Tác giả: Josh Mangin
Trong những năm gần đây, việc xây dựng và sử dụng các khu vườn trong các trường mẫu giáo và cấp giáo dục phổ thông ngày càng phổ biến (theo Dring và cộng sự, 2020). Có nhiều nghiên cứu chỉ ra rằng vườn trường có thể được sử dụng để cải thiện nhiều mục tiêu học tập khác nhau liên quan đến tâm lý – xã hội. Ví dụ như phát triển hoạt động cộng đồng, tăng cường các hành vi bảo vệ môi trường và cải thiện sức khỏe, hạnh phúc và phát triển cá nhân (Austin, 2022; Parks và cộng sự, 2022; Williams & Brown, 2012). Trong môi trường trường học, các khu vườn học tập thường được sử dụng để tích hợp với các chủ đề trong lớp, chẳng hạn như nghiên cứu xã hội và sinh học, với hoạt động học tập qua trải nghiệm thực tiễn (Diaz và cộng sự, 2018). Với sự hỗ trợ của khoa học công nghệ, có vẻ như đây có thể là cơ hội để các chuyên viên hướng nghiệp tại trường học kết hợp các lợi ích khác nhau của vườn trường vào các chương trình phát triển nghề nghiệp, các biện pháp can thiệp và chương trình học.
Phát triển nghề nghiệp và việc làm vườn
Trong lý thuyết nền tảng của mình, Super mô tả cột mốc phát triển quan trọng đối với học sinh bậc mẫu giáo và phổ thông là phát triển ý thức về bản thân cũng như phát triển thái độ và kiến thức liên quan đến nghề nghiệp và công việc (Super, 1992). Các chuyên viên hướng nghiệp có thể hỗ trợ học sinh phát triển toàn diện hơn thông qua việc trồng một khu vườn. Bản chất của việc làm vườn mang đến cho học sinh cơ hội thực hành các kỹ năng có thể chuyển đổi quan trọng trong nghề nghiệp. Khu vườn cần nhiều thời gian lên kế hoạch, công sức và nỗ lực, quan trọng hơn nữa là học sinh sẽ học được rằng làm việc nhóm là điều cần thiết để giúp duy trì khu vườn. Ngoài ra, làm vườn còn mang đến những cơ hội học tập có thể sẽ không xảy ra trong lớp học. Khi thiên nhiên được sử dụng làm công cụ học tập, thiên nhiên cũng đóng vai trò như một người thầy, vì học sinh có thể học hỏi rất nhiều điều về thế giới xung quanh và thậm chí cả về chính bản thân mình. Về cơ bản, việc làm vườn mang đến cơ hội thực hành nhiều kỹ năng có thể chuyển đổi và phát triển sự hiểu bản thân của học sinh hơn nữa.
Lập kế hoạch, tầm nhìn và mục tiêu
Nhiều học sinh có thể nắm bắt được mối liên hệ giữa một khu vườn phát triển tươi tốt với nhu cầu về tầm nhìn, kế hoạch và mục tiêu rõ ràng. Điều này tạo cơ hội cho học sinh tham gia vào quá trình lập kế hoạch cũng như phát triển các kỹ năng tổ chức quan trọng có thể được sử dụng trong các khía cạnh khác của cuộc sống. Một hướng phát triển kế hoạch cho khu vườn là yêu cầu học sinh đánh giá tình hình hiện tại của khu vườn, các em muốn khu vườn phát triển như thế nào cũng như những nguồn lực và hoạt động nào cần thiết để biến tầm nhìn của các em thành hiện thực. Các chuyên viên hướng nghiệp có thể hỗ trợ và hướng dẫn cho học sinh trong suốt quá trình thiết lập kế hoạch, tầm nhìn và mục tiêu.
Học bằng giác quan
Việc làm vườn mang lại trải nghiệm giác quan độc đáo. Học sinh có thể ngửi thấy mùi hoa nở, cảm nhận những xúc chạm khác nhau ở lá, thân và quả, nhìn thấy chuyển động nhộn nhịp của các loài thụ phấn vo ve quanh vườn, nghe tiếng hót của nhiều loài chim và nếm hương vị ngọt ngào, đậm đà của một quả cà chua mới hái. Việc kết hợp nhiều trải nghiệm giác quan khác nhau trong lúc học có thể giúp tăng trải nghiệm học tập cũng như nâng cao động lực, niềm tin vào năng lực của bản thân và đạt được thành tựu của học sinh (Cree & Robb, 2021). Việc làm vườn tạo cơ hội đặc biệt cho các chuyên viên hướng nghiệp tận dụng được việc học bằng giác quan.
Tư duy hệ thống
Trong những năm gần đây, nhiều học sinh nhận thấy rõ rằng họ đang sống trong một thế giới đầy biến động (volatile), không chắc chắn (uncertain), phức tạp (complex) và mơ hồ (ambiguous) (viết tắt là VUCA; Bennett & Lemoine, 2014). Mọi người tin rằng để giúp điều hướng thế giới VUCA, việc phát triển hiểu biết về mối liên kết giữa các hệ thống khác nhau là điều quan trọng. Một khu vườn phát triển hiệu quả là kết quả trực tiếp của nhiều hệ thống tương tác với nhau. Do đó, việc làm vườn mang đến cho học sinh trải nghiệm thực tế về học tập và phân tích cơ chế của các hệ thống phức tạp cũng như phát triển các biện pháp can thiệp để giúp tác động đến các hệ thống này. Khi làm vườn, học sinh có thể học được một phần quan trọng của tư duy hệ thống – cho dù các em nghĩ rằng mình hiểu hệ thống và cố gắng kiểm soát hệ thống đến mức nào thì một điều gì đó mới vẫn sẽ xuất hiện (Demssie và cộng sự, 2023). Ví dụ, học sinh có thể rất ngạc nhiên khi có nhiều loại cây mới bắt đầu mọc trong vườn, mặc dù không có ai trồng nó. Suy ngẫm về sự phát triển bất ngờ này, học sinh có thể xem xét các khả năng làm thế nào mà các cây đó xuất hiện ở đây, chẳng hạn như do hạt giống chôn vùi trong đất, bị gió thổi bay hoặc được mang vào vườn bằng đế giày của ai đó. Khám phá những khả năng này với một chuyên viên hướng nghiệp tạo cơ hội cho học sinh thực hành nhiều loại tư duy như tư duy tuyến tính, tư duy phản biện, và tư duy hệ thống, mà sau đó chuyên viên hướng nghiệp có thể chỉ ra mối liên hệ với việc điều hướng trong thế giới mà học sinh đang sinh sống.
Làm việc đội nhóm và xây dựng cộng đồng
Duy trì một khu vườn có thể là một quá trình kéo dài hàng năm và đòi hỏi cần phải bắt tay làm việc thực sự. Ngoài những công việc về thể chất cần thiết, chúng ta còn cần nhiều nguồn lực khác, chẳng hạn như phân hữu cơ, hạt giống, dụng cụ và con người để nấu và ăn thực phẩm được sản xuất. Vì vậy, học sinh sẽ nhanh chóng học được rằng để hoàn thành mục tiêu làm vườn của mình, các em cần phải làm việc đội nhóm. Ngoài ra, học sinh sẽ biết được rằng thông qua quá trình làm việc cùng nhau như một đội nhóm, ý thức cộng đồng sẽ được xây dựng. Để giúp thúc đẩy việc xây dựng đội nhóm và cộng đồng, chuyên viên hướng nghiệp có thể khuyến khích học sinh khám phá các nguồn lực hỗ trợ (ví dụ như từ trường học, địa phương và tỉnh thành), tạo ra các bước hành động để xây dựng và duy trì các mối quan hệ đó. Điều này cũng sẽ giúp học sinh tiếp cận với nhiều con đường sự nghiệp khác nhau, chẳng hạn như các công việc liên quan đến chính sách thực phẩm và môi trường, nông nghiệp, ẩm thực, thiết kế và quản lý.
Đặt tất cả các mảnh ghép lại với nhau
Bản chất của việc làm vườn đem đến cho học sinh cơ hội nhìn thấy kết quả trực tiếp nhờ nỗ lực của các em khi thiết kế, duy trì và chăm sóc khu vườn. Điều này có thể hữu ích cho học sinh từ cấp mẫu giáo tới lớp 12, vì nhiều khi chủ đề nghề nghiệp tạo ra suy nghĩ về một điều gì đó hơi xa vời trong tương lai. Do đó, việc làm vườn có thể được sử dụng như một biện pháp can thiệp về trải nghiệm nghề nghiệp để giúp tạo điều kiện phát triển nhận thức về bản thân và giúp học sinh tiếp xúc với nhiều nghề nghiệp khác nhau. Ngoài ra, làm vườn có thể là một cách độc đáo để thấm nhuần các yếu tố liên quan đến phát triển nghề nghiệp quan trọng, chẳng hạn như xây dựng kỹ năng chuyển giao, nâng cao hiểu biết về bản thân, phát triển mạng lưới và xây dựng mối quan hệ cũng như thúc đẩy hạnh phúc toàn diện của học sinh. Chuyên viên hướng nghiệp áp dụng lý thuyết của Super theo cách thực hành này sẽ nâng cao hiểu biết của học sinh về các quá trình phát triển kéo dài suốt cuộc đời.
Tham khảo
Austin, S. (2022). The school garden in the primary school: meeting the challenges and reaping the benefits. Education 3-13, 50(6), 707–721.
Bennett, N., & Lemoine, J. (2014). What VUCA really means for you. Harvard Business Review, 92(1/2).
Cree, J., & Robb, M. (2021). The essential guide to forest school and nature pedagogy. Routledge.
Demssie, Y. N., Biemans, H. J. A., Wesselink, R., & Mulder, M. (2023). Fostering students’ systems thinking competence for sustainability by using multiple real-world learning approaches. Environmental Education Research, 29(2), 261–286.
Diaz, J. M., Warner, L. A., & Webb, S. T. (2018). Outcome framework for school garden program development and evaluation: A delphi approach. Journal of Agricultural Education, 59(2), 143–165.
Dring, C. C., Lee, S. Y. H., & Rideout, C. A. (2020). Public school teachers’ perceptions of what promotes or hinders their use of outdoor learning spaces. Learning Environments Research, 23(3), 369–378.
Parks, M., Hershey, H. P., Sobzack, S., & Tichenor, M. S. (2022). Dirty hands: Exploring elementary school gardens to develop pro-environmental attitudes. Kappa Delta Pi Record, 58, 87–91.
Super, D. E. (1992). Toward a comprehensive theory of career development. In D. H. Montross & C. J. Shinkman (Eds.), Career development: Theory and practice (pp. 35–64). Charles C. Thomas, Publisher.
Williams, D. R., & Brown, J. D. (2012). Learning gardens and sustainability education: Bringing life to schools and schools to life. Routledge.
— Thông tin tác giả
Josh Mangin là nghiên cứu sinh trong chương trình lãnh đạo tại trường đại học Southern Maine. Mối quan tâm học thuật của Josh tập trung vào cách thiên nhiên có thể thúc đẩy khả năng lãnh đạo và phát triển nghề nghiệp. joshua.mangin@maine.edu
Người dịch: Việt Hương
Biên tập: Hồ Lan
Nguồn bài viết: https://associationdatabase.com/aws/NCDA/pt/sd/news_article/554322/_PARENT/CC_layout_details/false
Photo by Paige Cody on Unsplash
Bài viết liên quan: