Senior Software Engineer

1. Thông tin cơ bản

• Tuổi: 43
• Giới tính: Nam
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 13 năm
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: Cử nhân
• Các chứng chỉ chuyên môn (nếu có): Chứng chỉ IT của Aptech
• Số giờ làm hằng tuần: 40 giờ/tuần
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): Công ty nước ngoài với quy mô 10 nhân sự

2. Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho tổ chức, cho các bên liên quan?

Trách nhiệm chính là viết phần mềm ứng dụng di động (mobile app) để tạo ra sản phẩm cho công ty mang đi bán. Các ứng dụng di động này chủ yếu dùng để quản trị nhà hàng, cửa hàng và các hoạt động kinh doanh khác (ví dụ: tự động tính bill/ra bill). Quá trình viết phần mềm sẽ bao gồm nhiều công việc nhỏ hơn, tiêu biểu như:

• Phân tích dự án, chia nhỏ các đầu việc và phân công cho các thành viên trong nhóm
• Viết code cho phần mềm
• Kiểm tra (review) code của các thành viên khác
• Kết hợp (merge) code của nhiều thành viên thành bộ code hoàn chỉnh 
• Thực hiện quá trình deploy code, tức là biến đổi phần mềm đã hoàn thiện thành một sản phẩm có thể sử dụng trong thực tế. Quá trình này sẽ trải qua nhiều bước: xác định các mục tiêu và tiêu chuẩn, điều chỉnh phần mềm cho phù hợp với người dùng, kiểm tra và vá lỗi, tải lên cửa hàng phần mềm (Apple Store, CH Play, v.v.) hoặc cài đặt phần mềm, theo dõi và bảo trì trong quá trình người dùng sử dụng.

Giá trị đem lại cho công ty và các bên liên quan

Nhiệm vụ của một Senior Software Developer là đảm bảo chất lượng của phần mềm thông qua việc quản lí quy trình, kiểm soát chất lượng code của cả nhóm. Ngoài ra, đó còn là truyền thụ các kinh nghiệm cần thiết (kĩ năng, kiến thức, tư duy) cho lớp trẻ và thuyết trình để bán phần mềm (nếu cần thiết).      

3. Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Khi bắt đầu chọn ngành, mình đã phân vân giữa ngành Công nghệ máy tính của Trường Đại học Khoa học Tự nhiên và ngành Điện tử viễn thông của Trường Đại học Bách Khoa. Cuối cùng, mình đã đi theo lựa chọn thứ hai. Sức học hồi cấp 3 của mình cũng tốt hơn so với số đông, đồng thời gia đình cũng khuyên vào Bách Khoa vì:

• Đề thi khó hơn nên sẽ có ít thí sinh đăng kí hơn (lúc mình thi Đại học, phần lớn các trường sẽ tự ra đề thi)
• Với học lực tốt, mình có thể tự tin sẽ thi đậu với điểm số tốt
• Điểm chuẩn thấp hơn và dễ đoán điểm chuẩn dựa vào những năm trước đó

Nếu được chọn lại, có lẽ mình sẽ thử với Trường Đại học Ngoại thương. Ngày đó, mình cũng đậu vào Ngoại thương nhưng đã chọn Bách Khoa. Bây giờ mình cảm thấy tò mò và muốn thử sức với mảng kinh tế.

4. Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Công việc của Software Developer chủ yếu xoay quanh việc viết code nên không có một lịch trình cụ thể. Một ngày sẽ trải qua các bước như xem checklist hôm nay sẽ làm gì, viết code, review code, chạy kiểm tra để tìm lỗi, điều tra xem lỗi xuất phát từ đâu và vá lỗi. Các bước sẽ không theo thứ tự mà tùy theo công việc mỗi ngày, mỗi trường hợp xuất hiện lỗi.

5. Anh/chị thích và không thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Điều thích nhất là dùng kỹ năng tư duy để giải quyết vấn đề. Mỗi dự án là một vấn đề thực tế trong cuộc sống mà mình có thể giải quyết bằng phần mềm. Sau quá trình suy nghĩ, thử đi thử lại, điều tra và giải quyết được vấn đề bằng code thì mình sẽ cảm thấy rất thỏa mãn và tự hào.

Điều không thích nhất là làm những công việc lặp đi lặp lại, không dùng tư duy, mất thời gian làm thủ công, ví dụ như thiết lập UI. 

6. Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

Trước hết và quan trọng nhất chắc chắn là khả năng viết code. Việc này yêu cầu cả về kiến thức chuyên môn viết code lẫn kỹ năng tư duy logic. Trong quá trình học, các bạn sẽ được hướng dẫn và thực hành những vấn đề này, nhưng quan trọng nhất vẫn là mình tự làm và học từ sai sót của bản thân. 

Bên cạnh đó, các bạn cũng cần chuẩn bị những yếu tố khác để tăng hiệu quả công việc, có thể kể đến như:

• Tư duy giải quyết vấn đề
• Hiểu biết rộng về thế giới công nghệ
• Ham học hỏi
• Siêng năng, cẩn thận
• Tự giác quản lý công việc và bản thân

Để đi xa được trong ngành này, những điều trước hết bạn sẽ cần trau dồi là:

• Thái độ cầu thị, chịu hỏi (rất quan trọng), chịu tiếp thu
• Liên tục cập nhật các tiến bộ về công nghệ
• Nâng cao khả năng quản lí thời gian và tiến độ công việc

7. Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

Một số điều mà mọi người hay hiểu lầm về Software Developer (và IT nói chung):

• Tự nhiên biết sửa phần cứng máy tính, sửa laptop, PC 
• Biết xài và sửa mọi phần mềm trên máy tính, điện thoại 
• Làm Software Developer là việc nhàn, lương cao

Hai hiểu lầm đầu tiên xuất phát chung từ sự thật là ngành này vẫn còn rất lạ lẫm ở Việt Nam. Hầu như, mọi người chỉ biết học công nghệ thông tin chứ không biết rằng, ở trong còn chia ra nhiều chuyên ngành rất phức tạp và đặc thù. Cứ nghe đến công nghệ thông tin thì quy về một ngành, học xong ra cái gì cũng biết làm. Còn hiểu lầm cuối cùng là do mặt bằng lương của Software Developer khá cao, nếu làm trong các công ty nước ngoài thì lương có thể tính bằng nghìn đô. Trong khi đó, để đi làm thì ngành này không đòi hỏi quá ghê gớm như các ngành khác. 

8. Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Như có chia sẻ ở trên, mặt bằng lương của Software Developer khá cao so với mặt bằng chung. Lương mới ra trường có thể đạt 10,000,000 VND/tháng, nếu biết tiếng Anh thì có thể thương lượng cao hơn. Tuy nhiên, do gần đây nhiều bạn chọn học IT nên thị trường cũng nâng chuẩn yêu cầu tuyển dụng. Các bạn mới ra trường đã có thể gặp những yêu cầu từ nhà tuyển dụng mà chỉ áp dụng cho Junior Developer vài năm trước đây. Do đó, các bạn nên tận dụng thời gian còn đi học để tham gia các dự án bên ngoài và xây dựng portfolio, có như vậy mới chứng minh được năng lực của bản thân trước khi thật sự bước chân vào thị trường tuyển dụng.

9. Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

• Hãy luôn tò mò, ham học hỏi
• Phải biết cách xây dựng thuật toán tốt để giải quyết vấn đề, làm xong thì biết cách tối ưu hóa hiệu năng làm việc của nó
• Thử sức viết code đa dạng ở các lĩnh vực khác nhau (cloud service, cyber security, server,…) để tăng cơ hội việc làm, tăng sức cạnh tranh của bản thân