Mở đầu

Tổ hợp của hai nhóm đặc tính nghề nghiệp ‘Nghiên cứu’ và ‘Nghiệp vụ’ là một tổ hợp rất thú vị. Một nhóm thì thích và giỏi tự nhiên khi thực hiện các nhiệm vụ công việc liên quan đến ý tưởng trong khi nhóm kia lại thích và giỏi tự nhiên khi thực hiện các nhiệm vụ công việc liên quan đến dữ liệu. Những người có tổ hợp này đang được xem là ‘hot’ trong thị trường lao động của tương lai, khi các công việc liên quan đến Big Data (dữ liệu lớn) và New Technology (công nghệ mới) được tiên đoán sẽ chiếm lĩnh những vị trí đầu trong danh sách các ngành nghề sẽ được tuyển dụng nhiều trong tương lai.

Tuy  nhiên, chúng ta cần lưu ý là những người có tổ hợp Nghiên cứu và Nghiệp vụ còn phù hợp rất nhiều ngành nghề và công việc khác tuỳ vào nhóm đặc tính nghề thứ 3 của họ, vào cá tính và giá trị của họ, và năng lực học tập và nhiều yếu tố khác nữa.

Cũng xin lưu ý, hai người có cùng tổ hợp này chưa chắc đã hoàn toàn giống nhau vì sự khác biệt ở mức độ và đặc điểm bên trong mỗi nhóm sẽ tạo thành một tổ hợp hoàn toàn khác biệt ở mỗi người. Vì vậy, tôi đề nghị người đọc phân tích và suy nghĩ kỹ để cá nhân hoá những chia sẻ tôi viết sao cho phù hợp với mỗi người nhất có thể. Nếu có chỗ nào không đồng ý thì hãy bỏ qua và xem bài viết này như một nơi để tham khảo.

Nhóm Nghiên cứu và Nghiệp vụ – Khi hai nhóm ‘học hỏi’ và ‘trách nhiệm’ gặp nhau

Trong những bài viết trước, tôi có chia sẻ rằng những bạn trẻ thuộc nhóm Nghiên cứu thích các hoạt động đòi hỏi việc quan sát, tìm tòi, học hỏi về thế giới xung quanh, từ hiện tượng vật lý, sinh học cho đến văn hóa xã hội. Các bạn thuộc nhóm này có khả năng học tốt những môn học thuộc khối khoa học tự nhiên như Toán, Lý, Hóa, Sinh hay những môn học thuộc khối khoa học xã hội như Văn, Sử, Địa. Điểm mạnh của họ là khả năng tìm hiểu thật sâu một lĩnh vực yêu thích.  Các bạn thường được người xung quanh nể phục vì kiến thức, sự nổi trội trong học hành, và khả năng phân tích.[1]

Trong khi đó, đặc điểm của nhóm Nghiệp vụ là sự nhạy bén với con số, cách tiêu tiền cẩn thận, khả năng để ý đến chi tiết, và sự tỉ mỉ trong thói quen hàng ngày. Họ tôn trọng luật lệ và cấp bậc, thích sự ngăn nắp, quy củ, có trước có sau trong cuộc sống. Họ giữ tinh thần trách nhiệm cao trong tất cả các việc họ làm, luôn hoàn thành những điều cần làm trước khi cho phép mình nghỉ ngơi.^[2]

Những đặc điểm thường thấy ở những người có cả hai nhóm Nghiên cứu và Nghiệp vụ là:

• Họ thường tìm hiểu rất sâu và có thái độ rất cẩn trọng trước khi đưa ra một quyết định quan trọng. Với họ, dường như chưa bao giờ có đủ thông tin để họ dựa trên đó để làm một quyết định chắc chắn và tốt đẹp. Do đó, thỉnh thoảng họ lại gặp khó khăn trong việc ra quyết định, dẫn đến đôi lúc họ chọn đại khi bị áp lực về thời gian và căng thẳng.
• Họ được đánh giá là người có trách nhiệm cao, hiểu rất sâu những đề tài họ chọn quan tâm. Họ tiếp thu nhanh và làm việc hiệu quả với dữ liệu và con số, đặc biệt trong công việc phân tích dữ liệu hay phân tích tài chính.
• Họ được tin tưởng trong những công việc liên quan đến sự an toàn của con người như công nghệ y khoa hay lĩnh vực an toàn và sức khoẻ nghề nghiệp vì sự chuyên nghiệp và tính cẩn trọng.
• Người xung quanh cảm thấy an tâm khi làm việc cùng họ vì kiến thức sâu rộng và tinh thần trách nhiệm của họ. Họ là những chuyên gia rất thành công trong lĩnh vực họ chọn.

Như tất cả các tổ hợp đặc điểm nghề nghiệp khác, nhóm này cũng phải đối diện với những thách thức đi kèm với điểm mạnh của họ:

• Như đã nói ở trên, họ khó ra quyết định vì dường như luôn luôn cảm thấy chưa đủ thông tin để ra quyết định hoàn hảo. Do đó, họ dễ bị căng thẳng hay áp lực, đặc biệt khi ở những vị trí phải làm quyết định vì áp lực kinh doanh.

• Họ cần phải tập thói quen ra khỏi nhà để tham dự những buổi gặp gỡ, xã giao với người khác, tham gia các hoạt động vận động cơ thể thường xuyên để tránh những bệnh nghề nghiệp gây ra do làm việc dài giờ trên máy tính, đọc quá nhiều hay xem quá nhiều tài liệu, ru rú trong nhà/văn phòng để học/làm việc.

• Họ cần phải học thêm kỹ năng về giao tiếp, đặc biệt giao tiếp trong môi trường chuyên nghiệp để người khác hiểu họ, hiểu khả năng họ, để tăng thêm khả năng tuyển dụng trong môi trường luôn biến động hiện nay.

Nuôi dưỡng theo tự nhiên

Nhóm Nghiên cứu và Nghiệp vụ – Khi hai nhóm ‘học hỏi’ và ‘trách nhiệm’ gặp nhau

Photo by Andrik Langfield on Unsplash

Nhóm bạn trẻ có đặc điểm nghề của hai nhóm Nghiên cứu và Nghiệp vụ khi còn nhỏ cần được những người xung quanh chú ý đến những điều sau:

• Họ thấy thoải mái với sự ổn định, an toàn, không thay đổi. Họ cũng đòi hỏi sự thử thách về trí tuệ và tri thức từ môi trường học và gia đình.
• Khuyến khích họ ‘thử cái mới’ và ‘làm lỗi’ vì họ thường ưa sự an toàn; khuyến khích họ trải nghiệm những hoạt động lạ và ngoài vùng an toàn để họ tập ‘chơi’ và ‘vui’ vì họ là những người rất nghiêm túc.
• Giúp trả lời những câu hỏi khó bằng cách giới thiệu sách cho họ đọc; khuyến khích họ tự tìm câu trả lời qua việc quan sát, tìm tòi thông tin, chia sẻ với người khác. Đừng ngại những cuộc thảo luận về kiến thức với họ – họ lớn lên và trưởng thành qua những cuộc thảo luận ấy.
• Khuyến khích họ tham gia các hoạt động vận động hay thể thao; cho họ cơ hội tham gia các hoạt động cắm trại mùa hè, đi phượt, để họ gần với thiên nhiên và tìm sự cân bằng trong đời sống.
• Bỏ thời gian trò chuyện với họ để giúp họ có khả năng tương tác với người khác. Đừng ép họ xã giao nhiều và rộng, nhưng hãy kiên nhẫn giúp họ thiết lập các hoạt động bạn bè trong nhóm nhỏ với cùng sở thích để họ quen dần với việc chơi cùng người khác.
• Khi không vừa lòng về hành vi nào của họ, tránh bộc lộ cảm xúc quá độ mà hãy dùng khả năng logic khi trao đổi. Nên viết những lời yêu thương qua tin nhắn, email, hay trên giấy cho các bạn để họ quen với việc tiếp nhận cảm xúc từ người xung quanh.

Ở tuổi dậy thì, những bạn có đặc điểm nghề nghiệp của hai nhóm Nghiên cứu và Nghiệp vụ cần được hỗ trợ để:

• Hiểu được đặc điểm tự nhiên của mình và sống cùng những đặc điểm ấy
• Hiểu được các điểm yếu do những đặc điểm tự nhiên mang lại và học cách bổ túc các điểm yếu ấy

Cơ hội nghề nghiệp 

Theo bản đồ thế giới nghề nghiệp của ACT^[3] và mạng nghề nghiệp O*net của Mỹ^[4], một số công việc phù hợp cho những người có hai nhóm Nghiên cứu và Nghiệp vụ bao gồm:

• Nhóm ngành thuộc khối Y tế: Kỹ thuật viên phòng thí nghiệm nha khoa, Kỹ thuật viên phòng thí nghiệm và xét nghiệm y tế, Dược sĩ, Kỹ sư an toàn và sức khoẻ lao động
• Nhóm ngành thuộc khối Kỹ thuật: Kỹ thuật viên tiện, khoan tạo hình kim loại, nhựa, Kỹ sư nông nghiệp, Kỹ thuật viên chuyên sâu thiết bị ô tô,  Kỹ thuật viên điện tử hàng không, Công nhân đá quý và kim cương, Kỹ thuật viên chế tạo robot, Lập trình viên máy tính, Chuyên viên phân tích hệ thống máy tính
• Nhóm ngành thuộc khối Kinh tế: Chuyên gia phân tích kinh doanh, Nhà kinh tế môi trường, Chuyên viên phân tích, định lượng tài chính, Nhà kinh tế học, Kế toán, Kiểm toán
• Nhóm ngành thuộc khối khác: Chuyên gia đánh gia an toàn, Chuyên gia về khoa học thực phẩm, Chuyên viên thống kê, phân tích dữ liệu địa lý, Chuyên viên phân tích chính sách quản lý, Chuyên viên quy hoạch giao thông, Chuyên gia kho dữ liệu, Chuyên viên phát triển trang Web

Trên đây chỉ là một số ít ví dụ nghề nghiệp mà những người thuộc hai nhóm Nghiên cứu và Nghiệp vụ có thể thấy phù hợp với họ. Các bạn trẻ hãy lưu ý rằng còn rất nhiều ngành nghề khác phù hợp không kém. Do đó, khi trải nghiệm, thay vì để ý tên ngành nghề, bạn hãy để ý các đặc tính của ngành nghề ấy sao cho chúng phù hợp với cả hai nhóm Nghiên cứu và Nghiệp vụ là được. Cũng xin chú ý là nhóm đặc điểm nghề nghiệp thứ ba sẽ ảnh hưởng chọn lựa nghề nghiệp của tổ hợp này. Ví dụ, tổ hợp này kết hợp với nhóm Nghệ thuật sẽ chọn một ngành nghề hoàn toàn khác nếu như họ có nhóm thứ ba là Kỹ thuật.

Kết

Tôi hy vọng bài viết này gửi đến độc giả một góc nhìn về tổ hợp Nghiên cứu và Nghiệp vụ theo lý thuyết Holland^[5]. Xin lưu ý khi viết tôi đã cố gắng đưa những thông tin căn bản từ các nguồn đã được nghiên cứu chứng thực. Tuy nhiên, sự trải nghiệm cá nhân của mỗi người rất quan trọng. Mong độc giả sử dụng bài viết này như một nguồn tham khảo và tự tìm hiểu thêm trước khi ra được quyết định nghề nghiệp phù hợp nhất cho bản thân và gia đình. Tôi chúc độc giả bình an và tìm được nhiều  niềm vui trong hành trình hướng nghiệp sắp tới.

Nguồn bài viết:

Holland, J.  (1985). Making Vocational Choices – A Theory Of Vocational Personalities And Work Environments. New Jersey: Prentice-Hall, Inc.

ACT, Inc. (2009). https://www.act.org/content/dam/act/unsecured/documents/ACTInterestInventoryTechnicalManual.pdf

Vào thăm trang ngày 3 tháng 12, 2019, https://www.onetonline.org/explore/interests/Investigative/Conventional/

Vào thăm trang ngày 3 tháng 12 năm 2019, https://huongnghiep.honviet.com.vn/nganh-nghe-theo-cac-nhom-holland/

[1] https://chame.rmit.edu.vn/huong-nghiep-cho-con-thuoc-nhom-nghien-cuu-ky-thuat-theo-trac-nghiem-holland/

[2] https://chame.rmit.edu.vn/huong-nghiep-cho-con-thuoc-ca-hai-nhom-quan-ly-va-nghiep-vu/

[3] https://huongnghiepsongan.com/nganh-nghe-theo-cac-nhom-holland/

[4] https://www.onetonline.org/explore/interests/Investigative/Conventional/

[5] Holland, J.  (1985). Making Vocational Choices – A Theory Of Vocational Personalities And Work Environments. New Jersey: Prentice-Hall, Inc.

Nội dung trích lược từ: Hướng nghiệp cho con thuộc nhóm Nghiên Cứu & Nghiệp Vụ theo trắc nghiệm Holland

Bài viết Hướng nghiệp cho người thuộc nhóm Nghiên Cứu & Nghiệp Vụ đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

Mở đầu

Điểm mạnh của nhóm Xã hội là lấy việc giúp đỡ người khác làm niềm vui cho bản thân. Đặc tính này giúp họ làm những công việc liên quan đến giúp đỡ và hỗ trợ người khác, cộng đồng, xã hội rất tốt. Có điều, nhóm Xã hội có hai điểm mù khiến cho hiệu quả công việc họ giảm hẳn. Một là sự e ngại nhận tiền cho công sức của họ bỏ ra. Hai là việc thiếu khả năng quảng bá rộng rãi việc họ làm. Hai điểm yếu trên làm cho người ở trong ngành giúp đỡ sau một thời gian dễ nản chí, bỏ cuộc vì không đủ khả năng tài chính lo cho bản thân/gia đình cũng như không tạo được sự ảnh hưởng tốt ở diện rộng.

Vì vậy, khi một người thuộc nhóm đặc tính nghề nghiệp Xã hội cũng có những đặc tính nghề nghiệp thuộc nhóm Quản lý, các điểm yếu trên được bổ sung. Họ trở nên như hổ thêm cánh, vừa giúp người vừa giúp mình, đưa ảnh hưởng tốt của công việc mình làm đến xã hội ở diện rộng hơn. Những người có tổ hợp đặc điểm nghề nghiệp Xã hội – Quản lý thường sẽ đạt được thành công và phát triển dài lâu trong ngành giúp đỡ.

Xin lưu ý, hai người có cùng tổ hợp này chưa chắc đã hoàn toàn giống nhau vì sự khác biệt ở mức độ và đặc điểm bên trong mỗi nhóm sẽ tạo thành một tổ hợp hoàn toàn khác biệt ở mỗi người. Vì vậy, tôi đề nghị người đọc phân tích và suy nghĩ kỹ để cá nhân hoá những chia sẻ tôi viết sao cho phù hợp với mỗi người nhất có thể. Nếu có chỗ nào không đồng ý thì cứ bỏ qua và xem bài viết này như một nơi để tham khảo.

Như hổ thêm cánh – khi hai nhóm đặc tính nghề nghiệp Xã hội và Quản lý ở trong cùng một người

Trong những bài viết trước, tôi có chia sẻ rằng đặc điểm của nhóm Xã hội là lòng yêu thích và khả năng làm việc với con người, thích soi sáng, giúp đỡ, truyền đạt thông tin, huấn luyện hoặc chữa trị cho người khác, và thường có khả năng về ngôn ngữ^[1]. Trong khi đó đặc điểm của nhóm Quản lý là sở thích làm kinh doanh và nghĩ đến việc kiếm tiền từ rất sớm. Họ thường biết rõ mình muốn gì cũng như có khả năng lãnh đạo và thuyết phục người khác (bạn bè đồng lứa) tin theo mình. Họ là người năng động, có tham vọng, và giao tiếp tốt. Họ xem trọng sự thành công trong những vai trò quản lý lớp/nhóm [2].

Những đặc điểm thường thấy ở những người có cả hai nhóm Xã hội và Quản lý là:

• Họ thích giúp đỡ người khác và quảng giao. Nhờ vậy họ thường giúp người khác bằng cách kết nối những người có thể giúp nhau và các nguồn tài nguyên lại với nhau.
• Họ có khả năng kinh doanh tốt và sự nhanh nhạy trong việc kiếm tiền nên họ ít khi bị khó khăn về tài chính như những người chỉ có đặc tính nghề của nhóm Xã hội.
• Họ có tinh thần hành động rất nhanh. Đặc điểm này đi kèm với mạng lưới quan hệ rộng, sự không e ngại dấn thân trong tài chính, và tính ‘liều’ khiến họ nhận các dự án mà một người nếu chỉ có đặc tính nghề nghiệp của nhóm xã hội ít dám nhận.
• Họ có khả năng về ngôn ngữ và diễn đạt tốt ý tưởng của mình. Đặc điểm này giúp họ thuyết phục cấp trên, đồng nghiệp, cấp dưới, người mới quen, bạn bè một cách dễ dàng khi họ thật sự tin vào điều gì đó. Nhờ vậy, những dự án cộng đồng có họ tham dự thường dễ dàng lan rộng và thành công.
• Người xung quanh thường dễ bị niềm tin mạnh mẽ ‘mình có thể làm mà, mình hãy làm đi’ của những người có tổ hợp Xã hội – Quản lý ảnh hưởng và theo họ. Khi nhóm này đã thực sự tin và muốn làm điều gì đó, rất ít khi họ phải làm một mình vì họ có khả năng thu hút rất nhiều người theo họ.

Cũng như những tổ hợp khác, những người có tổ hợp Xã hội & Quản lý phải đối diện với những thách thức sau:

• Họ hành động quá nhanh, thích là làm ngay nên nhiều khi chưa kịp suy xét và phân tích tình huống kỹ càng mà lao vào làm nhiều việc hơn khả năng cho phép. (Ví dụ: nhận một lúc nhiều dự án trong khi lịch đã rất bận).
• Họ mất rất nhiều thời gian để giữ gìn và phát triển những mối quan hệ bên ngoài nên dễ rơi vào tình trạng bỏ bê chất lượng của mối quan hệ bên trong (với gia đình và bản thân). Nếu không cẩn thận thì phải mất đi người thân yêu hay sức khoẻ bản thân mới nhận ra và học được cách cân bằng.
• Họ hay ‘bị’ nhờ vả bởi người khác và khó từ chối vì lòng yêu thương nên dễ rơi vào tình trạng gánh nhiều hơn sức khỏe (cả thể chất và tinh thần) cho phép.

Nuôi dưỡng theo tự nhiên

Như hổ thêm cánh – khi hai nhóm đặc tính nghề nghiệp Xã hội và Quản lý ở trong cùng một người

Photo by Nathan Dumlao on Unsplash

Nhóm bạn trẻ có đặc điểm nghề của hai nhóm Xã hội và Quản lý khi còn nhỏ cần được những người xung quanh chú ý đến những điều sau:

• Hiểu rằng ngoài những đặc điểm của nhóm Quản lý là khả năng và sở thích về kinh doanh, khả năng và sở thích thuyết phục và đóng vai trò lãnh đạo, họ cũng có những đặc điểm của nhóm Xã hội là sự nhạy cảm, khả năng hiểu cảm xúc và lòng yêu thích trợ giúp người xung quanh. Có rất nhiều bạn có tổ hợp Xã hội & Quản lý sau nhiều năm đi làm nhận ra mình không hạnh phúc vì hoàn toàn chưa được phát triển những đặc điểm của nhóm Xã hội.
• Hãy cho phép họ ‘tung hoành’ khi còn nhỏ bên ngoài khuôn khổ của lớp học. Họ là những đứa trẻ ‘ăn cơm nhà vác ngà voi,’ thích chạy ngoài đường lo việc thiên hạ, ít khi ở nhà gần gũi và chăm sóc gia đình như những đứa trẻ khác. Hãy quan sát, hỏi han, và chia sẻ thay vì la mắng họ vì những đặc điểm này.
• Hãy là cái ‘phanh’ khi họ cần vì những bạn trẻ thuộc tổ hợp này thường có tính liều lĩnh cao và chỉ khi nào đâm đầu vào tường thì mới chịu quay lại. Do đó, khi cần thì phân tích cho họ thấy những vùng nguy hiểm mà điểm mù không cho phép họ nhận ra. Sau đó, nếu họ vẫn quyết định đi tiếp thì hãy cho phép họ ‘ngã’ và ‘đứng lên’ trên đôi chân của chính họ thay vì phê phán, ‘Thấy chưa, đã nói rồi mà không nghe.’
• Khuyến khích họ tập thói quen phản tư thường xuyên (mỗi ngày/tuần/tháng, v.v.) để họ có thể tự nhận ra những thành quả cũng như các lổ hỗng họ thường bỏ qua vì thích làm nhanh và làm ngay của mình. Khuyến khích họ không chỉ để ý tốc độ và số lượng của kết quả mà còn để tâm đến chất lượng của những gì họ đạt được.

Ở tuổi dậy thì, những bạn có đặc tính nghề nghiệp của hai nhóm Xã hội và Quản lý cần được hỗ trợ để:

• Hiểu được đặc tính nghề nghiệp tự nhiên của mình và sống cùng những đặc tính ấy
• Hiểu được các điểm yếu do những đặc tính nghề nghiệp tự nhiên mang lại và học cách bổ túc các điểm yếu ấy

Cơ hội nghề nghiệp

Theo bản đồ thế giới nghề nghiệp của ACT^[3] và mạng nghề nghiệp O*net của Mỹ^[4], tất cả các công việc phù hợp cho những người có hai nhóm đặc tính nghề nghiệp Xã hội và Quản lý bao gồm các đặc điểm sau:

• Họ làm ở những vị trí công việc tiếp xúc với con người
• Họ làm việc trong ngành giúp đỡ
• Họ làm việc ở những vị trí quản trị và quản lý trong ngành giúp đỡ

Do đó, các công việc phù hợp với người có tổ hợp Xã hội và Quản lý trải dài qua nhiều khối ngành nghề khác nhau. Dưới đây là các ví dụ cụ thể của những công việc có thể phù hợp với tổ hợp này:

• Hướng dẫn viên du lịch, Chuyên gia chăm sóc da, Điều phối viên thể hình và sức khoẻ, Huấn luyện viên, Giáo viên ngành kinh doanh, Nhà quản trị giáo dục, Chuyên viên công tác xã hội (trẻ em, gia đình, trường học), Chuyên gia dinh dưỡng.
• Đại diện dịch vụ khách hàng, Tiếp viên hàng không, Cố vấn tín dụng, Nhà điều hành hoạt động tôn giáo và giáo dục.
• Nhà quản trị nguồn nhân lực, Quản lý đào tạo và phát triển, Nhân viên đại lý bất động sản, Quản lý/bầu show cho diễn viên và vận động viên, Chuyên viên quan hệ lao động, Nhà quản trị dịch vụ y tế và sức khoẻ, Thẩm phán, Giáo viên dạy luật.
• Tiếp tân và nhân viên quầy thông tin, Nhân viên đứng quầy tại quán ăn, quán cà phê, Cứu hộ, Tài xế xe buýt trường học, Tài xế xe buýt công cộng, v.v.

Trên đây chỉ là một số ít ví dụ nghề nghiệp mà những người thuộc hai nhóm Xã hội và Quản lý có thể thấy phù hợp với họ. Các bạn trẻ hãy lưu ý rằng còn rất nhiều ngành nghề khác phù hợp không kém. Do đó, khi trải nghiệm, thay vì để ý tên ngành nghề, bạn hãy để ý các đặc tính của ngành nghề ấy sao cho chúng phù hợp với cả hai nhóm Xã hội và Quản lý là được.

Kết

Tôi hy vọng bài viết này gửi đến độc giả một góc nhìn về tổ hợp Xã hội và Quản lý theo lý thuyết Holland^[5]. Xin lưu ý khi viết tôi đã cố gắng đưa những thông tin căn bản từ các nguồn đã được nghiên cứu chứng thực. Tuy nhiên, sự trải nghiệm cá nhân của mỗi người rất quan trọng. Mong độc giả sử dụng bài viết này như một nguồn tham khảo và tự tìm hiểu thêm trước khi ra được quyết định nghề nghiệp phù hợp nhất cho bản thân và gia đình. Tôi chúc độc giả bình an và tìm được nhiều niềm vui trong hành trình hướng nghiệp sắp tới.

[1] https://huongnghiepsongan.com/khi-con-nhay-cam-va-giau-tinh-yeu-thuong-huong-nghiep-cho-con-thuoc-nhom-xa-hoi/

[2] https://huongnghiepsongan.com/huong-nghiep-cho-con-thuoc-ca-hai-nhom-quan-ly-va-nghiep-vu/

[3] https://huongnghiepsongan.com/nganh-nghe-theo-cac-nhom-holland/

[4] https://www.onetonline.org/explore/interests/Social/Enterprising/

[5] Holland, J.  (1985). Making Vocational Choices – A Theory Of Vocational Personalities And Work Environments. New Jersey: Prentice-Hall, Inc.

Nội dung trích lược từ: Hướng nghiệp cho con thuộc nhóm Xã hội & Quản Lý theo trắc nghiệm Holland của RMIT và cha mẹ

Bài viết Hướng nghiệp cho người thuộc nhóm Xã Hội & Quản Lý theo trắc nghiệm Holland đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

Mở đầu

Các chuyên viên hướng nghiệp đã học với tôi thường hay đùa rằng, ‘Chị Phoenix nhìn thấy ai có nhóm Nghiệp vụ là sẽ ‘chộp’ ngay.’ Lời đùa này không sai sự thật là mấy vì theo kinh nghiệm hơn 10 năm làm việc trong lĩnh vực giáo dục và tư vấn hướng nghiệp, tôi quan sát thấy rất khó tìm những người có đặc điểm nghề nghiệp thuộc nhóm Nghiệp vụ. Hãy tưởng tượng một đội ngũ chỉ toàn những người bay bổng, sáng tạo, thích lắng nghe và giúp đỡ, thích tìm hiểu sâu về chuyên môn mà hoàn toàn thiếu năng lực tự nhiên trong kỹ năng sắp xếp, để ý chi tiết, nhạy với con số, làm việc theo quy trình. Thiếu họ – tổ chức sự kiện sẽ cực hơn gấp 10 lần. Thiếu họ – quản lý tư vấn sẽ gian nan và đầy lỗ hổng. Thiếu họ – sự phát triển của một đội ngũ sẽ mất cân bằng vì thiếu quy trình vững vàng.

Thông thường, những người có đặc điểm nghề của nhóm Nghiệp vụ sẽ chọn những ngành nghề trong lĩnh vực tài chính, ngân hàng, dữ liệu hay trong ngành cung ứng. Chỉ có những bạn có thêm các đặc điểm nghề nghiệp của nhóm Xã hội mới có thể chọn bước chân vào nhóm ngành giúp đỡ như giáo dục, tư vấn, tham vấn, dịch vụ khách hàng. Tôi viết bài này trước là để các bạn trẻ nào có đặc điểm nghề nghiệp của tổ hợp Xã hội & Nghiệp vụ hiểu hơn về bản thân cũng như về thế giới nghề nghiệp tương ứng, sau là vì lý do rất cá nhân là tôi mong ước ngày càng nhiều hơn những bạn trẻ có tổ hợp này bước chân vào ngành giúp đỡ vì chúng tôi rất cần họ.

Xin lưu ý, hai người có cùng tổ hợp này chưa chắc đã hoàn toàn giống nhau vì sự khác biệt ở mức độ và đặc điểm bên trong mỗi nhóm sẽ tạo thành một tổ hợp hoàn toàn khác biệt ở mỗi người. Vì vậy, tôi đề nghị người đọc phân tích và suy nghĩ kỹ để cá nhân hoá những chia sẻ tôi viết sao cho phù hợp với mỗi người nhất có thể. Nếu có chỗ nào không đồng ý thì cứ bỏ qua và xem bài viết này như một nơi để tham khảo.

Khi hai nhóm ‘Giúp đỡ’ và ‘Trách nhiệm’ gặp nhau – Tổ hợp Xã hội & Nghiệp vụ

Trong những bài viết trước, tôi có chia sẻ rằng đặc điểm của nhóm Xã hội là lòng yêu thích và khả năng làm việc với con người, thích soi sáng, giúp đỡ, truyền đạt thông tin, huấn luyện hoặc chữa trị cho người khác, và thường có khả năng về ngôn ngữ [1]. Trong khi đó đặc điểm của nhóm Nghiệp vụ là sự nhạy bén với con số, cách tiêu tiền cẩn thận, khả năng để ý đến chi tiết, và sự tỉ mỉ trong thói quen hàng ngày. Họ tôn trọng luật lệ và cấp bậc, thích sự ngăn nắp, quy củ, có trước có sau trong cuộc sống. Họ giữ tinh thần trách nhiệm cao trong tất cả các việc họ làm, luôn hoàn thành những điều cần làm trước khi cho phép mình nghỉ ngơi. [2]

Những đặc điểm thường thấy ở những người có cả hai nhóm Xã hội và Nghiệp vụ là:

• Họ thích giúp đỡ người khác, rất cẩn trọng trước khi hứa, và lúc đã hứa thì chắc chắn sẽ thực hiện được lời đã hứa.
• Họ có tinh thần trách nhiệm rất cao. Đặc điểm này đi kèm với khả năng giao tiếp với người xung quanh tốt khiến cho họ dễ tạo được niềm tin ở người đối diện về khả năng hoàn thành công việc của họ.
• Họ có khả năng về ngôn ngữ và diễn đạt tốt ý tưởng của mình. Đặc điểm này giúp họ giải thích về các quy trình, luật lệ, nguyên tắc một cách minh bạch, dễ hiểu, và với sự kiên nhẫn hiếm có. Do đó, họ dễ được lòng mọi người và dễ thuyết phục người khác làm theo hướng dẫn của họ.
• Người xung quanh cảm thấy an tâm khi làm việc cùng họ vì sự thực tiễn và tinh thần trách nhiệm của họ. Đồng thời, người xung quanh cũng cảm thấy được thông cảm và lắng nghe bởi họ vì họ hiểu cảm xúc của người khác tốt và kiên nhẫn trong giao tiếp.

Người đọc tới đây có thể nghĩ rằng sao tổ hợp này lý tưởng vậy. Nhưng không, vì các đặc điểm trên mà những người có tổ hợp Xã hội & Nghiệp vụ phải đối diện với những thách thức sau:

• Họ cầu toàn trong công việc cũng như muốn làm người khác hài lòng nên rất dễ bị căng thẳng và áp lực trong các vai trò từ trong gia đình đến ngoài xã hội.
• Họ hay ‘bị’ nhờ vả bởi người khác và khó từ chối vì lòng yêu thương nên dễ rơi vào tình trạng gánh nhiều hơn sức khoẻ (cả thể chất và tinh thần) cho phép.
• Người xung quanh quen nhìn họ như ‘siêu nhân’ có thể làm hết mọi chuyện. Và ít ai chịu khó tìm hiểu đằng sau vỏ ngoài ‘hoàn hảo’ họ có nhiều nhu cầu được nâng đỡ, hỗ trợ, thông cảm như bao người khác.

Nuôi dưỡng theo tự nhiên

Khi hai nhóm ‘Giúp đỡ’ và ‘Trách nhiệm’ gặp nhau – Tổ hợp Xã hội & Nghiệp vụ

Photo by Austin Kehmeier on Unsplash

Nhóm bạn trẻ có đặc điểm nghề của hai nhóm Xã hội và Nghiệp vụ khi còn nhỏ cần được những người xung quanh chú ý đến những điều sau:

• Hiểu rằng ngoài những đặc điểm của nhóm Nghiệp vụ là sự nhạy bén với con số, khả năng sắp xếp và để ý chi tiết, tinh thần trách nhiệm và tự chủ cao, họ cũng có những đặc điểm của nhóm Xã hội là sự nhạy cảm, khả năng hiểu cảm xúc và lòng yêu thích trợ giúp người xung quanh. Có rất nhiều bạn có tổ hợp Xã hội & Nghiệp vụ sau nhiều năm đi làm nhận ra mình không hạnh phúc vì hoàn toàn chưa được phát triển những đặc điểm của nhóm Xã hội.
• Để ý đến nhu cầu được chăm sóc và yêu thương của họ. Đừng vì họ luôn là con ngoan, trò giỏi, mà không thèm để ý đến những nhu cầu nho nhỏ hằng ngày của họ. Đây là nhóm thường bị bỏ qua vì họ quá ‘ngoan’ và ‘tự lập’ trong gia đình cũng như ở trường học.
• Khuyến khích họ ‘thử cái mới’ và ‘làm lỗi’ vì họ thường ưa sự an toàn; khuyến khích họ trải nghiệm những hoạt động lạ và ngoài vùng an toàn để họ tập ‘chơi’ và ‘vui’ vì họ là những người rất nghiêm túc.

Ở tuổi dậy thì, những bạn có đặc điểm nghề nghiệp của hai nhóm Xã hội và Nghiệp vụ cần được hỗ trợ để:

• Hiểu được đặc điểm tự nhiên của mình và sống cùng những đặc điểm ấy
• Hiểu được các điểm yếu do những đặc điểm tự nhiên mang lại và học cách bổ túc các điểm yếu ấy

Cơ hội nghề nghiệp

Theo bản đồ thế giới nghề nghiệp của ACT [3] và mạng nghề nghiệp O*net của Mỹ [4], một số công việc phù hợp cho những người có hai nhóm Xã hội và Nghiệp vụ bao gồm:

• Nhóm ngành thuộc khối Y tế: Kỹ thuật viên nhãn khoa, Phụ tá nha sĩ, Kỹ thuật viên dược, Nhà quản trị dịch vụ y tế và sức khoẻ, Trợ lý y tế, Y tá, Chuyên gia phục hồi chức năng nghề nghiệp, Trợ lý chăm sóc cá nhân, …
• Nhóm ngành thuộc khối Giáo dục: Thủ thư, Trợ lý thư viện, Trợ giảng, Nhà quản trị giáo dục trường mầm non, Chuyên viên đào tạo và phát triển tài năng, Giáo viên giáo dục đặc biệt cấp mẫu giáo và tiểu học, Giáo viên tiểu học, Giáo viên hướng nghiệp cấp trung học cơ sở, …
• Nhóm ngành thuộc khối Dịch vụ khách hàng: Nhân viên phục vụ nhà hàng, Đại diện dịch vụ khách hàng, Tiếp viên hàng không, Hướng dẫn viên du lịch,
• Nhóm ngành thuộc khối khác: Cố vấn tín dụng, Nhà quản trị nhân sự, Tư vấn viên cho vay, Chuyên viên nhân sự, Chuyên viên quan hệ lao động, Người tổ chức sự kiện, Quản lý quỹ đầu tư, …

Trên đây chỉ là một số ít ví dụ nghề nghiệp mà những người thuộc hai nhóm Xã hội và Nghiệp vụ có thể thấy phù hợp với họ. Các bạn trẻ hãy lưu ý rằng còn rất nhiều ngành nghề khác phù hợp không kém. Do đó, khi trải nghiệm, thay vì để ý tên ngành nghề, bạn hãy để ý các đặc tính của ngành nghề ấy sao cho chúng phù hợp với cả hai nhóm Xã hội và Nghiệp vụ là được.

Kết

Tôi hy vọng bài viết này gửi đến độc giả một góc nhìn về tổ hợp Xã hội và Nghiệp vụ theo lý thuyết Holland [5]. Xin lưu ý khi viết tôi đã cố gắng đưa những thông tin căn bản từ các nguồn đã được nghiên cứu chứng thực. Tuy nhiên, sự trải nghiệm cá nhân của mỗi người rất quan trọng. Mong độc giả sử dụng bài viết này như một nguồn tham khảo và tự tìm hiểu thêm trước khi ra được quyết định nghề nghiệp phù hợp nhất cho bản thân và gia đình. Tôi chúc độc giả bình an và tìm được nhiều  niềm vui trong hành trình hướng nghiệp sắp tới.

Nguồn:

Holland, J.  (1985). Making Vocational Choices – A Theory Of Vocational Personalities And Work Environments. New Jersey: Prentice-Hall, Inc.

ACT, Inc. (2009). https://www.act.org/content/dam/act/unsecured/documents/ACTInterestInventoryTechnicalManual.pdf

Accessed 17 September, 2019, https://www.onetonline.org/explore/interests/Social/Conventional/

Vào thăm trang ngày 17 tháng 9 năm 2019,https://huongnghiepsongan.com/nganh-nghe-theo-cac-nhom-holland/

[1] https://chame.rmit.edu.vn/huong-nghiep-cho-con-thuoc-nhom-xa-hoi/

[2] https://chame.rmit.edu.vn/huong-nghiep-cho-con-thuoc-ca-hai-nhom-quan-ly-va-nghiep-vu/

[3] https://huongnghiep.honviet.com.vn/nganh-nghe-theo-cac-nhom-holland/

[4] https://www.onetonline.org/explore/interests/Social/Conventional/

[5] Holland, J.  (1985). Making Vocational Choices – A Theory Of Vocational Personalities And Work Environments. New Jersey: Prentice-Hall, Inc.

Nội dung trích lược từ: Hướng nghiệp cho con thuộc nhóm Xã Hội & Nghiệp Vụ theo trắc nghiệm Holland của RMIT & Cha Mẹ 

Bài viết Hướng nghiệp cho người thuộc nhóm Xã Hội & Nghiệp Vụ theo trắc nghiệm Holland đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

Mở đầu

Khi nói đến những người thuộc nhóm Quản lý và Nghệ thuật, tôi muốn dùng hình ảnh ẩn dụ ‘làn gió nâng cánh chim đại bàng’ để thể hiện việc các đặc tính thuộc nhóm Quản lý hỗ trợ rất tốt cho các đặc tính nhóm Nghệ thuật của họ. Những người có đặc tính nghề nghiệp của cả hai nhóm Nghệ thuật và Quản lý là những người khá thú vị. Họ luôn nổi bật trong đám đông. Họ có một sự tự tin mạnh mẽ và dễ dàng ảnh hưởng người làm việc chung với họ. Họ thuộc phái hành động và sẽ nhanh chóng thực hiện những mơ ước của bản thân hay của người khác thay vì ngồi suy nghĩ và lo lắng bâng quơ.

Tôi xin dành bài viết này để nói về tổ hợp nhóm Nghệ thuật – Quản lý, những điểm yếu và mạnh tự nhiên của họ cũng như lĩnh vực nghề nghiệp có thể phù hợp với những đặc tính nghề nghiệp mà họ có. Mong rằng bài viết sẽ mang lại một góc nhìn chuyên môn cho các bạn có những đặc tính nghề thuộc hai nhóm này. Xin lưu ý, hai người có cùng tổ hợp này chưa chắc đã hoàn toàn giống nhau vì sự khác biệt ở mức độ và đặc điểm bên trong mỗi nhóm sẽ tạo thành một tổ hợp hoàn toàn khác biệt ở mỗi người. Vì vậy, tôi đề nghị người đọc phân tích và suy nghĩ kỹ để cá nhân hoá những chia sẻ tôi viết sao cho phù hợp với mỗi người nhất có thể. Nếu có chỗ nào không đồng ý thì cứ bỏ qua và xem bài viết này như một nơi để tham khảo.

Nhóm Nghệ thuật và Quản lý – Khi sự bay bổng và hành động gặp nhau

Trong những bài viết trước, tôi có chia sẻ rằng đặc điểm của nhóm Nghệ thuật là mong muốn được tự do thể hiện bản thân, với trí tưởng tượng phong phú, khả năng sáng tạo và lòng yêu thích cái đẹp trong thiên nhiên, con người hay sự vật quanh họ. Trong khi đó đặc điểm của nhóm Quản lý là sở thích làm kinh doanh và nghĩ đến việc kiếm tiền từ rất sớm. Họ thường biết rõ mình muốn gì cũng như có khả năng lãnh đạo và thuyết phục người khác (bạn bè đồng lứa) tin theo mình. Họ là người năng động, có tham vọng, và giao tiếp tốt. Họ xem trọng sự thành công trong những vai trò quản lý lớp/nhóm.

Những đặc điểm thường thấy ở những người có cả hai nhóm Nghệ thuật và Quản lý là:

• Họ thường nổi bật trong đám đông vì khả năng sáng tạo, sự sôi nổi cũng như năng lực giao tiếp tốt với người quen hay lạ.
• Họ có sự tự tin mạnh mẽ vào khả năng của bản thân và dễ dàng thuyết phục cha mẹ, bạn bè, người tiếp xúc với họ tin vào khả năng của họ.
• Khi có những ý tưởng mới, họ rất giỏi trong việc thuyết phục người khác theo ý mình và không ngại là người đứng ra để bắt đầu ý tưởng ấy. Họ thích hành động và ghét phải suy nghĩ quá nhiều trước khi thực hiện một ý tưởng sáng tạo mới.
• Họ không thích sự bình thường và không ngần ngại nổi bật hay khác với đám đông, nhưng họ làm điều ấy với sự tự tin và thoải mái đến nỗi người xung quanh ít khi bài xích họ vì sự khác người của họ.
• Họ có khả năng cân bằng giữa giấc mơ bay bổng của sự sáng tạo, lòng yêu cái đẹp với mong muốn làm giàu và có một đời sống vật chất thoải mái.

Giống như hai mặt của một đồng tiền, đi kèm với những điểm son trên là một số điểm yếu mà các bạn thuộc tổ hợp Nghệ thuật và Quản lý phải học cách đương đầu bao gồm:

• Họ rất liều lĩnh. Khi đã muốn làm điều gì, họ sẽ làm ngay lập tức và ít khi chịu khó tìm hiểu, nghiên cứu những điểm mù có thể xảy ra của kế hoạch hành động.
• Họ dựa trên trực giác để ra quyết định. Và không phải lúc nào trực giác cũng chính xác. Có rất nhiều khi, trực giác cần xác minh từ 5 giác quan để đảm bảo quyết định không lệch hướng.
• Cái tôi của họ rất lớn và họ thường biết mình muốn gì nên họ ít khi chịu nghe lời khuyên của người khác. Có thể nói đây là những người có khi phải đâm đầu vào tường rất nhiều lần trước khi chấp nhận mình đã sai.

Nuôi dưỡng theo tự nhiên

Nhóm Nghệ thuật và Quản lý – Khi sự bay bổng và hành động gặp nhau

Photo by Camille Brodard on Unsplash

Nhóm bạn trẻ có đặc điểm nghề của hai nhóm Nghệ thuật và Quản lý, nếu được tạo điều kiện từ những ngày còn nhỏ, sẽ rất thành công trong các ngành đòi hỏi sự sáng tạo như thiết kế, quảng cáo, thời trang, biểu diễn, v.v. Đặc biệt, họ sẽ nổi bật rất nhanh trong các vị trí cần khả năng quản lý hoặc sẽ ra ngoài khởi nghiệp sau một thời gian dài làm việc trong tổ chức. Tuy nhiê, họ cần tự tập quan sát những điểm mù nêu trên, gia đình cần tạo môi trường cho phép họ liều lĩnh và làm lỗi, đồng thời giúp họ học được từ những bài học ấy để phát huy tốt nhất các điểm mạnh tự nhiên của bản thân.

Khi còn nhỏ, họ cần được những người xung quanh chú ý đến những điều sau:

• cho phép họ biểu hiện sự khác biệt và cái tôi của họ một cách tự nhiên
• cho phép họ ra quyết định và mắc lỗi để học từ những quyết định ấy thay vì cố gắng ngăn chặn họ. Những bạn trẻ này vấp ngã sớm thì sẽ có lợi hơn vì những bài học lúc còn nhỏ ít đắt giá hơn sau này
• giúp họ phân tích những thông tin đến từ trực giác và 5 giác quan khi họ ra quyết định; giúp họ quan sát sự thiếu kiên nhẫn và tìm hiểu thông tin khi ra quyết định – đây là điểm mù rất lớn của họ
• giúp họ hiểu cái tôi rất lớn của họ và tập lắng nghe những lời khuyên bảo từ những người có kinh nghiệm, chuyên môn, và kiến thức trong lĩnh vực họ thiếu
• lắng nghe những ước mơ của họ, đồng hành khi họ thất bại, và mỉm cười khi họ thành công

Ở tuổi dậy thì, những bạn có đặc điểm của hai nhóm Nghệ thuật và Quản lý cần được hỗ trợ để:

• Hiểu được đặc điểm tự nhiên của mình và sống cùng những đặc điểm ấy
• Hiểu được các điểm yếu do những đặc điểm tự nhiên mang lại và học cách bổ túc các điểm yếu ấy

Cơ hội nghề nghiệp 

Theo bản đồ thế giới nghề nghiệp của ACT và mạng nghề nghiệp O*net của Mỹ, một số công việc phù hợp cho những người có hai nhóm Nghệ thuật và Quản lý bao gồm:

• Nhóm ngành thuộc khối Nghệ thuật ứng dụng (Thị giác): Nhà thiết kế thủ công mỹ nghệ, Họa sĩ minh họa, Nhà thiết kế web, Nhà thiết kế quảng cáo, Nhà thiết kế trò chơi
• Nhóm ngành thuộc khối Nghệ thuật (Viết và Nói): Nhà văn, Nhà biên kịch, Phóng viên, Biên tập viên video và phim ảnh, Phát thanh viên truyền hình, Chuyên gia quan hệ công chúng
• Nhóm ngành thuộc khối Nghệ thuật Sáng tạo và Trình diễn: Biên đạo múa v.v.
• Nhóm ngành thuộc khối Quản lý trong ngành sáng tạo: Giám đốc âm nhạc, Giám đốc sân khấu, Nhà sản xuất, Quản lý tài năng
• Nhóm ngành thuộc khối Marketing trong ngành sáng tạo: Nhân viên kinh doanh công ty quảng cáo, Trưởng phòng Marketing

Trên đây chỉ là một số ít ví dụ nghề nghiệp mà những người thuộc hai nhóm Nghệ thuật và Quản lý có thể thấy phù hợp với họ. Các bạn trẻ hãy lưu ý rằng còn rất nhiều ngành nghề khác phù hợp không kém. Do đó, khi trải nghiệm, thay vì để ý tên ngành nghề, bạn hãy để ý các đặc tính của ngành nghề ấy sao cho chúng phù hợp với cả hai nhóm Nghệ thuật và Quản lý là được.

Kết 

Tôi hy vọng bài viết này gửi đến độc giả một góc nhìn về tổ hợp Nghệ thuật và Quản lý theo lý thuyết Holland. Xin lưu ý khi viết tôi đã cố gắng đưa những thông tin căn bản từ các nguồn đã được nghiên cứu chứng thực. Tuy nhiên, sự trải nghiệm cá nhân của mỗi người rất quan trọng. Mong độc giả sử dụng bài viết này như một nguồn tham khảo và tự tìm hiểu thêm trước khi ra được quyết định nghề nghiệp phù hợp nhất cho bản thân và gia đình. Tôi chúc độc giả bình an và tìm được nhiều niềm vui trong hành trình hướng nghiệp sắp tới.

Nội dung trích lược từ: Hướng nghiệp cho con thuộc nhóm Nghệ Thuật & Quản Lý theo trắc nghiệm Holland của RMIT & Cha Mẹ 

Bài viết Hướng nghiệp cho người thuộc nhóm Nghệ Thuật & Quản Lý theo trắc nghiệm Holland đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

Mở đầu

Trong bài viết hôm nay, tôi sẽ viết về nhóm các bạn trẻ có đặc tính nghề của tổ hợp Nghiên cứu và Xã hội. Tương tự như những bài viết về các cặp Holland trước đây, tôi có chia sẻ rằng khi hai nhóm đặc tính nghề gặp nhau, sự pha trộn giữa chúng tạo nên một tổ hợp khá độc đáo. Hai người có cùng tổ hợp này chưa chắc đã hoàn toàn giống nhau vì sự khác biệt ở mức độ và đặc điểm bên trong mỗi nhóm sẽ tạo thành một tổ hợp hoàn toàn khác biệt ở mỗi người. Ví dụ, A và B cùng có đặc điểm của hai nhóm Nghiên cứu và Xã hội, nhưng A thiên về Nghiên cứu hơn Xã hội và ngược lại, B thiên về Xã hội hơn Nghiên cứu. Vì vậy A và B có những sở thích, kỹ năng, suy nghĩ, và chọn lựa ngành học cùng nghề nghiệp không hoàn toàn giống nhau. Tôi mong rằng bài viết này sẽ giúp độc giả nắm được thông tin căn bản của tổ hợp Nghiên cứu – Xã hội. Sau đó mỗi người sẽ thông qua những trải nghiệm cuộc sống và quá trình suy ngẫm để tăng sự hiểu biết về bản thân và nhờ đó ra quyết định nghề nghiệp phù hợp từng giai đoạn cuộc đời.

Nhóm Nghiên cứu và Xã hội – Kết hợp giữa trí óc và trái tim

Trong những bài viết trước, tôi có chia sẻ rằng đặc điểm của nhóm Xã hội là lòng yêu thích và khả năng làm việc với con người, thích soi sáng, giúp đỡ, truyền đạt thông tin, huấn luyện hoặc chữa trị cho người khác, và thường có khả năng về ngôn ngữ. Trong khi đó đặc điểm của nhóm Nghiên cứu là lòng ham mê tìm hiểu và học hỏi sâu trong lĩnh vực mà họ quan tâm. Khi đã quyết tâm, họ học rất giỏi và hiểu cặn kẽ đề tài họ chọn. Họ không thích bỏ thời gian ra tham gia các hoạt động xã giao, chia sẻ thông tin hay thuyết phục người khác theo ý mình.

Những đặc điểm thường thấy ở những người có cả hai nhóm Nghiên cứu và Xã hội là:

• Lòng yêu thích tìm hiểu và kiến thức sâu sắc ở một trong những lĩnh vực sau: khoa học tự nhiên, khoa học xã hội, hay giáo dục
• Năng lực học giỏi đều các môn cũng như nhân duyên rất tốt với bạn bè, thầy cô, và người lạ nhờ năng lực hiểu cảm xúc người khác và sự khéo léo trong ngôn ngữ
• Mục tiêu cuối cùng của nghề nghiệp họ chọn có chung đặc điểm là phải góp phần vào sự phát triển của con người, xã hội, động vật hay môi trường thiên nhiên. Nói ngắn gọn, dù làm gì đi nữa, họ phải thấy được kết quả của việc họ làm là giúp cho thế giới này trở nên một nơi tốt đẹp hơn

Đi kèm với những điểm son trên, một số điểm yếu mà các bạn thuộc hai nhóm Nghiên cứu và Xã hội phải học cách đương đầu bao gồm:

• Vì có khả năng học giỏi đều các môn nên các bạn trẻ ở tổ hợp này dễ gặp khó khăn khi phải chọn giữa ban khoa học tự nhiên hay khoa học xã hội khi bước vào cấp III
• Vì thói quen tìm hiểu và đào sâu, nghiên cứu các hiện tượng họ quan tâm, các bạn ở tổ hợp này khó ra quyết định vì luôn cảm thấy mình chưa đủ thông tin để đưa ra quyết định
• Là những người có mục tiêu sống khá lý tưởng, họ có thể bị thất vọng khi gặp phải những điều chưa đẹp xảy ra trong cuộc sống quanh họ – đặc biệt khi họ rời ghế nhà trường bước chân vào môi trường lao động

Nuôi dưỡng theo tự nhiên

Nhóm Nghiên cứu và Xã hội – Kết hợp giữa trí óc và trái tim

Photo by Melissa Askew on Unsplash

Nhóm bạn trẻ có đặc điểm nghề của hai nhóm Nghiên cứu và Xã hội, nếu được tạo điều kiện từ những ngày còn nhỏ, sẽ rất thành công trong lĩnh vực nghiên cứu và học tập. Với sự thông hiểu và nuôi dưỡng phù hợp, họ sẽ tập được cách ra quyết định hiệu quả, bằng lòng với sự ‘vừa đủ,’ sống tích cực trong hoàn cảnh còn ‘tiêu cực’ so với tiêu chuẩn họ đặt ra.

Khi còn nhỏ, họ cần những người xung quanh chú ý đến những điều sau:

• Mở lòng lắng nghe những câu hỏi ‘cắc cớ’ của họ và không cho rằng đó là dấu hiệu của sự láo xược hay kiêu ngạo
• Tạo điều kiện cho họ thảo luận những gì họ tiếp thu được qua sách vở, phim ảnh, v.v.; giúp họ lắng nghe bản thân rồi tự tìm ra câu trả lời hơn là cố gắng trả lời cho họ
• Dùng ngôn ngữ gắn bó và yêu thương trong đời sống hàng ngày (ví dụ, ba mẹ thương bé quá; con đang cảm thấy như thế nào?). Đồng thời, thử thách trí óc của bạn bằng những trò chơi gia đình đòi hỏi tư duy như trò chơi ghép hình 1000 mảnh, trò chơi đố chữ, trò chơi đố vui để học, v.v.
• Giúp họ hiểu và chấp nhận khi nào ‘đủ là đủ’ để ra quyết định khi cần thiết
• Khuyến khích và đồng hành với bạn trong các hoạt động vận động cơ thể như chạy, chơi cầu lông, bơi lội, đá bóng, đá cầu, v.v. để giúp bạn cân bằng

Ở tuổi dậy thì, những bạn có đặc điểm của hai nhóm Nghiên cứu và Xã hội cần được hỗ trợ để:

• Hiểu được đặc điểm tự nhiên của mình và sống cùng những đặc điểm ấy thay vì dán nhãn hay lo lắng
• Hiểu được các điểm yếu do những đặc điểm tự nhiên mang lại và học cách bổ túc các điểm yếu ấy

Cơ hội nghề nghiệp

Theo bản đồ thế giới nghề nghiệp của ACT và mạng nghề nghiệp O*net của Mỹ, một số công việc phù hợp cho những người có hai nhóm Nghiên cứu và Xã hội bao gồm:

• Công nghệ y học: Kỹ thuật viên dinh dưỡng, Dược sĩ, Kỹ thuật viên y tá phòng cấp cứu, Chuyên gia nhãn khoa, v.v.
• Chẩn đoán y khoa & Điều trị: Bác sĩ châm cứu, Y tá, Chuyên gia vật lý trị liệu, Bác sĩ gây mê, Bác sĩ tâm thần, Bác sĩ nội trú, Nha sĩ, v.v.
• Khoa học xã hội: Chuyên gia tâm lý, Nhân viên công tác xã hội, Nhà trị liệu hôn nhân và gia đình, Nhà trị liệu nghệ thuật, Nhà nghiên cứu các bệnh về ngôn ngữ, Nhà trị liệu sử dụng liệu pháp âm nhạc, v.v.
• Giáo dục: Giáo viên giáo dục đặc biệt, Giáo viên trung học, Nhân viên y tế cộng đồng, Giáo viên hướng nghiệp, Tư vấn viên vấn đề di truyền, Tư vấn viên sức khoẻ tâm thần, Tư vấn viên phục hồi chức năng, v.v.

Trên đây chỉ là một số ít ví dụ nghề nghiệp mà những người thuộc hai nhóm Nghiên cứu và Xã hội cảm thấy phù hợp với họ. Các bạn trẻ hãy lưu ý rằng còn rất nhiều ngành nghề khác phù hợp không kém. Do đó, khi trải nghiệm, thay vì để ý tên ngành nghề, bạn hãy để ý các đặc tính của ngành nghề ấy sao cho chúng phù hợp với cả hai nhóm Nghiên cứu và Xã hội là được.

Kết 

Tôi hy vọng bài viết này gửi đến độc giả một góc nhìn về sự kết hợp của hai nhóm đặc điểm Nghiên cứu và Xã hội. Xin lưu ý khi viết tôi đã cố gắng đưa những thông tin căn bản từ các nguồn đã được  nghiên cứu chứng thực. Tuy nhiên, sự trải nghiệm cá nhân của mỗi người rất quan trọng. Mong độc giả sử dụng bài viết này như một nguồn tham khảo và tự tìm hiểu thêm trước khi ra được quyết định nghề nghiệp phù hợp nhất cho bản thân và gia đình. Tôi chúc độc giả bình an và tìm được nhiều niềm vui trong hành trình hướng nghiệp sắp tới.

Nội dung trích lược từ: Hướng nghiệp cho con thuộc nhóm Nghiên cứu và Xã hội

Bài viết Hướng nghiệp cho người thuộc nhóm Nghiên cứu và Xã hội đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

Mở đầu

Tổ hợp Kỹ thuật – Nghệ thuật là một tổ hợp rất đặc biệt và gần gũi với trái tim tôi vì một lý do khá cá nhân, con trai của tôi thuộc tổ hợp này. Mỗi khi gặp cha mẹ của các em có đặc tính nghề nghiệp của hai nhóm Kỹ thuật và Nghệ thuật, họ và tôi chuyện trò rôm rả, gật đầu lia lịa vì những đặc tính mang lại cho tụi trẻ hình ảnh có vẻ ‘cá biệt’ trong môi trường giáo dục truyền thống tại Việt Nam.

Có thể nói các bạn trẻ có hai nhóm Kỹ thuật – Nghệ thuật là những bạn ‘khổ sở’ nhất trong môi trường học tập truyền thống. Trừ khi có thêm nhóm Nghiên cứu hay Nghiệp vụ, các bạn này thường bày tỏ rất mạnh mẽ từ rất sớm ước muốn không cần đến trường của họ. Cha mẹ họ mệt mỏi vì cứ phải nhắc nhở họ trong việc làm bài tập tại nhà, học thêm những môn họ yếu, đốc thúc họ siêng học hơn và lo lắng cho nghề nghiệp tương lai của họ.

Tôi viết bài này với hy vọng mở ra một góc nhìn mới về các bạn trẻ thuộc tổ hợp Kỹ thuật – Nghệ thuật. Tôi mong rằng khi chính các bạn trẻ hiểu rõ bản thân hơn, khi được chấp nhận và nuôi dưỡng theo tự nhiên, thì họ sẽ tìm được phương pháp sống và học tập một cách vui vẻ để sau này trở thành những người lao động có ích cho xã hội cũng như phát triển nghề nghiệp trong lĩnh vực họ giỏi và yêu thích.

Tổ hợp Kỹ thuật và Nghệ thuật – Họ là ai?

Trong các bài viết trước về nhóm Kỹ thuật và nhóm Nghệ thuật, tôi có chia sẻ rằng đặc điểm của nhóm Kỹ thuật là bề ngoài trầm lặng, ít thoải mái trong giao tiếp với người lạ, với sở thích và khả năng tự nhiên trong các hoạt động vận động cơ thể, liên quan đến thiên nhiên, động vật hay máy móc, và ưu tiên cho việc học những gì thực tiễn và thực hành được ngay lập tức. Trong khi đó đặc điểm của nhóm Nghệ thuật là mong muốn được tự do thể hiện bản thân, với trí tưởng tượng phong phú, khả năng sáng tạo và lòng yêu thích cái đẹp trong thiên nhiên, con người hay sự vật quanh họ.

Tổ hợp Kỹ thuật và Nghệ thuật – Họ là ai?

Photo by Yaroslav Konyk on Unsplash

Sự kết hợp của một người có đặc điểm của cả hai nhóm này là:

• Lòng yêu thích tìm hiểu và khả năng thấu hiểu về thiên nhiên, động vật, máy móc, và sự vật quanh họ.
• Lòng yêu thích tìm hiểu và khả năng trong các hoạt động vận động cơ thể, đặc biệt các hoạt động cần sự khéo léo trong phối hợp tay mắt.
• Lòng yêu thích tìm hiểu và khả năng thực hiện những ý tưởng sáng tạo bằng sự nhạy cảm của năm giác quan (thính giác, vị giác, thị giác, khứu giác và xúc giác).
• Lòng yêu thích tìm hiểu và khả năng thực hiện những ý tưởng sáng tạo bằng sự khéo léo của cơ thể, đôi tay và những ngón tay.
• Lòng yêu thích tìm hiểu và khả năng học cũng như làm những gì thiết thực, liên quan đến sự khéo léo và mỹ thuật, sự sáng tạo và độc đáo.
• Nhu cầu cực kỳ lớn trong việc được thể hiện sự độc đáo của bản thân qua cách ăn mặc, để tóc, trang điểm.

Đi kèm với những điểm mạnh trên, một số điểm yếu mà các bạn thuộc hai nhóm này phải học cách đương đầu bao gồm:

• Thiếu tự tin do không nổi bật trong môi trường học tập truyền thống từ nhỏ.
• Thiếu khả năng diễn đạt ý tưởng và cảm xúc với người xung quanh đặc biệt là người lạ hay người mà họ cho là đang đánh giá họ.
• Thói quen đè nén cảm xúc từ nhỏ do thiếu sự cảm thông từ gia đình (thường là do không thích đi học và thói quen im lặng ít chia sẻ) và có thể bị bùng nổ mạnh mẽ ở giai đoạn tiền dậy thì và dậy thì.
• Có vẻ ngoài khác người và dễ bị đánh giá bởi những người lớn trong gia đình, trường học, và xã hội.

Nuôi dưỡng theo tự nhiên

Nếu được nuôi dưỡng theo tự nhiên, các bạn trẻ có đặc tính nghề nghiệp của hai nhóm Kỹ thuật và Nghệ thuật sẽ phát triển tài năng của họ từ rất sớm.

Trong suốt giai đoạn trưởng thành từ nhỏ đến tuổi dậy thì, họ cần được người thân xung quanh chú ý những điều sau:

• Lắng nghe và thông cảm cho ‘nỗi niềm ghét đi học’ của họ. Điều này không có nghĩa rằng cha mẹ sẽ cho họ nghỉ học, nhưng việc được lắng nghe và hiểu vì sao họ không thích đi học sẽ giúp các bạn rất nhiều trong những năm dài cố gắng học hành sau này.
• Giải thích cho họ hiểu vì sao họ cần phải đi học và rèn luyện những kiến thức có vẻ không thực tế như học toán đại số hay các lý thuyết khô khan khác. Cùng lúc ấy, không ép họ học thêm quá nhiều và cho phép họ không cần phải đạt điểm cao trong những môn học họ thấy quá khó khăn (đặc biệt các môn quá nhiều lý thuyết và ít thực hành).
• Động viên, khen ngợi, và thật lòng đánh giá cao năng lực tự nhiên của họ trong lĩnh vực liên quan như thể dục – thể thao, trình diễn (múa, hát, nhảy, chơi nhạc cụ, v.v.), sáng tạo mỹ thuật (vẽ, chụp hình, quay phim, v.v.), sáng tạo ngôn ngữ (viết, nói, v.v.).
• Cho phép họ học và tham gia những hoạt động ngoại khoá trong lĩnh vực họ yêu thích như thể dục – thể thao, trình diễn (múa, hát, nhảy, chơi nhạc cụ, v.v.), sáng tạo mỹ thuật (vẽ, chụp hình, quay phim, v.v.), sáng tạo ngôn ngữ (viết, nói, v.v.).
• Cho phép họ được tự do quyết định trong một số việc (như chọn quần áo, trang điểm, để tóc, thời gian đi chơi, v.v.), cho phép được tự do bày tỏ cá tính và sở thích trong một số khung giờ (ví dụ, chiều thứ 7 muốn làm gì thì làm) và một số không gian (ví dụ, họ muốn bày biện lộn xộn như thế nào trong phòng riêng của họ đều được, miễn là phải dọn dẹp mỗi ngày Chủ Nhật là được).
• Thấu hiểu về sự khác biệt của họ với bạn bè xung quanh và đặc biệt là không so sánh họ với ai (khen cũng như chê).
• Giúp họ tập diễn đạt cảm xúc và ý tưởng qua lời nói từ khi còn nhỏ; giúp họ từ từ tăng kỹ năng giao tiếp với người lạ thay vì ép họ; giúp họ thực hành điều chỉnh cảm xúc bằng kỹ năng tư duy logic. Ví dụ, trao đổi hàng ngày, kể chuyện, đọc sách chung, để từ từ giúp các bạn tập phân tích và hiểu các vấn đề hay con người qua một lăng kính khác cảm xúc.
• Không la mắng quá mức khi họ chơi game điện tử và giúp họ kiểm soát thời gian sử dụng máy vi tính hay điện thoại bằng cách rủ họ chơi thể thao, vận động, các trò chơi gia đình như Cờ Tỷ Phú, Mèo Nổ, Ma Sói, Cờ Vua, v.v.

Cơ hội nghề nghiệp 

Theo Mạng nghề nghiệp của Mỹ (Onet), một số công việc phù hợp cho những người có hai nhóm Kỹ thuật và Nghệ thuật:

• Nhóm ngành thuộc khối Thủ công và liên quan: Nghệ nhân đồ gỗ nội thất, Nhà thiết kế hoa, Nghệ nhân kim hoàn, Thợ may, Thợ sửa chữa nhạc cụ, Nghệ nhân thủ công, Đầu bếp, Nhà sản xuất rượu, Thợ gốm, Nhà điêu khắc, Chuyên viên trang điểm.
• Nhóm ngành thuộc khối Nghệ thuật ứng dụng (thị giác): Nhà tạo mẫu vải và trang phục, Nhiếp ảnh gia, Kiến trúc sư hàng hải, Kiến trúc sư cảnh quan, Nhà thiết kế đồ hoạ, Nhà thiết kế công nghiệp, Nhà thiết kế khu triển lãm.
• Nhóm ngành thuộc khối Nghệ thuật sáng tạo và trình diễn: Người mẫu, Vũ công.
• Nhóm ngành khác: Kỹ thuật viên bảo tàng, Kỹ thuật viên âm thanh, Kỹ thuật viên quay phim.

Trên đây chỉ là một số ít ví dụ nghề nghiệp có thể phù hợp với những người thuộc hai nhóm Kỹ thuật và Nghệ thuật. Các bạn trẻ và gia đình hãy lưu ý rằng còn rất nhiều ngành nghề khác có thể rất phù hợp tuỳ thuộc vào nhóm đặc điểm tính cách thứ ba. Ví dụ, nếu có thêm nhóm Nghiên cứu, một ngành nghề mà họ có thể theo đuổi là Nhà địa lý học. Hoặc nếu có thêm nhóm Xã hội, một ngành nghề khác mà họ có thể tìm hiểu là Nhà tự nhiên học. Cuối cùng, khi trải nghiệm, thay vì để ý tên ngành nghề, bạn hãy để ý các đặc tính của ngành nghề ấy sao cho chúng phù hợp với đặc tính của hai nhóm Kỹ thuật và Nghệ thuật là được.

Kết 

Tôi phải thú thật rằng đây là bài viết mất nhiều thời gian nhất trong tất cả các bài viết dành cho các nhóm Holland từ trước đến nay.  Lý do là trong lúc viết tôi cứ lo mình không diễn đạt chính xác ý tưởng, chưa trình bày được những quan sát quan trọng nhất của hai nhóm này. Tôi mong ước rằng các bạn trẻ thuộc hai nhóm này và gia đình của họ chấp nhận, nuôi dưỡng, trải nghiệm, để phát triển dựa trên những điểm mạnh tự nhiên. Như tôi đã nói ở trên, đây là nhóm ‘khổ sở’ nhất trong môi trường học tập truyền thống. Do đó, càng hiểu và chấp nhận điều này, các bạn trẻ và gia đình sẽ càng an lòng để tin rằng trong thế giới nghề nghiệp này luôn có chỗ đứng cho họ.

Nội dung trích lược từ: Hướng nghiệp cho con có cả hai thiên hướng mâu thuẫn: Quản lý và Nghiên cứu của RMIT & Cha Mẹ

Bài viết Khi sự khéo léo và sáng tạo gặp nhau: Hướng nghiệp cho người thuộc nhóm Kỹ thuật & Nghệ thuật đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

Xin lưu ý: Đối tượng độc giả chính của bài viết là cha mẹ có con trong độ tuổi thanh thiếu niên. Tuy nhiên, kiến thức trong bài viết cũng hướng đến các nhóm độc giả khác như học sinh, sinh viên và người đi làm. Sông An rất mong các độc giả đều gặt hái được kiến thức bổ ích cho bản thân khi tham khảo.

Mở đầu

Theo giáo sư John Holland (1985), cha đẻ của Lý thuyết Tính Cách Nghề Nghiệp và Môi Trường Làm Việc thì khi một người sở hữu một trong ba cặp đối nhau trong sáu nhóm tính cách nghề nghiệp, bao gồm Kỹ thuật & Xã hội, Nghiên cứu & Quản lý, Nghệ thuật & Nghiệp vụ, người ấy sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc xác định mục tiêu nghề nghiệp cũng như giải quyết những trở ngại trong đời sống cá nhân (Holland, 1985, p.28).

Sau mười năm làm việc trong lĩnh vực hướng nghiệp, tôi gặp khá nhiều bạn trẻ cũng như những người có kinh nghiệm làm việc nhiều năm thuộc về trường hợp trên. Khi gặp họ, một trong những điều đầu tiên tôi làm là cùng thân chủ nhìn lại các mâu thuẫn nội tại bị gây ra bởi hai nhóm tính cách nghề nghiệp đối nhau. Chỉ khi nhận ra sự mâu thuẫn và học cách sống với nó, họ mới tìm ra được hướng đi phù hợp nhất trong hành trình phát triển nghề nghiệp tiếp theo.

Đó là lý do của loạt bài viết này với hy vọng các bạn trẻ thuộc trường hợp trên và gia đình họ hiểu sớm để chuẩn bị hiệu quả cho quyết định nghề nghiệp của các em. Hôm nay tôi viết về trường hợp khi một người có hai nhóm đối lập Quản lý & Nghiên cứu.

Sự mâu thuẫn đến từ đâu?

Quý độc giả có thể đọc lại các bài tôi viết trước đây về nhóm Quản lý và nhóm Nghiên cứu để hiểu kỹ hơn. Trong bài này, tôi chỉ tóm tắt những chi tiết cho thấy vì đâu khi hai nhóm này ở trong cùng một con người, mâu thuẫn sẽ xảy ra.

• Những ai thuộc nhóm Quản lý có sự ưu tiên cho các hoạt động đòi hỏi sự thao túng người khác để đạt được các mục tiêu của tổ chức hoặc lợi ích kinh tế. Những ai thuộc nhóm này ác cảm với các hoạt động quan sát, tượng trưng và hệ thống. Những khuynh hướng hành vi này dẫn đến việc thu được các năng lực lãnh đạo, giao tiếp giữa các cá nhân và thuyết phục đồng thời thiếu hụt các năng lực nghiên cứu khoa học (Holland, 1985, p.21).
• Trong khi đó, những ai thuộc nhóm Nghiên cứu có sự ưu tiên cho các hoạt động đòi hỏi sự điều tra các hiện tượng vật lý, sinh học cũng như các hiện tượng văn hóa, tâm lý theo phương pháp quan sát, tượng trưng, ​​có hệ thống và sáng tạo để hiểu và kiểm soát các hiện tượng đó. Những ai thuộc về nhóm này ác cảm với các hoạt động thuyết phục, giao tiếp xã hội và lặp đi lặp lại. Những khuynh hướng hành vi này dẫn đến việc thu được các năng lực khoa học tự nhiên, khoa học xã hội và toán học đồng thời thâm hụt các năng lực thuyết phục (Holland, 1985, p.19).

Hãy thử đặt mình vào vị trí của một bạn trẻ có hai nhóm Quản lý & Nghiên cứu mà chưa hiểu rõ chính mình. Sẽ dễ hiểu thôi nếu bạn trẻ này lo lắng khi thấy có lúc mình rất thích giao tiếp với người khác để thuyết phục họ, thích lập kế hoạch hành động và thực hiện thật nhanh khi một ý tưởng gì đó xuất hiện rồi đột ngột có những lúc không thích trò chuyện hay gặp gỡ bất kỳ ai, cảm thấy thoải mái hơn khi làm việc với các ý tưởng để tìm tòi, nghiên cứu các hiện tượng khoa học tự nhiên hay khoa học xã hội quanh mình, và ngần ngừ khi thực hiện ý tưởng ấy vì cảm thấy kiến thức hiện tại của mình chưa đủ. Đây là điều rất thường xảy ra cho những ai có cả hai nhóm đối nhau Quản lý & Nghiên cứu.

Giải pháp là gì?

Điều đầu tiên và quan trọng nhất là hiểu và chấp nhận chính mình có những tính cách nghề nghiệp thuộc hai nhóm trái ngược nhau, ở đây là Quản lý và Nghiên cứu. Khi ta có cách giải thích cho hành vi và cảm xúc của ta, mọi chuyện sẽ dễ giải quyết hơn rất nhiều.

Điều thứ hai và quan trọng không kém đó là các bạn trẻ có những đặc tính thuộc cả hai nhóm này nên hiểu rằng mỗi khó khăn trong cuộc sống đều đi kèm với một món quà đặc biệt. Món quà mà cuộc sống dành tặng cho các bạn thuộc hai nhóm Quản lý và Nghiên cứu là khả năng bổ túc được điểm yếu cho chính bản thân mình. Hãy tưởng tượng một nhà nghiên cứu giỏi chuyên môn đồng thời có khả năng lãnh đạo, quản lý, thuyết phục nhân viên, đồng nghiệp cấp trên, và đối tác! Họ sẽ phát triển rất tốt trong nghề nghiệp. Họ sẽ có nhiều cơ hội nắm giữ các vị trí quản lý bên trong ngành nghiên cứu nhờ điểm mạnh của nhóm Quản lý mang lại. Họ cũng có nhiều cơ hội khởi nghiệp để tạo nên một cơ nghiệp kinh doanh cho riêng mình nhờ điểm mạnh của hai nhóm Quản lý và Nghiên cứu. Đó là bức tranh tuyệt vời nhất của một người có hai nhóm Quản lý và Nghiên cứu đã vượt qua mâu thuẫn nội tại và phát triển toàn diện thế mạnh của mình.

Vậy làm sao để kết hợp điểm mạnh của hai nhóm đối nhau và khắc phục sự mâu thuẫn mà chúng mang lại? Tôi hay dùng hình ảnh ẩn dụ của một người bước lên một bước rồi bước lùi một bước. Đó là hình ảnh của một người có hai nhóm đối nhau khi chưa giải quyết được mâu thuẫn của mình. Kết quả là họ mãi quay về khởi điểm ban đầu. Sau đó, tôi dùng hình ảnh của cùng người ấy bước lên một bước, sau đó xoay người lại, rồi bước lùi một bước. Lúc này, người ấy đã tiến lên được hai bước chứ không quay về khởi điểm nữa. Chìa khóa là làm sao ta có thể quay người?

Nhóm Quản lý và Nghiên cứu – Làm sao ta có thể quay người?

Photo by Teymur Gahramanov on Unsplash

Các bạn trẻ sẽ quay người được khi:

• Hiểu về đặc tính nghề nghiệp của bản thân trong cả hai nhóm Quản lý và Nghiên cứu.
• Trải nghiệm các hoạt động nghề nghiệp trong cả hai nhóm Quản lý và Nghiên cứu để hiểu sở thích và khả năng tự nhiên của mình. Có thể trong thời gian trải nghiệm, các bạn sẽ thấy mình trội trong nhóm này hơn nhóm kia. Hiểu biết này sẽ giúp các bạn ra quyết định nghề nghiệp phù hợp với chính mình.
• Chấp nhận sự mâu thuẫn nội tại và học cách lắng nghe nhu cầu của bản thân để tìm sự cân bằng. Ví dụ, khi cần thời gian và năng lượng để tập trung suy nghĩ, tìm tòi về một đề tài mình yêu thích thì cho phép mình không giao tiếp/ thuyết phục/ quản lý người khác.
• Kiên nhẫn và kiên trì. Với thời gian và sự tập luyện, bạn sẽ tìm ra điểm quay mình ấy.

CƠ HỘI NGHỀ NGHIỆP

Theo Mạng nghề nghiệp của Mỹ (O*NET) có một số công việc phù hợp cho những người có hai nhóm Quản lý và Nghiên cứu:

• Nhóm ngành thuộc khối Luật pháp: Chuyên viên điều tra hình sự, Trợ lý pháp lý, Chánh án tòa án, Thư ký tòa án, Luật sư, Giáo viên luật (bậc sau trung học)
• Nhóm ngành thuộc khối Kinh tế: Chuyên gia phân tích ngân sách, Chuyên gia quản lý rủi ro, Kỹ sư bán hành, Chuyên viên phân tích tài chính, Chuyên gia nghiên cứu thị trường, Chuyên viên Marketing, Chuyên viên kinh tế học
• Nhóm ngành khác: Quản lý hệ thống thông tin và máy tính, Nhân viên y tế cộng đồng, Quản lý khoa học tự nhiên, Điều phối viên đào tạo, Giáo viên thương mại (bậc sau trung học)

Trên đây chỉ là một số ít ví dụ nghề nghiệp mà những ai thuộc hai nhóm Quản lý và Nghiên cứu cảm thấy phù hợp với họ. Các bạn trẻ hãy lưu ý rằng còn rất nhiều ngành nghề khác phù hợp không kém. Do đó, khi trải nghiệm, thay vì để ý tên ngành nghề, bạn hãy để ý các đặc tính của ngành nghề ấy sao cho chúng phù hợp với cả hai nhóm Quản lý và Nghiên cứu là được.

Kết:

Tôi hy vọng bài viết này gỡ được phần nào băn khoăn của những bạn trẻ có hai nhóm Quản lý và Nghiên cứu. Chúc các bạn tìm ra phương pháp xoay người để giải quyết mâu thuẫn và sử dụng tốt nhất những điểm mạnh hai nhóm này mang lại. Hãy nhớ, bạn phải bước đi trong cuộc hành trình nghề nghiệp vì chỉ khi bước đi bạn mới từ từ tìm ra đích đến. Đừng suy nghĩ quá nhiều vì điều này sẽ làm bạn đứng yên tại chỗ và hoảng sợ nhiều điều. Cám ơn các bạn đã đọc bài viết này.

Nguồn bài viết: Hướng nghiệp cho con có cả hai thiên hướng mâu thuẫn: Quản lý và Nghiên cứu của RMIT & Cha Mẹ

Bài viết Hướng nghiệp cho con có 2 thiên hướng mâu thuẫn: Quản lý và Nghiên cứu đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

Xin lưu ý: Đối tượng độc giả chính của bài viết là cha mẹ có con trong độ tuổi thanh thiếu niên. Tuy nhiên, kiến thức trong bài viết cũng hướng đến các nhóm độc giả khác như học sinh, sinh viên và người đi làm. Sông An rất mong các độc giả đều gặt hái được kiến thức bổ ích cho bản thân khi tham khảo.

Mở đầu

Theo giáo sư John Holland (1985), cha đẻ của Lý thuyết Tính Cách Nghề Nghiệp và Môi Trường Làm Việc, nếu một người sở hữu một trong ba cặp đối nhau trong sáu nhóm tính cách nghề nghiệp, bao gồm Kỹ thuật & Xã hội, Nghiên cứu & Quản lý, Nghệ thuật & Nghiệp vụ, thì người ấy sẽ gặp nhiều khó khăn hơn trong việc xác định mục tiêu nghề nghiệp cũng như giải quyết những trở ngại trong đời sống cá nhân (Holland, 1985, p.28).

Sau mười năm làm việc trong lĩnh vực hướng nghiệp, tôi gặp khá nhiều bạn trẻ cũng như những người có kinh nghiệm làm việc nhiều năm thuộc về trường hợp trên. Khi gặp họ, một trong những điều đầu tiên tôi làm là cùng họ nhìn lại các mâu thuẫn nội tại bị gây ra bởi hai nhóm tính cách nghề nghiệp đối nhau. Chỉ khi nhận ra sự mâu thuẫn và học cách sống với nó, họ mới tìm ra được hướng đi phù hợp nhất trong hành trình phát triển nghề nghiệp tiếp theo.

Đó là lý do của loạt bài viết này với hy vọng các bạn trẻ thuộc trường hợp trên và gia đình họ hiểu sớm để chuẩn bị hiệu quả cho quyết định nghề nghiệp của các em. Hôm nay tôi viết về trường hợp khi một người có hai nhóm đối lập là Kỹ thuật & Xã hội.

Sự mâu thuẫn đến từ đâu?

Quý độc giả có thể đọc lại các bài tôi viết trước đây về nhóm Kỹ thuật và nhóm Xã hội để hiểu kỹ hơn. Trong bài này, tôi chỉ tóm tắt những chi tiết cho thấy vì đâu khi hai nhóm này ở trong cùng một con người, mâu thuẫn sẽ xảy ra.

• Những em thuộc nhóm Kỹ thuật yêu thích các hoạt động tương tác với các đồ vật, công cụ, máy móc và động vật một cách rõ ràng, mạch lạc. Người thuộc nhóm này có năng lực thủ công, cơ khí, nông nghiệp, điện và kỹ thuật và do đó không thích các hoạt động mang tính lý thuyết hay xã giao. Nói ngắn gọn, người thuộc nhóm Kỹ thuật có các xu hướng không thích đoàn thể, ít ưa giao tiếp với con người, thoải mái hơn khi làm việc một mình với đồ vật, máy móc, dụng cụ, cây cối, hay động vật (Holland, 1985, p.19).
• Trong khi đó, những em thuộc nhóm Xã hội lại ưa các hoạt động tương tác với con người để tuyên truyền, huấn luyện, phát triển, chữa lành hoặc giác ngộ. Người thuộc nhóm này có năng lực giao tiếp với các cá nhân và năng lực liên quan đến giáo dục. Nói ngắn gọn, người thuộc nhóm Xã hội không có thế mạnh về thủ công và kỹ thuật, không thích các hoạt động rõ ràng, có trật tự, có hệ thống liên quan đến vật liệu, công cụ hoặc máy móc và thoải mái hơn khi làm việc với người khác (Holland, 1985, p.21).

Hãy đặt mình vào vị trí của một bạn trẻ có hai nhóm Kỹ thuật & Xã hội mà chưa hiểu rõ chính mình. Sẽ dễ hiểu thôi nếu bạn trẻ này lo lắng khi thấy có lúc mình rất thích làm việc với người khác, thích giao tiếp và giúp đỡ bạn bè hay người xung quanh rồi đột ngột có những lúc không thích trò chuyện hay gặp gỡ bất kỳ ai, cảm thấy thoải mái hơn khi làm việc với máy móc, vật dụng, và công cụ. Đây là điều rất thường xảy ra cho những ai có cả hai nhóm Kỹ thuật & Xã hội.

Giải pháp là gì?

Điều đầu tiên và quan trọng nhất là hiểu và chấp nhận chính mình có những tính cách nghề nghiệp thuộc hai nhóm trái ngược nhau, ở đây là Kỹ thuật và Xã hội. Khi ta có cách giải thích cho hành vi và cảm xúc của ta, mọi chuyện sẽ dễ giải quyết hơn rất nhiều.

Điều thứ hai và quan trọng không kém đó là các bạn trẻ thuộc nhóm này nên hiểu rằng mỗi khó khăn trong cuộc sống đều đi kèm với một món quà đặc biệt. Món quà mà cuộc sống dành tặng cho các bạn thuộc hai nhóm Kỹ thuật và Xã hội đó là họ hoàn toàn bổ túc được điểm yếu cho chính bản thân mình. Hãy tưởng tượng một kỹ thuật viên rất giỏi chuyên môn kỹ thuật mà cũng giỏi giao tiếp, đào tạo, và làm việc nhóm! Họ sẽ phát triển rất tốt trong nghề nghiệp. Họ sẽ có nhiều cơ hội nắm giữ các vị trí quản lý bên trong ngành kỹ thuật nhờ điểm mạnh của nhóm Xã hội mang lại. Đó là bức tranh tuyệt vời nhất của một người có hai nhóm Kỹ thuật và Xã hội đã vượt qua mâu thuẫn và phát triển toàn diện thế mạnh của mình.

Vậy làm sao để kết hợp điểm mạnh của hai nhóm đối nhau và khắc phục sự mâu thuẫn mà chúng mang tới? Tôi hay dùng hình ảnh ẩn dụ của một người bước lên một bước rồi bước lùi một bước. Đó là hình ảnh của một người có hai nhóm đối nhau khi chưa giải quyết được mâu thuẫn của mình. Kết quả là họ mãi quay về khởi điểm. Sau đó, tôi dùng hình ảnh của cùng người ấy bước lên một bước, sau đó xoay người lại, rồi bước lùi một bước. Lúc này, người ấy đã tiến lên được hai bước chứ không quay về khởi điểm nữa. Chìa khóa là làm sao ta có thể quay người?

Nhóm Kỹ thuật và Xã hội – Làm sao ta có thể quay người?

Photo by Teymur Gahramanov on Unsplash

Các bạn trẻ sẽ quay người được khi:

• Hiểu về bản thân trong cả hai nhóm
• Trải nghiệm các hoạt động nghề nghiệp trong cả hai nhóm để hiểu sở thích và khả năng tự nhiên của mình
• Chấp nhận sự mâu thuẫn nội tại và học cách lắng nghe nhu cầu của bản thân để tìm sự cân bằng. Ví dụ, khi mệt thì tránh giao tiếp với người khác.
• Kiên nhẫn và kiên trì. Với thời gian và sự tập luyện, bạn sẽ tìm ra điểm quay mình ấy.

Cơ hội nghề nghiệp

Theo Mạng nghề nghiệp của Mỹ (Onet) có một số công việc phù hợp cho những người có hai nhóm Kỹ thuật và Xã hội:

• Nhóm ngành thuộc khối Chữa trị: Nhà thần kinh học, Bác sĩ sản khoa/phụ khoa/nhãn khoa, Bác sĩ vật lý và phục hồi chức năng, Trị liệu vật lý, Trợ lý bác sĩ, Bác sĩ y học thể thao, Chuyên gia châm cứu
• Nhóm ngành thuộc khối Đào tạo/Giáo dục: Giáo viên khoa học nông nghiệp (sau bậc phổ thông trung học), Huấn luyện viên thể thao, Giáo viên hóa học (sau trung học), Giáo viên kỹ thuật (sau bậc phổ thông trung học), Giáo viên khoa học bảo tồn và lâm nghiệp (sau bậc phổ thông trung học)
• Nhóm ngành khác: Chuyên gia chăm sóc da, Chuyên viên cấp cứu, Huấn luyện viên thể dục, Cảnh sát, Giám sát phòng cháy và chữa cháy, Lính cứu hỏa, Kỹ thuật viên dinh dưỡng, Nhân viên cứu thương, Chuyên viên thú y, Tài xế xe buýt v.v.

Kết

Tôi hy vọng bài viết này tháo gỡ được phần nào băn khoăn của những bạn trẻ có hai nhóm Kỹ thuật và Xã hội. Chúc các bạn tìm ra phương pháp “xoay người” để giải quyết mâu thuẫn và sử dụng tốt nhất những điểm mạnh hai nhóm này mang lại. Hãy nhớ, bạn phải bước đi trong cuộc hành trình nghề nghiệp vì chỉ khi bước đi bạn mới từ từ tìm ra đích đến. Đừng suy nghĩ quá nhiều vì điều này sẽ làm bạn đứng yên tại chỗ và hoảng sợ nhiều điều.

Nguồn bài viết: : Hướng nghiệp cho con thuộc nhóm Kỹ thuật & Xã hội theo trắc nghiệm Holland của RMIT & Cha Mẹ

Bài viết Hướng nghiệp cho con thuộc nhóm Kỹ thuật & Xã hội theo trắc nghiệm Holland đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

Xin lưu ý: Đối tượng độc giả chính của bài viết là cha mẹ có con trong độ tuổi thanh thiếu niên. Tuy nhiên, kiến thức trong bài viết cũng hướng đến các nhóm độc giả khác như học sinh, sinh viên và người đi làm. Sông An rất mong các độc giả đều gặt hái được kiến thức bổ ích cho bản thân khi tham khảo.

Giới thiệu

Theo học thuyết đặc tính nghề và môi trường làm việc của John Holland (mà tôi thường hay gọi ngắn gọn là mật mã Holland), việc xác định bản thân thuộc nhóm đặc tính nghề nào sẽ giúp một người tìm ra ngành học hay nghề nghiệp có thể phù hợp với mình nhất. Tuy nhiên, phần lớn chúng ta sẽ có hơn một nhóm nổi trội. Trong trường hợp đặc biệt, có người có thể có hơn bốn nhóm nổi trội.

Trong bài viết hôm nay tôi sẽ giới thiệu một cặp mật mã Holland nằm gần nhau, cặp đôi Nghiên cứu và Kỹ thuật. Tôi hy vọng rằng những bài viết này phần nào giúp các em và cha mẹ hiểu thêm về sự trộn lẫn giữa hai nhóm đặc tính nghề theo lý thuyết của giáo sư John Holland. Những bài viết này tôi viết dựa trên sách của chính tác giả học thuyết, giáo sư John Holland, các nghiên cứu lâu năm của công ty ACT, là công ty chuyên làm trắc nghiệm ở Mỹ, và từ những quan sát của bản thân tôi trong hơn mười năm làm công tác giáo dục và tư vấn hướng nghiệp. Tôi mong các em và quý cha mẹ hãy xem đây là tài liệu tham khảo, và nếu phần nào của những gì tôi viết không phù hợp với trường hợp của mình, thì các em và gia đình hãy theo nhận định của bản thân vì những gì tôi chia sẻ chưa chắc đã đúng cho tất cả mọi người.

Nhóm Nghiên cứu và Kỹ thuật – Khi sự thông tuệ và khéo léo gặp nhau

Những bạn trẻ thuộc nhóm Nghiên cứu thích các hoạt động đòi hỏi việc quan sát, tìm tòi, học hỏi về thế giới xung quanh, từ hiện tượng vật lý, sinh học cho đến văn hóa xã hội. Các bạn thuộc nhóm này có khả năng học tốt những môn học thuộc khối khoa học tự nhiên như Toán, Lý, Hóa, Sinh hay những môn học thuộc khối khoa học xã hội như Văn, Sử, Địa. Điểm mạnh của họ là khả năng tìm hiểu thật sâu một lĩnh vực yêu thích. Các bạn thường được người xung quanh nể phục vì kiến thức, sự nổi trội trong học hành, và khả năng phân tích.

Nếu nhóm Nghiên cứu được biết đến nhờ sự thông tuệ của trí óc thì nhóm Kỹ thuật lại được ngưỡng mộ bởi những khả năng thể chất. Các bạn trẻ thuộc nhóm Kỹ thuật thích các trò chơi vận động, tiếp thu nhanh các môn thể thao hay thể dục, có khả năng phối hợp tay mắt tốt, hoặc có khả năng sử dụng các dụng cụ trong nhà hay máy móc dễ dàng (như búa, kìm, kéo, dao, máy vi tính, v.v.). Những học sinh thuộc nhóm này thích những môn học thực hành nhiều và cực kỳ ác cảm với những môn nhiều lý thuyết và phải học thuộc lòng. Họ thích những hoạt động cần tương tác với vật dụng, máy móc, cây cối, động vật, hơn là với con người và dễ thấy mệt khi phải nói chuyện và xã giao nhiều.

Sự kết hợp của hai nhóm Nghiên cứu và Kỹ thuật sẽ cho những đặc tính sau:

• Thích và giỏi trong việc học rất sâu một lĩnh vực nào đó có liên quan đến khoa học tự nhiên, thiên nhiên, động vật, cây cối, máy móc.
• Không thích và thiếu khả năng trong việc giao tiếp với người khác, quản lý người khác, diễn đạt cảm xúc của bản thân, hay thuyết phục ai đó tin vào điều họ tin.

Nuôi dưỡng theo tự nhiên

Nhóm Nghiên cứu và Kỹ thuật – Khi sự thông tuệ và khéo léo gặp nhau

Photo by Martin Adams on Unsplash

Những bạn trẻ của hai nhóm Nghiên cứu và Kỹ thuật, cũng như bao bạn trẻ thuộc các nhóm khác, nếu được thông cảm, thấu hiểu, và nuôi dưỡng theo tự nhiên bởi cha mẹ từ thuở ấu thơ, họ sẽ trở thành những con người mạnh mẽ và sáng tạo, trầm lặng và tự tin, khéo léo, để sản xuất những sản phẩm hữu ích cho con người nhờ trí óc và sự khéo léo thể chất của họ.

Những bạn có đặc điểm của hai nhóm này sẽ phát triển tốt nếu khi còn nhỏ được cha mẹ:

• Giúp trả lời những câu hỏi khó bằng cách giới thiệu sách cho họ đọc; khuyến khích họ tự tìm câu trả lời qua việc quan sát, tìm tòi thông tin, chia sẻ với người khác
• Khuyến khích tham gia các hoạt động vận động hay thể thao tùy theo yêu thích; mua cho họ những đồ chơi phải vận dụng sự khéo léo đôi tay như rubic, ráp mô hình, Lego, v.v.
• Bỏ thời gian trò chuyện với họ để giúp họ khả năng tương tác với người khác. Đừng ép họ xã giao nhiều và rộng, nhưng hãy kiên nhẫn giúp họ thiết lập các hoạt động bạn bè trong nhóm nhỏ với cùng sở thích để họ quen dần với việc chơi cùng người khác
• Không bộc lộ cảm xúc quá độ mà hãy dùng khả năng logic khi trao đổi với các bạn ấy. Nên viết những lời yêu thương qua tin nhắn, email, hay trên giấy cho các bạn để họ quen với việc tiếp nhận cảm xúc từ người xung quanh.

Thế giới nghề nghiệp

Theo bản đồ thế giới nghề nghiệp của ACT, những nhóm ngành sau đây phù hợp với những ai thuộc hai nhóm đặc điểm Nghiên cứu – Kỹ thuật:

• Kỹ thuật & Công nghệ: Kiến trúc sư, kỹ sư (ví dụ, dân dụng, cơ khí) và kỹ thuật viên (ví dụ, bảo tồn năng lượng, kiểm soát chất lượng) trong các lĩnh vực khác nhau; Kiểm soát viên
• Khoa học Tự nhiên & Công nghệ: Nhà sinh vật học; Chuyên gia về công nghệ thực phẩm; Nhà địa chất; Nhà khí tượng học; Nhà vật lí
• Công nghệ Y khoa: Chuyên gia dinh dưỡng: Chuyên gia nhãn khoa; Dược sĩ; Kỹ thuật viên phóng xạ trong nhiều lĩnh vực khác nhau (ví dụ, Y khoa, Phẫu thuật)
• Vận hành Vận tải & Liên quan: Phi công máy bay; Phi hành gia; Tài xế xe buýt; Kỹ sư đầu máy; Thuyền trưởng; Tài xế xe vận tải
• Nông nghiệp, lâm nghiệp và liên quan: Quản lý trang trại; Nhân viên kiểm lâm; Quản lý vườn ươm / nhà kính
• Khoa học Máy tính & Công nghệ Thông tin: Chuyên gia phân tích an ninh mạng; Lập trình máy tính; Phân tích Hệ thống
• Máy tính: Nhà phát triển trang web
• Xây dựng và Bảo trì: Thợ mộc; Thợ điện (Xây dựng); Lính cứu hỏa; Thợ sửa ống nước; Thợ cài đặt hệ thống bảo mật
• Thủ công & Liên quan: Đầu bếp/Nấu ăn; Thợ kim hoàn; Thợ may; Nhà sản xuất rượu
• Chế tạo & Quy trình Sản xuất: Người vận hành việc in ấn; Công nhân chế tạo kim loại; Công nhân chế tạo công cụ; Người vận hành nhà máy nước; Thợ hàn
• (Thuộc) Cơ khí & (Thuộc) Điện: Thợ khoá; Kỹ thuật viên trong các lĩnh vực khác nhau (ví dụ: Ô tô, Hệ thống điện tử, Phát thanh, Âm thanh)

Nên lưu ý là các em nhóm Nghiên cứu – Kỹ thuật sẽ gặp rất nhiều khó khăn nếu phải học những ngành đòi hỏi tiếp xúc với con người quá nhiều, các ngành liên quan đến quản lý, hay các ngành học lý thuyết nhiều hơn thực hành.

Theo lý thuyết Holland, một lợi thế của những bạn trẻ thuộc nhóm Nghiên cứu – Kỹ thuật đó là họ sẽ phát hiện sở thích và khả năng tự nhiên của mình từ rất nhỏ nếu được nuôi dưỡng theo tự nhiên. Các bạn ấy cũng ít bị mâu thuẫn nội tâm về sở thích nghề nghiệp của mình; do đó, họ phát triển đều đặn nếu được phép học và làm đúng ngành nghề. Những bạn thuộc hai nhóm này chỉ gặp khó khăn nếu cha mẹ cố gắng lái họ theo một ngành trái với sở thích và khả năng tự nhiên của họ (ví dụ như ngành phải làm việc với con người rất nhiều như sư phạm cấp I-II hay quản lý nhân sự). Đặc biệt, cha mẹ và các bạn trẻ nên lưu ý dù các bạn ở nhóm Nghiên cứu – Kỹ thuật có khả năng học Y Khoa tốt, nhưng nếu không có nhóm Xã hội trong ba nhóm cao nhất, họ sẽ rất khó khăn nếu học các ngành Chẩn đoán Y Khoa và Điều Trị (như bác sĩ, y sĩ, y tá) vì các ngành này đòi hỏi làm việc trực tiếp với bệnh nhân rất nhiều.

Kết

Như các nhóm khác, các bạn trẻ thuộc hai nhóm Nghiên cứu và Kỹ thuật nên được trải nghiệm qua các hoạt động liên quan đến Nghiên cứu và Kỹ thuật từ những ngày còn nhỏ. Qua thời gian, các bạn sẽ hiểu được ngành phù hợp để theo học sau lớp 12. Lưu ý rằng các bạn trẻ thuộc hai nhóm này rất ngại giao tiếp xã hội, trầm lặng, ít biểu hiện ý tưởng và cảm xúc, lười đầu tư vào các mối quan hệ thân thiết. Do đó, hãy thông cảm và giúp đỡ để họ từ từ thoải mái trong việc giao tiếp với người xung quanh vì ở thời đại mới rất khó để tránh làm việc với người khác dù ở trong lĩnh vực nào đi nữa.

Tôi hy vọng bài viết này gửi đến các bạn trẻ và quý cha mẹ một cái nhìn sâu hơn về sự kết hợp của hai nhóm đặc điểm nghề Nghiên cứu và Kỹ thuật. Xin chúc các bạn và quý cha mẹ bình an và tìm được nhiều niềm vui trong cuộc hành trình hướng nghiệp sắp tới.

Nguồn bài viết: Hướng nghiệp cho con thuộc nhóm Nghiên cứu & Kỹ thuật theo trắc nghiệm Holland của RMIT & Cha Mẹ

Bài viết Hướng nghiệp cho con thuộc nhóm Nghiên cứu & Kỹ thuật theo trắc nghiệm Holland đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

Xin lưu ý: Đối tượng độc giả chính của bài viết là cha mẹ có con trong độ tuổi thanh thiếu niên. Tuy nhiên, kiến thức trong bài viết cũng hướng đến các nhóm độc giả khác như học sinh, sinh viên và người đi làm. Sông An rất mong các độc giả đều gặt hái được kiến thức bổ ích cho bản thân khi tham khảo.

Giới thiệu

Một trong những lý do khiến các bạn trẻ khi được hỏi về dự định học hành hay nghề nghiệp trả lời, ‘Em không biết mình thích gì’ là khi họ ở trong trường hợp có hai nhóm đặc tính nghề trái ngược nhau. Trong bài viết này, tôi xin chia sẻ về sự kết hợp của hai nhóm Nghệ thuật và Nghiệp vụ, là hai nhóm Holland hoàn toàn trái ngược nhau theo học thuyết đặc tính nghề và môi trường làm việc của John Holland (mà tôi thường hay gọi ngắn gọn là mật mã Holland).

Nhóm Nghệ thuật và Nghiệp vụ – Nét đẹp của sự mâu thuẫn

Những đặc điểm của nhóm Nghệ thuật bao gồm nhu cầu được tự do và không bị gò ép theo khuôn khổ, có trí tưởng tượng phong phú và quyết định dựa trên trực giác, yêu thích và dễ bị cảm động bởi cái đẹp (thiên nhiên, con người, đồ vật, v.v.) để kiến tạo các sản phẩm nghệ thuật. Họ, vì vậy, ác cảm với những hoạt động hoạt động rõ ràng, có hệ thống và có trật tự.

Chúng ta hãy nhìn lại những đặc điểm của nhóm Nghiệp vụ. Họ thích những hoạt động rõ ràng, có hệ thống và có trật tự như làm việc với dữ liệu, lưu giữ hồ sơ, điều hành hệ thống hay máy móc để đạt được mục tiêu kinh tế hay mục tiêu của tổ chức. Vì vậy, họ thường ác cảm với các hoạt động mơ hồ, tự do, trải nghiệm hoặc không được hệ thống hóa.

Bây giờ, hãy tưởng tượng hai nhóm đặc điểm trên ở trong cùng một con người, chúng ta sẽ hình dung được sự mâu thuẫn mà bạn trẻ ấy phải đối diện trong đời sống hằng ngày. Nếu không được trò chuyện và hướng dẫn để hiểu hơn về những đặc điểm trái ngược này, các bạn trẻ sẽ dễ dàng bị ngộ nhận, bối rối, hay rối loạn về sự hiểu biết bản thân.

Sống cùng mâu thuẫn

Điều đầu tiên mà các bạn trẻ có hai nhóm đặc tính nghề trái ngược nhau cần phải làm là hiểu, chấp nhận, và học cách sống chung với sự mâu thuẫn bên trong mình. Họ cần phải hiểu vì sao có những lúc họ thế này, những lúc khác họ lại trái ngược hoàn toàn với phần kia của mình. Họ cần phải hiểu để chấp nhận rằng cả hai phần khác nhau ấy đều là mình, và sự cố gắng bỏ một trong hai phần ấy đi đều không tốt cho sự phát triển toàn diện của chính bản thân. Cuối cùng, khi hiểu và chấp nhận được, họ sẽ nở rộ vì sự thật là điểm mạnh của nhóm này bổ túc cho điểm yếu của nhóm kia. Khi các bạn trẻ có hai nhóm đặc tính Nghệ thuật – Nghiệp vụ sống được với chính bản thân, tất cả mọi chuyện sẽ ổn. Điều quan trọng nhất là họ cần hiểu mình đủ để chấp nhận và để giúp người xung quanh hiểu để đồng hành cùng mình.

Nhóm Nghệ thuật và Nghiệp vụ – Nét đẹp của sự mâu thuẫn

Photo by FLY:D on Unsplash

Khi viết bài này, trong đầu tôi luôn hiện ra hình ảnh của Thi (đã đổi tên vì lý do bảo mật), một người có thể nói là ví dụ đặc trưng của bài viết này. Thi yêu thích ngành mỹ thuật từ nhỏ và theo học ngành mỹ thuật ứng dụng, tốt nghiệp loại giỏi, và làm việc trong ngành ba năm. Tuy được đánh giá cao bởi sếp và đồng nghiệp, Thi quyết định chuyển qua làm trong lĩnh vực giáo dục trong vai trò chuyên viên dữ liệu. Lý do chính cho quyết định nghề nghiệp trên là vì bạn không chịu được tính chất không thể đoán trước được, lịch làm việc thay đổi liên tục (có khi làm ngày làm đêm, có lúc rảnh rỗi) dù bạn rất yêu công việc cũ. Bạn tâm sự: “Khi tôi làm công việc cũ, dù rất hạnh phúc, nhưng có nhiều lúc tôi như bị ma ám, chìm đắm và bị cuốn trôi theo dự án mình đảm nhận. Và thú thật là tôi không thích cảm giác ấy chút nào – nó làm tôi mệt nhoài. Tôi thèm cảm giác an toàn của một công việc có trật tự và dự đoán được”.

Trong công việc mới, Thi làm việc mỗi ngày với các con số, dữ liệu, để ra được các bản báo cáo liên quan đến giáo dục. Thi cảm thấy bình an hơn trong công việc này. Sau giờ làm việc, vào buổi tối hay cuối tuần, bạn luôn làm những dự án mỹ thuật của riêng mình để thỏa mãn nhu cầu sáng tạo. Với bạn, đây là giải pháp hoàn hảo nhất.

Tôi không khuyến khích tất cả những bạn trẻ làm theo Thi. Tôi kể câu chuyện trên với mong ước:

• Các bạn hãy hiểu mình rõ để biết mâu thuẫn đến từ đâu;
• Cha mẹ giúp các bạn chấp nhận và phát triển theo tự nhiên trong cả hai nhóm;
• Các bạn và cha mẹ hãy ra quyết định sao cho các bạn và gia đình đạt được tâm an;
• Không có quyết định nào hoàn toàn đúng hay sai, chỉ có quyết định phù hợp nhất với mỗi cá nhân; và chỉ qua đủ trải nghiệm và sai lầm thì mỗi cá nhân mới tìm được câu trả lời cho riêng mình.

Thế giới nghề nghiệp

Theo bản đồ thế giới nghề nghiệp của ACT (công ty chuyên tổ chức các kỳ thi và trắc nghiệm nhằm nâng cao chất lượng giáo dục và hướng nghiệp của Mỹ), những nhóm ngành sau đây phù hợp với những ai có đặc tính nghề của nhóm Nghệ thuật:

• Nghệ thuật ứng dụng (thị giác): chuyên viên thiết kế đồ họa, chuyên viên thiết kế trang web
• Nghệ thuật sáng tạo & trình diễn: ca sĩ, diễn viên, đạo diễn sân khấu, nhà soạn kịch, chuyên gia soạn thảo chương trình truyền hình hay phát thanh, v.v.
• Nghệ thuật ứng dụng (viết & nói): biên tập viên, chuyên gia quan hệ công chúng, người viết nhật ký trên mạng, người viết quảng cáo, phóng viên/nhà báo, v.v.

Theo bản đồ thế giới nghề nghiệp của ACT, những nhóm ngành sau đây phù hợp với những ai có đặc tính nghề của nhóm Nghiệp vụ:

• Truyền thông & hồ sơ: Chuyên viên chăm sóc khách hàng, chuyên viên thống kê, nhân viên tổng đài, thư ký pháp lý, phóng viên tòa án, trợ lý văn phòng chính phủ, v.v.
• Giao dịch tài chính: Chuyên viên phân tích ngân sách, chuyên viên tín dụng, kế toán / Kiểm toán viên, nhân viên ngân hàng, đại lý du lịch, v.v.
• Phân phối & điều phối: Giám sát kho, nhân viên chuyển phát nhanh, nhân viên xuất nhập khẩu, chuyên viên kiểm soát không lưu, v.v.

Theo mạng thông tin nghề nghiệp O*NET (được phát triển dưới sự tài trợ của Bộ Lao động / Việc làm và Đào tạo Hoa Kỳ (USDOL/ETA) thông qua một khoản trợ cấp cho Bộ Thương mại Bắc Carolina), các công việc sau được xem là phù hợp với cả hai nhóm đặc tính nghề Nghệ thuật và Nghiệp vụ:

Thợ may, nghệ nhân thổi thủy tinh, đầu bếp, nhà tạo mẫu vải và trang phục, nhà sản xuất mô hình (gỗ), quản lý quảng cáo và khuyến mãi, chuyên viên hướng nghiệp cho cấp 2, biên tập viên, giáo viên tiểu học, nhà văn kỹ thuật, chuyên gia đào tạo và phát triển, chuyên viên gây quỹ,…

Với những bạn trẻ có hai nhóm Nghệ thuật và Nghiệp vụ, họ dễ làm cha mẹ và gia đình lo lắng vì mong muốn trải nghiệm trong những ngành hoàn toàn trái ngược nhau, ví dụ như chuyên viên thiết kế đề họa và kế toán viên. Trong trường hợp này, cha mẹ nên kiên nhẫn và cho con được học hỏi, trải nghiệm từ lớp 6 để hiểu thêm về bản thân mình cũng như về thế giới nghề nghiệp.

Khi bạn trẻ đến tuổi quyết định cho ngành học và nghề nghiệp tương lai, họ có thể chọn một ngành trong nhóm này để học và thỏa mãn sở thích của ngành kia trong các hoạt động ngoại khóa, hay nếu họ may mắn, họ sẽ tìm được một ngành thỏa mãn cả hai nhóm. Chọn lựa nào cũng được, miễn là bạn trẻ ấy biết vì sao mình chọn, hệ quả của chọn lựa, và sẵn sàng chịu trách nhiệm với chọn lựa ấy kể cả việc phải thay đổi sau này.

Kết

Chỉ có ai ở trong trường hợp có hai nhóm đặc tính nghề trái nhau mới hiểu được cảm giác mâu thuẫn nội tại của các bạn trẻ có đặc tính của cả hai nhóm Nghệ thuật – Nghiệp vụ. Do đó, tôi mong bài viết này giúp cho các bạn trẻ nào thuộc hai nhóm này hiểu hơn về bản thân. Tôi cũng mong bài viết này giúp cho họ và cha mẹ họ đỡ lo lắng, mệt mỏi, và thêm bình an trong quyết định phát triển nghề nghiệp của họ.

Nguồn bài viết: Hướng nghiệp cho con thuộc nhóm Nghệ thuật & Nghiệp vụ theo trắc nghiệm Holland của RMIT & Cha Mẹ

Bài viết Hướng nghiệp cho con thuộc nhóm Nghệ thuật & Nghiệp vụ theo trắc nghiệm Holland đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.