Tài xế ô tô dịch vụ

1. Thông tin cơ bản

• Tuổi: 33
• Giới tính: Nam
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 5 năm
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: 11/12
• Các chứng chỉ chuyên môn (nếu có): Đã có bằng lái ô tô hạng C
• Số giờ làm hằng tuần: 40 tiếng 
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): Làm việc tự do

2. Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho tổ chức, cho các bên liên quan?

Trách nhiệm chính của công việc Tài xế ô tô dịch vụ gia đình

• Nhận liên hệ từ khách qua điện thoại hoặc tin nhắn
• Hỏi các thông tin về thời gian, địa điểm, số người, các yêu cầu khác (nếu có)
• Tư vấn mức giá phù hợp cho khách và giải thích mức giá (dựa trên cây số và thời gian)
• Chốt giá với khách
• Theo thời gian và địa điểm đã hẹn, chuẩn bị để thực hiện lái xe chở khách đi đến nơi, về đến chốn

Giá trị của công việc Tài xế ô tô dịch vụ gia đình: Đưa khách đi đến nơi về đến chốn như đưa người nhà đi đến nơi về đến chốn

3. Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

• Nhờ hoàn thành nghĩa vụ quân sự vào năm 2011, anh được hỗ trợ thi lấy bằng lái ô tô hạng C. Có bằng lái từ khi đó nhưng chưa đủ duyên nên mình làm nhiều nghề khác nhau. Vào khoảng 2017, khi nghề tài xế giao hàng bằng xe máy bắt đầu cạnh tranh cao hơn, dẫn đến thu nhập bị chững lại. Một người bạn của anh đang có hai chiếc ô tô ở nhà, rủ anh chạy phụ 1 chiếc. Đã có đủ bằng cấp sẵn và điều kiện tự nhiên đến thì anh cứ vậy mà làm nghề thôi.
• Ban đầu, anh chạy Grab chứ không phải chạy xe tự do theo dịch vụ gia đình như hiện tại. Tuy nhiên, anh gặp một số tình huống như chở khách đi đánh cờ bạc, mát-xa đèn mờ, trốn đi nhậu nhẹt về khuya, nhậu xong lên xe tranh cãi về giá dù Grab cập nhật đầy đủ hết rồi. Những tình huống này không phù hợp với cá nhân anh, thậm chí khác biệt về mặt đạo đức, mà chạy Grab thì anh không có sự lựa chọn về khách và điểm đến. Vậy nên, anh chạy Grab được 1 năm rồi chuyển qua làm Tài xế ô tô dịch vụ gia đình để có sự chủ động. 
• Nếu được chọn lại, anh vẫn chọn làm tài xế ô tô dịch vụ thôi vì anh không có nhiều lựa chọn khi đó. Tuy nhiên, sau một thời gian làm thì anh nhận rất nhiều món quà ý nghĩa từ nghề này, cụ thể là những mối quan hệ tuyệt vời từ khách và bạn bè mà anh rất trân trọng.

4. Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Nghề tài xế ô tô dịch vụ gia đình thì thường không có một ngày làm việc tiêu biểu vì không cố định về thời gian bắt đầu. Chưa kể, có ngày đi có ngày không, có ngày sớm có ngày trễ tùy chuyến xe của khách nữa. Nên anh sẽ đổi câu hỏi thành những việc cần chuẩn bị trước khi đi đón khách và những việc cần làm trong một chuyến xe.

Các thói quen anh vẫn giữ khi chuẩn bị đi đón khách:

• Kiểm tra xe, mùi xe, nước uống, túi ói để bổ sung cho đầy đủ.
• Rửa xe và lau xe từ ngoài vào trong.
• Khi có chuyến đi xa thì anh phải chọn giờ ngủ trước để chuẩn bị sức khỏe.
• Kiểm tra điểm đến để chuẩn bị tinh thần cho phù hợp. Cụ thể là anh chuẩn bị tâm lý tỉnh táo và vững vàng, ví dụ như:

+ Khi xe chở một em bé bị bệnh đi khám bệnh, em bé sẽ có khả năng ói trên xe rất cao nên anh chuẩn bị tâm thế cho chuyện đó xảy ra, mình cũng không phiền hà.

+ Khi khách đi về quê có đặc sản là sầu riêng, khả năng cao khách sẽ mang sầu riêng lên xe về lại, anh có chuẩn bị tâm lý trước thì sẽ thoải mái hơn và cũng chuẩn bị xe phù hợp. Quan trọng là, mình không từ chối khách mang sầu riêng lên xe được, vậy thì thay vì chấp nhận một nửa, nghĩa là cho khách mang lên nhưng trong lòng không thật sự thoải mái thì mình học cách chuẩn bị tinh thần để chấp nhận hoàn toàn. Vậy thì mới vững tâm chạy xe an toàn được.

+ Cũng có tình huống sát giờ mà khách quyết định gấp không đi nữa, anh nghĩ, ai cũng có lý do của họ, mà mình chưa hiểu được chỉ qua lời nói, nên thôi mình không nên trách họ làm gì. Rồi tìm kiếm cuốc khác thay thế. Nếu không có, anh tiếp tục về nhà phụ giúp gia đình hoặc làm những việc khác cần thiết.’

Những chú ý quan trọng khi đón khách:

• Anh luôn tới sớm 15 phút vì tốt nhất là mình chờ khách, chứ không phải ngược lại.
• Đến nơi, anh gọi thông báo với khách là mình đã đến.
• Anh chào khách và thăm hỏi khi khách lên xe.
• Tùy theo độ tuổi của khách mà anh chọn cách chạy phù hợp, cụ thể là:

+ Khi khách là người lớn tuổi hoặc trẻ nhỏ, anh chạy tốc độ vừa phải, để ý và cẩn trọng né ổ gà, vào khúc cua nhẹ nhàng, tránh tình trạng bẻ lái hoặc thắng gấp đột ngột trong suốt chuyến.

+ Khi khách là người trẻ thì anh chạy bình thường.

5. Anh/chị thích và không thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

• Nhờ công việc này, anh mới học được cách đồng cảm hơn và có thể sống hòa hợp với đủ kiểu người. Nghe như tham gia một khóa tu phải không? Nhờ công việc này, anh có điều kiện tham gia giúp người khác khi chở khách đi từ thiện. Anh đã từng chở các sư ni ở chùa đi làm từ thiện liên tục trong nhiều tháng đó. Rồi, khi anh chở khách có con bị bệnh, anh gặp em bé đủ loại bệnh cả. Rồi anh nghĩ lại khi con mình chỉ bị vài bệnh vặt thôi, mình đã lo lắng thế nào. Vậy đó, anh thấy mình mỗi ngày biết đồng cảm với người khác hơn.
• Nhưng khi làm nghề này, anh cũng thấy nhiều sự vội vã, hấp tấp trong việc tham gia giao thông của nhiều người lắm. Hoặc mấy khi giá chạy xe thì rẻ nhưng mà chi phí để bảo dưỡng, sửa chữa thì cao nên anh không thích.

6. Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

• Đầu tiên là phải có bằng lái ô tô đúng hạng mục theo luật.
• Tiếp đến là kỹ năng tập trung, kỹ năng xử lý tình huống và kỹ năng quản lý cảm xúc. Mình cần luyện tập để có sự chú tâm và tỉnh táo. Điều cốt lõi là mình nên chánh niệm khi lái xe. Trước khi tình huống nào xảy ra cũng có dấu hiệu của nó cả. Chạy một thời gian thì em sẽ quen dần với chuyện có tình huống bất ngờ. Càng chạy tĩnh tâm thì em sẽ càng quan sát dấu hiệu sớm để xử lý.

+ Anh cũng từng gặp tình huống bất ngờ rồi. Thường thì chuyến đi chưa tới nơi mà phải dừng lại thì chỉ là do tai nạn thôi. Lúc đó, anh thấy thường do mình không kiềm chế được, không xử lý được tình huống vừa xảy ra. Ví dụ một tình huống anh từng gặp. Người phụ nữ băng qua đường rất vội, anh bị bất ngờ và cáu dù không có tai nạn gì xảy ra. Anh có cáu một lúc. Xong rồi, anh bình tĩnh dùng tâm từ để giải quyết. Anh nghĩ, “Người phụ nữ này cũng giống như mẹ mình, ngày xưa mình cũng đã từng làm gì đó mà khiến mẹ mình vội như vậy”. Tự dưng khi đó thì anh không còn cảm xúc nóng giận gì nữa mà chỉ còn thông cảm thôi.

+ Nói chung mắt và tâm luôn ở trên đường, nghĩ chở khách như chở người nhà. Chở em bé bệnh thì như chở con mình bệnh, để hiểu cho sự sốt sắng của ba mẹ trên xe. Nhưng mà không được lo lắng quá mức, vai trò của mình là tài xế chạy tới nơi tới chốn với chánh niệm. Vậy thôi.

• Mình cũng cần kỹ năng sắp xếp. Anh luôn chừa một khoảng trống phía trước và phía sau của khoảng giờ hẹn và không nhận khách liền kề sát giờ để tránh tình trạng bị vội khi đang ở chuyến trước dẫn đến nguy hiểm cho tài xế và khách.
• Về hướng phát triển, thường khi có số lượng khách quen đủ nhiều thì mình có thể nhận khách, chia khách cho người quen chạy phụ và chia hoa hồng. Anh thì quan trọng chở khách và quan tâm khách như người nhà nên anh tập trung hiểu khách hơn sau mỗi chuyến. Anh trực tiếp chạy hết các chuyến, nhưng mỗi chuyến đều chất lượng nên khách thường gửi thêm sau mỗi chuyến và lần sau đều quay lại.

7. Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

Tài xế hay bị hiểu lầm là dễ có lối sống bê tha, trọng vẻ bề ngoài. Vì tài xế đi đâu cũng có chiếc xe đi cùng, mỗi lúc bước xuống xe lên xe thì mọi người dễ nghĩ là mình giàu có. Hiểu lầm này dẫn đến cách cư xử cho tài xế khác biệt ở những nơi bình dân như quán ăn, quán nước trong khi tài xế cũng là một công việc như bình thường thôi.

8. Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Nếu mình không cố gắng thì đâu có nghề nào nuôi sống được mình. Làm nghề nào thì cũng cần có sự chăm chỉ và chủ động. Mình làm tốt thì khách sẽ gửi thêm thôi. Nhưng tùy vào sự tỉnh táo của mình để biết rằng bao nhiêu là đủ và phù hợp với khả năng của mình.

9. Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

Ngoài bằng lái ô tô đúng hạng theo luật, kỹ năng tập trung, kỹ năng xử lý tình huống và kỹ năng quản lý cảm xúc, em nhớ luyện tập cho mình chánh niệm khi lái xe và tạo “cảm giác như ở nhà” cho khách trên xe. Cảm giác như ở nhà là cảm giác cực kỳ an tâm, không lo lắng khi ở cạnh một người nào đó với lòng tin hoàn toàn. Em hãy tự hỏi mình, em là khách của một chuyến xe “cảm giác như ở nhà” thì chuyến xe đó nhìn như thế nào, bao gồm những gì, người tài xế đó có kiến thức, kỹ năng, thái độ, lời nói gì.