1. Thông tin căn bản

• Tuổi: 31
• Giới tính: Nữ
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 2 năm (chỉ tính kinh nghiệm làm về mảng nội dung)
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: Cao đẳng ngành Ngôn ngữ Anh
• Số giờ làm hằng tuần: 14 giờ 
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): 

Trung Tâm Hỗ Trợ Phát Triển Cộng Đồng LIN là một tổ chức phi lợi nhuận địa phương được thành lập vào năm 2009, với sứ mệnh củng cố hệ sinh thái thiện nguyện dựa vào cộng đồng thông qua việc vận động, kết nối và cung cấp nguồn lực cho các tổ chức phi lợi nhuận, các nhà tài trợ và tình nguyện viên tại địa phương để đóng góp cho sự phát triển bền vững của Việt Nam.

2. Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho công ty, cho các bên liên quan?

Công việc chính hiện tại của mình tại LIN là phụ trách xây dựng nội dung để nâng cao nhận thức của công chúng và doanh nghiệp về thiện nguyện và lĩnh vực phi lợi nhuận tại Việt Nam. Bao gồm làm việc với các đối tác liên quan như doanh nghiệp, phi lợi nhuận, báo chí và đội ngũ sản xuất nội dung để tạo ra những nội dung gần gũi, thiết thực và hữu ích cho người đọc, xem và nghe từ LIN. Hy vọng giúp càng nhiều người ở Việt Nam hiểu và thực hành thiện nguyện một cách bền vững, lâu dài hướng đến một xã hội nhân văn và không ai bị bỏ lại phía sau. 

Bên cạnh công việc tại LIN, mình cũng đang xây dựng một kênh podcast riêng mang tên “Dear Our Community”, với sứ mệnh mang đến những nội dung và trải nghiệm hữu ích giúp những người trẻ Việt Nam khai mở tiềm năng của chính mình để sống một cuộc đời hạnh phúc và ý nghĩa. Mình tin rằng những người trẻ không cần phải chọn lựa giữa việc thành công trong sự nghiệp và hạnh phúc cá nhân.

3. Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Thật ra trước đây chưa bao giờ mình nghĩ có một ngày mình sẽ trở thành một người tạo nội dung, khái niệm sáng tạo nội dung trước đây chưa có nhiều người nói đến, nhưng mình là người khá thích viết, thích trải nghiệm và thích chia sẻ những trải nghiệm thú vị đến nhiều người, một trong những mong muốn sâu thẳm mà mình ít chia sẻ là có được những cơ hội trải nghiệm, quan sát, suy ngẫm về những đời sống bình thường xung quanh, để có thể chia sẻ những câu chuyện về những thân phận con người rất bình thường trong xã hội, dù vật lộn với cuộc sống hàng ngày nhưng luôn mang trong mình niềm hy vọng, nỗ lực cho một tương lai tốt đẹp hơn cho bản thân, gia đình và xã hội. 

Trước đây, mình từng làm cho các công ty tư nhân trước khi tham gia với LIN – một tổ chức phi lợi nhuận địa phương thúc đẩy hệ sinh thái thiện nguyện tại Việt Nam. Cũng nhờ cơ hội làm việc tại LIN đã giúp mình gặp và lắng nghe được rất nhiều câu chuyện của những con người rất tuyệt vời, dù gặp nhiều trở ngại, khó khăn nhưng vẫn mong muốn đóng góp năng lực của chính mình để giúp đỡ những cộng đồng thiếu thốn và không có nhiều cơ hội. Những câu chuyện này mang lại động lực và năng lượng để mình tiếp tục đi trên con đường theo đuổi công việc mà mình cảm thấy vui, ý nghĩa và hạnh phúc. Chính vì vậy, mình nảy ra ý tưởng đem những câu chuyện này đến thật nhiều người, đặc biệt là các bạn trẻ Việt Nam, để các bạn sẽ có thêm những kiến thức, cảm hứng và động lực để bước đi trên hành trình của chính mình, tìm được sự hạnh phúc tự thân và có thể đóng góp khả năng của mình cho xã hội, như chính những trăn trở của bản thân mình ngày xưa. Vậy là podcast Dear Our Community được cho ra đời. Càng làm với Dear Our Community, mình càng thấy thích thú với công việc này vì chúng vừa thoả mãn được niềm mong ước trước đây của mình, vừa tạo cơ hội để mình có thể kể những câu chuyện hay ho và ý nghĩa về những con người bình thường với nỗ lực phi thường trong xã hội. 

4. Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

5. Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Mình thích công việc hiện tại vì vừa đáp ứng được mong muốn làm ra những thứ có thể tạo ra giá trị cho người khác, vừa có không gian sáng tạo để thử nghiệm những cái mới, làm việc với những con người thú vị, có đam mê và tài năng để tạo ra những thành tựu ý nghĩa chung, qua đó cũng có thể tạo ra tác động và mang lại giá trị cho nhiều người nhất có thể. 

Mỗi ngày thức dậy mình đều cảm thấy luôn có những thứ mới, thú vị mình có thể học và những thử thách mới mà mình phải nỗ lực vượt qua để trở thành phiên bản tốt hơn mỗi ngày. 

6. Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

Bản thân mình là một người không thích làm những công việc lặp đi lặp lại, hay làm ở môi trường không có cơ hội để có thể học những thứ mới và thú vị để phát triển. Mình cũng không thích làm những công việc mang tính hình thức, cũng như quá nhiều về lý thuyết mà ít có sự hành động cụ thể. Sau khi đã suy nghĩ và thật sự mong muốn thì mình thường bắt tay vào làm để tạo ra một điều gì đó dù nhỏ, thay vì cứ ngồi suy nghĩ về những ý tưởng mà không bao giờ thực hiện chúng. 

7. Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu người lao động muốn thăng tiến trong công việc thì tôi nên trau dồi những gì ạ?

Để hoàn thành tốt công việc hiện tại trước tiên phải có kiến thức về lĩnh vực mình làm. Ví dụ, mình làm nội dung về thiện nguyện, phi lợi nhuận, tác động xã hội, phát triển thanh thiếu niên thì mình phải đào sâu, luôn tìm hiểu để học hỏi các khía cạnh kiến thức về những lĩnh vực này một các thấu đáo. Như vậy, kiến thức mình chia sẻ mới thật sự chất lượng và tạo ra giá trị cho người khác. Kế tiếp là rèn luyện cho bản thân những kỹ năng cần thiết để hoàn thành tốt công việc mình đặt ra, kỹ năng điều phối và quản lý mong đợi của các bên rất quan trọng trong công việc mà mình phải làm với nhiều người để hoàn thành một kế hoạch cụ thể và phát triển mối quan hệ hợp tác lâu dài. Kỹ năng học với mình cũng rất quan trọng, vì mỗi ngày kiến thức mới đều được cập nhật liên tục nên bản thân phải biết cách tiếp thu những kỹ năng mới khi cần để đạt được kết quả đặt ra và dẫn dắt sự thay đổi như mình mong muốn. 

Thái độ và tư duy cũng là nền tảng cho sự phát triển của kiến thức và kỹ năng, một người sở hữu thái độ khiêm tốn, cầu thị, cùng tư duy mở và luôn nhìn thấy cơ hội trong mỗi thách thức sẽ giúp người ấy luôn chủ động trong công việc, có thể dễ dàng tiếp thu những kiến thức mới, những góc nhìn mới để phát triển bản thân. Một người làm công việc xây dựng mối quan hệ đối tác và nội dung như mình càng cần phải có thái độ cầu thị, biết lắng nghe và muốn học hỏi, như thế những sản phẩm, kết quả mình tạo ra mới thật sự gần gũi, mang lại giá trị cho những người mình muốn hướng đến. 

8. Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

Mình nghĩ đa số mọi người nghĩ làm nội dung sẽ chỉ cần ngồi suy nghĩ ra các ý tưởng hay, ý tưởng mới là có thể tạo ra nội dung hay. Cá nhân mình nghĩ thì để có thể tạo ra nội dung thì người sáng tạo nội dung phải đọc và học rất nhiều kiến thức liên quan đến chủ đề mình đang nói, nỗ lực và siêng năng trong công việc mình làm để rèn giũa kỹ năng, cũng như phải va chạm với những thực tế trong cuộc sống, nói chuyện với những con người khác nhau trong xã hội để lấy chất liệu cho ý tưởng của mình. Mọi nội dung hay thường đến từ những chất liệu thật của đời sống hàng ngày. 

9. Công việc này có giúp người lao động tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Hiện tại nhu cầu tìm kiếm tài năng làm về nội dung hay và thu hút người xem đang càng ngày càng tăng với sự phát triển nhanh chóng của nội dung số và nền kinh tế số tại Việt Nam. Công việc này phù hợp với các bạn có những tư duy và góc nhìn mới cho những vấn đề khác nhau nên các bạn sinh viên mới ra trường sẽ khá phù hợp, vì các bạn sẽ có góc nhìn mới hơn so với người bị cuốn sâu vào lĩnh vực nào đó quá lâu . Có thể mức lương ban đầu chưa hẳn quá cao nhưng nếu bạn cố gắng nuôi dưỡng nền tảng kỹ năng, kinh nghiệm, kiến thức, chuyên môn vững chắc trong lĩnh vực này, cùng thái độ và tư duy tốt thì công việc này sẽ mang lại cho bạn không chỉ về sự ổn định về tài chính lâu dài mà còn nhiều cơ hội để bạn có được sự tự do và tạo ra những dự án hay ho, ý nghĩa cho riêng mình sau này. 

10. Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho người đọc nếu họ muốn theo nghề này?

Mình nghĩ đối với bất kỳ công việc nào, nếu muốn thành công cũng đều cần sự kiên trì, nỗ lực cùng với tinh thần học hỏi, cầu thị. Không có công việc nào mà không có khó khăn, thử thách. Riêng với nghề sáng tạo nội dung tạo tác động xã hội thì mình nghĩ các bạn nên chịu khó va chạm, học hỏi, tìm tòi đào sâu về những vấn đề xã hội mà mình quan tâm một cách sâu sắc và bài bản. Từ những kiến thức, trải nghiệm này sẽ giúp các bạn có được những chất liệu từ đời sống thực tế để tạo ra những nội dung ý nghĩa và thật sự tạo ra tác động cho cộng đồng mình hướng đến. 

Sự sáng tạo cũng vậy, nó không đến từ việc chúng ta ngồi suy nghĩ trong bốn bức tường phòng kín mà đến từ những trải nghiệm, từ quan sát thực tế trong cuộc sống, từ việc dám thử nghiệm chúng, cũng như sự sáng tạo phải đặt trọng tâm vào việc mang giá trị đến một ai đó hay một cộng đồng mình hướng đến. Vì vậy, việc cho rằng sự sáng tạo chỉ dành cho những người có tư duy thiên tài, những người đặc biệt là một nhận định không chuẩn xác. Sự thật là sự sáng tạo luôn có thể được nuôi dưỡng, được rèn luyện hàng ngày qua những thực hành của chúng ta trong cuộc sống.

Thành công không đến ngày một ngày hai mà đến từ những ai có tâm huyết và kiên trì với mục tiêu của mình. 

Bài viết Nhà sáng tạo nội dung tạo tác động xã hội đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 31
• Giới tính: Nữ
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 4 năm
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: Thạc sĩ Truyền thông Quốc tế
• Số giờ làm hằng tuần: 40 giờ
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): tổ chức phi chính phủ, 45 nhân viên

Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho công ty, cho các bên liên quan?

Cán bộ truyền thông của tổ chức phi chính phủ sẽ có nhiệm vụ chính là đảm bảo cho mọi hoạt động truyền thông trong tổ chức, giữa tổ chức với các đối tác (chính quyền địa phương, nhà trường…) và các nhà tài trợ bên ngoài được vận hành trôi chảy. Do đặc thù của tổ chức phi chính phủ thường nhỏ, hầu hết tổ chức chỉ có một cán bộ truyền thông để phụ trách tất cả các đầu việc có liên quan đến mảng này. 

Công việc của mình gồm có hai mảng chính: 

1. Làm việc với văn phòng toàn cầu (vì tổ chức phi chính phủ quốc tế vận hành cũng khá giống với công ty đa quốc gia: có trụ sở chính ở nước ngoài và các văn phòng tại các nước). Trong hoạt động này sẽ gồm có nhiều đầu việc nhỏ như: 

• Tổ chức các chuyến thăm cho nhà tài trợ sang Việt Nam thăm các vùng dự án, trò chuyện với học sinh, thầy cô để hiểu rõ hơn tổ chức đang làm gì tại Việt Nam và sử dụng tiền đóng góp của họ như thế nào. 
• Chia sẻ thông tin và xây dựng quan hệ với các nhà tài trợ trong và ngoài nước, giúp họ hiểu và tiếp tục đóng góp tài trợ cho tổ chức. 
• Cung cấp các câu chuyện, hình ảnh, video về hoạt động tại Việt Nam cho văn phòng toàn cầu để họ dùng làm tư liệu cho các hoạt động gây quỹ trên thế giới. 
• Triển khai các chiến dịch vận động gây quỹ và chiến dịch truyền thông chung tại tất cả các quốc gia có văn phòng. 

2. Làm việc với văn phòng địa phương:

• Lên chiến lược truyền thông, triển khai các hướng dẫn thương hiệu, thực hiện newsletter (bản tin điện tử) và các chiến dịch truyền thông, đảm bảo tính nhất quán và cập nhật trong các hoạt động của tổ chức trên các kênh truyền thông. 
• Làm việc chặt chẽ với các chương trình để tư vấn các điểm nhấn truyền thông mà chương trình cần có khi làm việc với đối tượng thụ hưởng (ví dụ: trẻ em, người cao tuổi…), làm việc với đối tác (chính quyền địa phương, thầy cô giáo).
• Kết nối, xây dựng quan hệ và duy trì quan hệ với báo chí, các tổ chức phi chính phủ khác, tình nguyện viên và các cá nhân có quan tâm đến tổ chức, nhằm tận dụng tốt nhất nguồn lực hỗ trợ này. 
• Hỗ trợ bộ phận Nhân sự và Hành chính trong các sự kiện, hoạt động truyền thông nội bộ. 

Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Mình có ý định chọn nghề này sau một thời gian làm báo và tiếp xúc với rất nhiều tổ chức phi chính phủ, cũng như gặp gỡ rất nhiều người nghèo, người dễ bị tổn thương (phụ nữ, trẻ em, người già, người khuyết tật…). Mình nhận ra rằng các tổ chức phi chính phủ đang làm những công việc rất ý nghĩa là hỗ trợ tốt nhất và bền vững nhất cho các cộng đồng này để giúp họ có cuộc sống tốt đẹp hơn. Tuy nhiên, các hoạt động truyền thông của tổ chức phi chính phủ lại chưa thật sự phát triển chuyên nghiệp và thường xuyên thiếu nhân lực tại Việt Nam. Vì thế, mình quyết định sẽ học thạc sĩ tại New Zealand về ngành này và khi về Việt Nam, mình đã làm công việc này cho đến nay. 

Mình nghĩ rằng người thân hay bạn bè không có chi phối nhiều đến quyết định của mình, vì gia đình và bạn bè mình không ai làm ngành này. Nếu có một thay đổi nào đó, thì đó là nhờ làm trong ngành này, mình có thêm rất nhiều bạn bè trong lĩnh vực phi chính phủ, phát triển cộng đồng. Từ đó, mình hiểu hơn về lĩnh vực này để làm tốt hơn công việc của mình và hỗ trợ tốt nhất cho tổ chức. 

Mình nghĩ nếu chọn lại mình vẫn sẽ làm ngành này vì nó khá hợp với chuyên môn, sở thích của mình và nhu cầu thị trường cũng bắt đầu cần nhiều hơn. 

Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Mình nghĩ điều mình thích nhất trong công việc là tính linh hoạt, yêu cầu giao tiếp rất cao trong cả tiếng Việt và tiếng Anh ở rất nhiều tình huống khác nhau. Làm công việc này, mình có cơ hội được tiếp xúc với đa dạng các nhóm người với các công việc, sự hiểu biết, suy nghĩ rất khác nhau (nhà tài trợ đến từ các công ty lớn thì hẳn là rất khác với một em nhỏ trong một ngôi trường bé nhỏ ở Cà Mau rồi, đúng không nhỉ?). Và điểm đến cuối cùng của tất cả những công việc giao tiếp này là làm thế nào để hỗ trợ tốt nhất cho các hoạt động cộng đồng mà tổ chức đang làm, góp phần giúp cho đời sống người dân trở nên tốt đẹp hơn. Ví dụ: nhà tài trợ sẽ đóng góp cho dự án để hỗ trợ cho nhiều trẻ em, thầy cô sẽ hiểu dự án hơn và tích cực hợp tác thực hiện, cha mẹ sẽ hiểu được tầm quan trọng của giáo dục và ủng hộ việc đi học của con cái…

Nghĩa là, đây là một công việc mà bạn có thể nối kết những sợi tơ tưởng chừng mong manh nhưng thật ra khi được kết nối với nhau rồi, nó có thể sẽ là những tấm lụa tuyệt đẹp của lòng tốt và sự hỗ trợ lẫn nhau giữa con người với nhau trong cuộc sống này. Và bản thân mình cũng học được việc phải cởi mở hơn, tích cực hơn trong cuộc sống, tránh đi những mặc định, thiên kiến khi làm việc với bất kỳ ai. 

Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

Điều mình không thích nhất có lẽ là mình sẽ không thể làm quá kỹ lưỡng tất cả các đầu việc, do mình phải phụ trách nhiều công việc khác nhau. Đôi khi, mình cũng muốn đầu tư hơn, trau chuốt hơn và có nhiều thời gian tĩnh lặng để làm tốt hơn các nhiệm vụ được giao và sáng tạo ra nhiều hoạt động mới hơn. Tuy nhiên, áp lực về thời gian và các nhiệm vụ cần làm sẽ không cho mình có nhiều thời gian và năng lượng cho việc này. Nói chung, làm việc truyền thông ở các tổ chức phi chính phủ thì sẽ khó đi sâu vào từng mảng chuyên môn của truyền thông như là làm việc tại các agency truyền thông, hay bộ phận truyền thông tại các công ty lớn, và đó là điều mình phải làm quen với nó. 

Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

• Kiến thức: 
  • Kiến thức về mảng truyền thông – báo chí, đặc biệt là thực hiện các sản phẩm truyền thông (bài viết, hình ảnh, video): bạn có thể học về các kiến thức này tại các khoa Báo chí và truyền thông, Quan hệ công chúng, Truyền thông đa phương tiện tại các trường đại học. 
  • Kiến thức về mảng phát triển – công tác xã hội: “sản phẩm’’ cần truyền thông của mảng này chính là các hoạt động công tác xã hội, phát triển cộng đồng, vì thế, bạn cần có hiểu biết về lĩnh vực này để làm được tốt hơn. Để có kiến thức về mảng này, bạn có thể học ngành Công tác xã hội, hoặc tham gia tích cực vào các tổ chức cộng đồng, tổ chức phi chính phủ với vai trò tình nguyện viên khi bạn còn là sinh viên… Ngoài ra, bạn có thể chọn đi sâu vào một mảng nào đó bạn thích và nghiên cứu kỹ hơn, ví dụ mảng giáo dục, mảng người khuyết tật, mảng hỗ trợ cho cộng đồng LGBT…
  • Kiến thức về mảng trách nhiệm xã hội của doanh nghiệp (CSR – Corporate Social Responsibility) hoặc vận động gây quỹ (fundraising) vì chúng ta sẽ làm việc rất nhiều với nhà tài trợ. Hiểu được họ vận hành thế nào, họ sẽ đóng góp cho xã hội ra sao cũng là một cách để ta làm việc tốt hơn cùng họ. Bạn có thể có kiến thức trong mảng này thông qua việc cập nhật sách báo, tìm kiếm tên các công ty và kèm theo cụm từ CSR hoặc tham gia các hoạt động networking (mạng lưới mối quan hệ) trong giới kinh doanh với chủ đề CSR/ CSV (creating shared value) để xem họ đang làm gì trong lĩnh vực này. 

• Kỹ năng: 
  • Kỹ năng giao tiếp, chia sẻ thông tin và đạt được các mục tiêu cần thiết thông qua việc giao tiếp.
  • Kỹ năng phiên dịch và dịch thuật (vì sẽ làm việc với cả người Việt Nam và người nước ngoài).
  • Kỹ năng viết lách và khả năng thẩm định về hình ảnh, video.
  • Kỹ năng làm việc với áp lực cao và có thể điều phối các mối quan hệ trong và ngoài tổ chức nhịp nhàng. 

• Thái độ: 
  • Trân trọng và hiểu rõ các hoạt động của tổ chức phi chính phủ, cũng như đối tượng thụ hưởng (đây là điều quan trọng nhất, nếu mình chưa có kỹ năng, dần dần mình sẽ phát triển được, không sao cả, nhưng nếu bạn không có thái độ tốt thì sẽ rất khó đi lâu với nghề). 
  • Mong muốn đóng góp công sức của mình trong việc hỗ trợ cộng đồng, giúp đỡ cho mọi người có cuộc sống tốt đẹp hơn. Công việc này sẽ không có thưởng theo dự án hay là tăng lương một cách ngoạn mục, nên nếu niềm vui của bạn nằm ở phần lương cao việc nhẹ thì có lẽ sẽ không phù hợp với công việc này. 
  • Hiểu rằng công việc của mình là hỗ trợ cho hoạt động chung của tổ chức, góp phần kết nối mọi người với nhau cho thành quả tốt nhất, chứ mình không phải là ngôi sao rực sáng và mọi người đều phải chú ý và chăm sóc mình. 

Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

• Công việc này không có lương: tổ chức phi chính phủ/ phi lợi nhuận chuyên nghiệp sẽ luôn trả lương cho nhân viên để đảm bảo chất lượng công việc. Vì thế, bạn yên tâm là công việc này không phải chỉ là một hoạt động tình nguyện. 
• Công việc này cái gì cũng phải làm được, như biết chụp hình, quay phim, viết lách, biết dẫn khách đi thăm quan…: thật ra không nhất thiết bạn phải biết làm hết tất cả các đầu việc này. Bạn chỉ cần biết đến các đầu việc và sau đó, bạn có thể nhờ đến sự trợ giúp của các bên chuyên nghiệp để hỗ trợ cho bạn. Quan trọng là kỹ năng điều phối và thẩm định của bạn với các sản phẩm và hoạt động đó. 
• Công việc này chỉ dành cho những người khéo ăn khéo nói: điều quan trọng nhất là thái độ và tấm lòng sẵn sàng hỗ trợ, kết nối mọi người với nhau vì mục tiêu chung. Bạn không cần phải quá giỏi nói năng (tất nhiên cũng nên biết giao tiếp tương đối), tấm lòng/ sự chân thành của bạn sẽ nói được nhiều hơn là kỹ năng luôn đó! 

Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Mình nghĩ công việc này sẽ giúp bạn tự nuôi được bản thân khi ra trường nếu nhu cầu sống của bạn ở mức trung bình vì lương khởi điểm sẽ có thể từ 5-10 triệu tùy theo tổ chức, sau đó sẽ có tăng dần tùy theo năng lực của bạn và tình hình tổ chức. Bạn có thể vào những tổ chức trả lương cao hơn nếu khi còn là sinh viên, bạn đã có nhiều kinh nghiệm thực tập, tình nguyện, có nhiều hiểu biết về mảng này và có ngoại ngữ tốt. 

Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

Mình nghĩ đây là một công việc rất hay khi bạn có thể được đứng giữa biên giới của nhiều ngành, nhiều lĩnh vực và kết nối mọi người lại với nhau để đạt được kết quả cao trong việc giúp đỡ mọi người có cuộc sống tốt đẹp nhất. Nếu bạn yêu thích nói chuyện, viết lách và rộng hơn là truyền thông – mang mọi người đến với nhau, và bạn mong muốn mang đến nhiều giá trị tích cực cho cuộc sống, đây là một công việc rất phù hợp. Áp lực, vất vả là điều không thể không có nhưng đến cuối cùng, bạn sẽ luôn thấy thanh thản và nhẹ nhàng vì biết công việc của mình đang là truyền thông từ tâm thật sự. 

Hiện nay, tại Việt Nam, ngành này chưa được đào tạo chính thức. Vì thế, trước khi đến với công việc này, bạn có thể thử từng việc riêng trong mảng này nếu phù hợp với ngành học của bạn, chẳng hạn, bạn có thể làm phóng viên, làm nhân viên ở công ty truyền thông, làm nhân viên công tác xã hội, làm ở phòng nhân sự/ truyền thông của công ty và chuyên mảng CSR… Không sao cả, vì tất cả đều sẽ là những kinh nghiệm quý giá cho bạn khi bước vào công việc có tính tổng hợp rất cao này. Hoặc ngược lại, bạn có thể bắt đầu từ công việc này để làm quen với tất cả các mảng công việc trong lĩnh vực truyền thông và phát triển, sau đó bạn có thể lựa chọn và đi sâu vào mảng mà bạn thích nhất. 

Để hiểu rõ hơn về lĩnh vực này, bạn có thể đọc thử tài liệu này (nhóm mình đã dịch sang tiếng Việt) tại đây.

Ngoài ra, bạn có thể thử tìm kiếm thêm thông tin với các cụm từ: Truyền thông phát triển, Truyền thông thay đổi xã hội, Development Communication, Communication for Development and Social change.

Bài viết Cán bộ Truyền thông đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 36
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 5 năm
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: Cử nhân ngành Tin học Quản lý, Cử nhân Tâm lý, Cử nhân Ngữ văn Anh
• Các chứng chỉ chuyên môn (nếu có):
• Số giờ làm hằng tuần:  5 giờ/tuần
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): phòng khám tư nhân (chuyên về tâm lý tâm thần)

Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho công ty, cho các bên liên quan?

• Tiếp nhận các ca có nhu cầu hỗ trợ tâm lý (10 thân chủ/ tháng, gặp mỗi tuần 1 lần, mỗi lần một giờ)
• Cùng thân chủ tìm hiểu khúc mắc khó khăn trong cuộc sống, để cùng tìm giải pháp, giúp cuộc sống lành mạnh hơn
• Giúp thân chủ tăng khả năng độc lập, cân bằng cảm xúc

Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Hồi xưa tôi không có khái niệm về ngành này, nên chọn đại một ngành để học. Trong quá trình đó, tôi luôn có nhu cầu tìm kiếm đam mê cho bản thân mình. Sau khi tốt nghiệp đại học, tôi vẫn thấy thiếu thiếu gì đó, vừa làm vừa lần mò tìm hiểu cái gì đang thôi thúc bên trong. Cảm thấy thích tìm hiểu về con người, nghĩ mình thích dạy học, nên đi học Ngữ văn Anh. Tôi vẫn thấy chưa đủ, nên tiếp tục quan sát bản thân, lên mạng tìm hiểu về nỗi buồn, làm những bài test tính cách tâm lý, và khi đó mới biết có ngành tâm lý học. Sau đó, tôi thấy trường Đại học Khoa học Xã hội và Nhân văn đang tuyển sinh văn bằng 2 ngành tâm lý, thế là đăng ký học luôn. Từ ngày đầu tiên đến tận bây giờ chưa bao giờ tôi thấy hối hận, sự thôi thúc đi tìm niềm đam mê cũng không còn nữa vì mình đã tìm được đam mê rồi

Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Mỗi ngày có thể tiếp nhận tối đa 3 ca (tùy năng lực mỗi người). Vì đang làm cho phòng khám tư nhân và có con nhỏ nên chủ động không tiếp nhận quá nhiều ca để dành thời gian cho con. Khi nào có ca mới nhận, có thể sắp xếp thời gian phù hợp với thân chủ để đặt lịch hẹn, nên thời gian làm việc linh động.

Khi có ca tư vấn:

• Chuẩn bị tinh thần để tiếp nhận ca/xem lại ca cũ (15 phút)
• Mỗi ca kéo dài 1 – 1:30 giờ
• Nghi thức xả ca (5 phút) như ngồi thiền, tập thể dục…
• Xem xét lại phiên vừa làm việc xong (30 – 60 phút hoặc lâu hơn tùy ca)

Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Mọi người thường nghĩ công việc này giúp cho người khác nhưng thực ra mình cảm thấy bản thân phát triển rất nhiều về tinh thần, nhận thức. Vì đặc tính công việc, mình phải làm việc thường xuyên với bản thân, tìm hiểu nghiên cứu, có tinh thần hướng thượng (hướng đến cuộc sống hạnh phúc viên mãn), sống cân bằng hài hòa với vũ trụ, thế giới xã hội

Niềm vui khó tả mỗi khi giúp được người khác phấn chấn tinh thần hơn; học được từ thân chủ sức mạnh tự chữa lành

Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

Mặt trái của nghề là ảnh hưởng đến cuộc sống vì đôi khi bản thân chưa đủ mạnh để cân bằng cảm xúc, làm ảnh hưởng đến tinh thần, sức khỏe, ảnh hưởng đến gia đình

Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

• Cần phải trau dồi kiến thức, bản thân mỗi ngày
• Hiểu bản thân, xem xét lại bản thân
• Khả năng dung chứa: sự dung chứa lớn hơn, hạn chế được những phán xét chỉ trích
• Phải rèn luyện mỗi ngày 
• Tăng sức mạnh bên trong của mình (khả năng nội quán – quán sát nội tại của bản thân)
• Khả năng lắng nghe rất quan trọng

Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

• Ít nói thì không hợp với nghề: mọi người thường hay nghĩ nghề tâm lý phải biết thuyết phục, phải biết nói chuyện khéo léo. Thực ra không phải như vậy. Mọi người thường hiểu sai vì truyền thông thể hiện không toàn diện
• Người làm nghề tâm lý phải hoàn hảo. Thực tế thì tư vấn viên tâm lý vẫn là người, không phải phật, vẫn phải rèn luyện và vẫn có những khó khăn trong cuộc sống. Tư vấn viên tâm lý đôi khi cũng cần hỗ trợ tâm lý
• Nghề tâm lý rất sướng, chỉ cần biết nói chuyện. Thực ra nghề tâm lý làm việc về tinh thần rất nhiều. Nghề này cũng rất nhiều độc hại liên quan đến tinh thần, ảnh hưởng đến những người xung quanh

Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Nuôi mình được hay không tùy lối sống của mỗi người. Xét mặt bằng chung, tâm lý/sức khỏe tinh thần hiện tại vẫn chưa được người Việt Nam xem trọng

Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

Hãy kiên trì, nỗ lực và gan lì… nếu thấy công việc đang làm thật sự có ý nghĩa với mình. Giống như câu trong Nhà giả kim, đại loại là khi bạn thật sự khao khát điều gì đó, cả vũ trụ sẽ hợp sức lại hỗ trợ bạn. 5 năm làm việc thì tôi thấy mình nhận được nhiều hơn là mất và luôn thấy biết ơn vì điều đó. Thật ra nếu chọn công việc này thì “kẻ” phải đối mặt nhiều nhất, “kẻ” thử thách mình nhiều nhất, “kẻ” ngăn đường chắn lối mình nhiều nhất chính là bản thân mình

Thêm nữa nghề này rất cần “đồng bọn”, để học hỏi lẫn nhau, để hỗ trợ nhau khi cần. Và điều này rất cần! Kiểu đi tàu thì cần phao cứu hộ

Bài viết Chuyên viên tham vấn tâm lý đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 31
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: hơn 9 năm (từ 01/2011)
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: Đại học, chuyên ngành Tiếng Anh Thương Mại
• Các chứng chỉ chuyên môn (nếu có): không
• Số giờ làm hằng tuần: khoảng 40 giờ/tuần (có thể làm thêm vào thứ 7, chủ nhật tùy theo mùa)
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): NGO (tổ chức phi chính phủ), gồm 03 nhân viên chính thức và 04 thực tập sinh

Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho công ty, cho các bên liên quan?

Công ty tôi là một tổ chức phi lợi nhuận nhằm mục đích thúc đẩy các dịch vụ tình nguyện như phương tiện trao đổi văn hóa, giáo dục thúc đẩy hòa bình, hữu nghị hướng đến giải quyết các vấn đề xã hội.

• Trách nhiệm chính của tôi: 
  • Tuyển tình nguyện viên (TNV) Việt Nam: tham dự tập huấn để gửi các bạn đi tham gia tình nguyện ở nước ngoài với các tổ chức có liên kết. Làm việc với TNV, định hướng, tập huấn, chăm sóc TNV trước, trong và sau dự án.
  • Kết nối, làm việc với các đối tác để mang dự án về cho tổ chức.
  • Truyền thông cho tổ chức: thực hiện trên website, fanpage, tổ chức sự kiện, hội nghị hội thảo, trại hè.

• Giá trị mang lại:
  • Tạo nhiều cơ hội cho thanh thiếu niên tiếp cận và trải nghiệm, qua đó phát triển cá nhân.
  • Kết nối các tổ chức nước ngoài, giúp tổ chức nước ngoài hiểu hơn về tổ chức Việt Nam, hiểu hơn về các dự án phù hợp với Việt Nam như thế nào.

Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Sau khi tốt nghiệp, tôi làm việc tại công ty du lịch trong mảng voluntourism (du lịch tình nguyện). Sau đó, năm 2011, công ty phá sản nên tôi tìm việc khác. Được biết tổ chức hiện tại đang tuyển vị trí giống với kinh nghiệm đã có nên tôi ứng tuyển, trở thành nhân viên chính thức và làm việc đến bây giờ.

Quyết định chọn việc là do bản thân tự quyết, và hiện tại vẫn không có gì thay đổi. Nhu cầu tinh thần là làm việc mình thích, tinh thần vui tươi, có áp lực nhưng do mình tạo ra nên rất xứng đáng. Nhìn sự phát triển, thay đổi của các bạn sau khi đi tình nguyện về khiến mình rất tự hào. 

Nếu chọn lại, tôi vẫn sẽ chọn làm việc cho tổ chức hiện tại. Giai đoạn 1, từ 2011 – 2014, tôi làm cho tổ chức này, nhưng không thấy được con đường phát triển cho bản thân nên tạm ngưng và chuyển qua một tổ chức khác. Sau đó, lại cảm thấy không phù hợp, tôi quyết định quay về tổ chức hiện tại và làm việc cho đến bây giờ. Ở vị trí này, tôi được làm công việc mình yêu thích, được là chính mình; học được rất nhiều điều hay ho, ngoại ngữ cải thiện và phát triển các kỹ năng khác như: kỹ năng giao tiếp, làm việc nhóm, kỹ năng lãnh đạo…; có thêm rất nhiều mối quan hệ/bạn bè tốt trên thế giới. Tôi cảm thấy bản thân đã thay đổi theo hướng tiến bộ hơn và cũng tự hào về bản thân hơn.

Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Công việc này làm dự án theo mùa:

• Từ tháng 12 – tháng 4 năm sau:
  • Truyền thông online và tổ chức các sự kiện.
  • Kiểm tra các dự án mới với đối tác, nếu thú vị hoặc phù hợp thì lên kế hoạch truyền thông cho dự án.
  • Làm việc nhóm để lên kế hoạch thực hiện.
  • Sáng: kiểm tra và trả lời email/messenger/call/skype cho các bạn TNV Việt Nam để phỏng vấn/tư vấn các thủ tục hành chính/visa cho các bạn đăng ký tham gia đi tình nguyện nước ngoài.
  • Chiều: trả lời email cho đối tác ở Châu Âu (do trái múi giờ) và làm việc song song với múi giờ Việt Nam.

• Tháng 4 – 5: 
  • Hướng dẫn cho TNV các thủ tục xin visa đi các nước vào giai đoạn hè.
  • Tập huấn cho các TNV chuẩn bị tham gia chương trình/dự án nước ngoài.
  • Tìm đối tác, lên kế hoạch với đối tác.

• Tháng 9 – 10:
  • Làm workshop (sự kiện) tại các trường để giới thiệu về chương trình tình nguyện.

Các thời gian khác trong năm vẫn thực thiện các công việc tương tự, tuy nhiên thay đổi ít hay nhiều thì tùy theo mùa.

Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Được thể hiện là chính mình, được tự do, sáng tạo. 

Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

Do lương thấp nên thay đổi nhân sự nhiều, cũng như không giữ được nhân sự nếu các bạn không thật sự có đam mê.

Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

• Cần xác định trước ưu tiên của bản thân là gì (thu nhập hay kinh nghiệm, kỹ năng …).
• Thái độ làm việc tích cực trên tinh thần học hỏi, không ngại khó.
• Các kỹ năng con người như: tinh thần làm việc nhóm tốt, quan sát, tư duy phản biện, có chính kiến, không độc đoán kỹ năng lãnh đạo…

Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

• Công việc này khá mới ở Việt Nam nên hầu như mọi người chưa biết gì nhiều để hiểu nhầm.
• Chủ yếu mọi người lầm tưởng làm việc ở NGO/NPO (tổ chức phi chính phủ/ phi lợi nhuận) có lương cao nhưng thực tế thì lương ở đây cũng khá thấp.

Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Công việc này mới ra trường có thể không đủ cho bản thân tự trang trải cuộc sống. Tuy nhiên, bù lại sẽ học hỏi được rất nhiều, cơ hội đi nước ngoài nhiều nên các bạn phải xác định rõ bản thân cần gì nhất trong giai đoạn này.

Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

Cần có thái độ tích cực khi làm việc, xác định được mục tiêu của bản thân.

Bài viết Điều phối Chương trình đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 30
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 5 năm
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: Đại học
• Các chứng chỉ chuyên môn (nếu có): các chứng nhận học thêm bên ngoài
• Số giờ làm hằng tuần: 40-50 giờ/ tuần
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): 100 nhân viên

Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho công ty, cho các bên liên quan?

• Trách nhiệm chính của tôi ở công việc tư vấn tuyển sinh là phải hiểu rõ tất cả chương trình đào tạo của trường, lộ trình học tập của sinh viên cũng như đề án tuyển sinh hàng năm của trường nhằm mục đích tư vấn và định hướng rõ ràng cho các bạn học sinh, phụ huynh, giáo viên chủ nhiệm; từ đó lôi cuốn các đối tượng này lựa chọn trường để đảm bảo chỉ tiêu tuyển sinh hàng năm mà Ban Giám Hiệu đặt ra.
• Công việc này sẽ giúp trường đảm bảo được các bạn học sinh và gia đình của họ nắm rõ về việc học tập tại trường trước khi nhập học, giúp gia tăng hình ảnh hỗ trợ cộng đồng của trường qua các hoạt động hướng nghiệp, đồng thời giúp nhà trường tăng trưởng số lượng sinh viên hàng năm.

Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Sau khi tự cho chính mình một thời gian ngắn để nghỉ ngơi kể từ lúc kết thúc công việc trước đó, tôi được một người bạn giới thiệu về công việc này cùng các chế độ chính sách đi kèm. Tôi cảm thấy khá hài lòng về chính sách lương thưởng này, đồng thời cảm thấy công việc ấy hoàn toàn phù hợp với kinh nghiệm và năng lực của tôi nên tôi đã chọn để bắt đầu một công việc mới.

Bạn bè là đối tượng ảnh hưởng tới định hướng của tôi nhiều nhất, khi đưa ra quyết định tôi luôn luôn hỏi ý kiến bạn bè của mình và đến giờ vẫn vậy.

Sau khi tốt nghiệp, tôi làm cho một Viện nghiên cứu Quản trị Kinh doanh với vai trò trợ giảng và dự định sau này sẽ làm giảng viên. Trong quá trình làm trợ giảng, tôi đã cảm thấy hứng thú với công việc tuyển sinh và tổ chức lớp học, vì thế tôi đã xin làm song song 2 công việc. Công việc tại trường hiện tại là công việc tiếp theo sau khi tôi ngừng làm việc ở Viện. Nếu để chọn lại tôi vẫn sẽ chọn công việc này.

Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Chế độ đi du lịch nước ngoài là điều tôi thích nhất, vì điều này giúp tôi cảm thấy những nỗ lực của mình bỏ ra cũng được nhận lại thỏa đáng.

Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

Mối quan hệ giữa các đồng nghiệp, vì không biết họ có thật lòng với mình không, luôn phải ở trong tình trạng đề phòng.

Cách làm việc và ứng xử của lãnh đạo trường, vì họ ít khi lắng nghe nhân viên, quan trọng nhất là rất hay công tư lẫn lộn, không rõ ràng về chính sách lương thưởng của nhân viên.

Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

Để hoàn thành tốt công việc này tôi phải có đầy đủ kiến thức về các ngành nghề, phải có kỹ năng giao tiếp linh hoạt với từng đối tượng là học sinh, phụ huynh, giáo viên hay trường THPT để đảm bảo tư vấn và định hướng một cách công tâm. 

Tôi cần phải sắp xếp và quản lý rõ ràng thời gian của chính mình mỗi ngày để hoàn tất toàn bộ số lượng dữ liệu học sinh đã phân công cho tôi xử lý. Việc xử lý không đơn giản chỉ là gọi một cuộc điện thoại, mà là liên hệ được đối tượng, tư vấn cho họ, giữ được sợi dây liên kết để liên hệ lại và xác định họ đủ điều kiện để vào trường hay không.

Công việc hiện tại của tôi là cố gắng trau dồi kỹ năng thuyết phục khách hàng, xử lý thông tin một cách nhanh chóng và hiệu quả để tăng thu nhập cá nhân càng nhiều hơn, còn thăng tiến công việc thì đó là vấn đề không xác định được rõ ràng ở đây.

Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

Rất hay gặp các đối tượng được liên hệ đều tưởng tôi gọi chỉ để giới thiệu, quảng cáo về trường thôi chứ chả giúp ích gì. 

Hiểu lầm như vậy cũng rất dễ giải thích vì thực trạng hiện tại các trường ĐH cạnh tranh khá mạnh mẽ nên một bạn học sinh sẽ có rất nhiều trường liên hệ.

Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Công việc này giúp tôi tự nuôi chính mình và còn giúp được gia đình một phần kinh tế

Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

Nếu em muốn theo nghề này, chị nghĩ cái em cần xác định là em có phù hợp với khối ngành dịch vụ hay không trước, vì em sẽ gặp vô vàn đối tượng với các thái độ rất khác nhau, em phải có khả năng kiểm soát được thái độ cũng như ứng xử linh hoạt hay một cách khéo léo mới tồn tại được trong nghề. Hai là đảm bảo khả năng giao tiếp, trình bày của em thật tốt để khi nói chuyện đối phương sẽ không cảm thấy em nói dài dòng, nói như một cái máy. Ba là sự kiên trì, vì đối với một công việc có tính lặp lại và số lượng chỉ có tăng không giảm em phải sẵn sàng để không nản hay nhàm chán. Bốn là sự tự học, vì em phải luôn trau dồi kiến thức ngành nghề cho bản thân để theo kịp xu hướng thị trường lao động.

Bài viết Cán bộ Tư vấn tuyển sinh Đại học đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 32
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 10 năm
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: Thạc sĩ – Truyền thông văn hóa nghệ thuật xã hội
• Số giờ làm hằng tuần: dao động từ 30 tới 60 giờ
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): công ty trách nhiệm hữu hạn – mô hình xanh ngọc – khoảng hơn 200 nhân viên

Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho công ty, cho các bên liên quan?

Trách nhiệm chính của mình là :

1. Bảo đảm những động lực của một công ty theo mô hình xanh ngọc.

• Phát triển Việt Nam: Chúng mình mong muốn đóng góp vào sự phát triển Việt Nam không chỉ về kinh tế
• Toàn cầu hóa tích cực: Với lĩnh vực công nghệ thông tin, công ty mình tin rằng sự toàn cầu hóa có thể thực hiện được và Việt Nam sẽ có mặt trên thị trường công nghệ thông tin, cũng như có thể cạnh tranh với các đối thủ như Trung Quốc, Ấn Độ. Mình mong muốn góp phần vào các dự án về công nghệ thông tạo ra những tác động tích cực cho thế giới.
• Tạo ra giá trị chia sẻ: Doanh nghiệp phải luôn đặt trách nhiệm xã hội lên hàng đầu
• Phát triển bền vững: Công ty mình hướng đến việc tiếp tục duy trì và gìn giữ cuộc sống tiện nghi và đầy đủ cho những thế hệ sau
• Kiến thức mở: Khi ta cho đi một số tiền, ta sẽ mất số tiền này, nhưng khi ta cho đi kiến thức, kiến thức sẽ tăng lên gấp bội. Có kiến thức đầy đủ, con người sẽ có đủ hành trang cho cuộc sống dù ở bất hoàn cảnh nào. Vì vậy, công ty mình luôn ủng hộ giáo dục mở ra nhiều cánh cửa cho mọi người.

2. Kết nối những người, những tổ chức có cùng động lực như trên, tạo thành một cộng đồng tương trợ nhau theo khả năng của mỗi cá nhân tổ chức để đóng góp vào các động lực đó. Nhờ đó cũng có danh sách những nhân tài có thể tuyển dụng hoặc hợp tác khi có cơ hội.

Công việc này có vai trò quan trọng vì mình hiện thực hóa những lý tưởng từ những người thành lập ban đầu và lan tỏa, bảo đảm với các bên liên quan và cả nội bộ là những động lực đó thực sự tồn tại và được thực hiện thông qua các hoạt động khác nhau liên quan trực tiếp tới dự án, thu nhập và chi tiêu của công ty.
Công việc cụ thể do bản thân mình tự đề ra theo từng thời điểm. Trong ba năm rưỡi làm ở vị trí này, các hoạt động cơ bản do mình đặt ra như sau:

– Về nội bộ công ty:

• Bảo đảm các dự án hợp tác đều đóng góp vào ít nhất một động lực: Tìm hiểu các dự án của công ty liên quan đến các động lực. Thường xuyên hiện diện, lên tiếng hỏi về khách hàng, dự án liên quan tới các động lực. 
• Tổ chức các buổi chia sẻ về văn hóa công ty cho những thành viên mới của công ty.
• Tổ chức các hoạt động tập thể liên quan đến các động lực.
• Cập nhật thông tin liên quan đến các động lực cho các thành viên công ty.
• Kết hợp với nhân sự và đội hỗ trợ chung (ở công ty mình gọi là General Support) tổ chức các sự kiện kết nối các thành viên trong công ty. Mình sẽ bảo đảm lồng ghép các hoạt động liên quan tới các động lực trong các sự kiện này.
• Kết hợp với nhân sự trao đổi với các bạn sắp nghỉ việc để chia sẻ về cộng đồng của công ty và giữ liên lạc với họ.
• Tạo phong trào khuyến khích mọi người trong công ty chia sẻ kiến thức lẫn nhau, động viên các thành viên chủ động đề xuất hoạt động và hỗ trợ họ để hiện thực hóa ý tưởng nếu cần.
• Báo cáo hàng năm về những đóng góp của công ty cho các động lực.

– Về cộng đồng của công ty:

• Quản lý không gian hỗ trợ cộng đồng có cùng động lực: chọn lọc các tổ chức cá nhân dùng không gian cho sự kiện hoặc làm việc liên quan đến động lực.
• Đón tiếp và chia sẻ về năm động lực với những khách mời đến không gian
• Tham gia sự kiện trong thành phố để kết nối và mở rộng cộng đồng liên quan đến các động lực
• Chia sẻ nội dung về các động lực lên các trang mạng xã hội
• Tổ chức sự kiện hoạt động cộng đồng
• Hỗ trợ các cá nhân và tổ chức làm những hoạt động cộng đồng bằng truyền thông, địa điểm tổ chức hoặc tài chính.
• Kết nối và tạo điều kiện hợp tác giữa các cá nhân và tổ chức với nhau.

Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Mình đi du học từ năm 18 tuổi, năm 2006, chọn ngành Truyền thông ở bậc cử nhân. Ở bậc thạc sĩ, mình học hai chuyên ngành: văn hóa, phương tiện thông tin và cầu nối văn hóa nghệ thuật xã hội. Kể về sự bắt đầu đến với con đường này thì phải nhắc đến một số cột mốc như sau:

Năm 1998, lúc 10 tuổi, mình may mắn được ba mẹ cho đi theo trường trao đổi học sinh mùa hè ở Pháp 3 tuần. Đó là lần đầu tiên mình được đi nước ngoài, mình mê mẩn đất nước ấy. Và cũng lần đó, mình gặp cậu họ của mình lần đầu tiên và được tặng sợi dây chuyền có gắn tháp Eiffel. Từ đó, mình luôn mơ sẽ được đi du học ở Pháp. 

Năm 2006, lớp 12, mình và phần đông các bạn trong lớp có định hướng đi du học, còn học gì thì rất mơ hồ. Thời điểm đó, những học sinh song ngữ Pháp có rất ít cơ hội lựa chọn ngành ở Việt Nam. Học rất giỏi và luyện thi theo khối A, B từ sớm thì có thể hy vọng vào khoa Luật hoặc ngành Y. Còn ban D thì chỉ có lựa chọn đi giảng dạy tiếng Pháp, hoặc thông dịch viên hay du lịch. Thật ra trong các lựa chọn đó, mình không thực sự hứng thú ngành nào hết. Lúc đó mình đọc các cuốn sách tìm hiểu về ngành học thì có một ngành thu hút mình là Quan hệ Công chúng (Public Relation, “PR”). Trong miêu tả ngành đó, yếu tố mình thích là được giao tiếp với con người. Vốn là lớp trưởng từ năm lớp 6, việc này với mình không là chướng ngại. PR cũng yêu cầu có kiến thức nền về văn hóa nói chung và có kỹ năng biện luận. Mình cũng thích viết những bài đưa ra quan điểm cá nhân, thích đọc sách về địa lý, lịch sử, v.v. Trong danh sách các ngành học để đi du học thì có 2 ngành đập vào mắt mình: ngành kinh tế và ngành truyền thông. Lý do nhắc đến ngành kinh tế vì hầu hết lớp mình đều đăng ký ngành này để nộp đơn du học. Lý do đối với ngành truyền thông vì mình thấy giống miêu tả của PR. Ở Việt Nam lúc đó cũng chưa có ngành này, nên mình muốn chơi nổi và chọn luôn, khi đó suy nghĩ trẻ trâu lắm.

Khi nộp đơn thì mình cần thư giới thiệu từ thầy hiệu phó. Thầy có nói với mình là ở Sài Gòn lúc đó chỉ có 2 người nộp đơn du học chọn ngành này thôi, ngành này thật sự rất khó vì phải giỏi ngoại ngữ, biết nhiều hiểu rộng, nên thầy rất lo cho mình. Thầy nói với mình là “Con phải hứa là không bỏ cuộc, nếu học một năm bỏ về thì thầy không viết thư đâu.” Nên mình đã hứa là đi học tới nơi tới chốn.

Gia đình mình lúc đó có hai trường phái, ủng hộ đi du học và không ủng hộ. Còn việc chọn ngành thì mọi người để mình tự quyết định. Khi biết mình chọn ngành truyền thông quá mới mẻ, ba mẹ không đưa ra ý kiến gì. Ở trường mình học giỏi đều các môn, nên ba mẹ càng tin tưởng.

Để phòng hờ không có trường nhận bên Pháp, thì mình vẫn thi đại học và cao đẳng ở Việt Nam. Mình thi ban A – ngành luật, ban D – ngành ngôn ngữ Pháp, trường Nhân Văn, và ban C – Cao Đẳng du lịch. Mình được nhận ở trường Nhân Văn và trường Cao Đẳng du lịch. Và mình cũng được trường Paris 8 Seine Saint-Denis nhận. Vì vậy, mình lên đường đi du học.

Bước vào giảng đường ngày đầu tiên khai giảng, mình nghĩ cách tổ chức của khoa mình đã ảnh hưởng tới mình hoàn toàn sau này. Mình được thông báo là sinh viên sẽ tự sắp xếp toàn bộ thời khóa biểu của chương trình cử nhân, miễn đủ điểm đủ môn thì tốt nghiệp ra trường, bất kể thời gian, nhưng trung bình sẽ là ba năm học. Từ một học sinh được chăm lo từ đầu tới chân, chỉ việc mở mắt xách cặp đi học, thời khóa biểu trường lo, mình chỉ cắm đầu vô học, còn ở đại học, mình phải tự lo cuộc sống, học cách chi tiêu, quản lý thời gian học và sinh hoạt, thêm phần tự lên thời khóa biểu và tìm hiểu các lớp phù hợp với giáo viên phù hợp. Trong năm đầu tiên, mình đã đăng ký tối đa tất cả các môn có thể đăng ký trên hệ thống. Học kỳ I mình học liên tục 11 môn liền, như thời cấp 3. Mình cắm đầu học bài, học thuộc, thầy dặn gì làm đó, rất ngoan. Nhưng khi đi thi thì phần lớn là viết luận nêu quan điểm cá nhân. Tổng điểm trung bình tầm 11/20, với một người suốt 12 năm liền học sinh giỏi thì mình rất thất vọng về bản thân. Nhưng vì lời hứa với thầy hiệu phó nên mình tiếp tục cố gắng ở học kỳ II và những năm tiếp theo. Sau một học kỳ vất vả vì thời khóa biểu nặng và không phù hợp, nên mình đã “biết người biết ta” hơn, mình phân bổ các lớp học theo khả năng tập trung của mình trong ngày, biết thầy cô thêm, nên mình chọn lựa các lớp học theo giảng viên phù hợp với cách học của mình. Mình cũng lên kế hoạch tập trung hoàn tất việc học trong vòng 2 năm đầu, mùa hè giữa năm 2 và 3 sẽ thực tập, và học kỳ I năm 3 sẽ học lại các môn điểm thấp nếu cần và tập trung làm dự án tốt nghiệp. Cuối cùng, mình đã làm được như kế hoạch. Đó là bài học về sự tự quản đầu tiên của mình. 

Bài học tiếp theo trong cuộc sống mình học được từ cộng đồng Việt Kiều ở Pháp. Trong thời gian học và sống ở Pháp, mình có tham gia vào hội thanh niên Việt Nam tại Pháp vào năm 2010. Hầu hết các thành viên là người Pháp gốc Việt làm việc trong rất nhiều lĩnh vực khác nhau, nhưng có một điểm chung: Việt Nam. Đây được tính là thời điểm mình bước vào công việc Community Engagement thật sự.

Mình bắt đầu tham gia làm tình nguyện viên cho một sự kiện quảng bá Việt Nam nhân dịp 1000 năm Thăng Long, rồi làm giáo viên dạy Tiếng Việt, và dần dần nhiều hoạt động khác, đến năm 2012 mình trở thành thành viên của Ban chấp hành Hội và 2015 trở thành Chủ Tịch người Việt Nam đầu tiên của Hội. Các dự án mình đã thực hiện tiêu biểu:

• Dự án AVN (Activities in Vietnam – Các hoạt động ở Việt Nam): đưa những thành viên gốc Việt trở về Việt Nam làm dự án cộng đồng với hai mục đích, tạo ra giá trị cho người bản địa (cải thiện đời sống qua các hoạt động khác nhau tùy theo thời gian và địa điểm) và tạo cơ hội cho người Pháp và Việt Kiều hiểu sâu về cuộc sống ở Việt Nam.
• Dự án Tết Việt Nam diễn ra hàng năm ở Unesco và sau đó là Phủ Baltard
• Dự án La Vie en Jaune – đêm nhạc kỷ niệm 10 năm thành lập Hội Thanh Niên Việt Kiều
• Dự án huy động quỹ ủng hộ đồng bào lũ lụt miền Trung Việt Nam
• Dự án huy động quỹ ủng hộ nạn nhân chất độc da cam …

Ở đây, mình học được rất nhiều bài học về tư duy và trách nhiệm:

• Bài học về tổ chức các hoạt động quy mô từ nhỏ khoảng năm người đến quy mô lớn hai đến ba ngàn người, từ một vị trí địa lý đến hai hay ba vị trí địa lý khác nhau, từ việc đơn giản đến phức tạp, quản lý tài chính đến nhân sự, trao đổi giữa những nhóm làm việc khác nhau, xử lý tình huống đột xuất liên tục, đối nhân xử thế, bày tỏ lòng biết ơn và sự công nhận đóng góp của mỗi người dù là nhỏ nhất.
• Rèn luyện sự tự tin và thương hiệu cá nhân.
• Trả lời được câu hỏi “Tôi là ai” và “Tôi sống để làm gì?”
• Vai trò của đồng tiền và công việc trong cuộc sống của bản thân.

Nhờ việc tham gia nhiều dự án ở nhiều lĩnh vực khác nhau với mục đích vinh danh Việt Nam ở Pháp và hỗ trợ Việt Nam từ xa, mình có cơ hội làm việc trực tiếp hoặc gián tiếp với cộng đồng Việt Kiều và Đại Sứ Quán Việt Nam. Nhờ đó, mình thực hành được những kiến thức đã học và tích lũy kinh nghiệm thực tiễn về truyền thông. Ngoài ra, mình cũng hình dung được công việc mơ ước của mình. 

Trong quá trình sống ở Pháp, mình luôn muốn thay đổi hình ảnh của người nước ngoài về Việt Nam. Mỗi khi nhắc đến Việt Nam, người ta sẽ nhắc đến chiến tranh. Bạn có thể gõ Vietnam trên google, sẽ thấy top các từ đề xuất là chiến tranh. Cách đây hơn mười năm, đó là từ hiện ra đầu tiên. Cho nên suốt thời gian sống ở Pháp, mình làm rất nhiều dự án để thay đổi hình ảnh này, đặc biệt nhờ vào truyền thông. Vì vậy, điều quan trọng hàng đầu khi mình tìm việc, đó là một công việc cho phép mình cống hiến vào danh tiếng của Việt Nam. Điều thứ hai mình quan tâm là về một thế giới nơi kiến thức được lan tỏa đến tất cả mọi người, không phân biệt giàu nghèo lớn bé. Điều thứ ba mình mong muốn làm việc liên quan đến sự phát triển bền vững, vì mình mong muốn những người con, người cháu của mình sẽ được sống trong môi trường hòa bình như mình đang có.

Sau khi tốt nghiệp, mình làm việc tại một công ty truyền thông về ẩm thực và du lịch, với vai trò là người quảng bá các địa điểm du lịch và khách sạn hạng sang của Việt Nam, Lào và Myanmar. Sau đó, mình làm việc cho một dự án ngôn ngữ tiếng Việt cho trẻ em lai. Song song đó, mình là founder của dự án tôn vinh ẩm thực Việt Nam tại Pháp tên SmART-PHỞod.

Năm 2016, mình về Việt Nam và có dịp đến thăm một công ty do một số cựu thành viên của Hội Thanh Niên Việt Kiều tại Pháp về Việt Nam thành lập, với mong muốn phát triển Việt Nam nhờ vào công nghệ thông tin, nơi mình có hai người bạn làm việc tại đó. Mình trò chuyện rất nhiều về những gì mình thấy và mình đi tìm một nơi mà mình có thể cống hiến để thay đổi những điều tiêu cực thành tích cực. Họ chia sẻ với mình về những lý do thành lập công ty và càng trao đổi thì mình càng cảm thấy thân thuộc, giống như những gì mình đã làm ở Pháp, nhưng lần này là toàn thời gian, nghĩa là thật sự cống hiến hết mình, và trong khuôn khổ một doanh nghiệp, nghĩa là mức lương ổn định, cho mình toàn tâm toàn ý thực hiện tâm huyết. Thế là mình đã quyết định làm việc tại công ty này từ lúc đó với vai trò Community Engager.

Nếu được lựa chọn lại, thì chắc chắn mình sẽ vẫn giữ quyết định làm công việc này. Với mình đây là sứ mệnh của mình ở cuộc sống này, dù làm việc ở tổ chức nào, hay sinh hoạt trong nhóm bạn, trong gia đình, mình cũng quan sát thấy bản thân mình luôn đóng vai trò kết nối, nên đó là giá trị cốt lõi của mình. Mình cảm thấy rất may mắn vì mình tìm được công việc đúng với hệ giá trị của mình.

Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Như mình có chia sẻ, mình rất thích công việc của mình vì các yếu tố sau:

• Công việc thật sự đúng với cá tính và hệ giá trị cốt lõi của mình. Nên mỗi ngày mình đi làm như là đi chơi, mình cảm thấy đúng thì mình làm, mình thử, thấy sai thì mình học tiếp và sửa cho phù hợp.
• Công việc này cho mình sự chủ động, mọi thứ diễn ra ngoài xã hội đều truyền cảm hứng cho mình, mỗi câu chuyện của bạn bè, người thân đều là một bài học mà mình có thể áp dụng vào công việc cộng đồng.
• Công việc cho mình cơ hội tiếp xúc với rất nhiều tổ chức cá nhân làm những việc tạo giá trị hữu ích cho xã hội và môi trường, nên mình luôn được truyền cảm hứng và thấy điều tích cực mỗi ngày.
• Công việc cho phép mình làm việc ở bất kì đâu, không bó buộc về không gian và thời gian, mà là sự cam kết: nói được làm được. Khi mình đưa ra một dự án, một ý tưởng, mình làm tới cùng.

Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

Mình không gọi là không thích mà mình nghĩ có những giai đoạn khó khăn dễ gây nản khi làm việc này mà các bạn trẻ có thể gặp.

• Đây là một công việc tạo ra văn hóa cho một tổ chức, và đặc biệt là duy trì văn hóa đó. Bạn rất dễ gặp phải sự chống đối hoặc không hợp tác của các thành viên đối với những thay đổi. Nếu bạn nhìn việc đó là một cơ hội để mình tăng kỹ năng thuyết phục thì bạn sẽ phát triển hơn. Nhưng nếu gặp việc này quá nhiều, rất dễ gây nản cho những người mới bắt đầu.
• Công việc này cũng đòi hỏi bạn hiểu giá trị của bản thân và mối tương quan của giá trị đó và văn hóa doanh nghiệp. Bạn là người đại diện cho hệ giá trị của doanh nghiệp, tổ chức, thì bạn cần tin và là người thực hành những điều đó trước hết và hơn ai hết. Nên nếu hệ giá trị không tương quan sẽ dễ khiến bạn bị đấu tranh với chính mình, và rơi vào trạng thái bế tắc. Việc chia sẻ lan tỏa truyền cảm hứng sẽ khó đi sâu vào trái tim của mỗi thành viên, mà trở nên gượng gạo và “giả”.
• Điều thứ ba dễ gây nản chí là công việc này thường tạo ra giá trị về lâu dài, vào con người, rất khó đo lường bằng con số thực tiễn trong thời gian ngắn. Và nếu công ty yêu cầu báo cáo kết quả thường xuyên, thì sẽ không thấy kết quả rõ ràng. Nên bạn sẽ dễ bị “soi” và bị áp lực về kết quả nhìn thấy được từ tổ chức. Thông thường vị trí này sẽ làm việc trực tiếp với lãnh đạo hoặc các nhà sáng lập công ty, vì họ là những người có mong muốn và hiểu rõ vai trò của văn hóa tổ chức. Việc này cũng dễ tạo sự khó khăn trong việc gần gũi với các thành viên khác. Bạn nên khéo léo giữ sự cân bằng giữa hai bên.
• Ngoài ra khi làm việc trực tiếp với lãnh đạo hoặc người sáng lập, với các bạn mới vào tổ chức / doanh nghiệp trong vai trò này, các bạn rất ngại chia sẻ quan điểm hay ngay cả tiếp xúc với những người đó. Việc hiểu rõ động lực từ bên trong của lãnh đạo và nhà sáng lập khi đưa ra các mục tiêu, động lực, hiểu hệ giá trị của họ càng kỹ thì công việc của mình sẽ càng dễ dàng. Khi có sự thấu cảm giữa người và người, các dự án hoạt động sẽ dễ chia sẻ và được ủng hộ hơn.

Việc tạo ra văn hóa tổ chức là một việc khó, nhưng việc duy trì lâu dài và bền vững là một hành trình dài, sẽ luôn luôn phải lặp đi lặp lại. Nên hiểu tính cách của chính mình sẽ phù hợp với giai đoạn nào trong việc xây dựng và duy trì văn hóa tổ chức, để có thể tìm bạn đồng hành trong đội nhóm bù trừ cho mình. Không ai có thể làm văn hóa một mình cả.

Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

Mình có chia sẻ một phần ở trên rồi. Có một số kỹ năng, thái độ và kiến thức bổ sung thêm như sau:

• Tư duy phản biện, kỹ năng lắng nghe và thấu cảm.
• Kiến thức về tâm lý học. 
• Thái độ tôn trọng con người, dù họ là ai, không đánh giá.
• Kỹ năng giao tiếp và phát biểu trước đám đông
• Có tư duy làm chủ, xem tổ chức / doanh nghiệp là của mình, thì mình sẽ bỏ toàn tâm toàn ý xây dựng văn hóa cho tổ chức/doanh nghiệp đó
• Kỹ năng viết
• Kỹ năng nghiên cứu, luôn nuôi trong mình sự tò mò tìm tòi, học hỏi. Mình không cần biết tất cả nhưng thái độ luôn muốn cầu tiến và sự khiêm tốn sẽ giúp mình tiến xa

Các khóa học mình đã và đang theo học, giúp ích cho công việc:

• Kỹ nghệ viết của cô Nguyễn Thùy Dung – sáng lập Ngày Ngày Viết Chữ
• Các khóa đào tạo tư duy Seed Camp của Seed Planter
• Tham gia vào group Facebook “Chia sẻ – ứng dụng game trong đào tạo / facilitate” để học hỏi kinh nghiệm điều phối và gắn kết con người
• Lý thuyết Theory U
• Communication nonviolent – Compassionate communication

Trong thời gian học ở Pháp, mình có học các lớp sau, hiện mình đang ứng dụng kiến thức:

• Căn bản về quản lý tài chính
• Marketing
• Phân tích nhân học và ứng dụng
• Thực hành tổ chức sự kiện kéo dài ít nhất 3 ngày chỉ với 2 thành viên nòng cốt, 0€ khởi điểm.
• Thực hành phát triển một ý tưởng và chạy chiến dịch với 0€ khởi điểm.
• Thực hành làm video quảng cáo từ A tới Z
• Lớp kịch ứng tác phát triển kỹ năng quan sát lắng nghe và tương trợ cùng bạn diễn (ở TPHCM có lớp của bạn Khuyến Bùi và của Cái Tổ Nhỏ, các bạn có thể tham khảo)
• Lớp cơ bản về thiền

Ngoài ra, mình có đọc tham khảo một số sách, các bạn có thể tìm đọc:

• Tái tạo tổ chức của Frederic Laloux
• Going horizontal của Samantha Slade
• Cuốn sách Marketing thú vị nhất quả đất của Huyền Trân
• The tribe của Seth Godin

Và nhiều bài TED talks các bạn có thể xem.

Đặc biệt, tin tức thời sự của nước sở tại và thế giới là việc cần cập nhật mỗi ngày, hiểu sự ảnh hưởng lẫn nhau giữa môi trường – văn hóa – chính trị – xã hội – kinh tế là nền tảng giúp mình dự trù và đối ứng với những tình huống ngoài dự đoán, ví dụ Covid-19 năm nay chẳng hạn.

Thêm vào đó là các tài liệu liên quan trực tiếp đến chuyên ngành của doanh nghiệp / tổ chức mà bạn tự tìm hiểu. Hiểu được cách vận hành và công việc của chuyên ngành giúp cho mình có sự thấu cảm với đồng nghiệp / đồng đội, để có sự tin tưởng và chia sẻ từ họ, từ đó mình có thể tạo ra những dự án, kế hoạch hỗ trợ họ cũng như phát triển văn hóa doanh nghiệp/ tổ chức.

Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

Điều dễ lầm tưởng nhất là công việc này là việc “tổ chức sự kiện”. Thực chất tổ chức sự kiện là bề nổi của tảng băng. Nhưng bên dưới – phần lớn của tảng băng là quá trình quan sát, trao đổi, thấu hiểu, và các sự kiện là những thử nghiệm nhỏ để mình tiếp tục phát triển văn hóa trong tổ chức, và tạo sự gắn bó của các thành viên với nhau và với động lực chung của tổ chức.

Điều thứ 2 hay bị lầm tưởng là “bách khoa toàn thư” và “thẩm phán tòa án”. Vì vai trò của mình cho phép mình biết rất nhiều thông tin trong tổ chức liên quan tới mọi lĩnh vực. Nên mình cũng sẽ được nhiều người hỏi đủ thứ câu hỏi, và nhiều người nhờ hỗ trợ phân xử công bằng trong tổ chức. Tuy nhiên, để tránh bị quá tải, mình nên tự mình vẽ ranh giới trong việc đưa ra câu trả lời, không nên trả lời hoặc quyết định khi mình không rõ sự việc, và gợi ý họ gặp đúng người, tránh gây ra những tin đồn đoán gây nhiễu.

Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Có, vì ngày càng có nhiều doanh nghiệp, tổ chức quan tâm đến môi trường sống, đến trách nhiệm với xã hội, đến hạnh phúc của người lao động. Nên công việc này sẽ ngày càng được công nhận và phát triển.

Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

Con đường làm việc sẽ luôn luôn cần học hỏi và trau dồi, cần sáng tạo, đổi mới, vân vân và mây mây, nhưng có hai điều quan trọng mình nghĩ cần cho mọi việc làm, đặc biệt là công việc này: là “tâm” và “thái độ”.

Đặt toàn tâm vào công việc của mình, hãy làm việc ở dự án, công ty, tổ chức có cùng “tâm”, cùng hệ giá trị, cùng động lực với mình, thì mỗi ngày bạn sẽ được sống hết mình, chứ không còn là công việc phải làm nữa.

Luôn giữ một thái độ khiêm tốn, ham học hỏi, sẵn sàng lắng nghe với sự quan tâm thực lòng, bạn sẽ gặt hái được nhiều thành công.

Chúc bạn được sống trọn vẹn mỗi ngày.

Bài viết Chuyên viên phụ trách giao tiếp và gắn kết trong cộng đồng đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 30
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 10 (4 năm đại học và 6 năm đi làm chính thức)
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: Đại học ngành Công tác xã hội
• Các chứng chỉ chuyên môn (nếu có): chứng chỉ về truyền thông; tư vấn xét nghiệm HIV/AIDS; tư vấn quản lý stress; các chứng chỉ tham gia các khóa học làm việc với trẻ em; các chứng chỉ về các khóa học về các bệnh xã hội, lao,…
• Số giờ làm hằng tuần: 48 giờ
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): Tổ chức xã hội dựa vào cộng đồng (tổ chức phi chính phủ) với quy mô 12 nhân viên

Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho công ty, cho các bên liên quan?

Tôi hiện giờ là phó nhóm, nhân viên truyền thông, nhân viên xét nghiệm HIV cộng đồng và tiếp cận viên cộng đồng. Công việc chính của tôi là một nhân viên xã hội phụ trách ở mảng phát triển cộng đồng cho 2 cộng đồng người tiêm chích ma túy và phụ nữ hành nghề mại dâm. Cụ thể tổ chức chúng tôi tiếp cận thực hiện các gói truyền thông nhằm nâng cao chất lượng cuộc sống cho hai đối tượng. Đặc biệt góp phần trong mục tiêu ngăn ngừa sự lây nhiễm HIV/ AIDS trong nhóm cộng đồng nguy cơ lây nhiễm cao.

Trách nhiệm chính của tôi là:

1. Phối hợp với ban điều hành của tổ chức để điều phối các hoạt động, các chương trình truyền thông.
2. Tiếp cận và hỗ trợ cho những đối tượng đích để họ có thể tự lực trong việc phòng tránh lây nhiễm cho bản thân. 
3. Ngoài ra, tôi còn là một nhân viên xét nghiệm sàng lọc HIV/AIDS (được đào tạo bài bản từ Trung Tâm Phòng chống HIV/AIDS   

Ở vai trò mảng truyền thông và tiếp cận cộng đồng:

• Viết bài và đăng trên Facebook của tổ chức để cộng đồng tiếp cận nhiều hơn và hiểu hơn về tổ chức.
• Ngoài ra thì chiến lược vận động chính sách cũng là một phần trong mục tiêu truyền thông của tổ chức nhằm góp tiếng nói cho những người nhiễm và bị ảnh hưởng bởi HIV/AIDS. 

Ở mảng xét nghiệm: 

• Khách hàng đích sẽ được tôi và những nhân viên phụ trách tư vấn trước xét nghiệm. 
• Xem xét tình hình của khách hàng, bắt đầu tiến hành xét nghiệm sàng lọc HIV/AIDS qua những bộ dụng cụ chuyên môn. 
• Trả kết quả xét nghiệm. Với những khách hàng có phản ứng với HIV thì sẽ được tư vấn và chuyển gửi đến các cơ sở y tế để được xét nghiệm và kết nối điều trị HIV nếu có dương tính. 
• Trong thời gian điều trị thì những khách hàng này sẽ được tổ chức quan tâm và chăm sóc nhằm giúp khách hàng tuân thủ điều trị tốt cũng như ổn định về mặt tâm lý.

Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này? 

1. Tôi đến với ngành Công tác xã hội cũng chỉ là một dịp tình cờ khi xem chương trình “Trái tim cho em” trên đài truyền hình VTV3. Lúc ấy, nhìn những em nhỏ bị bệnh tim thoi thóp từng ngày giành giật mạng sống làm tôi rất xúc động và tôi muốn góp một chút sức lực của mình dành cho những người kém may mắn. Khi ấy là thời điểm thi đại học và trong lúc tìm hiểu các ngành nghề thì tôi thấy có ngành công tác xã hội, có lẽ đây là duyên tôi đến với ngành của mình.
2. Quyết định chọn ngành này là quyết định cá nhân tôi và tôi rất kiên định với ý định của mình. Ba mẹ rất trân trọng với quyết định của tôi.

3. Ngành Công tác xã hội ở Việt Nam còn rất mới và chỉ mới được quan tâm trong thời gian gần đây. 

Chính vì vậy thời điểm tôi tốt nghiệp thì khoảng 3 tháng đầu tiên có thể xem rằng tôi thất nghiệp. Nhưng không vì thế mà tôi buồn bã mà bỏ đi ngọn lửa đam mê của mình. Trong thời gian tôi thất nghiệp, tôi làm tình nguyện viên cho những tổ chức phi chính phủ khác như WWO, các tổ chức công giáo, nhà mở, mái ấm,… để nuôi dưỡng đam mê của mình. Tôi đi làm thêm với công việc giáo viên cũng như buôn bán nhỏ lẻ để đảm bảo cuộc sống nơi phố thị. Sau đó, dịp tình cờ tôi nghe một chị giới thiệu đến chỗ làm hiện tại và tôi đã ứng tuyển cũng như làm đến bây giờ. Tôi nghĩ nếu cơ hội đến thì mình không nên chối từ.

4. Nhiều lúc tôi tự nghĩ, nếu mình chọn lại thì mình có theo ngành nghề như bây giờ không?

Nhìn lại những thành quả của mình, những thành công cũng như sự tiến bộ của những người mình đã giúp, tôi thấy thật sự hạnh phúc. Có lẽ tôi sẽ không chọn ngành khác vì tôi thật sự thích và đam mê với nghề.

Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Điều tôi thích nhất chính là sự thử thách trong công việc của mình. 

• Tính chất làm việc với những con người khá thú vị trong xã hội cũng khiến cho tôi tận hưởng nhiều cảm xúc khác nhau. Ví dụ khi làm việc với các anh chị tiêm chích ma túy thì tôi phải học hỏi và thay đổi những ngôn ngữ sao cho phù hợp với họ, có như thế khi tiếp cận và làm việc cũng dễ dàng hơn. Đối với những chị làm nghề mại dâm thì tôi phải tìm hiểu cách sống, khung giờ làm việc cũng như những điều cần nói hay không nên nói để không ảnh hưởng đến công việc của mình.
• Ngoài ra, nghề của tôi cần có một lượng kiến thức khá lớn để làm việc chính vì thế không ngừng học hỏi làm điều mà tôi rất thích.

Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

Tôi cảm thấy rất ổn trong công việc và đã khá quen với những áp lực nên việc không thích thì chắc không biết trả lời như thế nào.

Tuy nhiên, điều tôi thật sự không thích nhất chính là sự trễ giờ, trong các hoạt động tôi rất muốn thực hiện đúng với những gì tôi đã lên kế hoạch chính vì vậy mà đảm bảo đúng thời gian sẽ giúp tôi thực hiện được kế hoạch của mình. Do vậy, tôi thường dặn dò rất nhiều với những khách hàng tham gia các buổi truyền thông của mình phải luôn đúng giờ, thời gian đầu thì khá chật vật nhưng dần dần thì điều này đang dần được khắc phục.

Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

• Để hoàn thành tốt công việc như công việc của tôi thì điều kiện rất đơn giản chính là: 

Luôn luôn không ngừng học hỏi và nghiêm túc với nghề (không ngại khó, không ngại khổ mà thực hiện mơ ước, đam mê của mình).

• Nếu muốn thăng tiến trong công việc thì các bạn cần có và trao dồi chính là sự khiêm tốn. 

Chỉ có khiêm tốn thì bạn mới có nhiều cơ hội để học hỏi kiến thức mới, kĩ năng mới, có sự khiêm tốn thì bạn mới có sự tôn trọng người khác và tạo cơ hội cho bạn làm tốt công việc của mình.

Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

• Ba mẹ tôi cứ nghĩ đây là công việc từ thiện mà từ thiện thì làm không công, không lương nên thời gian đầu ngăn cản. Sau một thời gian thuyết phục và chứng minh cho ba mẹ thấy rằng điều đó là không phải nên họ đã yên tâm cũng như chú ý hơn khi tôi kể về quá trình làm việc của tôi.
• Bạn bè tôi nghĩ rằng công việc này không có tương lai, chỉ có thể làm ở khu vực phường xã,… 

Và tôi cũng đã chứng minh cho họ thấy rằng công việc này vô cùng thú vị và nếu bạn có đủ đam mê thì bạn có thể làm việc ở bất cứ nơi đâu.

• Tất cả mọi người cho rằng công việc của tôi hiện nay khá nguy hiểm vì làm việc với những người tiêm chích, mại dâm mà ở lĩnh vực HIV/AIDS thì có thể gây nguy hại cho tôi. 

Tuy nhiên, qua những gì tôi làm được thì họ đã thay đổi cách nhìn này bởi quan niệm với tôi là mình đối xử với mọi người bằng sự tử tế sẽ được đền đáp bằng sự tử tế. Đương nhiên kỹ năng ứng phó những nguy cơ cũng cần phải có.

Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

• Mọi người thường hiểu lầm là làm ngành này sẽ khó sống được ở những thành phố lớn. Nhưng thực tế thì tôi vẫn sống được và vẫn sống thoải mái. Sự lựa chọn và nắm bắt cơ hội nghề nghiệp sẽ quyết định cho bạn mức lương xứng đáng. 
• Với tôi thì mức lương khởi điểm của mình chỉ tầm 5 triệu trong thời gian đầu nhưng một thời gian sau thì tôi đã được tăng lương rất nhiều bởi những thành quả mình đạt được và chất lượng làm việc tốt. Tôi thấy làm công việc nào cũng vậy, chỉ cần mình đam mê và nghiêm túc thì mình sẽ được đối xử xứng đáng với những gì được nhận.
• Có thể thời gian đầu, bạn có thể sẽ rất chán nản nhưng nếu không bỏ cuộc thì bạn sẽ tìm được điều mình thích trong công việc này. Làm việc với con người vô cùng thú vị.

Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

Nghề công tác xã hội là một nghề tưởng rất dễ nhưng thật sự rất khó bởi xã hội loài người thì có quá nhiều vấn đề cần giải quyết và để giải quyết tốt thì kinh nghiệm là điều mà nhân viên xã hội cần phải có và trao dồi. Chính vì vậy, mình cần phải có thật nhiều kinh nghiệm trên nhiều lĩnh vực như HIV, phát triển cộng đồng, quản lý ca, cộng đồng nghèo, giới và phát triển,… Và để tham gia hết tất cả các lĩnh vực trong công tác xã hội thì khi còn là sinh viên năm nhất tôi đã tham gia làm tình nguyện viên, cộng tác viên ở nhiều tổ chức. Từ đó tôi đã học hỏi rất nhiều kiến thức và kĩ năng và sẽ phục vụ tốt cho công việc sau này.

Bạn nên nhớ là sự khiêm tốn sẽ giúp cho bạn rất nhiều trong công việc. Bạn có thể chán với công việc mà ngày nào cũng phải đi photo tài liệu cho người khác nhưng chính công việc nhỏ nhặt ấy sẽ giúp bạn có thêm vốn sống cũng như tăng khả năng giao tiếp cho bạn. Kỹ năng văn phòng của bạn sẽ rất tốt và giúp bạn trong tương lai,… Chính vì vậy, đừng để phí thời gian của mình mà hãy làm tăng kinh nghiệm làm việc của mình ngay chính trong thời khắc bạn xác định mình đã chọn nghề này.

Bài viết Nhân viên công tác xã hội đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 30
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 11
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: Đại học & Quản trị Marketing
• Các chứng chỉ chuyên môn: kỹ năng Tập huấn, kỹ năng Lãnh đạo quyết đoán, kỹ năng Truyền thông, kỹ năng Viết dự án, kỹ năng Báo cáo, kỹ năng Lượng giá, kỹ năng Tư vấn, kỹ năng Quản lý căng thẳng, kỹ năng Vận động hành lang
• Số giờ làm hằng tuần: 35 – tình nguyện viên chịu trách nhiệm Điều phối hoạt động
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): <50

Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho công ty, cho các bên liên quan?

1. Theo dõi, hỗ trợ, báo cáo và chuyển tiếp thông tin hoạt động của các câu lạc bộ thuộc mạng lưới tổ chức xã hội PFP tại Việt Nam đến văn phòng PFP; thực hiện các công việc giấy tờ – biểu mẫu liên quan.
2. Tham gia các cuộc họp, cập nhật thông tin và đưa ra ý kiến, đề xuất cho các hoạt động của mạng lưới PFP toàn cầu cùng các Điều phối viên tại các khu vực khác.
3. Kết nối các cá nhân thành lập Ban điều hành mạng lưới PFP Việt Nam bao gồm ban Cố vấn và 2 ban chuyên môn: Tập huấn & Truyền thông – Gây quỹ
   1. soạn thảo tài liệu tập huấn, tìm hiểu nhu cầu của các CLB để kêu gọi thành viên ban tập huấn soạn thảo chủ đề mới, tổ chức tập huấn ở vị trí hậu cần (nối kết nhân sự tìm kiếm địa điểm, truyền thông tuyển dụng tình nguyện viên (TNV) bằng cách thiết kế video, soạn bài viết tuyển dụng, phỏng vấn chọn lựa TNV phù hợp,…) và tham gia công tác lượng giá. 
   2. Post bài 2 – 3 lần/tuần trên Fanpage PFP VN, quảng bá một số bài quan trọng trên Fanpage; và trao đổi về ý tưởng cho lĩnh vực Truyền thông – Gây quỹ và hỗ trợ hoạt động trong lĩnh vực này. 

Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Bản thân tôi có xu hướng muốn làm việc liên quan đến công tác xã hội (CTXH) từ khi còn nhỏ, nhưng tôi và gia đình không đủ thông tin để tìm hiểu ngành CTXH là gì ở thời điểm đăng ký thi đại học. Năm 2008 – thời điểm năm 2 đại học ngành Marketing, tôi có cơ duyên tham gia hội trại trị liệu cho trẻ nhiễm HIV do hai tổ chức phi lợi nhuận quốc tế kết hợp tổ chức vào mùa hè. Đó là lần đầu tiên tôi biết thế nào là tổ chức phi lợi nhuận, phát triển cộng đồng, cộng đồng dễ bị tổn thương. Lúc đó tôi hiểu muốn dấn thân làm công tác xã hội chuyên nghiệp thì phải nâng cao kiến thức và kỹ năng nghiêm túc như thế nào.

Sau khi ra trường, tôi áp dụng kiến thức Marketing ở trường đại học cùng với những kiến thức, kỹ năng đã học được từ nhiều khóa ngắn hạn trong ngành CTXH vào những dự án xã hội của riêng mình. Tôi có kinh nghiệm làm việc bán thời gian, toàn thời gian cho vài tổ chức phi lợi nhuận khác nhau ở các thời kỳ khác nhau. Hiện nay, tôi cảm thấy thoải mái nhất trong vai trò Điều phối viên của một tổ chức có giá trị phù hợp với bản thân – kiến tạo các hoạt động vui chơi, học tập để xây dựng lòng trắc ẩn và hòa bình.

Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

1. Được gặp gỡ và làm việc chung với những người cùng chung chí hướng: mong muốn góp phần xây dựng xã hội tốt đẹp và đáng sống hơn. 
2. Truyền cảm hứng và được truyền cảm hứng, yêu thương và được yêu thương bởi những cá nhân trong ngành. 
3. Có cơ hội được biến những ý tưởng thành hiện thực.
4. Trải nghiệm nhiều thử thách mới khi làm việc với nhiều người có những tư tưởng, văn hóa khác biệt. 

Vì thế, cuộc sống của tôi trở nên có ý nghĩa hơn, phát huy được hết năng lực cho việc cộng đồng.

Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

Thỉnh thoảng khi gặp những áp lực về mặt thời gian (phải làm nhiều việc trong khoảng thời gian ngắn), hay thử thách trong việc giao tiếp (trao đổi với người có phong cách/tư tưởng khác biệt), tôi cảm thấy mình mệt mỏi và yếu đuối. 

Tuy nhiên, tôi tin rằng mọi vấn đề đều nằm ở bản thân. Nếu bản thân tìm ra được giải pháp thì mọi sự không còn là vấn đề nữa, mà đều là những cơ hội học tập.

Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

Làm việc trong lĩnh vực xã hội thì chắc chắn là kiến thức và kỹ năng sẽ không bao giờ đủ. Tuy nhiên, ít nhất thì đây là những điều căn bản: 

• Kiến thức: hiểu bản chất CTXH là gì, những vấn đề xã hội đặc trưng tại VN là gì, các phương pháp giáo dục chủ động như thế nào, tâm lý làm việc với các nhóm cộng đồng khác nhau trong xã hội ra sao,…
• Kỹ năng: giao tiếp, thương lượng, tổ chức – quản lý, tập huấn, viết kế hoạch, truyền thông, lượng giá, sáng tạo, kiến tạo động lực, ngoại ngữ – tiếng Anh ở mức khá tốt trở lên. 
• Thái độ: mở rộng lòng và thân thiện với TNV, tôn trọng các nhóm cộng đồng dễ bị tổn thương (người khuyết tật, LGBT, người bị ảnh hưởng bởi HIV, thanh thiếu niên đường phố,…), bao dung với mọi hành vi thiếu kiểm soát, ham học hỏi và kiên trì trong hoàn cảnh khó khăn.

Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

• Điều hiểu lầm: 

Hoạt động CTXH là hoạt động từ thiện – “ăn cơm nhà vác tù và hàng tổng”. 

Hoạt động CTXH thì ai ai cũng làm được, không cần phải học. 

• Lý do

Ngành CTXH còn khá mới mẻ ở Việt Nam, đặc biệt là nhiều vùng sâu vùng xa còn chưa bao giờ nghe đến ngành khoa học xã hội này. Với họ, cứ giúp người khó khăn là phải tặng vật chất. Vì thế, ai giàu có thì làm việc xã hội, ai nghèo thì nên lo thân mình trước.

Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Thật khó để chỉ ra mức lương khởi điểm trung bình của ngành vì sự khác biệt là rất lớn. 

Có hai yếu tố chính tạo nên sự khác biệt: kinh nghiệm và khả năng ngoại ngữ. 

• Trong quá trình học đại học, nếu sinh viên ngành này năng động tham gia tình nguyện cho nhiều chương trình/dự án xã hội khác nhau và tiếng Anh khá tốt trở lên thì hoàn toàn có khả năng làm việc cho tổ chức phi lợi nhuận quốc tế. Dù ở vị trí nhân viên dự án thì lương cũng gọi là khá so với mặt bằng chung.
• Tuy nhiên, sinh viên ngành này nếu không có nhiều kinh nghiệm hay trải nghiệm từ công tác tình nguyện, ngoại ngữ lại không phải thế mạnh thì có thể làm việc cho cơ quan nhà nước, đơn vị trường học – bệnh viện công lập, tổ chức phi lợi nhuận địa phương thì lương tính theo bậc lương phổ thông. 

Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

Công tác xã hội (CTXH) là một nghề như bao nghề nghiệp khác, nhưng đặc thù là nghề này góp phần giải quyết khó khăn của nhóm cộng đồng yếu thế, dễ bị tổn thương trong xã hội. Ở một đất nước có nhiều vấn đề xã hội đang tồn tại như Việt Nam, công việc của ngành CTXH không chỉ là việc riêng của cá nhân hay tổ chức mà là sự liên đới ràng buộc giữa phía chính quyền trung ương, chính quyền địa phương, tổ chức xã hội dân sự và các cá nhân có liên quan. 

Chính vì thế, nếu xác định bản thân là người có tư tưởng rộng mở – không phân biệt đối xử với nhóm đối tượng thiểu số đặc biệt nào, kiên nhẫn, chấp nhận mọi gian nan hay khủng hoảng, chịu khó làm việc ngoài giờ, có tâm huyết muốn góp phần thay đổi xã hội tốt đẹp hơn và ham học hỏi, thì bạn hoàn toàn nên chọn ngành CTXH. Khi đã xác định con đường này là phù hợp, hãy chăm sóc sức khỏe thể chất và tinh thần để bản thân luôn giữ nhiệt huyết với nghề.

Bài viết Điều phối viên chương trình đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 31
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 5 năm
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: Thạc sĩ công tác xã hội
• Số giờ làm hằng tuần: tối thiểu 40 giờ
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): Tổ chức phi chính phủ & quy mô dưới 100 nhân viên

Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho công ty, cho các bên liên quan? 

Trách nhiệm chính của chị là quản lý việc hỗ trợ các thân chủ được phân công trong tổ chức. 

Cụ thể, công việc quản lý ca trong công tác xã hội (CTXH) cần phải nắm rõ thông tin, vấn đề, tình trạng thân chủ đang gặp phải, cũng như mong muốn, nhu cầu của thân chủ để cùng lên kế hoạch hỗ trợ.

• Với vấn đề lang thang không nơi ở của thân chủ, nhân viên CTXH sẽ đánh giá gốc rễ vấn đề, sau đó tìm các phương án hỗ trợ như đưa về gia đình, hỗ trợ thuê nhà, đưa về các nhà tình thương của tổ chức. 
• Với vấn đề về sức khỏe, nhân viên CTXH sẽ hỗ trợ đưa đi khám chữa bệnh. 
• Với các vấn đề học tập như bị đuổi học, bỏ học, chị sẽ hỗ trợ lên kế hoạch học tập phù hợp: 
  • nếu thân chủ ở lứa tuổi nhỏ, mình có thể hỗ trợ tìm gia sư, tìm trường tiếp nhận thân chủ 
  • nếu thân chủ lớn hơn có thể giới thiệu lớp học kỹ năng, học nghề 
• Vấn đề liên quan đến tâm lý thì liên hệ bộ phận tâm lý của tổ chức để hỗ trợ
• Vấn đề liên quan đến pháp luật thì liên hệ phòng luật hỗ trợ … 

Nhìn chung, một nhân viên quản lý ca cần phải làm việc với rất nhiều mạng lưới xung quanh cuộc sống của thân chủ như gia đình, bệnh viện, trường học, công an, bạn bè của thân chủ… nhưng luôn phải ghi nhớ THÂN CHỦ MÌNH LÀ TRỌNG TÂM.

Ngoài ra, chị cũng luôn tham gia vào các hoạt động liên quan của tổ chức. Khi làm công tác xã hội, mình cần giữ tinh thần của tổ chức là làm việc với con người. Do đó, yêu cầu quan trọng nhất là tính nhân văn, tình yêu thương, đặc biệt là có sự cam kết trong chính sách bảo vệ trẻ em.

Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Từ khi còn nhỏ, chị đã luôn mong muốn được làm công việc chữa lành và giúp đỡ con người nên quyết định thi trường y để làm bác sĩ. Nhưng chị lại trượt nguyện vọng này và chuyển qua học cử nhân điều dưỡng. Chị nghĩ học ngành y là một lợi thế với công việc hiện giờ vì trước khi ra trường chị phải thực hành ở viện rất nhiều, trong khoảng 2 năm, với nhiều môi trường bệnh viện công khác nhau. 

Tuy nhiên, quá trình học tập và thực hành ở viện không làm thỏa mãn giá trị của chị về chữa lành và giúp đỡ con người ở mức toàn diện hơn. Năm 3 đại học thì chị phát hiện ra nghề công tác xã hội. Nghề này khi đó còn rất mới ở Việt Nam, nhưng phù hợp với các giá trị mà chị theo đuổi. Khi tìm hiểu, chị thấy ngành này sẽ cho chị cơ hội được làm việc cùng nhiều đối tượng yếu thế, có thể làm cá nhân, nhóm, cộng đồng. Chị cũng sẽ có sự tự do, cởi mở, sáng tạo khi làm việc. Quan trọng nhất là ngành này luôn yêu cầu sự tôn trọng với từng cá nhân, từ đó tìm ra điểm mạnh của thân chủ nên chị rất thích. Càng làm việc chị cũng càng hiểu vì sao công tác xã hội được ví là bác sĩ của xã hội.

Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Khi chị trở thành nhân viên quản lý ca CTXH, điều chị thích nhất là nhìn thấy sự thay đổi của thân chủ theo chiều hướng tốt lên về mặt cảm xúc, hành vi, và những vấn đề của thân chủ được giải quyết theo mong muốn và sự nỗ lực của thân chủ. Ví dụ như các em không còn lang thang ngoài đường phố ngày cũng như đêm nữa, mà thay vào đó sẽ về nhà nhiều hơn, đến tổ chức sinh hoạt, quay lại trường học, tìm hướng học nghề, học các kỹ năng. Các em hạn chế giải quyết vấn đề bằng đánh nhau, mà tìm các phương án nhẹ nhàng hơn. Có những em cởi mở, nói chuyện, chơi đùa, tâm sự với mọi người hơn. Đặc biệt có những em sẽ biết giữ tính cam kết và làm theo kế hoạch em đã đưa ra cùng nhân viên CTXH, dù có những lúc em đã rất muốn bỏ cuộc, phá vỡ cam kết đó. 

Ngoài ra, chị sẽ luôn có những niềm vui nho nhỏ như khi mình ốm, đau các em biết quan tâm hỏi han mình. Quan trọng hơn hết chị cảm nhận được sự tin tưởng mà thân chủ dành cho chị.

Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

Điều chị không thích nhất khi làm nhân viên CTXH quản lý ca là cảm giác không an toàn ở một vài hoàn cảnh và thời điểm. Chị cần tới từng gia đình, tìm hiểu thông tin liên quan đến thân chủ và gia đình thân chủ, để từ đó lên kế hoạch phù hợp nhất với nhu cầu và hoàn cảnh của họ. Tuy nhiên, thân chủ của chị thường sống ở nơi thiếu sự an toàn như địa điểm tụ tập buôn bán ma túy, các nơi đường xá không tốt, vắng vẻ, hẻo lánh nên chị hay gặp phải những ánh nhìn tò mò, lời trêu chọc không hay. Điều đó làm chị lo lắng và cảm thấy không an toàn. Sau này chị rút kinh nghiệm là nếu vãn gia sẽ rủ ít nhất một đồng nghiệp đi cùng cho mình an tâm hơn.

Công việc này rất ý nghĩa với chị, nhưng cũng đã có nhiều tình huống làm chị căng thẳng và lo lắng khi đối diện với những thân chủ, người nhà thân chủ, bạn bè thân chủ mà họ có những lời lẽ, hành động mang tính uy hiếp mình. Sau nhiều lần xảy ra các tình huống đó, chị thấy mình đã trưởng thành và có thêm nhiều kinh nghiệm ứng phó để làm dịu lại sự bực tức từ các đối tượng và trấn an luôn bản thân mình. Chị luôn sẵn sàng tìm kiếm sự giúp đỡ từ các chính sách của tổ chức, từ người giám sát và nhóm làm việc cùng.

Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

• Chủ động đọc và cập nhật về kiến thức về ngành công tác xã hội qua các nguồn uy tín.
• Kỹ năng cần có: 
  • Trong ngành công tác xã hội: lắng nghe; thấu cảm; đặt câu hỏi; phản hồi; …
  • Trong công việc cụ thể: làm việc nhóm; làm việc độc lập; đánh giá tình huống; an toàn cho mình và thân chủ, mọi người xung quanh
  • Kỹ năng làm việc văn phòng cơ bản: viết văn bản, báo cáo, kế toán – thanh toán các chi phí liên quan,…
• Thái độ trong công việc:
  • Chủ động và nhiệt tình trong công việc của mình, chủ động trong giao tiếp với đồng nghiệp
  • Tích cực xây dựng mối quan hệ đáng tin cậy trong công việc
  • Tôn trọng thân chủ, đồng nghiệp, cộng tác viên, các đối tượng giao tiếp. Tôn trọng công việc của mình
  • Cầu thị, ham học hỏi

Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

• Điều mọi người hay hiểu nhầm công việc này là đánh đồng công việc này như là công việc từ thiện giúp đỡ, xin cho đơn thuần. Đây là một công việc nghiêm túc, có yêu cầu nội dung công việc, kết quả cụ thể và mang tính tổ chức cao. Nhân viên CTXH được trả lương bình thường như các nghề khác.
• Gia đình của nhân viên công tác xã hội có thể thấy là công việc này nguy hiểm nếu nhân viên đó chọn đối tượng thân chủ là người nghiện ma túy. Tuy nhiên cộng đồng yếu thế này cũng cần được quan tâm và đối xử công bằng như bao nhóm đối tượng khác, như trẻ em lang thang đường phố, phụ nữ bán dâm, hay nạn nhân của buôn bán người, bạo lực gia đình, v.v. 
• Nhân viên CTXH làm về mảng phát triển cộng đồng phải đi đến vùng sâu vùng xa sẽ vất vả. Ở vùng sâu vùng xa, đi lại cũng như tiện nghi dĩ nhiên sẽ không thể như khu vực thành phố. Tuy nhiên, ở thành phố cũng sẽ có những đặc thù phức tạp khác yêu cầu nhân viên CTXH nghiêm túc với nghề.

Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Lương nhân viên CTXH sẽ được tính theo thang bậc lương của vùng với các cơ sở thuộc nhà nước, hoặc sẽ khá hơn đối với các nhân viên CTXH của các tổ chức quốc tế.

Thực tế lương sẽ mức trung bình dựa trên năng lực, kỹ năng chuyên môn của nhân viên đó. Nhìn chung, dù làm ở cơ sở nhà nước hay tổ chức quốc tế thì mức lương của nhân viên CTXH sẽ đều sống được nếu nhu cầu của em là cơ bản.

Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

Nếu giá trị bản thân theo đuổi ở lĩnh vực phát triển con người, chữa lành, hỗ trợ người có tổn thương và yếu thế thì CTXH là một lựa chọn nghề em nên cân nhắc. Tuy nhiên, để hành nghề chuyên nghiệp thì ngoài lòng trắc ẩn còn cần có nền kiến thức căn bản và rèn luyện các kỹ năng làm việc với đối tượng mình mong muốn. Cần hiểu đối tượng, xác định những điểm phù hợp của bản thân với thân chủ. Sau đó, tìm mạng lưới các tổ chức, cơ quan, doanh nghiệp xã hội có cùng đối tượng thân chủ như mình muốn làm để xin việc.

Hiện tại, ngành CTXH ở Việt Nam tuy còn mới nhưng đã có rất nhiều vị trí để làm việc. Từ các cơ quan nhà nước, cấp xã phường đến trung ương, tới các tổ chức phi lợi nhuận trong và ngoài nước. Với những sự lựa chọn đối tượng công việc đa dạng như cá nhân, nhóm, cộng đồng; và không chỉ làm việc với con người nữa mà có thể làm việc về môi trường, văn hóa,… Hy vọng bài chia sẻ này phần nào giúp em hiểu hơn về một vai trò, một vị trí trong mạng lưới công việc đa dạng của ngành CTXH.

Bài viết Quản lý ca đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.