Tác giả: Stephanie K. Harding
Tại sao nên sử dụng nghệ thuật thị giác trong phát triển nghề nghiệp? Nghệ thuật thị giác bao hàm sự sáng tạo và dẫn đến việc khám phá những cảm xúc và nhận thức chưa được khai thác, từ đó làm rõ hơn con đường phát triển nghề nghiệp. Việc sử dụng nghệ thuật thị giác cũng cho phép sinh viên thể hiện và kết nối cảm xúc của mình một cách cụ thể và có ý nghĩa. Việc áp dụng nghệ thuật thị giác trong phát triển nghề nghiệp tại môi trường đại học và những bối cảnh khác có tiềm năng giúp sinh viên ở mọi độ tuổi phát triển trong hành trình khám phá bản thân, nâng cao sức khỏe tinh thần và định hướng nghề nghiệp.
Theo de Valverde và cộng sự (2020), “Tư duy sáng tạo có thể được xem như một phần cốt lõi trong năng lực liên ngành để định hướng bản thân. Sự sáng tạo có thể được sử dụng để tạo ra những ý tưởng mới về cách xây dựng chính mình, định hình sự nghiệp và cuộc sống” (Trang 65). Ngoài ra, nghiên cứu của Gladding (2021) cho thấy việc sử dụng nghệ thuật thị giác trong tham vấn mang lại nhiều lợi ích cho sức khỏe tinh thần. Những lợi ích này bao gồm:
- Đánh thức tiềm thức và giúp nhận ra những cảm xúc sâu kín chưa được khai thác bên trong;
- Tạo ra hy vọng; khi sự sáng tạo được thể hiện, nó giúp con người hiểu được cách phát triển, trưởng thành và thay đổi, từ đó mang lại hy vọng cho tương lai;
- Cải thiện tâm trạng và giảm mức độ lo âu;
- Nâng cao sức khỏe thể chất thông qua việc làm giảm nhịp tim, giảm căng cơ và hạ huyết áp.
Các hội thảo sáng tạo dành cho sinh viên
Sau khi tham dự một buổi hội thảo do de Cuadra và cộng sự (2020) tổ chức, tôi cùng hai đồng nghiệp tại Đại học đã được truyền cảm hứng để xây dựng một chuỗi hội thảo sử dụng tài liệu “Vẽ bức tranh sự nghiệp của bạn” do Brooks và cộng sự (2020) phát triển. Chúng tôi đã thành lập một nhóm và thiết kế sáu buổi hội thảo trong chuỗi mang tên “Tô màu sự nghiệp” dành cho sinh viên và cựu sinh viên, dựa trên tài liệu mở này.
Vào mùa xuân năm 2021, chúng tôi tổ chức các buổi hội thảo trực tuyến và trực tiếp với các chủ đề như bảng tầm nhìn, bản đồ hành trình, quản lý lo âu, thiết lập mục tiêu và khám phá những hướng đi mới. Chúng tôi cũng thực hiện hai hoạt động được mô tả bởi Brooks và cộng sự (2020): a) Những hòn đá nền tảng, nơi sinh viên hình dung các trách nhiệm của mình như những hòn đá để có thể thấy trực quan mức độ chiếm dụng thời gian hoặc mức độ căng thẳng của mình và b) Hoạt động tảng băng trôi – nơi sinh viên hình dung những yếu tố còn thiếu trong quá trình tìm kiếm việc làm của họ. Các chuyên viên hướng nghiệp có thể điều chỉnh từng buổi hội thảo sao cho phù hợp với mọi giai đoạn hay hoàn cảnh trong cuộc sống, giúp sinh viên toàn trường có thể tham gia.
Khung hướng dẫn: Lộ trình 4-D và Bánh xe Sức khỏe Toàn diện
Trong mỗi buổi hội thảo, chúng tôi lồng ghép Lộ trình 4-D do Brooks và cộng sự (2020) phát triển. Các chuyên viên hướng nghiệp có thể sử dụng Lộ trình 4-D trong môi trường đa thế hệ hoặc ở những độ tuổi nhất định. Chúng tôi yêu cầu sinh viên suy nghĩ về 4 chữ D (khám phá – discover, phát triển – develop, thiết kế – design, thực hiện – deliver) xuyên suốt buổi hội thảo để giúp họ hiểu và xác định vị trí hiện tại của bản thân trong quá trình phát triển nghề nghiệp.
LỘ TRÌNH 4D KHÁM PHÁ & PHÁT TRIỂN NGHỀ NGHIỆP
Gồm 4 bước chính:
1. DISCOVER – Khám phá điểm mạnh của bạn
– Câu hỏi: “Tôi là ai?” : Nhận diện sở thích, kỹ năng, giá trị, và cá tính của bạn.
– Hành động gợi ý:
- Làm bài trắc nghiệm tính cách, tìm hiểu điểm mạnh/yếu
- Viết nhật ký, suy ngẫm, chiêm nghiệm về bản thân
Tìm kiếm người hướng dẫn hoặc tư vấn nghề nghiệp
2. DEVELOP – Xây dựng tầm nhìn của bạn
– Câu hỏi: “Tôi muốn đi đâu?”: Xác định mục tiêu dài hạn, phong cách sống mong muốn, và điều bạn muốn đóng góp.
– Hành động gợi ý:
- Vẽ bản đồ tầm nhìn cuộc sống
- Trò chuyện với người truyền cảm hứng
- Đặt mục tiêu ngắn & dài hạn
3. DESIGN – Thiết kế lộ trình nghề nghiệp
– Câu hỏi: “Làm sao để tới đó?”: Lên kế hoạch cụ thể, lựa chọn ngành học, công việc, và từng bước hành động phù hợp.
– Hành động gợi ý:
- Tìm hiểu các ngành nghề và ngành học
- Lập kế hoạch hành động
- Xây dựng kỹ năng cần thiết
4. DELIVER – Thể hiện tài năng của bạn
- Câu hỏi: “Tôi có thể tỏa sáng bằng cách nào?”: Rèn luyện, hành động, học hỏi từ thực tiễn và chủ động trong hành trình nghề nghiệp.
- Hành động gợi ý:
- Tham gia hoạt động thực tế, tình nguyện
- Viết CV, luyện phỏng vấn
- Đặt bản thân vào môi trường phát triển
Bánh xe Sức khỏe Toàn diện và Cân bằng Cuộc sống
Chúng tôi cũng lồng ghép mô hình bánh xe sức khỏe toàn diện (hình minh họa bên dưới) vào các buổi hội thảo. Ví dụ, trong buổi hội thảo “Cân bằng cuộc sống”, chúng tôi nói với người tham gia rằng bánh xe này là một cách tiếp cận lý tưởng đối với sức khỏe toàn diện, và rằng chỉ những “người hoàn hảo không có thật” mới có thể duy trì sự hoàn hảo trong tất cả các khía cạnh của sức khỏe vào mọi thời điểm. Chúng tôi hướng dẫn sinh viên chọn ra một hoặc hai khía cạnh sức khỏe mà họ đang làm tốt, và một vài khía cạnh cần cải thiện. Chúng tôi khuyến khích họ ghi nhớ những khía cạnh này khi thực hiện hoạt động “Những hòn đá cân bằng” trong buổi hội thảo.
8 Khía Cạnh Của Sức Khỏe Toàn Diện
- Social – Xã hội
- Emotional – Cảm xúc
- Spiritual – Tâm linh
- Intellectual – Trí tuệ
- Physical – Thể chất
- Environmental – Môi trường
- Financial – Tài chính
- Occupational – Nghề nghiệp
Được cung cấp bởi Trung tâm Hướng nghiệp Đại học Texas Tech
Các hoạt động dành cho sinh viên
Hoạt động 1: Vẽ một chồng đá
Để bắt đầu chuỗi hoạt động trong hội thảo, chúng tôi giới thiệu khái niệm về các trách nhiệm trong cuộc sống bằng cách sử dụng một chồng đá giả mua trực tuyến từ Etsy. Sinh viên được phát bút lông và giấy, sau đó được hướng dẫn vẽ một chồng đá, mỗi viên đá được ghi nhãn với một trách nhiệm quan trọng hiện tại trong cuộc sống của họ.
Hoạt động 2: Suy ngẫm về các trách nhiệm
Trong hoạt động thứ hai, chúng tôi yêu cầu sinh viên suy ngẫm về chồng đá của mình. Liệu có viên đá nào đang chiếm phần lớn năng lượng và thời gian của họ không? Họ đang bỏ lỡ điều gì do số lượng hoặc kích thước của chồng đá hiện tại?
Hoạt động 3: Xem xét các ưu tiên cho sức khỏe toàn diện
Trong hoạt động thứ ba, chúng tôi khuyến khích sinh viên viết ra một vài bước đơn giản để cải thiện sức khỏe của bản thân. Những phương pháp này có thể mang tính thư giãn và giúp lấy lại cân bằng, như đi dạo, hòa mình vào thiên nhiên hoặc thực hành chánh niệm. Chúng cũng có thể mang tính năng động và thú vị, như đi xem hòa nhạc, chơi thể thao hoặc tụ tập cùng bạn bè.
Chúng tôi đề nghị các em suy nghĩ về những chiến lược phù hợp với bản thân trong hành trình chăm sóc sức khỏe toàn diện cũng như cân bằng giữa công việc, học tập và cuộc sống.
Hoạt động 4: Chia sẻ kiến thức mới
Trong hoạt động thứ tư, chúng tôi yêu cầu sinh viên chia sẻ câu trả lời của mình với cả nhóm. Các em được phát những viên đá thật để sử dụng khi trình bày trước nhóm về trách nhiệm mà mỗi viên đá đại diện cho bản thân họ. Sau đó, chúng tôi đề nghị họ trả lời một số câu hỏi sau:
- Bạn đã học được điều gì qua hoạt động “những viên đá nền tảng”?
- Điều gì khiến bạn ngạc nhiên trong bài tập này?
- Bạn đã quyết định thực hiện những thay đổi gì để cân bằng giữa công việc, học tập và cuộc sống?
- Để đương đầu với căng thẳng trong các trách nhiệm của mình, bạn thấy cách nào dễ dàng hơn: suy ngẫm hay chủ động?
- Hiện tại bạn đang ở đâu trong mô hình sức khỏe toàn diện đã đề cập trước đó? Bạn đang làm tốt ở những khía cạnh nào? Bạn cần cải thiện ở đâu?
- Hoạt động này đã giúp bạn tìm được sự cân bằng hơn hoặc cải thiện sức khỏe như thế nào?
Thông qua phản hồi trực tiếp và khảo sát trong các buổi hội thảo sau đó, chúng tôi nhận thấy rằng sinh viên rất yêu thích những hòn đá, yếu tố nghệ thuật và phần trọng tâm về sức khỏe tinh thần trong buổi hội thảo này. Họ cho biết họ cảm thấy đã được trang bị những công cụ cần thiết để thực hiện các thay đổi nhằm cải thiện sức khỏe toàn diện của bản thân và đã chia sẻ những hiểu biết sâu sắc liên quan đến sự phát triển nghề nghiệp của mình. Một số nhận thức đáng chú ý bao gồm việc hiểu được số lượng các hoạt động và trách nhiệm mà họ đang phải cân bằng, cũng như cách những điều đó ảnh hưởng đến mức độ căng thẳng và lo âu. Họ chia sẻ rằng, việc học được các phương pháp đã nêu cùng những công cụ khác giúp họ tạm thời tách khỏi những trách nhiệm lớn sẽ hỗ trợ họ đối phó tốt hơn với các vấn đề này.
Một số sinh viên khác nhận ra rằng họ đã dành quá nhiều thời gian cho một số trách nhiệm hoặc hoạt động nhất định. Với một số, trọng tâm là việc giao tiếp xã hội; với những người khác, họ lại quá tập trung vào công việc hoặc học tập, điều này dẫn đến cảm giác cô lập và cô đơn. Một số “viên đá” lớn hơn cần được hạ thấp mức độ ưu tiên để trở thành những “viên đá” nhỏ hơn, nhằm tạo điều kiện cho các khía cạnh sức khỏe khác được chú trọng hơn.
Nhờ vào thành công của chuỗi hội thảo này, chúng tôi rất hào hứng điều chỉnh và tạo ra các buổi hội thảo trực tiếp và trực tuyến khác dành cho sinh viên trong tương lai. Các chuyên viên hướng nghiệp khác cũng có thể tích hợp nghệ thuật thị giác vào công việc với sinh viên và khách hàng ở mọi độ tuổi — dù là trong hội thảo, buổi gặp cá nhân hay trong lớp học — nhằm thúc đẩy sự tự nhận thức, hiểu biết nội tâm và tăng cường sức khỏe tích cực.
Tham khảo
Brooks, K., Foy, G. J., & Mills, E. (2020). Picture your career workbook. Vanderbilt University Career Center. https://www.vanderbilt.edu/career/picture-your-career/
Cuadra, A., Meeker, C., & Rizzotto, A. (2020). Coloring with career: Virtual career exploration [Conference presentation]. Southern Association of Colleges and Employers Conference.
de Valverde, J., Thornhill-Miller, B., Patillon, T. V., & Lubart, T. (2020). Creativity: A key concept in guidance and career counselling. Journal of Adult and Continuing Education, 26(1), 61–72. https://doi.org/10.1177/1477971420903736
Gladding, S. T. (2021). The creative arts in counseling. John Wiley & Sons.
University of New Hampshire. (n.d.). Wellness wheel assessment. https://extension.unh.edu/health-well-being/programs/wellness-wheel-assessment
Thông tin tác giả
Stephanie K. Harding hiện là Phó Giám đốc tại Trung tâm Hướng nghiệp Đại học Texas Tech (UCC). Cô có gần hai thập kỷ kinh nghiệm trong lĩnh vực cung cấp các dịch vụ sinh viên tại giáo dục đại học, từng đảm nhiệm nhiều vai trò tại các trường: Đại học Texas Tech, Đại học Texas tại Tyler, Đại học Bắc Texas, Cao đẳng Tyler Junior và Cao đẳng Kilgore. Cô yêu thích việc hỗ trợ sinh viên và cựu sinh viên Texas Tech trong việc tư vấn nghề nghiệp, đồng thời là cầu nối giữa UCC với Chương trình Cựu chiến binh và Bậc học sau đại học của trường. Cô cũng là Đại sứ của chương trình Fostering the Future (dành cho thanh niên từng được nhận làm con nuôi). Stephanie giám sát sinh viên cao học thực tập tại UCC và giảng dạy các khóa học RaiderReady (Trải nghiệm Năm nhất và Chuyên đề Cuối khóa) cho trường. Cô có bằng Thạc sĩ Giáo dục chuyên ngành Dịch vụ Tham vấn từ Đại học Bắc Texas và bằng Cử nhân Khoa học chuyên ngành Phát triển Con người và Nghiên cứu Gia đình từ Đại học Texas Tech. Cô là Chuyên gia Tư vấn được cấp phép (LPC) và là thành viên của các tổ chức: Hiệp hội Phát triển Nghề nghiệp Texas (TCDA), Hiệp hội Tham vấn Texas và Hiệp hội Phát triển Nghề nghiệp Quốc gia (NCDA) . Cô từng là Chủ tịch TCDA và hiện đang tham gia vào Ban Tài nguyên và Ban Giáo dục Đại học của hiệp hội này. Cô tích cực tham gia công tác phục vụ cộng đồng tại nhà thờ của mình, đặc biệt là trong các chương trình hỗ trợ gia đình nhận nuôi hoặc nuôi dưỡng trẻ em, và hiện đang điều hành một nhóm hỗ trợ dành cho các bậc cha mẹ trong hoàn cảnh này. Cô kết hôn với người bạn học thời đại học và có ba cô con gái đã trưởng thành — tất cả đều là sinh viên của Texas Tech (Red Raiders)! Bạn đọc có thể liên hệ với cô qua email: stephanie.k.harding@ttu.edu
Người dịch: Cẩm Thanh
Biên tập: Hồ Lan
Nguồn bài viết: Link
Photo by laura adai on Unsplash
Bài viết liên quan: