi cảm thấy mình yếu đuối và đầy mâu thuẫn.
Theo kinh nghiệm của bản thân tôi thì trước khi các bậc nội trợ tiến hành quá trình tìm kiếm việc làm, điều quan trọng mà họ cần làm là giải quyết những ưu tiên có tính chất mâu thuẫn hay có sự thay đổi. Cách hỗ trợ hiệu quả bao gồm việc phân loại bốn yếu tố chính là thời điểm, thế mạnh, sự cân bằng giữa công việc – cuộc sống, cũng như ý nghĩa và mục đích.
Thời điểm chuyển đổi
Thảo luận về thời gian là bước cần thiết đầu tiên. Những bậc cha mẹ khi có áp lực về tài chính sẽ có những ưu tiên khác so với những người có thời gian thư thả để khám phá các lựa chọn khác nhau. Những câu hỏi nên đặt ra cho người đang tìm việc là:
- Điều gì hấp dẫn để bạn quay trở lại với công việc ngay lúc này?
- Nếu như bạn quay trở lại với công việc vào lúc này thì cuộc sống và nếp sống hiện tại của bạn sẽ có những thay đổi nào?
- Những kỹ năng hay kinh nghiệm nào mà bạn muốn có được trước khi tìm kiếm một công việc?
- Bạn có thể nghĩ đến một thời điểm nào tốt hơn cho sự thay đổi này hay không? Đó là lúc nào và tại sao?
- Tình hình khủng hoảng do COVID-19 hiện nay sẽ tác động như thế nào đến thời gian chuyển đổi của bạn?
Đến đây sẽ có một số bậc cha mẹ có thể nhận ra rằng họ chưa sẵn sàng để gia nhập lại vào thị trường lao động cho nên những người làm tham vấn có thể giúp họ triển khai một kế hoạch nghề nghiệp để họ bắt đầu thực hiện nhằm hướng đến mục tiêu đi làm trong tương lai.
Sức mạnh của việc xác định thế mạnh của bản thân
Thế mạnh trong tính cách là những khía cạnh thiết yếu cho biết chúng ta là ai và khi những thế mạnh này khi được lồng ghép vào nghề nghiệp thì chúng ta trở nên gắn bó hơn với công việc (Baker, 2018). Công cụ VIA Inventory of Strengths (VIA Institute on Charater, 2020) là một bảng đánh giá có giá trị đối với những bậc cha mẹ ở nhà nội trợ. Công cụ đánh giá VIA và phương pháp can thiệp dựa trên thế mạnh bản thân đã cho thấy những kết quả khả quan trong việc gia tăng sự tự tin vào năng lực của bản thân và tăng cường cảm xúc tích cực cho các bậc cha mẹ (Waters & Sun, 2017).
Gần đây tôi có làm việc với một thân chủ đang cảm thấy vô vọng khi cô hình dung các con của cô sẽ rời khỏi gia đình để đi học đại học hoặc đi làm. Cô đã trải qua ý tưởng tự vẫn khi đoán trước rằng mình sẽ mất đi vai trò làm mẹ “toàn thời gian” này. Sau khi chắc chắn rằng thân chủ của tôi đang được một nhà chuyên môn về sức khoẻ tâm thần hỗ trợ, tôi đã làm việc với cô để đưa ra một cách nhìn lành mạnh hơn. Trong buổi thảo luận của chúng tôi về kết quả bảng đánh giá VIA của cô, lần đầu tiên cô tin rằng ngoài việc đóng góp cho gia đình của mình, cô còn có những thứ đáng giá có thể đóng góp cho thế giới. Sự vô vọng trong cô dần mất đi và cô bắt đầu tích cực hành động hướng đến những mục tiêu nghề nghiệp mới. Đây là sức mạnh của việc đánh thức thân chủ dựa vào thế mạnh của họ.
Sau đây là những câu hỏi mà bạn có thể hỏi nhằm xác định các thế mạnh của thân chủ sau khi họ đã sử dụng bất cứ những công cụ nào mà bạn cung cấp:
- Bạn có muốn thay đổi thứ tự của những thế mạnh nổi bật nhất trong bạn?
- Có những thế mạnh nào có vẻ là không phù hợp không?
- Hãy cho tôi biết làm cách nào mà bạn sử dụng những thế mạnh này trong cuộc sống hàng ngày của bạn.
- Bạn đã sử dụng được những thế mạnh của mình trong thời điểm khủng hoảng do COVID-19 ra sao?
- Làm cách nào để bạn có thể thấy mình đang sử dụng những thế mạnh của bản thân trong nghề nghiệp?
Phần lớn những thân chủ ở nhà nội trợ của tôi thường có một thế mạnh nổi bật thể hiện qua bài khảo sát của họ nhưng thế mạnh này dường như lại không được công nhận. Tôi thấy rằng đây thường là chìa khóa dẫn đến một điều quan trọng đang thiếu sót trong cuộc sống của họ. Ví dụ như tôi có một thân chủ có những điểm mạnh nổi bật như lòng biết ơn, đề cao cái đẹp, quan tâm đến giá trị tinh thần, và công bằng. Cho nên tôi không lấy làm ngạc nhiên khi cô ấy cân nhắc lựa chọn làm giáo viên dạy yoga. Tuy nhiên, cô ấy dường như không mấy thích thú về lựa chọn đó. Khi tôi hỏi cô ấy nếu có một thế mạnh nào mà cô ấy nghĩ là không phù hợp thì cô trả lời tôi rằng cô không thể nào hiểu được tại sao sự công bằng lại là điểm mạnh của cô. Rồi chúng tôi bắt đầu trò chuyện về sự công bằng là như thế nào trong cuộc sống của cô ấy. Khi chúng tôi khám phá ý tưởng này thì tôi cảm nhận được nguồn năng lượng trong giọng nói của cô ấy. Đây vốn là điều mà tôi đã không cảm nhận được trước đó. Cô ấy bắt đầu nhớ về những giấc mơ thời thơ ấu và sau khi tìm hiểu rõ thêm thì thân chủ của tôi quyết định rằng cô ấy muốn nỗ lực tập trung để trở thành một người làm công tác xã hội. Có đôi khi, tất cả những gì mà thân chủ cần để tìm ra một hướng đi rõ ràng cho tương lai chỉ là cuộc trò chuyện về việc tận dụng một thế mạnh còn bỏ ngõ vào trong cuộc sống của họ một cách trọn vẹn hơn.
Đánh giá những nhu cầu cân bằng giữa công việc và cuộc sống
Thảo luận về những nhu cầu cân bằng giữa công việc – cuộc sống cũng là một bước đi quan trọng. Có một sự khác biệt lớn giữa làm việc toàn thời gian bên ngoài, làm việc bán thời gian, và thiết lập ra một khung giờ riêng khi làm việc tại nhà. Những câu hỏi mà người đang tìm việc có thể cần trong việc tìm hiểu này bao gồm:
- Bạn muốn làm việc vào ngày nào và giờ nào?
- Bạn muốn di chuyển đến công ty bằng hình thức nào?
- Bạn cần mức độ linh hoạt như thế nào trong công việc? Bạn có muốn rằng mình có thể xin nghỉ phép khi con cái bị bệnh?
- Những phúc lợi nào thì thỏa đáng cho sự thay đổi này?
- Những nhu cầu của bạn có thay đổi do tình hình đại dịch này không? Bạn có muốn một công việc có thể đáp ứng nhu cầu hiện tại của mình hay bạn muốn một công việc đáp ứng nhu cầu trong tương lai của bạn khi chúng ta đã vượt qua thời gian khủng hoảng?
Để tránh đối đầu với những mâu thuẫn về sự cân bằng, thân chủ có khi đưa ra những phản hồi không thực tế chẳng hạn như “Tôi có thể lái xe đến bất cứ nơi nào”. Khi điều này xảy ra, điều quan trọng là cần nhẹ nhàng tìm hiểu từ những điều không thống nhất hay những phản hồi tích cực ở mức thái quá nhằm giúp thân chủ của bạn không bị lãng phí thời gian theo đuổi những giấc mơ không thể thực hiện được.
Khám phá ý nghĩa và mục đích
Có không ít các bậc cha mẹ nội trợ quyết định những sự thay đổi lớn trong nghề nghiệp khi quay trở lại với lực lượng lao động (Wong, 2015). Với một số câu hỏi sau đây, bạn có thể cân nhắc sử dụng để cùng khám phá ý tưởng này với thân chủ:
- Theo bạn, ý nghĩa và sự hoàn thành mong ước cá nhân đóng vai trò như thế nào trong công việc?
- Điều gì khiến bạn quay trở lại với công việc?
- Bạn sẽ muốn làm gì nếu bạn biết mình sẽ không thất bại?
- Có khi nào bạn cảm thấy bản thân đang chìm đắm trong công việc hoặc thấy mình đang tận hưởng quá trình làm việc?
- Có khi nào bạn chứng kiến căng thẳng và đau khổ trong thời gian đại dịch mà điều đó làm thay đổi quan điểm của bạn về ý nghĩa và mục đích của công việc?
TÌm kiếm việc trong giai đoạn bất ổn toàn cầu
Trong những điều kiện ổn định thì việc tìm kiếm việc làm một cách tập trung thường sẽ gặt hái được những kết quả tích cực so với việc tìm kiếm không tập trung. Điều này còn quan trọng hơn trong giai đoạn bất ổn toàn cầu. Khi thân chủ tìm hiểu về thời điểm, thế mạnh, sự cân bằng giữa công việc – cuộc sống cũng như ý nghĩa và mục đích làm việc thì họ cũng đưa ra nhiều mục tiêu hay cảm xúc mang tính mâu thuẫn vốn có thể làm cản trở họ. Những người làm công tác tư vấn nghề nghiệp có thể giúp họ tự tin bước về phía trước và tìm được một công việc đáp ứng được nhu cầu của họ.
| Thông tin tác giả
Christine Walker, CLC, CCSP, là một nhà tham vấn hướng nghiệp và tham vấn cuộc sống, nhà giáo dục được cấp phép và cũng là người mẹ của 4 đứa con. Cô ấy cam kết việc phải giúp các người mẹ tìm được việc làm nào giúp họ cả về sự đảm bảo tài chính lẫn sự cân bằng trong công việc – cuộc sống mà họ cần. Cô là thành viên của Hiệp hội Tư vấn Hoa Kỳ, Hiệp hội Tư vấn tiểu bang Connecticut và Hiệp hội phát triển sự nghiệp quốc gia. Bạn có thể liên hệ với cô ấy tại christine@christinewalkercoaching.com hay www.christinewalkercoaching.com.
Người dịch: Hiền Nguyễn
Biên tập: Truc Le
Nguồn bài viết:
Stay-at-Home Parents and COVID-19: What to Explore Before Starting a Job Search (ncda.org)
Photo by PNW Production from Pexels
Bài viết liên quan: