Tác giả: Sarah Kelly
Nền kinh tế công việc tự do (Gig Economy) nói đến một thị trường lao động gồm các công việc ngắn hạn, tạm thời hoặc tự do, nơi các cá nhân được thuê theo từng dự án hoặc phần việc, thay cho công việc toàn thời gian cho một nhà tuyển dụng. Trong nền kinh tế công việc tự do, người lao động thường là nhân viên hợp đồng thời vụ độc lập, tức họ không được hưởng các phúc lợi truyền thống như bảo hiểm y tế, nghỉ phép có lương hoặc lương hưu trí. Thay vào đó, họ có sự linh hoạt trong việc lựa chọn thời gian và địa điểm làm việc, tạo điều kiện cho sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống hoặc có cơ hội có nhiều nguồn thu nhập cùng lúc (McKinsey, 2023). Đối với nhiều người mẹ, việc cân bằng giữa yêu cầu trong vai trò làm mẹ và công việc toàn thời gian là một thách thức.
Trong năm 2016, khi tham gia nền kinh tế công việc tự do với vai trò là nhân viên hợp đồng thời vụ trong lĩnh vực công nghệ và an ninh mạng, công việc này đã giúp tôi duy trì và không làm gián đoạn quá trình làm việc trong lĩnh vực của mình. Nó cũng mang đến cho tôi sự linh hoạt tôi cần khi là một người mẹ có con nhỏ. Mặc dù có nhiều lợi thế, nền kinh tế công việc tự do cũng có các hạn chế, đơn cử về mặt tài chính hoặc giới hạn trong phát triển nghề nghiệp. Dưới đây là một số lợi thế và hạn chế, cùng với các đề xuất để các chuyên viên hướng nghiệp hỗ trợ hiệu quả các thân chủ là các mẹ đang cân nhắc tham gia nền kinh tế công việc tự do.
Lợi thế của nền kinh tế công việc tự do
Cả gia đình nói chung và người mẹ nói riêng đều có thể hưởng lợi từ nền kinh tế công việc tự do.
Sự linh hoạt để ưu tiên cho gia đình
Một trong những lợi thế lớn nhất của nền kinh tế công việc tự do đối với các mẹ là sự linh hoạt nó đem lại. Không giống các công việc truyền thống, với lịch trình cứng nhắc và thời gian làm việc dài có thể mâu thuẫn với cam kết gia đình, công việc tự do cho phép các mẹ tự đặt ra thời gian làm việc và làm việc ở bất kỳ đâu (Wilson, 2023). Các mẹ thường gặp khó khăn trong việc cân bằng giữa công việc và cuộc sống, có thể cảm thấy bị giằng xé giữa sự thăng tiến trong công việc và thời gian chất lượng cho gia đình. Nền kinh tế công việc tự do trao quyền cho các mẹ tự chủ lịch trình, cho phép sự linh hoạt. Ngoài ra, công việc tự do cũng đem đến sự linh hoạt để ưu tiên cho gia đình mà không đánh đổi các khát vọng nghề nghiệp (Henderson, n.d.).
Dễ dàng quay lại thị trường lao động
Đối với nhiều mẹ, việc quay lại thị trường lao động sau thời gian nghỉ nuôi con khá đáng sợ. Nền kinh tế công việc tự do giúp cánh cửa quay lại làm việc hoặc chuyển sang con đường nghề nghiệp mới rộng mở hơn cho các mẹ. Với yêu cầu chi phí khởi điểm thấp và sắp xếp công việc linh hoạt, công việc tự do đem đến môi trường hỗ trợ các mẹ dễ dàng quay lại lực lượng lao động hơn. (Ashford et al., 2018).
Thách thức của nền kinh tế công việc tự do
Các chuyên viên hướng nghiệp có thể hỗ trợ thân chủ vượt qua thách thức của nền kinh tế công việc tự do bằng việc hướng dẫn định hướng vượt qua vấn đề thu nhập bấp bênh, tiếp cận đến các phúc lợi như chăm sóc sức khỏe và lương hưu trí, cân bằng giữa công việc và cuộc sống, và thích nghi với sự thay đổi trên thị trường. Điều này bao gồm cung cấp các chiến lược lập ngân sách và lập kế hoạch tài chính, kết nối khách hàng với các nguồn lực, phát triển kỹ năng thiết lập ranh giới và nuôi dưỡng một tư duy thích nghi và chăm sóc bản thân để phát triển trong một môi trường làm việc năng động.
Thiếu phúc lợi
Một trở ngại đáng kể với người làm việc thời vụ là việc thiếu các phúc lợi phổ biến được hưởng trong các vị trí công việc truyền thống. Để giải quyết vấn đề này, họ có thể tìm hiểu các lựa chọn phúc lợi độc lập, như tự mua bảo hiểm y tế, tự lập một tài khoản lương hưu trí như 401(k) hoặc IRA. Ngoài ra, việc tìm hiểu về các tổ chức hoặc hiệp hội chuyên nghiệp có thể giúp tìm ra được những nơi cung cấp phúc lợi tập thể cho nhân viên. Để xử lý được khía cạnh này của công việc làm thời vụ, việc lên ngân sách bảo đảm được các chi phí như chăm sóc sức khỏe, lương hưu trí và nghỉ phép có lương đóng vai trò quan trọng.
Quản lý thuế khi là một người lao động tự do
Một thách thức khác đối với người làm việc thời vụ là việc hiểu và quản lý thuế một cách hiệu quả. Để làm được việc này, họ cần có bộ hồ sơ chi tiết về thu nhập và chi phí trong suốt năm và nên tận dụng các phần mềm hoặc ứng dụng để theo dõi chính sát tài chính. Họ nên làm quen với các khoản khấu trừ thuế và ưu đãi thuế cho người hoạt động tự doanh, chẳng hạn như các khoản khấu trừ cho chi phí văn phòng tại gia, chi phí công tác và mua sắm thiết bị. Hãy cân nhắc xin tư vấn từ chuyên gia về thuế chuyên làm việc với những người hoạt động tự doanh để đảm bảo tận dụng tất cả các ưu đãi thuế có sẵn mà vẫn tuân thủ luật. Cuối cùng, việc tạo một tài khoản ngân hàng riêng cho việc thanh toán thuế cần được trả có thể có lợi.
Sự cô độc khi là một người lao động tự do
Cảm giác không thuộc về một công ty nào có thể dẫn đến cảm xúc cô độc. Để giải quyết vấn đề này, thân chủ cần xây dựng được một mạng lưới chuyên nghiệp chất lượng, tham gia các sự kiện của ngành, tham gia các nhóm trên mạng xã hội và tìm kiếm cơ hội nhận cố vấn để xây dựng mối quan hệ với đồng nghiệp trong ngành. Thân chủ cần nuôi dưỡng mối quan hệ với các đồng nghiệp lao động tự do khác vì họ có thể hỗ trợ và hướng dẫn dựa trên kinh nghiệm của chính họ. Họ cũng có thể tận dụng các nguồn tài nguyên và cộng đồng trực tuyến dành cho những người lao động tự do, chẳng hạn như Upwork, Freelancer và LinkedIn. Bằng việc chủ động giải quyết những thách thức này, người lao động có thể định hướng tốt hơn thực trạng của nền kinh tế gig và tạo ra một con đường sự nghiệp bền vững.
Các chuyên viên hướng nghiệp có thể hỗ trợ thân chủ chuẩn bị cho một công việc trong nền kinh tế gig bằng cách dạy họ:
- khám phá, đánh giá và phát triển các kỹ năng
- giúp xây dựng thương hiệu cá nhân và mạng lưới chuyên nghiệp
- hướng dẫn lập kế hoạch tài chính và quản lý các khoản thu nhập không ổn định
- thúc đẩy sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống cũng như chăm sóc bản thân
- hỗ trợ quá trình thích nghi với bối cảnh phát triển của nền kinh tế gig
- kết hợp các nguồn lực và chiến lược để xây dựng mạng lưới quan hệ, truyền thông, môi trường làm việc và xu hướng ngành nghề vào quá trình học tập, chuẩn bị và lập kế hoạch
Trao quyền cho các mẹ bứt phá
Nền kinh tế công việc tự do mang đến nhiều hứa hẹn cho các mẹ tìm kiếm sự cân bằng giữa công việc và cuộc sống, theo đuổi đam mê và đảm bảo sự ổn định tài chính cho gia đình. Thông qua sự linh hoạt, tự chủ và đa dạng cơ hội phát triển nghề nghiệp, nền kinh tế công việc tự do trao quyền cho các mẹ bứt phá cả trong sự nghiệp và trong việc chăm sóc gia đình. Khi nền kinh tế gig tiếp tục phát triển, các mẹ sẽ đóng một vai trò quan trọng trong việc định hình tương lai, đóng góp các kỹ năng, quan điểm và kinh nghiệm đặc biệt cho lực lượng lao động.
Tham khảo
Ashford, S., Pertriglieri, G. & Wrzesniewski, A. (March/April 2018). Thriving in the gig economy. Harvard Business Review. https://hbr.org/2018/03/thriving-in-the-gig-economy
Henderson, R. (n.d). 5 ways the gig economy can work for working mothers. Recruiter.com https://www.recruiter.com/recruiting/5-ways-the-gig-economy-can-work-for-working-mothers/
McKinsey & Company. (August 2023). What is the gig economy? https://www.mckinsey.com/featured-insights/mckinsey-explainers/what-is-the-gig-economy#
Wilson, N. (February 2023). Flexibility and earning potential, two lures of the gig economy. Forbes. https://www.forbes.com/sites/nigelwilson/2023/02/15/flexibility-and-earning-potential-two-lures-of-the-gig-economy/?sh=1750c12c4db0
— Thông tin tác giả
Sarah Kelly. Với hơn 20 năm kinh nghiệm trong ngành công nghệ, Sarah thấu hiểu những áp lực của môi trường làm việc hiện đại. Cô ấy còn là một doanh nhân, tự tay xây dựng doanh nghiệp từ con số không lên đến mức doanh thu sáu chữ số. Sarah sở hữu tấm bằng Cử nhân (BA) của Đại học Fordham, bằng Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh (MBA) của trường cao đẳng Simmons và gần đây đã hoàn thành chứng nhận khóa học Facilitating Career Development Vui lòng liên hệ Sarah tại sarah@changingtidescoach.com.
Người dịch: Nhi Mol
Biên tập: Nhi Nguyễn
Nguồn bài viết: https://www.ncda.org/aws/NCDA/pt/sd/news_article/564160/_PARENT/CC_layout_details/false
Photo by Trung Nhan Tran on Unsplash
Bài viết liên quan: