Tác giả: Shoptorshi Rahman và Amanda Cox
Abir (tên đã được thay đổi) chia sẻ rằng việc là sinh viên quốc tế chuyên ngành kỹ sư hàng không vũ trụ khá là thử thách, vì hầu hết các công việc ở Mỹ đều yêu cầu phải có giấy phép an ninh*. Tình huống này khiến anh cảm thấy lo lắng, chính vì vậy anh đã tìm đến dịch vụ hướng nghiệp trong trường để được hỗ trợ định hướng bước tiếp theo.
Dhruv (tên đã được thay đổi), một sinh viên quốc tế đến từ Ấn Độ, cảm thấy ngày càng thất vọng với việc thiếu cơ hội việc làm từ các nhà tuyển dụng ở Mỹ. Anh đã tham gia một ngày hội việc làm tại trường và rời đi với tâm trạng rất chán nản sau khi trò chuyện với các nhà tuyển dụng trong suốt hai ngày. Dhruv giải thích với các chuyên viên hướng nghiệp trong trường rằng ở Ấn Độ, mọi người thường rời hội chợ việc làm với những lời mời làm việc.
Sinh viên quốc tế tại Mỹ phải đối mặt với nỗi lo về nghề nghiệp do thị trường việc làm cạnh tranh (Miller et al., 2016) hoặc do sự khác biệt giữa cách tuyển dụng ở Mỹ và tại quê nhà (Sangganjanavanich et al., 2011). Việc tích hợp Lý thuyết Ngẫu Nhiên Có Kế hoạch vào các dịch vụ hướng nghiệp sẽ thúc đẩy và khuyến khích các nhân tài quốc tế hình thành tư duy cởi mở, chủ động khám phá nghề nghiệp và xây dựng tinh thần làm chủ (Mitchell et al., 1999). Các chuyên viên hướng nghiệp có thể xây dựng một môi trường mà trong đó các nhân tài quốc tế không chỉ được khuyến khích mà còn được trang bị để nắm bắt các cơ hội nghề nghiệp ở một đất nước xa lạ thông qua việc sử dụng các câu hỏi mạnh mẽ được hình thành từ góc nhìn của Lý thuyết Ngẫu Nhiên Có Kế hoạch.
Lý thuyết Ngẫu Nhiên Có Kế Hoạch
Lý thuyết Ngẫu Nhiên Có Kế hoạch nhấn mạnh rằng việc phát triển sự nghiệp không chỉ là tập trung vào việc lập kế hoạch tổng thể mà còn luôn cởi mở và chuẩn bị cho những cơ hội bất ngờ trong cuộc đời mỗi người. Xuất phát từ công trình nghiên cứu của Krumboltz (2009), lý thuyết này đóng vai trò như một khung tham chiếu để thúc đẩy sự làm chủ cơ hội nghề nghiệp của bản thân bằng cách hiểu các sự kiện tình cờ có thể định hình và mở rộng các con đường nghề nghiệp. Lý thuyết Ngẫu nhiên Có Kế hoạch khuyến khích các chuyên viên hướng nghiệp trao quyền cho thân chủ nhận ra, kiến tạo và tận dụng các sự kiện xảy ra không có kế hoạch, từ đó chấp nhận sự tình cờ như một thành phần quan trọng của sự phát triển nghề nghiệp của thân chủ (Krumboltz, 2009). Lý thuyết Ngẫu nhiên Có Kế hoạch cung cấp cho chuyên viên hướng nghiệp các hướng dẫn trong bối cảnh công việc đang thay đổi, để từ đó hỗ trợ thân chủ xây dựng các kế hoạch hành động nhằm tạo ra sự tự tin trong công việc khi đối diện với những sự bất định và biến động (Sangganjanavanich et al., 2011) trong suốt hành trình nghề nghiệp của họ. Việc sử dụng kỹ năng xây dựng mạng lưới chuyên nghiệp và tối đa hóa cơ hội thể hiện một tư duy kết hợp giữa sự lý trí và tính linh hoạt, điều này rất quan trọng trong quá trình tìm việc.
Các câu hỏi quyền năng dành cho Chuyên viên Hướng nghiệp
Một phần thiết yếu trong quá trình cung cấp dịch vụ tư vấn hướng nghiệp đó là việc đặt câu hỏi (Janicki, 2024). Các câu hỏi quyền năng sẽ khuyến khích sự phản tư và đối thoại giữa chuyên viên hướng nghiệp và thân chủ theo những cách bất ngờ và đầy thú vị, đóng vai trò như “chìa khóa mở ra những cánh cửa đóng chặt” (Panas & Sobel, 2012, tr. 12). Các chuyên viên hướng nghiệp có thể hỗ trợ thân chủ bằng cách xem xét các câu hỏi quyền năng được hình thành từ góc nhìn của Lý thuyết Ngẫu nhiên Có Kế hoạch. Những câu hỏi này nhằm khuyến khích thân chủ đón nhận sự bất định, nhận ra tiềm năng từ những sự kiện ngoài kế hoạch, và chủ động phát triển các chiến lược cho sự chuyển đổi và phát triển nghề nghiệp.
Các câu hỏi khơi gợi sự tò mò sau đây nên được các chuyên viên hướng nghiệp cân nhắc, đặc biệt là khi tư vấn cho các sinh viên quốc tế đang đối mặt với nhiều nhu cầu nghề nghiệp khác nhau.
Khám Phá Nghề Nghiệp
Trong bối cảnh kinh tế khó khăn, chẳng hạn như việc ngừng tuyển dụng trong các ngành công nghệ cao, sinh viên quốc tế có thể nhìn nhận và tận dụng tối đa các cơ hội nghề nghiệp như thế nào?
Sinh viên quốc tế có thể chuẩn bị khám phá các ngành nghề và lĩnh vực chuyên môn khác nhau bằng cách nào, chẳng hạn như thông qua việc tiếp thu kiến thức mới và nâng cao kỹ năng hành nghề?
Chuyển Đổi Nghề Nghiệp
Làm thế nào để sinh viên quốc tế có thể tận dụng các sự kiện hoặc cuộc gặp gỡ ngẫu nhiên như thế nào để xác định và theo đuổi những cơ hội nghề nghiệp mới, cũng như mở rộng mạng lưới chuyên nghiệp của họ?
Sinh viên quốc tế có thể sử dụng những trải nghiệm và nền tảng kiến thức riêng của họ để chuyển đổi sang các ngành nghề khác hoặc các vị trí công việc khác như thế nào?
Những chiến lược nào sinh viên quốc tế có thể sử dụng để điều chỉnh kỹ năng hiện có của họ nhằm đáp ứng nhu cầu của một lĩnh vực nghề nghiệp mới thịnh hành?
Làm thế nào để sinh viên quốc tế có thể xây dựng khả năng phục hồi và tính thích nghi để điều hướng hành trình chuyển đổi nghề nghiệp trong thị trường lao động quốc tế?
Phát Triển Nghề Nghiệp
Sinh viên quốc tế có thể thực hiện những bước nào để liên tục phát triển kỹ năng và kiến thức của mình theo hướng phù hợp với giá trị cá nhân, xu hướng và cơ hội mới thịnh hành?
Sinh viên quốc tế có thể xác định và nắm bắt những cơ hội phát triển trong chính vai trò công việc hoặc ngành nghề hiện tại của họ bằng cách nào?
Bằng cách nào các sinh viên quốc tế có thể chủ động tìm kiếm sự cố vấn từ người có kinh nghiệm và xây dựng mạng lưới chuyên nghiệp để hỗ trợ sự thăng tiến trong sự nghiệp?
Làm thế nào để sinh viên quốc tế có thể tạo ra một kế hoạch phát triển cá nhân tích hợp các nguyên tắc của Lý thuyết Ngẫu Nhiên Có Kế hoạch để thúc đẩy sự phát triển nghề nghiệp bền vững và lâu dài?
Những câu chuyện của thân chủ
Chuyên viên hướng nghiệp đã khuyến khích Abir tham gia vào việc thực hiện các cuộc phỏng vấn tìm hiểu thông tin nghề nghiệp với những cựu sinh viên quốc tế mà anh theo dõi trên LinkedIn. Ngoài ra, anh cũng tham gia nhiều sự kiện xây dựng mạng lưới chuyên nghiệp để có được những góc nhìn khác nhau. Những cuộc gặp gỡ tình cờ thông qua các sự kiện này đã cung cấp cho anh thông tin để bước tiếp trong hành trình nghề nghiệp của mình. Do vậy, Abir đã quyết định trau dồi kinh nghiệm nghề nghiệp và nghiên cứu đa dạng để chuyển hướng nghề nghiệp sang các vai trò liên quan đến quản lý dự án công nghệ. Chẳng hạn như anh đã nộp đơn xin vào một vị trí trợ lý tại trường để phát triển kỹ năng quản lý dự án, và sau đó đã nhận được tài trợ toàn phần để theo học tiến sĩ ngành kỹ thuật cơ khí, và cuối cùng, quyết định này đã mang đến cho Abir cơ hội chuyển hướng nghề nghiệp.
Dhruv đã thảo luận về mạng lưới chuyên nghiệp và các mối quan hệ gia đình của mình trong các buổi tư vấn nghề nghiệp. Sau khi thảo luận về cách tận dụng mạng lưới này trong hành trình sự nghiệp của mình, anh ấy đã mở rộng nó và nhờ vậy, cảm thấy có thêm hy vọng. Việc tận dụng các cơ hội đến bất ngờ này đã giúp anh ấy có những tiến bước trong sự nghiệp của mình.
Thích nghi và phát triển trong tương lai
Bằng cách đón nhận sự linh hoạt để thích nghi với những cơ hội bất ngờ, những cá nhân như Abir và Dhruv là minh chứng cụ thể cho việc nắm bắt các cơ hội này để phát triển con đường sự nghiệp. Các chuyên viên hướng nghiệp đóng vai trò then chốt trong việc nuôi dưỡng tư duy mang tính chuyển hóa này (Mezirow, 1991) thông qua việc khuyến khích thân chủ xem những cuộc gặp gỡ ngẫu nhiên như là những cơ hội quan trọng cho sự phát triển. Thông qua việc sử dụng các câu hỏi quyền năng và sự cởi mở với những sự kiện không được lên kế hoạch trước, các chuyên viên hướng nghiệp nghiệp có thể thúc đẩy các sinh viên quốc tế không chỉ thích nghi tốt với môi trường học tập mới mà còn phát triển mạnh mẽ trong những thị trường nghề nghiệp năng động và đầy thách thức.
*Giấy phép an ninh hay còn gọi là chứng nhận an ninh, là một loại chứng nhận do cơ quan chính phủ hoặc tổ chức liên quan cấp, xác nhận rằng một cá nhân đã được kiểm tra lý lịch và được phép tiếp cận với các thông tin nhạy cảm, bí mật hoặc tài liệu liên quan đến an ninh quốc gia.
Tham khảo
Janicki, C. (2024). Fostering relationships and growth: The role of power questions in career services. Career Convergence. https://careerconvergence.org/aws/NCDA/pt/sd/news_article/564154/_PARENT/CC_layout_details/false
Krumboltz, J. D. (2009). The happenstance learning theory. Journal of Career Assessment, 17(2), 135-154.
Mezirow, J. (1991). Transformative dimensions of adult learning. Jossey-Bass.
Miller, J., Berkey, B., & Griffin, F. (2016). Preparing international students for a competitive job market: Challenges and opportunities. Campus support services, programs, and policies for international students, 119-142.
Mitchell, K. E., Levin, A. S., & Krumboltz, J. D. (1999). Planned happenstance: Constructing unexpected career opportunities. Journal of Counseling & Development, 77(2), 115-124.
Sangganjanavanich, V. F., Lenz, A. S., & Cavazos Jr, J. (2011). International students’ employment search in the United States: A phenomenological study. Journal of Employment Counseling, 48(1), 17-26.
Sobel, A., & Panas, J. (2012). Power questions: Build relationships, win new business, and influence others. John Wiley & Sons, Inc.
— Thông tin tác giả
Tiến sĩ Shoptorshi Rahman, chuyên gia trong lĩnh vực tư vấn nghề nghiệp và phát triển chuyên môn cho sinh viên, với niềm đam mê trao quyền cho những sinh viên quốc tế, người nhập cư và người tị nạn trong hệ thống giáo dục bậc đại học của Mỹ. Cô đã phát triển các chương trình đào tạo quản lý phù hợp với các môn học ở bậc đại học và đã giảng dạy các môn Phát triển Nguồn nhân lực tại Đại học Illinois Urbana-Champaign (UIUC). Nghiên cứu tiến sĩ của cô đã khảo sát các thách thức các chuyên viên có tay nghề cao gặp phải trong việc thăng tiến nghề nghiệp khi lần đầu tiên trở thành quản lý ở các công ty công nghệ cao, đồng thời cung cấp những hiểu biết về các giải pháp để phát triển đội ngũ quản lý chiến lược. Cô tin rằng kinh nghiệm thực tiễn của mình sẽ tiếp tục hỗ trợ các sáng kiến phát triển nghề nghiệp giúp làm đa dạng thêm các nhóm thân chủ của cô. Bạn có thể liên hệ với cô qua địa chỉ Email: shoptorshi007@hotmail.com hoặc thông qua LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/rahmanshoptorshi/
Amanda Cox, thạc sĩ Giáo dục và có bằng CCC, có 24 năm kinh nghiệm trong tư vấn nghề nghiệp và giáo dục đại học. Hiện tại, cô đảm nhiệm vị trí Phó Giám đốc phòng Tư vấn Nghề nghiệp tại Trường Kinh doanh Gies, Đại học Illinois tại Urbana-Champaign. Trong vai trò của mình, cô tập trung vào việc cung cấp dịch vụ một kèm một và phát triển chuyên môn cho những thân chủ làm việc với sinh viên. Cô có đam mê về nhu cầu phát triển nghề nghiệp của sinh viên, và đào tạo các đối tác trường đại học về giá trị của dịch vụ hướng nghiệp trong giáo dục đại học. Amanda đã báo cáo nghiên cứu tại các hội nghị NCDA, NACE, Midwest ACE và NACADA về các chủ đề liên quan đến sự công bằng trong dịch vụ hướng nghiệp, tư vấn và giáo dục hướng nghiệp. Bạn có thể liên hệ với cô qua địa chỉ email: aacox@illinois.edu hoặc thông qua LinkedIn: https://www.linkedin.com/in/amandaanncox
Người dịch: Cẩm Thanh
Biên tập: My Vu
Photo by ShareYaarNow on Unsplash
Bài viết liên quan: