Tác giả: Debi Ayliffe
Một mối quan hệ cố vấn bền chặt có thể mang lại nhiều ảnh hưởng tích cực khác nhau cho sự nghiệp của một cá nhân, bao gồm việc thăng tiến nhanh hơn, thu nhập cao hơn, và mức độ hài lòng nhiều hơn trong sự nghiệp. Ngoài ra, còn những lợi ích cá nhân, như cải thiện sức khỏe thể chất và nâng cao lòng tự trọng (Johnson et al., 2020). Việc chuyên viên hướng nghiệp nắm những yếu tố giúp xây dựng một mối quan hệ cố vấn bền chặt và thành công sẽ giúp họ hỗ trợ hành trình nghề nghiệp của thân chủ là người lao động.
Tác giả kiêm diễn giả truyền cảm hứng Simon Sinek chia sẻ rằng: “Người cố vấn không phải là người đi trước và chỉ cho chúng ta cách họ đã làm như thế nào. Người cố vấn là người đồng hành và hướng dẫn những gì chúng ta có thể làm được.” (Sinek, 2021). Một mối quan hệ cố vấn thành công cần dựa vào sự tin tưởng và tôn trọng lẫn nhau, sự quan tâm đến việc hoàn thiện bản thân và tinh thần học tập suốt đời (Hosmer, 2022). Việc lựa chọn người cố vấn phù hợp đòi hỏi việc đề ra chiến lược với mục đích rõ ràng, bao gồm việc đánh giá và ưu tiên những nhu cầu và giá trị của người lao động.
Tuy hiện có nhiều cách lựa chọn người cố vấn phù hợp nhưng quy trình lựa chọn có thể thực hiện một cách hiệu quả với những bước sau đây.
Xác Định Nhu Cầu của Thân Chủ
Chuyên viên hướng nghiệp có thể hướng dẫn thân chủ tìm kiếm người cố vấn thông qua việc đánh giá họ hiện đang ở đâu trên hành trình sự nghiệp và điều họ kỳ vọng đạt được từ mối quan hệ cố vấn. Quá trình này bao gồm việc xác định những mục tiêu họ mong muốn gặt hái và những mối quan tâm họ cần giải quyết. Chuyên viên hướng nghiệp có thể đặt câu hỏi để xác định nhu cầu của thân chủ:
Thân chủ đang tìm kiếm những đặc tính nào ở người cố vấn? Ví dụ, họ mong muốn người hướng dẫn mình là người:
-
Tử tế
- Bộc trực, thẳng thắn
- Am hiểu về tài chính
- Hỗ trợ
-
Truyền cảm hứng
Những loại cơ hội phát triển và nâng cao kỹ năng nào họ đang tìm kiếm? Những kỹ năng đó có thể bao gồm:
-
Nói chuyện trước đám đông
-
Lãnh đạo
-
Giao tiếp
-
Tổ chức, sắp xếp công việc
-
Chiến lược
- Quản lý thời gian
Do mỗi thân chủ sẽ có một hướng hoặc hành trình nghề nghiệp khác nhau nên việc khuyến khích thân chủ bổ sung vào danh sách trên hoặc tạo danh sách của riêng mình sẽ rất hữu ích. Một khi thân chủ đã xác định rõ những điều họ cần từ người cố vấn, họ có thể bắt đầu quá trình tìm kiếm.
Lựa Chọn Nhiều Người Cố Vấn
Khi thân chủ đã xác định và sắp xếp thứ tự ưu tiên những nhu cầu của mình, bước tiếp theo là chọn lựa một hoặc nhiều người cố vấn. Lý tưởng nhất là thân chủ nên có nhiều hơn một người cố vấn. Việc có nhiều cố vấn giúp cho họ có thêm góc nhìn đa chiều, phát triển nhiều thế mạnh và được sự hỗ trợ khác nhau, cũng như sự linh hoạt (Westring, 2021).
Nếu có thể, thân chủ nên chọn người cố vấn ở từng mảng chuyên môn họ đang muốn phát triển. Việc chọn người cố vấn không nên dựa trên chức danh hoặc vị trí, mà nên tập trung vào những kỹ năng và thời gian họ sẵn sàng dành ra để khai vấn hoặc đào tạo thêm cần thiết cho sự phát triển nghề nghiệp của thân chủ.
Hãy hướng dẫn thân chủ thu hẹp sự lựa chọn xuống còn hai người cố vấn tiềm năng.
- Một trong hai người nên ở trong tổ chức họ đang làm việc, hoặc mong muốn được làm việc ở đó, nhằm giúp thân chủ liên kết được với sứ mệnh và tầm nhìn của tổ chức đó
- Người còn lại nên là người nằm ngoài tổ chức để mang lại thêm giá trị và góc nhìn khác trong quá trình tư duy và đưa ra quyết định của thân chủ.
Lý tưởng nhất là thân chủ nên tận dụng mạng lưới quan hệ của mình để kết nối với người cố vấn tiềm năng, thay vì gửi email ngẫu nhiên. Họ có thể tăng cơ hội được đồng ý bằng cách nhờ một người bạn hoặc đồng nghiệp chung giới thiệu họ với người cố vấn tiềm năng. Nếu không có sẵn mối quan hệ, thân chủ có thể liên hệ trực tiếp với người cố vấn và giới thiệu về bản thân cũng như lý do vì sao họ tìm kiếm mối quan hệ cố vấn với người này.
Kêu gọi sự hỗ trợ
Trước khi thân chủ nhờ người cố vấn tiềm năng của mình, họ nên cân nhắc những câu hỏi sau:
- Người cố vấn sẽ đạt được điều gì từ mối quan hệ này?
- Mối quan hệ cố vấn này sẽ mang lại lợi ích như thế nào cho cả hai phía? (Birt, 2022)
Khi tiếp cận người cố vấn tiềm năng, thân chủ có thể giải thích lý do tại sao chọn họ, mong đợi gì từ mối quan hệ cố vấn, và sự nghiệp của họ sẽ đạt được các lợi ích như thế nào. Một vài thông tin cụ thể nên được trao đổi và đề xuất, bao gồm một hướng đi rõ ràng để người được cố vấn đạt những kỹ năng mà họ mong muốn, tần suất mong muốn gặp, và ước lượng khoảng thời gian mong đợi cho mỗi buổi gặp.
Lời giới thiệu có thể bắt đầu như sau:
“Em có kinh nghiệm làm việc trong lĩnh vực Nhân Sự, và trong suốt ba năm vừa qua, em đã nỗ lực trở thành một Chuyên viên Hướng Nghiệp. Chuyên môn chính của em là hỗ trợ định hướng để mỗi cá nhân đạt được mục tiêu sự nghiệp suốt đời của họ và giúp họ khám phá tối đa những tiềm năng của mình. Theo em được biết, anh/chị có kinh nghiệm dày dặn với nhiều năm công tác trong lĩnh vực Nhân Sự. Em rất biết ơn nếu anh/chị có thể dành khoảng một tiếng mỗi tháng, cho em cơ hội gặp gỡ và được nghe chia sẻ chuyên môn của anh/chị ở lĩnh vực này. Anh/chị có cảm thấy hứng thú với lời đề nghị này của em không ạ?”
Xây dựng mối quan hệ cố vấn có chủ đích
Sau khi mối quan hệ cố vấn đã được thiết lập, chuyên viên hướng nghiệp có thể hỗ trợ giúp thân chủ tối ưu hoá các cuộc gặp với cố vấn của họ qua những đề xuất sau:
- Đặt lịch hẹn các buổi gặp thường xuyên, linh hoạt theo thời gian rảnh của mỗi người.
-
Chuẩn bị những chủ đề để thảo luận và mục tiêu cần đạt cho từng buổi gặp. Tập trung chủ yếu vào những mục tiêu chuyên môn và cá nhân, nguyện vọng, cơ hội, cũng như các trở ngại họ đang cố gắng vượt qua.
-
Tích cực lắng nghe khi người cố vấn đưa ra gợi ý hoặc chia sẻ nguồn lực.
-
Gửi một bức thư ngắn cho người cố vấn sau mỗi buổi gặp hiệu quả. Thân chủ có thể chia sẻ những điểm nổi bật họ rút ra được từ cuộc gặp và mô tả cách họ dự định áp dụng những điều đã học để giúp sự nghiệp và lối sống của mình trở nên tốt hơn.
Cố vấn có thể mang lại một mối quan hệ đạt được sự hài lòng, mang lại tác động tích cực và giá trị cho thân chủ bất kể vị trí công việc, trình độ học vấn, hoặc kinh nghiệm chuyên môn của họ. Với sự hỗ trợ của chuyên viên hướng nghiệp trong việc lên kế hoạch và xây dựng chiến lược, thân chủ có thể có một mối quan hệ cố vấn giúp thân chủ trong quá trình phát triển hoàn thiện bản thân và học tập suốt đời.
Tham khảo
Birt, J. (2022, September 30). 24 Reasons why mentorship is important for mentee and mentor. Indeed. https://www.indeed.com/career-advice/career-development/why-is-a-mentor-important
Hosmer, D. (2022, December 1). Matching, Trust, and Symbiosis for High Quality Mentoring. Career Convergence. https://www.ncda.org/aws/NCDA/pt/sd/news_article/476828/_self/CC_layout_details/false
Johnson, W. B., Smith, D. G., & Haythornthwaite, J. (2020, July 17). Why your mentorship program isn’t working. Harvard Business Review. https://hbr.org/2020/07/why-your-mentorship-program-isntworking
Sinek, S. [@simonsinek]. (2021, February 5). A mentor is not someone who walks ahead of us to show us how they did it. A mentor walks [Tweet]. Twitter. https://twitter.com/simonsinek/status/1357700008326348800?lang=en
Westring, A. F. (2021, June 22). Why you need multiple mentors. Harvard Business Review. https://hbr.org/2021/06/why-you-need-multiple-mentors
— Thông tin tác giả
Debi Ayliffe, CCSP, là một Chuyên Viên Phát Triển Nghề Nghiệp cho Liên Đoàn Tín Dụng Pen Air và lĩnh vực tài chính hơn 13 năm. Kinh nghiệm là một chuyên viên phát triển nghề nghiệp của Debi đã cho cô nhiều cơ hội khai vấn, lãnh đạo, và phát triển nhiều nhân viên. Debi được chứng nhận là Certified Career Services Provider và nhiều chứng nhận khác nhau của các chương trình DiSC. Debi đạt giải Tình nguyện viên tiêu biểu nhất của năm ở trường Escambia District vào năm 2021 và là thành viên của nhiều hội đồng. Bạn có thể liên hệ cô Debi qua email debi.ayliffe@penair.org
Người dịch: Mai Lê
Biên tập: An Chi
Nguồn bài viết: https://www.ncda.org/aws/NCDA/pt/sd/news_article/506442/_PARENT/CC_layout_details/false
Photo by Amy Hirschi on Unsplash
Bài viết liên quan: