Nuôi dưỡng con giống như chăm một cái cây, tưởng chừng đơn giản, nhưng không phải ai cũng làm được.

Ở Bhutan, gia đình Quốc vương được đánh giá là gia đình hoàng gia kiểu mẫu và nhận được sự kính trọng của nhiều người, đặc biệt là về cách nuôi dạy con rất khác biệt khác biệt so với nhiều gia đình hoàng gia khác.

Đức vua và Hoàng hậu xem việc giáo dục vị hoàng tử nhỏ tuổi giống việc chăm sóc một cái cây. Nếu cây con được chăm sóc cẩn thận và đúng cách, nó có thể phát triển cứng cáp, chịu được giông bão và cho ra hoa thơm trái ngọt.

Sinh ra trong hoàng tộc, nhưng không vì thế mà tiểu hoàng tử Bhutan trở thành một “cái cây” được bao bọc kỹ lưỡng. Tiểu hoàng tử nhiều lần xuất hiện với những hành động đẹp, được nhận xét là một đứa trẻ ngoan ngoãn, biết trên biết dưới, khiêm tốn và thân thiện với mọi người.

Nuôi dưỡng con như chăm sóc một cây xanh, cha mẹ cần biết chăm sóc đúng cách ở từng giai đoạn.
Cha mẹ hãy để ý đến cách con học những điều mới, xem con thích gì, cá tính như thế nào. Những việc đơn giản như cột dây giày, xếp quần áo,… cha mẹ hoàn toàn có thể hướng dẫn con làm. Mỗi đứa trẻ sẽ có khả năng tiếp thu khác nhau, nên cha mẹ nên đợi con làm theo tốc độ của con, thay vì tốc độ cha mẹ mong muốn.

Một cái cây muốn phát triển khoẻ mạnh cần có thời gian, không thể nhanh như dùng thuốc tăng trưởng, nên cha mẹ hãy kiên nhẫn khi đồng hành cùng con nhé!

Khi lần đầu tiếp xúc với những thứ mới mẻ, con sẽ rất thích khám phá. Cha mẹ hãy giúp con trải nghiệm càng nhiều điều mới càng tốt. Đó có thể là gặp gỡ những đứa trẻ khác, đi du lịch cùng bố mẹ hay đơn giản là ngồi sau xe ba/mẹ mỗi cuối tuần đi quanh thành phố.

Một cái mầm non sau khi chui lên khỏi mặt đất không chỉ cần được chăm bón kỹ lưỡng, mà còn phải học cách thích nghi tốt với các điều kiện tự nhiên xung quanh. Việc chăm trẻ ở tuổi này cũng vậy, thay vì chỉ chăm chăm cho con ăn đúng bữa, ngủ đúng giờ, cha mẹ hãy cho con cơ hội khám phá nhiều điều mới trong cuộc sống hơn.

Từ cái mầm xanh bé xíu, qua năm tháng cái cây sẽ lớn dần, và bắt đầu ra những chiếc lá đầu tiên. Việc cái cây ra lá như bước chuyển mình của trẻ, khi các con bước chân vào trường Tiểu học.

Ở độ tuổi này, con sẽ bộc lộ rõ nét hơn các đặc điểm về tính cách, sở thích. Cha mẹ hãy tiếp tục quan sát để thấu hiểu con, cho con tham gia các hoạt động trải nghiệm phù hợp với sở thích của con như thể thao, vẽ, hát,…

Khi tham gia vào các lớp học ấy, con vẫn rất cần sự đồng hành của cha mẹ. Hãy dành thời gian trò chuyện với con sau mỗi hoạt động, để giúp con nhìn lại và hiểu hơn về bản thân. Đây là chìa khóa giúp con hiểu mình và thế giới nghề nghiệp quanh mình.

Giai đoạn cây ra hoa lại đánh dấu một bước chuyển mình mới của con, khi con bước vào độ tuổi vị thành niên.

Ở độ tuổi này, con dần trở nên độc lập hơn, con thích có thời gian riêng với bạn bè, tìm hiểu về thế giới theo cách con muốn, và bắt đầu kiến tạo nhân sinh quan của riêng mình. Cha mẹ hãy luôn tạo điều kiện để con để con trải nghiệm, và đặc biệt là cho con không gian riêng, khuyến khích con có thời gian rảnh bên cạnh việc học. Vì khi con rảnh là lúc con đang dần lớn.

Chăm cho cây trổ hoa không phải là chuyện đơn giản, việc ra hoa bị ảnh hưởng bởi rất nhiều yếu tố như thời tiết, phân bón, lượng nước,… Cây có ra hoa được thì mới có thể tiếp tục quy trình cho ra quả ngọt trong tương lai.

Các con cũng vậy! Khi bước vào độ tuổi vị thành niên, con rất dễ bị tác động bởi những thay đổi tâm sinh lý diễn ra bên trong, lẫn những tác động từ bên ngoài như môi trường, bạn bè, xã hội. Vì thế, cha mẹ cần hỗ trợ để con thích ứng tốt với những thay đổi ấy. Khi có thể thích nghi với những thay đổi đó, con sẽ biết cách đưa ra quyết định liên quan đến bản thân mình trong tương lai và biết chịu trách nhiệm cho những chọn lựa ấy.

Nuôi dưỡng con giống như chăm một cái cây, dù không đơn giản, nhưng cha mẹ sẵn sàng học hỏi để đồng hành cùng con.

Cây xanh ở mỗi giai đoạn khác nhau cần lượng nước, lượng phân, cách chăm sóc khác nhau. Người trồng cây vì thế có vai trò thiết yếu trong việc giúp cây tăng trưởng nhanh, cho ra quả ngọt sớm. Ở mỗi giai đoạn của quá trình khôn lớn, con cũng cần cha mẹ đồng hành theo một cách khác nhau. Có cha mẹ đồng hành xuyên suốt chặng đường 10 năm đầu đời, con chắc chắn sẽ vững vàng hơn rất nhiều trước những quyết định lớn trong tương lai, trong đó có quyết định về nghề nghiệp.

Nguồn tham khảo:

https://drive.google.com/drive/folders/1o-_dGPKdcnMYYUcOg0hHn3HKt3QW6q52, trang 14, 17, 18-20, 28-30.

Sách Cùng con định hướng nghề nghiệp, trang 8,9.

https://www.verywellmind.com/erik-eriksons-stages-of-psychosocial-development-2795740, xem Stage 2: Autonomy vs. Shame and Doubt, Stage 3: Initiative vs. Guilt, Stage 4: Industry vs. Inferiority, Stage 5: Identity vs. Confusion.

Tác giả: Phoenix Ho

Biên tập: Châu Giang

Hướng dẫn đăng ký bằng tiếng Việt: https://bit.ly/HuongdandangkyUdemy 

Bài viết Vai trò của cha mẹ trong hướng nghiệp cho con ở từng độ tuổi đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

Trên hành trình giương buồm ra biển nghề nghiệp, con cần một “hoa tiêu”

Mai tìm đến chuyên viên tư vấn hướng nghiệp của Sông An khi em đang học năm nhất ngành Kế toán. Em gặp áp lực vì không thấy bản thân hoàn toàn phù hợp với ngành học hiện tại, nhưng lại không dám bỏ giữa chừng vì sợ ba mẹ thất vọng.

Mai chia sẻ em vốn có sở thích và năng khiếu vẽ từ lúc nhỏ nhưng đã ngừng từ lâu để tập trung cho việc học. Ngoài gặp khó khăn trong việc theo kịp các môn ở trường, em còn hay tự so sánh mình và các anh chị khác trong gia đình. Mai cứ lẩn quẩn mãi trong vòng xoay tự tạo áp lực cho mình, mà không thể thoát ra.

Lỗi không phải ở Mai, cũng không phải của cha mẹ Mai. Vì theo mẹ Mai chia sẻ, chị không hề cấm đoán hay ép buộc con làm bất cứ gì. Việc chọn ngành là do Mai quyết định, em muốn học gì thì cha mẹ đều ủng hộ.

Nhưng điều quan trọng là, Mai đã không hề biết mình muốn gì, thích gì. Em chọn nghề kế toán theo lời khuyên “Ra trường dễ kiếm việc”. Em không hề cân nhắc năng khiếu hay điểm mạnh của mình trước quyết định chọn ngành, ngay cả sở thích vẽ cũng đã bị chính em lãng quên từ lâu.

Trên hành trình “giương buồm” ra biển nghề nghiệp, Mai đã thiếu đi người “hoa tiêu”, một người dẫn dắt em đi đúng hướng, giúp em cập bến an toàn.

Người “hoa tiêu” ấy chính là cha mẹ em. Cha mẹ đã vô tình bỏ qua việc hướng nghiệp cho con trong những năm đầu đời.

Hướng nghiệp sớm để con không ước “Nếu được chọn lại…”

Câu chuyện chọn sai ngành, làm sai nghề không chỉ là câu chuyện của riêng Mai, mà là câu chuyện của khoảng 60% sinh viên hiện nay. Đặc biệt, đến 75% sinh viên thiếu hiểu biết về ngành, nghề đã lựa chọn. Chỉ có 50% sinh viên tìm được việc làm phù hợp sau khi tốt nghiệp. Những con số thật sự đáng buồn.

Nếu được chọn lại, Mai có lẽ sẽ theo đuổi một ngành nghề phù hợp với điểm mạnh của em, chứ không phải theo lời khuyên của những người xung quanh. Tiêu chí “Ra trường dễ kiếm việc” bỗng chốc lại trở thành “Tốn thời gian, tiền bạc để bắt đầu lại”.

Ở thời điểm bước vào thế giới nghề nghiệp, thay vì sẽ tự hào mà nói rằng “Con sẽ cố gắng”, nhiều bạn lại tiếc nuối bày tỏ “Nếu được chọn lại”. Sự “chọn lại” đó có thể phải đánh đổi bằng rất nhiều công sức, thời gian, tiền bạc, thậm chí là gia tăng mâu thuẫn giữa cha mẹ và con.

Hướng nghiệp sớm để con vững vàng trên hành trình nghề nghiệp tương lai

Ở 10 năm đầu đời (giai đoạn mầm non, tiểu học và đầu tiểu học), cha mẹ không thể giúp con chọn ngành, chọn nghề, mà giúp các con phát triển ý thức lành mạnh về bản thân và dùng ý thức này làm bàn đạp để phát huy tiềm năng của con trên hành trình phát triển nghề nghiệp tương lai..

Việc hướng nghiệp, hay phát triển nghề nghiệp cũng tương tự như việc một đứa trẻ phát triển về mặt thể chất hay cảm xúc. Quá trình này không thể diễn ra trong một thời gian ngắn, mà là một hành trình lâu dài, đi xuyên suốt cuộc đời của con.

Khi còn nhỏ, trẻ em rất thích khám phá thế giới của chính mình và quan sát những hình mẫu xung quanh. Sự khám phá và quan sát từ những năm đầu đời ấy chính là bước đệm giúp các con xây dựng ý thức về bản thân (hiểu mình), các vai trò trong cuộc sống, các kỹ năng, và kiến ​​thức. Do đó, sự đồng hành của cha mẹ trong giai đoạn này là vô cùng quan trọng.

Ở câu chuyện của Mai, em đã khám phá ra sở thích của mình là vẽ. Đáng tiếc, cha mẹ lại chưa cho em cơ hội để giúp em phát triển sở thích thành kỹ năng. Mai chỉ xem việc vẽ là một sở thích bình thường, và tạm dừng sở thích ấy để tránh làm ảnh hưởng đến việc học. Khi đứng trước việc chọn ngành, Mai chưa hiểu hết về bản thân mình, em chưa có đủ kỹ năng và kiến thức để đưa ra quyết định phù hợp. Kết quả, Mai chạy theo một ngành nghề “xu hướng”, trong khi bản thân hoàn toàn “lệch pha” với điều em chọn.

Sông An tin rằng, 10 năm đầu đời là khoảng thời gian vàng để cha mẹ làm “hoa tiêu” dẫn đường cho các con lần đầu giương buồm ra biển nghề nghiệp. Với sự dẫn dắt hợp lý của cha mẹ từ sớm, con sẽ vững vàng tay lái trên hành trình khám phá vùng đất mà mình thuộc về.

*Số liệu trong bài được trích từ bài phát biểu của ông Trần Anh Tuấn, Phó Giám đốc Trung tâm Dự báo nhu cầu nhân lực và Thông tin thị trường lao động TP HCM, năm 2019.

*Nguồn trích dẫn: The-Early-Years-Career-Development-for-Young-Children-–-A-Guide-for-ParentsGuardians.pdf, https://drive.google.com/drive/folders/1o-_dGPKdcnMYYUcOg0hHn3HKt3QW6q52

Tác giả: Phoenix Ho

Biên tập: Châu Giang

Hướng dẫn đăng ký bằng tiếng Việt: https://bit.ly/HuongdandangkyUdemy 

Bài viết Vì sao Hướng nghiệp quan trọng trong độ tuổi 3-12? đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.