Viết bởi Betsy Jewell
Lý thuyết phát triển nghề nghiệp của Donald Super cho rằng giai đoạn khám phá và phát triển trong cuộc đời gắn liền với quá trình một cá nhân tìm hiểu về sự tương quan giữa sở thích và khả năng của bản thân với các yêu cầu công việc. Hầu hết các học sinh trung học phổ thông (THPT) đều đang ở giai đoạn khám phá trong quá trình phát triển nghề nghiệp của mình (Kosine và cộng sự, 2008). Do đó, THPT là thời điểm lý tưởng để bắt đầu quá trình khám phá nghề nghiệp. Các chuyên viên hướng nghiệp sẽ muốn lưu ý những giá trị và cách thức họ có thể hỗ trợ thanh thiếu niên chuẩn bị cho nghề nghiệp tương lai.
Lấp đầy khoảng trống kỹ năng của người lao động
Chín trên mười nhà tuyển dụng cho biết họ không thể tuyển đủ người cho các vị trí vì có sự thiếu hụt kỹ năng, và 29% đồng ý rằng sự thiếu hụt kỹ năng đã tăng so với một năm trước đây. (Monster, 2022). Trong một phỏng vấn gần đây với Tiến sĩ Tony Wagner, tác giả của một số cuốn sách bán chạy bao gồm cuốn “The Global Achievement Gap”, ông Wagner đã chia sẻ danh sách “Bảy Kỹ Năng Sống Còn” mà tất cả các bạn trẻ cần có để thành công trong sự nghiệp, học tập và cuộc sống. Theo ông Wagner, khả năng đặt câu hỏi chất lượng và lãnh đạo qua việc tạo ảnh hưởng là hai kỹ năng quan trọng được nhà tuyển dụng công nhận ngày nay. Những kỹ năng này, cùng với khả năng thích ứng và linh hoạt, khởi xướng và tinh thần doanh nhân, tò mò và tưởng tượng, thường được gọi là “kỹ năng mềm”, nhưng chúng không hề kém quan trọng chút nào. Các kỹ năng đó là nền tảng cho sự thành công trong môi trường làm việc, nhưng không phải lúc nào cũng được nhấn mạnh ở trường THPT ngày nay. (Wagner, 2021).
Trau dồi sự sẵn sàng cho nghề nghiệp
Các nghiên cứu cho thấy có 35% người lao động, trong đó bao gồm khoảng 3/10 số người trưởng thành có ít nhất một bằng cử nhân, cho biết họ không có sự giáo dục và đào tạo cần thiết để thành công trong công việc. (Trung tâm Nghiên cứu Pew, 2016). Một số lượng lớn người trẻ vừa tốt nghiệp đại học nhưng vẫn chưa sẵn sàng cho công việc mà họ sẽ theo đuổi. Thông thường, họ được yêu cầu trang bị thêm kỹ năng bổ trợ cần thiết cho công việc. Phát triển những kỹ năng đó thường đòi hỏi phải có chứng nhận, chứng chỉ hoặc đào tạo trực tiếp tại nơi làm việc.
Học sinh THPT sẽ đạt được nhiều lợi ích nếu được dành nhiều thời gian hơn cho việc xác định khả năng, kỹ năng mà các em sẽ cần cho sự nghiệp tương lai và cách để trau dồi các kỹ năng này. Việc sử dụng các công cụ và tài liệu giúp học sinh có thời gian khám phá khả năng của bản thân, những giá trị của các em là gì và sở thích của các em nằm ở đâu có thể hỗ trợ các em lập kế hoạch cho tương lai của mình. Việc chỉ tập trung vào lựa chọn trường đại học và đưa các lời khuyên, mẹo để đảm bảo đậu đại học sẽ giới hạn khả năng nhận thức về các hướng học thay thế cũng như việc khám phá thêm các hướng học khác này. Tăng cường cung cấp chương trình đào tạo, học nghề tại trường THPT sẽ mang đến cho học sinh cơ hội cân nhắc các lựa chọn nghề nghiệp sau khi tốt nghiệp trung học và không làm giảm đi khả năng học đại học. Học sinh tham gia nhiều lớp đào tạo, học nghề chất lượng cũng có khả năng có được tấm bằng đại học như bạn bè của mình. (Lorenzo, 2018; Dougherty, 2016).
Thấm nhuần tinh thần học tập suốt đời
Học tập suốt đời được định nghĩa là tiếp tục học hỏi suốt cả cuộc đời, đặc biệt là ngoài phạm vi hoặc sau khi hoàn thành chương trình học tập chính quy. (Từ điển Dictionary.com, 2022). Việc học không chỉ diễn ra trong lớp học và không kết thúc khi đã có bằng tốt nghiệp. Người lao động biết rằng để đối mặt với những thay đổi tất yếu trong môi trường làm việc, họ phải tiếp tục tích lũy các chương trình đào tạo và phát triển kỹ năng mới (Selingo và cộng sự, 2017). Việc thấm nhuần tư duy học tập suốt đời sớm từ lúc mẫu giáo cho tới khi tốt nghiệp trung học sẽ giúp người trẻ theo đuổi việc học tập vì mục tiêu phát triển bản thân và tiến bộ. (Jasnani, 2021). Chưa bao giờ cơ hội học tập lại trở nên dễ dàng tiếp cận và chi phí phải chăng như hiện tại. Các nền tảng trực tuyến và các hướng học không truyền thống cung cấp cho người học khả năng tùy chỉnh và cá nhân hóa những điều họ học, cách học, nơi học và thời gian học.
Các bước hỗ trợ học sinh chuẩn bị cho nghề nghiệp tương lai
Các chuyên viên hướng nghiệp trong cộng đồng trường học có thể hỗ trợ học sinh chuẩn bị cho tương lai. Thông qua các mô hình và công cụ có sẵn, chuyên viên có thể giúp đỡ qua những cách sau:
Tự Khám phá: Giúp học sinh hiểu các em thích gì, các em giỏi gì, đâu là điểm giao nhau giữa hai yếu tố này. Sử dụng các công cụ đánh giá và các tài liệu giúp các em nhận diện khả năng, giá trị và sở thích. Khuyến khích các hoạt động khám phá và tiếp cận với nghề nghiệp trong thời gian THPT thông qua việc nghiên cứu trực tuyến, thực tập, tham gia hội chợ việc làm và làm việc bán thời gian.
Phát triển Kỹ năng: Tạo cơ hội cho học sinh phát triển những “kỹ năng sinh tồn” như đã nêu ở trên. Giúp học sinh chọn các lớp học và hoạt động mà các em quan tâm, ngay cả khi các hoạt động này không phải là bắt buộc cho lộ trình chuẩn bị vào đại học. Khuyến khích học sinh tham gia câu lạc bộ, làm tình nguyện, làm việc bán thời gian hoặc tham gia lớp học bên ngoài trường để tận dụng cơ hội học và phát triển kỹ năng không truyền thống trong thời THPT.
Thay đổi Tư duy: Nhắc nhở học sinh rằng THPT và đại học chỉ là bước đầu của hành trình học tập suốt đời. Các em sẽ tiếp tục học hỏi và phát triển, nâng cao kỹ năng và làm mới kỹ năng trong suốt sự nghiệp của mình. Khuyến khích học sinh nắm bắt mọi trải nghiệm mới như cơ hội học hỏi, không chỉ để cải thiện kỹ năng hành nghề mà còn để cải thiện chất lượng cuộc sống của các em.
Chuyên viên hướng nghiệp, thanh thiếu niên và tương lai
Thanh thiếu niên không phải là những người duy nhất cần tập trung vào tương lai. “Các chuyên viên hướng nghiệp mang ơn những người mà họ phục vụ vì đã tạo điều kiện cho sự phát triển tư duy chủ động, cẩn trọng” để thích nghi tốt với những thay đổi trong tương lai qua quá trình hành nghề của chính họ (Jarvis, 2022). Bằng cách làm việc cùng nhau, thanh thiếu niên và các chuyên viên hướng nghiệp có thể sẵn sàng tiến bước chuẩn bị cho nghề nghiệp tương lai.
Tham khảo
Dictionary.com. (2022). Lifelong learning definition & meaning. Dictionary.com. https://www.dictionary.com/browse/lifelong-learning
Dougherty, S. M. (2016, April 7). Career and technical education in high school: Does it improve student outcomes? Thomas B. Fordham Institute.https://fordhaminstitute.org/national/research/career-and-technical-education-high-school-does-it-improve-student-outcomes
Jarvis, D. G. (2022). Future-proofing careers: How to help clients stay vigilant, relevant, and marketable. Career Convergence.https://www.careerconvergence.org/aws/NCDA/pt/sd/news_article/424705/_self/CC_layout_details/false
Jasnani, P. (2021, May 27) Advantages of lifelong learning for the younger generations. Hurix Digital. https://www.hurix.com/advantages-of-lifelong-learning-for-the-younger-generations/
Kosine, N. R., & Lewis, M. V. (2008). Growth and exploration: Career development theory and programs of study. Career and Technical Education Research, 33(3), 227-243 https://scholar.lib.vt.edu/ejournals/CTER/v33n3/pdf/kosine.pdf
Lorenzo, S.. (2018, April 24). High school secrets for success: Pathways for all students. https://www.greatschools.org/gk/articles/high-school-success-pathways-for-all-students/
Monster. (2022). The future of work: Monster 2022 Global Report. Monster.com. https://media.monster.com/marketing/2022/The-Future-of-Work-2022-Global-Report.pdf
Pew Research Center. (2016). The state of American jobs. https://www.pewresearch.org/social-trends/2016/10/06/the-state-of-american-jobs/
Selingo, J. J., & Simon, K. (2017, October 9). The future of your career depends on lifelong learning. Forbes. https://www.forbes.com/sites/schoolboard/2017/10/09/the-future-of-your-career-depends-on-lifelong-learning/?sh=17b585161bd7
Wagner, T. (2021). Seven survival skills for 21st century learners with Dr. Tony Wagner [Podcast]. The High School Hamster Wheel. https://highschoolhamsterwheel.com/66/
— Thông tin tác giả
Betsy Jewell là một nhà khai vấn nghề nghiệp được chứng nhận GCDF và là chủ doanh nghiệp Betsy Jewell Coaching. Cô có đam mê hỗ trợ người trẻ khám phá con đường phù hợp nhất với họ. Khi cô không khai vấn nghề nghiệp cho thanh thiếu niên và các bạn trẻ, bạn có thể tìm thấy cô ở vai trò người dẫn chương trình podcast High School Hamster Wheel. Truy cập trang web của cô ấy tại betsyjewellcoaching.com hoặc gửi email đến info@betsyjewell.com.
Người dịch: Ph.Uyên
Biên tập: Hồ Lan
Nguồn bài viết: https://www.ncda.org/aws/NCDA/pt/sd/news_article/436085/_PARENT/CC_layout_details/false
Photo by Guduru Ajay bhargav on Pexels
Bài viết liên quan: