Xác định giá trị bản thân: Tại sao điều này quan trọng trong phát triển nghề nghiệp?

Tác giả: Anush Hansen

Ca nghiên cứu: Andrew

Andrew, 33 tuổi, là một kỹ sư điện hiện đang làm việc cho một công ty tư vấn. Anh tìm đến dịch vụ tư vấn nghề nghiệp vì nhịp độ, khối lượng công việc và số giờ làm việc mà công ty yêu cầu khiến anh mệt mỏi và mất cân bằng. Anh muốn dành thời gian rảnh rỗi cho việc khám phá thiên nhiên, chơi đá bóng cùng bạn bè và ở bên cạnh hôn thê của mình; tuy nhiên, anh hoặc quá mệt mỏi hoặc bị trầm cảm đến mức không muốn rời khỏi nhà, hoặc cảm thấy tội lỗi và xấu hổ vô cùng vì không thể làm việc nhiều hơn. Andrew đang đối mặt với cơn hoảng loạn hàng ngày, suy nghĩ quẩn quanh về công việc, mất ngủ và cáu kỉnh, mối quan hệ với hôn thê cũng đang gặp khó khăn.

Nhìn bên ngoài thì Andrew có sự nghiệp thành công. Anh kiếm được một mức lương với sáu con số và rất hài lòng với danh mục các dự án khai thác những ưu điểm tự nhiên, sở thích và kỹ năng của bản thân; tuy nhiên, anh ít khi có thời gian để tập trung vào công việc làm dự án trong thực tế do liên tục có sự gián đoạn và các yêu cầu mâu thuẫn từ phía khách hàng và quản lý của anh. Văn hóa doanh nghiệp nơi anh làm việc khuyến khích nhận càng nhiều khách hàng càng tốt (không tuyển thêm nhân viên) và phải sẵn sàng hỗ trợ đồng nghiệp và khách hàng 24/7, làm tăng thêm khối lượng công việc vốn không thể quản lý hết. Andrew cảm thấy mình bị mắc kẹt, kiệt quệ cảm xúc và tuyệt vọng. Anh thường trải qua những buổi tham vấn trong nước mắt và chia sẻ rằng; “Đây không thể là cuộc sống của tôi”.

Những thân chủ có câu chuyện tương tự Andrew thường hay tìm đến dịch vụ tham vấn nghề nghiệp. Họ là những nhân viên chăm chỉ, đến từ nhiều ngành nghề, tận tụy với công việc và công ty của họ. Họ tuân theo mọi quy tắc để đạt được “thành công” nghề nghiệp, và luôn được khuyến khích nỗ lực hơn để đạt tới nấc thang tiếp theo trong sự nghiệp, và rồi sau đó, thường phải trả giá bằng sức khỏe và mối quan hệ của họ, thậm chí dẫn đến tình trạng kiệt sức. Một văn hóa làm việc thúc đẩy việc theo đuổi thành tích bằng mọi giá đơn giản là không thực tế hay không bền vững. Mặc dù các công ty có thể định hướng và tưởng thưởng cho nhân viên bằng các vị trí chức danh ấn tượng và mức lương cao, nhưng nó không có nhiều ý nghĩa nếu kết quả là một lực lượng lao động kiệt sức cố gắng tồn tại trong công việc ở những môi trường và văn hóa làm họ mệt mỏi.

Các khung lý thuyết hữu ích giúp hiểu rõ giá trị

Dù một người đang làm công việc mình yêu thích và giỏi tự nhiên, nếu giá trị của họ không hòa hợp với giá trị của doanh nghiệp thì đó là công thức dẫn đến sự không hài lòng, mất kết nối, và kiệt sức. Giáo sư tại Harvard Business School và nhà nghiên cứu về hạnh phúc, Arthur Brooks, giải thích, “Hàng thập kỷ nghiên cứu chỉ ra rằng những người cảm thấy hài lòng nhất với công việc của họ là những người tìm thấy sự phù hợp cơ bản giữa giá trị của doanh nghiệp và giá trị cá nhân của họ” (Brooks, 2021, đoạn 7).

Tuy việc hiểu giá trị cá nhân không đủ giúp thân chủ lựa chọn định hướng nghề nghiệp nhưng việc biết rõ điều gì quan trọng nhất, cả trong công việc và cuộc sống, cũng quan trọng không kém việc đánh giá và hiểu rõ kỹ năng, sở thích, khả năng, điểm mạnh và tính cách. Việc đánh giá và xác định rõ ràng giá trị cá nhân nên được tích hợp vào lộ trình khám phá sự nghiệp mà các chuyên viên hướng nghiệp thực hiện với mỗi thân chủ của mình, không lệ thuộc vào độ tuổi hoặc trình độ nghề nghiệp.

Nhà nghiên cứu tình trạng kiệt sức, Tiến sĩ Christina Maslach đã nhận thấy một cách nhất quán qua nghiên cứu rằng nguy cơ chính gây ra kiệt sức là khi có sự không phù hợp giữa kỳ vọng và giá trị của nhân viên và doanh nghiệp (Hiệp Hội Tâm Lý Học Hoa Kỳ, 2021). Cụ thể hơn, kiệt sức có liên quan đến sự không phù hợp trong:

  • khối lượng công việc
  • sự kiểm soát trong công việc
  • khen thưởng và công nhận
  • cộng đồng và văn hóa doanh nghiệp
  • sự công bằng và bình đẳng tại nơi làm việc
  • giá trị

Khi những yếu tố này không được hòa hợp, thân chủ có khả năng cao sẽ cảm thấy mất tương tác và kết nối với công việc, kiệt quệ cảm xúc và làm việc không hiệu quả – ba đặc điểm dễ nhận thấy của tình trạng kiệt sức (Leiter & Maslach, 1999).

Gần đây, đại dịch kiệt sức đã thúc đẩy Tổng Y chức Hoa Kỳ phát triển một khung lý thuyết về sức khỏe cộng đồng mang tên “Năm Yếu Tố Cần Thiết cho Sức Khỏe Tinh Thần và Hạnh Phúc Tại Nơi Làm Việc” (Murthy, 2022). Khung chương trình này (xem Hình 1) nhấn mạnh các nhu cầu người lao động cần có:

  1. Bảo vệ khỏi chấn thương
  2. Kết nối và cộng đồng
  3. Sự hài hòa giữa công việc và cuộc sống
  4. Được coi trọng tại nơi làm việc
  5. Cơ hội phát triển 

Mỗi yếu tố có nguồn gốc từ Sự Bình Đẳng và Tiếng Nói của Người Lao Động. Năm yếu tố cơ bản này hoặc là nhu cầu cơ bản (ví dụ: an toàn) hoặc là giá trị của mỗi người (ví dụ: linh hoạt/tự chủ; Murthy, 2022).

Hình 1

Năm Yếu Tố Cần Thiết cho Sức Khỏe Tinh Thần và Hạnh Phúc Tại Nơi Làm Việc

Khi hướng đến cách tiếp cận toàn diện hơn trong phát triển nghề nghiệp, một khung lý thuyết hữu ích khác mà các chuyên viên hướng nghiệp có thể tìm hiểu là Tám Khía cạnh của Sức Khỏe Thể Chất và Tinh Thần (xem Hình 2). Mô hình này bao gồm tám khía cạnh về sức khỏe và tinh thần, tất cả phụ thuộc lẫn nhau. Tám khía cạnh bao gồm: sức khỏe cảm xúc, thể chất, tinh thần, nghề nghiệp, trí tuệ, tài chính, môi trường và xã hội (Stoewen, 2017). Việc khuyến khích thân chủ làm rõ những khía cạnh mà họ đang phát triển tốt và những khía cạnh cần lưu tâm hơn có thể giúp họ hiểu các giá trị của mình tốt hơn, đặc biệt là những giá trị liên quan đến sự cân bằng giữa sự nghiệp với hạnh phúc và sức khỏe cá nhân. Khi thân chủ có sự rõ ràng về giá trị của mình, họ có thể hành động có ý thức và ý nghĩa hướng tới sự nghiệp và cuộc sống cân bằng, bền vững hơn.

Hình 2

Tám khía cạnh của sức khỏe thể chất và tinh thần

Các công cụ giúp thân chủ xác định giá trị của bản thân

Các công cụ đánh giá qua bộ thẻ và trò chơi về nghề nghiệp là phương pháp  hiệu quả để các chuyên viên hướng nghiệp hỗ trợ thân chủ nhận diện giá trị của họ. Những công cụ này mang đến cách tiếp cận lôi cuốn và hiệu quả giúp thân chủ hiểu giá trị của mình, thúc đẩy sự phát triển, thỏa mãn trong nghề nghiệp và sức khoẻ tinh thần thể chất của mỗi người. Các công cụ này khuyến khích thân chủ theo cách tương tác cao và an toàn để hiểu rõ, tìm ý nghĩa và định hình câu chuyện nghề nghiệp của họ trong tương quan với giá trị cá nhân.

Dưới đây là ví dụ về các công cụ (mỗi công cụ có sẵn định dạng số và bản in) có thể được sử dụng để giúp thân chủ và học sinh, sinh viên làm rõ, bày tỏ và đưa ra quyết định nghề nghiệp dựa trên giá trị của chính họ và những điều quan trọng nhất đối với họ trong công việc và cuộc sống: 

Tiếp tục với câu chuyện của Andrew

Sau khi hoàn thành và phân tích qua công cụ thẻ đánh giá sự cân bằng giữa công việc – cuộc sống, Andrew nhận ra tiền bạc và danh vọng có được từ vai trò của anh không phải là ưu tiên hàng đầu, và không xứng đáng để đánh đổi với sức khỏe, thời gian cho sở thích cá nhân và mối quan hệ với vị hôn thê của anh. Anh đã nói chuyện với người quản lý về việc giảm giờ làm và khối lượng công việc, nhưng được thông báo rằng yêu cầu này không khả thi. Cuối cùng, anh rời khỏi vị trí tư vấn và chuyển sang công việc mới ở một công ty tiện ích lớn, với mức lương thấp hơn, nhưng có một nhịp độ khác và có giới hạn rõ ràng giữa công việc và cuộc sống cá nhân. Sự thay đổi này cho Andrew thời gian để chăm sóc bản thân và làm những việc khác có ý nghĩa với anh trong cuộc sống. Bây giờ, Andrew cảm thấy mình đang sống một cuộc sống chân thực hơn, sức khỏe và mức độ hạnh phúc của anh đã cải thiện kể từ khi anh có sự rõ ràng hơn về giá trị và ưu tiên của mình. Đối với anh, đây chính là ý nghĩa thực sự của “thành công”.

Tài liệu tham khảo

American Psychological Association. (2021). Why we’re burned out and what to do about it, with Christina Maslach, PhD. [Video]. YouTube. 

https://www.youtube.com/watch?v=oQy1Zc37Bd0

Brooks, A. C. (2021, September 2). The secret to happiness at work. The Atlantic.
www.theatlantic.com/family/archive/2021/09/dream-job-values-happiness/619951/

Leiter, M., & Maslach, C. (1999). Six areas of worklife: A model of the organizational context of burnout. Journal of Health and Human Services Administration, 21. 472-489.

Murthy, V. (2022). The U.S. surgeon general’s framework for workplace mental health & well-being. Office of the Surgeon General, U.S. Department of Health & Human Services. 

https://www.hhs.gov/surgeongeneral/priorities/workplace-well-being/index.html

Stoewen, D. L. (2017). Dimensions of wellness: Change your habits, change your life. National Library of Medicine. 

https://www.ncbi.nlm.nih.gov/pmc/articles/PMC5508938/

Thông tin tác giả

Anush Hansen là một nhà tham vấn chuyên nghiệp được cấp bằng, chuyên viên tham vấn hướng nghiệp được chứng nhận và chủ sở hữu của Kennebunk Career & Wellness Counseling. Bà cũng là người sáng lập của Balanced Card Sorts. Anush có bằng thạc sĩ về Tham vấn sức khỏe tâm thần và bằng thạc sĩ về Y tế cộng đồng. Trước khi làm việc như một chuyên viên tham vấn, bà đã làm việc trong suốt 17 năm với vai trò là nhà nghiên cứu sức khỏe cộng đồng và chuyên viên đánh giá chương trình. Kinh nghiệm làm việc của Anush trong nghiên cứu nâng cao sức khoẻ, sức khỏe tâm thần, và y tế cộng đồng đã thúc đẩy cam kết của bà trong việc sử dụng một phương pháp toàn diện, tập trung vào sức khỏe thế chất và tinh thần khi làm việc với thân chủ và đã giúp định hình công cụ Balanced Card Sorts. Bạn có thể liên lạc với Anush qua địa chỉ email: anush@kennebunkcounseling.com

 

Người dịch: Là Mình

Biên tập: Ph.Uyên

Nguồn bài viết: https://www.ncda.org/aws/NCDA/pt/sd/news_article/525122/_PARENT/CC_layout_details/false

Photo by Lina Trochez on Unsplash