Tác giả: Hoàng Nguyễn
Biên tập: Minh Thảo
Trong nghệ thuật, nghệ sĩ không chỉ là người tạo ra cái đẹp, mà còn là người giải quyết vấn đề theo cách độc đáo – một cách không bị ràng buộc bởi những quy tắc cứng nhắc. Họ thử nghiệm, quan sát, sai và sửa, kiên nhẫn đi tìm hình thức biểu đạt phù hợp nhất cho cảm xúc và ý tưởng của mình. Điều này cũng có thể đúng trong hành trình phát triển nghề nghiệp. Khi áp dụng tư duy nghệ sĩ vào việc đối mặt với khó khăn trong công việc, chúng ta có cơ hội nhìn nhận vấn đề từ một góc độ khác, vượt qua rào cản tâm lý và tìm ra những giải pháp linh hoạt hơn.
Tư duy “Canvas trắng” – Tái định hình lại nghề nghiệp
Trong hội họa, khoảnh khắc một nghệ sĩ đứng trước tấm vải canvas trắng luôn mang theo cả sự hồi hộp lẫn tự do tuyệt đối. Ở đó, quá khứ không còn ảnh hưởng – những nét vẽ cũ, những sai sót hay thành công trước đây đều không còn tồn tại. Tấm canvas trắng không đòi hỏi sự hoàn hảo, nó chỉ mời gọi sự bắt đầu. Và chính trong khoảng không tinh khôi ấy, nghệ sĩ có thể vẽ nên bất cứ điều gì – một khung cảnh mới, một cảm xúc chưa từng chạm tới, một thế giới chưa từng tồn tại.
Trong sự nghiệp cũng vậy. Những khủng hoảng như bị sa thải, mất phương hướng hay cảm giác cạn kiệt động lực đôi khi khiến ta rơi vào hoang mang. Nhưng nếu nhìn từ góc độ của “tấm canvas trắng”, thì đó không phải là điểm kết thúc – mà là cơ hội để bắt đầu lại. Bạn không cần tiếp tục vẽ theo những khuôn mẫu cũ kỹ từng khiến mình bế tắc. Bạn có thể lựa chọn tái định hình sự nghiệp của mình theo một cách mới – bắt đầu từ sự tò mò, từ những câu hỏi trung thực về điều gì khiến mình sống động, điều gì mình thực sự muốn tạo ra trong thế giới này. Với một tâm thế cởi mở, không bị ràng buộc bởi định kiến hay thất bại cũ, bạn có thể biến khủng hoảng thành một hành trình khám phá – như một nghệ sĩ, vẽ lại chính cuộc đời mình.
Câu hỏi gợi mở:
- Nếu sự nghiệp của bạn là một bức tranh, bạn muốn nó có màu sắc gì?
- Nếu được bắt đầu lại từ đầu, bạn sẽ chọn đặt nét vẽ đầu tiên ở đâu?
- Có điều gì bạn từng khao khát làm nhưng đã gác lại vì sợ “vẽ sai”?
- Những màu sắc nào bạn đã dùng quá nhiều trong quá khứ mà giờ đây bạn muốn thay đổi?
Quan sát như một nghệ sĩ – Tìm cảm hứng từ bên ngoài
Trong hội họa, một nghệ sĩ không chỉ nhìn thế giới qua đôi mắt bình thường mà còn bằng một cách thức rất riêng. Họ tìm thấy vẻ đẹp ở những chi tiết mà người khác dễ dàng bỏ qua – một cái bóng lung linh trên tường, một chiếc lá rơi trong gió, hay chỉ là ánh sáng chiếu qua khung cửa sổ. Những điều bình thường, tưởng chừng như vô nghĩa, lại trở thành những khoảnh khắc tuyệt vời trong tác phẩm của họ. Cách nhìn này không chỉ là kỹ thuật, mà là một nghệ thuật tự thân – khả năng tìm thấy vẻ đẹp trong những điều nhỏ bé nhất.
Trong sự nghiệp, khi đối mặt với bế tắc hay cảm giác mất dần động lực, chúng ta dễ dàng bị mắc kẹt trong chính những suy nghĩ và cảm xúc của mình. Tuy nhiên, theo một cách nghệ sĩ, thay vì giam mình trong khủng hoảng, ta có thể thử mở rộng tầm nhìn và tìm cảm hứng từ những ngành nghề khác, hoặc có thể từ những người đã từng đi qua con đường khó khăn tương tự. Mỗi người, mỗi lĩnh vực đều mang trong mình những bài học quý giá. Bằng cách nhìn nhận vấn đề từ nhiều góc độ khác nhau, chúng ta không chỉ có thể làm mới lại góc nhìn của mình, mà còn tìm thấy những giải pháp bất ngờ – như một nghệ sĩ tìm thấy sự sáng tạo từ những gì tưởng chừng như đơn giản nhất.
Câu hỏi gợi mở:
- Nếu xem công việc như một bức tranh chưa hoàn thành, bạn sẽ thêm vào đó những chi tiết nào để làm nó sinh động hơn?
- Bạn đã bao giờ thử nhìn công việc của mình từ góc nhìn của một người ngoài cuộc chưa? Nếu có, bạn thấy gì thú vị?
- Nếu công việc của bạn là một tác phẩm nghệ thuật, bạn sẽ thấy những chi tiết nào trong ngày làm việc thường nhật mà trước đây bạn đã bỏ qua?
“Mixed media” – Kết nối những yếu tố tưởng chừng không liên quan
Trong hội họa, có những nghệ sĩ không giới hạn bản thân trong một phong cách hay kỹ thuật duy nhất. Thay vào đó, họ kết hợp nhiều phong cách, chất liệu và kỹ thuật khác nhau để tạo ra những tác phẩm độc đáo và mới mẻ. Chẳng hạn, trong các tác phẩm Mixed media, nghệ sĩ sử dụng sự kết hợp giữa sơn dầu, màu nước, vải, giấy và các vật liệu không truyền thống để tạo ra những hiệu ứng ấn tượng và mang tính thử nghiệm cao. Những sự kết hợp này không chỉ làm cho tác phẩm thêm phần sáng tạo, mà còn phản ánh cách nghệ sĩ nhìn nhận và phản ứng với thế giới xung quanh mình một cách đa chiều.
Tương tự, trong sự nghiệp, con đường đi đến thành công không phải lúc nào cũng thẳng tắp. Khi cảm thấy bế tắc, thay vì chỉ nhìn vào công việc hiện tại, chúng ta có thể kết hợp các kỹ năng và kinh nghiệm từ những lĩnh vực khác nhau để tạo ra giá trị mới. Đôi khi, việc thử nghiệm với những phương pháp chưa từng nghĩ đến, hoặc kết hợp những kỹ năng đã học từ các công việc khác, có thể giúp bạn tìm ra hướng đi sáng tạo và đột phá. Khi ta mở rộng khả năng kết nối những yếu tố khác nhau trong sự nghiệp, ta không chỉ vượt qua khủng hoảng mà còn khám phá được tiềm năng chưa được khai thác trong chính bản thân mình.
Câu hỏi gợi mở:
- Bạn có thể kết hợp hai lĩnh vực bạn yêu thích để tạo ra một hướng đi mới không?
- Bạn có kỹ năng nào có thể áp dụng vào công việc mà bạn chưa từng nghĩ tới không?
- Bạn có từng học hoặc làm điều gì tưởng chừng không liên quan đến công việc hiện tại – nhưng thật ra đang âm thầm giúp bạn?
(Ví dụ: một kỹ năng mềm, một sở thích cũ, một trải nghiệm làm thêm…) - Có công việc nào bạn từng làm, dù không liên quan chuyên môn, nhưng giúp bạn rèn được kỹ năng đáng giá hôm nay?
Kết
Nếu sự nghiệp là một tác phẩm nghệ thuật, thì mỗi giai đoạn khủng hoảng không phải là một “lỗi sai”, mà chỉ là một nét vẽ còn dang dở – đang chờ bạn tiếp tục bồi đắp, chỉnh sửa hoặc biến hóa thành điều gì đó đầy bất ngờ. Tiếp cận sự nghiệp bằng tư duy sáng tạo không có nghĩa là bỏ qua thực tế, mà là chọn một cách nhìn mới: nhìn nhận khó khăn nghề nghiệp như là chất liệu để tái tạo bản thân, làm giàu thêm cho hành trình nghề nghiệp. Hãy thử nhìn sự nghiệp như một nghệ sĩ: không có thất bại, chỉ có thử nghiệm. Và mỗi thử nghiệm đều mang bạn đến gần hơn với một phiên bản chân thực, sống động và trọn vẹn hơn của chính mình.
Bài viết liên quan: