Nhà trị liệu nghệ thuật

1. Thông tin căn bản

• Tuổi: 28
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 2 năm
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: 
  • Tốt nghiệp cử nhân, chuyên ngành thiết kế, Đại học RMIT 
  • Thạc sĩ Trị liệu nghệ thuật, Đại học Western Sydney
• Các chứng chỉ chuyên môn (nếu có): 
• Số giờ làm hằng tuần: tự do, trung bình 3 buổi/tuần, 1-2 giờ/buổi
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): làm việc trong môi trường bệnh viện

2. Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho tổ chức, cho các bên liên quan?

Tính chất công việc: Hỗ trợ, chăm sóc sức khỏe tinh thần qua những trải nghiệm vẽ cho những bệnh nhân có khó khăn hay rối loạn tâm lý.

Những giá trị trong ngành:

• Giá trị về tinh thần: giúp thân chủ giải tỏa/ xao nhãng/ xoa dịu cảm xúc, cảm nhận – ghi nhận về thành tựu của bản thân
• Giúp cá nhân tìm ra những phương cách để giải quyết vấn đề, lộ trình phát triển bản thân…. qua vẽ/ trải nghiệm với nghệ thuật
• Gắn kết cộng đồng: để thân chủ có cơ hội cùng nhau gặp gỡ, kết nối và trải nghiệm qua những workshops.

3. Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Trước đây, tôi từng trăn trở về ngành nghề lúc lựa chọn vào trường Đại học, sau đó tôi đi tư vấn hướng nghiệp và lựa chọn theo học ngành thiết kế tại Đại học RMIT

Sau khi tốt nghiệp, tôi đi làm 2 năm và cảm thấy khó khăn trong việc thích nghi với công việc và môi trường. Khi đó:

• Tôi gặp chuyên viên hướng nghiệp để được tư vấn lại, nhận ra những thế mạnh và khả năng của bản thân: thích làm việc với con người, có khả năng về vẽ, thích vẽ
• Tôi quyết định đi Úc du học: tham gia các sự kiện về trị liệu nghệ thuật, tham gia những lớp vẽ để trải nghiệm

Dựa trên sở trường và sở thích cá nhân từ nhỏ, tôi bồi dưỡng năng lực trong quá trình đi học và thực hành nghề.

Trong quá trình lựa chọn ngành nghề và đi học, tôi nhận được sự hỗ trợ, ủng hộ từ gia đình. Bố mẹ chỉ cần hiểu biết rõ về việc mình học gì, ra trường làm gì, như thế nào, tính chất công việc ra sao để phần nào yên tâm về con đường mình chọn. 

Nếu được chọn lại, 100% tôi vẫn muốn theo học trị liệu nghệ thuật. Chỉ là, nếu có thể thì sẽ học Cử nhân về Tâm lý học rồi sẽ học lên Thạc sĩ về trị liệu nghệ thuật.

4. Anh/chị Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Mỗi ngày, tôi đến gặp gỡ các bệnh nhân trong bệnh viện, thăm hỏi và hỗ trợ bệnh nhân trải nghiệm nghệ thuật (nếu bệnh nhân muốn).

Đặc thù công việc chủ yếu là để thân chủ diễn đạt trải nghiệm của bản thân qua vẽ (đôi khi là cắt dán, đất nặn, v.v.…); trò chuyện với thân chủ để hiểu về trải nghiệm lẫn ý nghĩa của sản phẩm; và đóng lại buổi làm việc.

Ngoài ra, tôi có những buổi triển lãm về trị liệu nghệ thuật (gồm: sản phẩm của sinh viên hoặc bệnh nhân)

5. Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Thú vị, vì cảm giác bản thân có thể giúp đỡ được mọi người, nhìn thấy sự thay đổi, phát triển của thân chủ mỗi ngày.

Tôi nhận ra rằng rất nhiều thân chủ có tài năng.

Ý nghĩa biểu tượng của cái cây: ngẫu nhiên mà ai cũng ít nhất một lần phải vẽ hình ảnh này.

6. Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

Ngành này không phổ biến, ít người học, và cũng ít người làm

Băn khoăn về việc ngành nghề mình đang theo có thể phát triển tại môi trường Việt Nam hay không?

Thị trường làm việc tại Úc đang eo hẹp, cơ hội việc làm không cao.

7. Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

Giá trị khi theo nghề:

• An toàn: luôn đặt an toàn lên trên hết
• Bảo mật
• Thân chủ là trọng tâm

Những điều kiện cần có để theo nghề:

• Kiến thức: Tâm lý học, vẽ, ý nghĩa màu sắc và chất liệu nghệ thuật, các kỹ thuật liên quan khác.
• Có khả năng làm việc với con người, đối thoại và dung chứa bằng lòng trắc ẩn, đa dạng về nhiều thể loại vẽ
• Kỹ năng, thái độ: lắng nghe tích cực, không phán xét, thấu hiểu, kiên nhẫn; khả năng lãnh đạo và hướng dẫn (khi hoạt động nhóm)

Tài liệu tham khảo: https://youtu.be/e4KTmXRV34M

8. Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

Hiểu lầm lớn nhất: Nhà trị liệu nghệ thuật có khả năng đọc ý nghĩa tác phẩm và đưa ra chẩn đoán về thân chủ

=> Thực tế: Nhà trị liệu luôn tin rằng thân chủ là người hiểu rõ và đọc ý nghĩa sản phẩm của mình tốt nhất, nhà trị liệu đóng vai trò hỏi và gợi mở để khám phá, để hiểu về sản phẩm của thân chủ.

Hiểu lầm: Nhà trị liệu nghệ thuật là người vẽ giỏi

=> Nhà trị liệu nghệ thuật chỉ cần có những hiểu biết cơ bản về tâm lý học và nghệ thuật/hội họa/màu sắc.

10. Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

CỨ HỒN NHIÊN…THÌ EM SẼ BÌNH YÊN! ?

Nếu đi vào hành trình này mà mong đợi việc bản thân sẽ có khả năng đọc được suy nghĩ của người khác, hay khả năng để đánh vào tâm lý thân chủ thì đó không phải là tâm thế tốt nhất để bước vào con đường này.

Hãy bước vào bằng sự chân thành và không phán xét. Và hiểu mình nữa, việc hiểu mình là vô cùng quan trọng. Hiểu khả năng, sở trường của bản thân. Hiểu cả về thị trường nghề nghiệp theo các khía cạnh của IKIGAI (mô hình nói về giá trị, hiểu về bản thân trong nhiều khía cạnh cuộc sống)​​.