Bài viết bởi Vonya Hodrick và Elyse Pipitone
Tác động lên cá nhân khi mất việc làm
Khi nỗi lo ngại về suy thoái kinh tế gia tăng và hậu quả của COVID cùng các vấn đề về chuỗi cung ứng vẫn tiếp diễn, các doanh nghiệp đang tìm cách để có lợi nhuận, thường là bằng cách cắt giảm nhân sự. Ví dụ: chỉ riêng trong tháng 8 năm 2022, hơn 60 công ty trong các ngành khác nhau đã thông báo sa thải nhân viên, bao gồm Apple, Walmart và Ford (GlobalData.com, 2022). Xu hướng này dường như không dừng lại.
Đối với những thân chủ mất việc do bị sa thải hoặc do các quyết định quản lý khác, tác động lên cá nhân khi mất việc làm có thể vượt xa các tác động tất yếu về tài chính và gia đình. Một công việc có thể mang lại kết cấu, mục đích và ý nghĩa cho cuộc sống của một người, ảnh hưởng đến cách cá nhân nhìn nhận bản thân và cách người khác nhìn nhận họ (Fuller, 2020). Sau khi bị sa thải, thân chủ có thể phải vật lộn với việc mất đi thói quen hàng ngày, các mối quan hệ nghề nghiệp và các mối quan hệ xã hội, dẫn đến sự cô lập gia tăng. Do đó, họ có nguy cơ uống say xỉn, trầm cảm, lo lắng và tự tử cao hơn (Leahy, 2022).
Mất việc làm ảnh hưởng đến não bộ như thế nào
Khi não bộ bị căng thẳng, các chức năng thiết yếu như khả năng tập trung, trí nhớ và kiểm soát xung động sẽ bị tổn hại (Cherry, 2021). Những chuyên viên hướng nghiệp có thể giúp thân chủ giải quyết cảm xúc khi bị mất việc, để họ có thể tập trung tốt hơn vào tìm kiếm việc làm, thể hiện tốt về bản thân trong các cuộc phỏng vấn và đưa ra quyết định đúng đắn cho sự nghiệp của họ.
Các chuyên viên nên tôn trọng nhu cầu được đau buồn, tức giận hoặc cảm thấy chán nản của thân chủ, tất cả đều là những phản ứng tự nhiên, thậm chí lành mạnh. Các công cụ như Chu kỳ phản ứng khi mất việc làm (Deems, 2020) có thể giúp thân chủ hiểu được các phản ứng cảm xúc tự nhiên khi mất việc. Chu kỳ bao gồm một số giai đoạn, đó là sốc, phủ nhận và nghi ngờ bản thân. Thân chủ có thể lặp lại một số giai đoạn trước khi đạt đến giai đoạn chấp nhận và khẳng định.
Những cách chuyên viên có thể hỗ trợ
Ngoài việc mang lại sự đồng cảm và khích lệ, các chuyên viên có thể đề xuất các nguồn lực mà thân chủ có thể sử dụng để chia sẻ trải nghiệm của họ với người khác, từ đó khơi dậy nguồn cảm hứng. Đó có thể bao gồm các nhóm hỗ trợ thất nghiệp tại địa phương và các trung tâm nghề nghiệp, các tổ chức mạng chuyên nghiệp, các nhóm cựu sinh viên và các bảng tin trên mạng xã hội. Các bộ phận việc làm và đào tạo địa phương cùng các diễn đàn hỗ trợ thất nghiệp trong các nhóm trên LinkedIn có thể là nơi tốt để bắt đầu. Nếu công ty cũ của thân chủ cung cấp dịch vụ hỗ trợ tìm việc, thì đây có thể là một nguồn lực quý giá.
Các chuyên viên cũng có thể khuyến khích thân chủ phát triển kế hoạch chăm sóc bản thân nhằm giúp kiểm soát căng thẳng, tăng năng lượng và giảm bệnh tật sau khi mất việc làm. Chăm sóc bản thân là một quá trình nhiều mặt tác động vào các khía cạnh khác nhau của sức khỏe nhằm thúc đẩy và nâng cao hạnh phúc (Dorociak và cộng sự, 2017).
Một kế hoạch chăm sóc bản thân hiệu quả nên được điều chỉnh theo nhu cầu của thân chủ và được tạo ra cùng với thân chủ để đảm bảo họ không bị choáng ngợp hoặc kiệt sức. Các chuyên viên có thể đánh giá các khía cạnh nào cần sự chú ý và chăm sóc bản thân nhiều hơn và cũng nên hiểu rằng những nhu cầu đó sẽ thay đổi theo thời gian.
Lời khuyên để xây dựng và quản lý kế hoạch chăm sóc bản thân
Tăng cường tập thể dục có thể là một khía cạnh của việc chăm sóc bản thân, nhưng quá trình chăm sóc bản thân thật ra bao gồm việc chăm sóc sức khỏe tổng thể của một người. Các chuyên viên có thể giúp thân chủ củng cố kế hoạch chăm sóc bản thân bằng cách đánh giá sức khỏe cảm xúc, tinh thần, thể chất, xã hội và tâm thần của họ. Hãy hỏi thân chủ những câu hỏi sau đây để hướng dẫn việc lên kế hoạch chăm sóc bản thân:
Sức khỏe cảm xúc (liên quan đến kỹ năng đối phó, nhận thức và thể hiện cảm xúc)
- Bạn có đưa các hoạt động giúp bạn cảm thấy trẻ lại vào cuộc sống của mình không?
- Bạn có những cách lành mạnh để xử lý cảm xúc của mình không?
Sức khỏe tinh thần
- Bạn có đang tham gia vào các thực hành tâm linh khiến bạn thấy trọn vẹn không?
- Bạn tự hỏi bản thân những câu hỏi nào về hành trình và mục đích sống của mình?
Sức khoẻ thể chất
- Bạn tập thể dục bao lâu trong một tuần?
- Bạn có ngủ đủ giấc không?
- Chế độ ăn uống của bạn có khiến bạn cảm thấy được nạp năng lượng không?
Sức khoẻ xã hội
- Bạn đang làm gì để nuôi dưỡng mối quan hệ của mình với bạn bè và gia đình?
- Bạn có dành đủ thời gian gặp gỡ trực tiếp bạn bè và gia đình không?
Sức khỏe tâm thần (liên quan đến việc xử lý, phán đoán, lý luận)
- Bạn có dành đủ thời gian cho các hoạt động kích thích tâm trí không?
- Bạn có đang tham gia các hoạt động chủ động để duy trì sức khỏe tâm thần của mình không?
Các chuyên viên cũng có thể đề xuất các bước sau để thân chủ giảm căng thẳng và ưu tiên cho sức khỏe của họ:
Đánh giá các yếu tố gây căng thẳng
- Xem xét các khía cạnh trong cuộc sống gây ra căng thẳng và các công cụ để chống lại những tác nhân gây căng thẳng đó. Liệt kê các hoạt động khác nhau có thể làm giảm và kiểm soát căng thẳng.
- Tham gia vào các hoạt động thể chất, sở thích, tâm linh, chánh niệm và giao tiếp với bạn bè đồng trang lứa.
- Chọn các hoạt động tập trung vào việc chăm sóc người khác hoặc tương tác nhóm trong các câu lạc bộ và thể thao. Khoa Công tác Xã hội của Đại học Buffalo cung cấp nhiều hoạt động chăm sóc bản thân, bao gồm bộ công cụ dành cho người mới bắt đầu và công cụ đánh giá chăm sóc bản thân
Lập kế hoạch cho những thách thức
- Nếu nhận thấy một số khía cạnh trong cuộc sống của thân chủ đang bị bỏ quên, hãy xác định các bước nhỏ để cải thiện.
- Sau khi xác định được các bước nhỏ, hãy đặt mục tiêu ngắn hạn có thể đạt được để gia tăng động lực.
Đặt thứ tự ưu tiên
- Ưu tiên việc chăm sóc bản thân. Yêu cầu thân chủ ghi chú cụ thể bất cứ điều gì họ muốn thực hiện nhiều hơn trong cuộc sống của họ.
- Việc sử dụng lịch hoặc hệ thống danh sách nhiệm vụ có thể đóng vai trò như một nền tảng hoặc một kế hoạch chăm sóc bản thân. Đề nghị thân chủ liệt kê các hoạt động hữu ích và sắp xếp chúng trong lịch vào những ngày và giờ cụ thể.
Vai trò của trị liệu đối với tình trạng mất việc làm
Đôi khi, thân chủ bị mất việc làm cần giúp đỡ nhiều hơn cả nhóm hỗ trợ, kế hoạch chăm sóc bản thân và hướng dẫn của chuyên viên hướng nghiệp. Pappas (2020) chỉ ra rằng “nghiên cứu cho thấy phương pháp tiếp cận dựa trên thông tin về sức khỏe tâm thần không chỉ hữu ích mà còn cần thiết: Các chương trình tìm việc không bao hàm việc nuôi dưỡng các nguồn lực liên quan đến động lực và nhận thức của con người đơn giản sẽ không hiệu quả bằng các chương trình có các yếu tố đó” (tr. 54). Khi sức khỏe và hoạt động hàng ngày của thân chủ bị ảnh hưởng – chẳng hạn như mất ngủ kéo dài, thay đổi khẩu vị, hoặc trầm cảm hoặc sự lo âu gia tăng – có lẽ đã đến lúc họ nên liên hệ với chuyên gia sức khỏe tâm thần.
Mất việc có thể khiến thân chủ cảm thấy như bị hủy hoại, ảnh hưởng đến sức khỏe tổng thể của bản thân. Các chuyên viên có thể giúp đỡ bằng cách cung cấp các nguồn lực hỗ trợ, kết nối thân chủ với các nguồn lực trong cộng đồng địa phương và hỗ trợ lập kế hoạch chăm sóc bản thân. Mặc dù các nguồn lực này có thể hữu ích cho một số thân chủ, nhưng các chuyên viên nên giới thiệu thân chủ đến nhà trị liệu khi hoạt động hàng ngày của họ bị suy giảm đáng kể. Vai trò của chuyên viên hướng nghiệp liên quan đến việc hỗ trợ quá trình chuyển đổi nghề nghiệp và hoạt động lành mạnh của thân chủ, dẫn đến việc có thể nâng cao chất lượng chăm sóc bản thân hiện tại và trong tương lai.
Tham khảo
Cherry, K. (2021, April 8). 5 surprising ways that stress affects your brain. VeryWellMind.com. https://www.verywellmind.com/surprising-ways-that-stress-affects-your-brain-2795040
Deems, R., & Deems, T. (n.d.). What happens to people who lose their jobs. Retrieved October 15, 2022 from https://www.worklifedesign.com/job-loss-reaction-cycle.html
Dorociak, K. E., Rupert, P. A., Bryant, F. B., & Zahniser, E. (2017). Development of a Self-Care Assessment for Psychologists. Journal of Counseling Psychology, 64(3), 325–334. https://doi.org/10.1037/cou0000206
Fuller, K. (2020, May 13). Mental health and job loss. PsychologyToday.com. https://www.psychologytoday.com/us/blog/happiness-is-state-mind/202005/mental-health-and-job-loss
GlobalData. (2022, September 13). Around 60 top companies across sectors announced layoffs in August 2022, finds GlobalData. https://www.globaldata.com/media/business-fundamentals/around-60-top-companies-across-sectors-announced-layoffs-august-2022-finds-globaldata/
Leahy, R. (2009, February 23). Facing unemployment: Ten steps to handling your unemployment anxiety. PsychologyToday.com. https://www.psychologytoday.com/us/blog/anxiety-files/200902/facing-unemployment-ten-steps-handling-your-unemployment-anxiety
Pappas, S. (2020). The toll of job loss: The unemployment crisis sparked by covid-19 are expected to have far reaching mental health impacts. The American Counseling Association, 51(7), 54. https://www.apa.org/monitor/2020/10/toll-job-loss#:~:text=The%20mental%20health%20impacts%20of,satisfaction%2C%20among%20other%20negative%20outcomes
— Thông tin tác giả
Vonya R. Hodrick là nhà sáng lập Transcending Coaching, LLC. Vonya là chuyên viên khai vấn cuộc đời thành công, tham vấn viên chuyên nghiệp và nhà hoạt động xã hội. Vonya giúp người đi làm trung niên, doanh nhân và người đi làm trong ngành chăm sóc sức khỏe chạm đến tiềm năng cao nhất của họ thông qua việc khám phá và tự hiện thực hóa. Vonya là thành viên của Hiệp hội Phát triển Nghề nghiệp Quốc gia. Vonya cũng là đồng biên tập cho mục Nơi làm việc của tạp chí Career Convergence. Có thể liên hệ với Vonya tại vonya@transcedingcoaching.com
Elyse Pipitone là chủ công ty Blooming Careers Coaching và là một nhà hoạt động xã hội. Cô ấy là người đồng sáng lập The Career Experts Group, một tập đoàn gồm các chuyên viên khai vấn, chuyên gia viết sơ yếu lý lịch, nhà lãnh đạo thương hiệu và chuyên gia tư vấn về đa dạng, cung cấp các nguồn lực và hướng dẫn nghề nghiệp. Elyse là thành viên của Career Thought Leaders and Career Counselors’ Consortium Northeast, cũng như Hiệp hội nhà hoạt động xã hội quốc gia. Cô là đồng biên tập cho mục Nơi làm việc của tạp chí Career Convergence. Có thể liên hệ với cô ấy tại elysecareersuccess@gmail.com.
Người dịch: Ph.Uyên
Biên tập: Mai Đặng
Nguồn bài viết: https://www.ncda.org/aws/NCDA/pt/sd/news_article/471024/_PARENT/CC_layout_details/false
Photo by Martin Dawson on Unsplash
Bài viết liên quan: