• Tuổi: 50
• Giới tính (có thể bỏ qua nếu không muốn chia sẻ): Bỏ qua
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: hơn 30 năm
• Trình độ học vấn và chuyên ngành: Tiến sĩ giảng dạy môn sư phạm âm nhạc chuyên ngành
• Các chứng chỉ chuyên môn (nếu có):
• Số giờ làm hằng tuần: 40
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): Nhạc viện âm nhạc quốc gia- tại nhà

2. Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho tổ chức, cho các bên liên quan?

1. Giảng dạy và đào tạo chuyên môn:
   Tôi trực tiếp giảng dạy bộ môn piano cho các hệ đào tạo từ sơ cấp, trung cấp đến đại học và sau đại học. Ngoài kỹ năng chơi đàn, tôi còn chú trọng đào tạo tư duy âm nhạc, kỹ năng biểu diễn và khả năng tự học cho học sinh. Tôi cũng hướng dẫn luận văn, luận án cho các học viên cao học và nghiên cứu sinh. Tôi cũng thường xuyên đưa học sinh đi thi các giải piano trong và ngoài nước để các em cọ sát và có cơ hội học hỏi. 
2. Biểu diễn nghệ thuật:
   Tôi vẫn duy trì hoạt động biểu diễn định kỳ, cả trong nước và quốc tế. Điều này không chỉ giúp tôi giữ được cảm hứng sáng tạo và phong độ nghề nghiệp, mà còn mang lại giá trị thực tiễn cho công tác giảng dạy — bởi giảng viên nghệ thuật cần “sống” với nghề, không chỉ giảng bằng lý thuyết.
3. Nghiên cứu khoa học và phát triển học thuật:
   Sau khi hoàn thành chương trình Tiến sĩ Giáo dục piano tại Na Uy theo học bổng chính phủ, tôi đặc biệt quan tâm đến việc ứng dụng các phương pháp giáo dục hiện đại vào giảng dạy tại Việt Nam. Tôi viết bài báo khoa học, tham gia hội thảo, xây dựng giáo trình — góp phần nâng cao chất lượng đào tạo tại Học viện. Tôi cũng mới xuất bản sách về chuyên nghành. 

Ngoài công việc chính tại Học viện, tôi còn dạy học sinh tại nhà — từ trẻ nhỏ học chơi piano như một hoạt động phát triển trí tuệ, cho đến các bạn thi chuyên nghiệp hay du học. Đây cũng là một cách lan tỏa âm nhạc đến cộng đồng. 

Về giá trị mang lại:

• Cho tổ chức (Học viện): Tôi đóng góp vào việc nâng cao chất lượng đào tạo, giữ gìn và phát triển uy tín của Học viện trong khu vực và quốc tế. Việc học sinh của tôi đạt giải thưởng trong nước và quốc tế cũng là một minh chứng cho chất lượng đào tạo mà Học viện đang theo đuổi.
• Cho học sinh: Họ không chỉ học kỹ năng chơi đàn, mà còn học cách sống với âm nhạc, sống với nghề. Nhiều em đã trở thành nghệ sĩ biểu diễn, giảng viên, hoặc phát triển sự nghiệp nghệ thuật tại nước ngoài. Tôi luôn cố gắng truyền cảm hứng, giúp các em phát triển toàn diện — cả năng lực và nhân cách.
• Cho xã hội: Tôi tin rằng âm nhạc có thể chạm đến những tầng sâu trong tâm hồn con người. Đào tạo một nghệ sĩ không chỉ là đào tạo một người biểu diễn, mà là tạo nên một con người biết cảm thụ cái đẹp và lan tỏa cái đẹp ấy tới cộng đồng.

3. Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Tôi sinh ra trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật – bố là nhạc sĩ, mẹ là nghệ sĩ kịch, nên từ nhỏ tôi đã được sống trong môi trường đầy cảm hứng sáng tạo. Piano đến với tôi rất tự nhiên, như một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Tôi bắt đầu học đàn từ rất nhỏ, rồi thi vào hệ sơ cấp của Học viện Âm nhạc, sau đó học liên tục đến hệ đại học.

Tuy nhiên, chọn trở thành giảng viên là một lựa chọn mang tính lý trí lẫn cảm xúc. Tôi nhận ra mình không chỉ đam mê biểu diễn mà còn có khả năng và niềm vui trong việc truyền đạt kiến thức, giúp người khác trưởng thành. Tôi chọn theo học tiếp sau đại học, rồi tiến sĩ tại Na Uy để mở rộng tầm nhìn giáo dục. Nghề này là một “duyên dài”, không phải chỉ vì yêu nhạc, mà còn vì yêu con người. Không bao giờ tôi hối tiếc về lựa chọn của mình. 

4. Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Một ngày của tôi thường bắt đầu từ khá sớm. Buổi sáng có thể dành cho soạn bài giảng hoặc luyện tập cá nhân. Những ngày làm tại Nhạc viện (3-4 ngày/ tuần)  tôi bắt đầu dạy từ 7.00 sáng đến 17.00. Những ngày không phải lên Nhạc viện, tôi dạy tại nhà hoặc nghiên cứu, viết sách. 
Một ngày có thể bao gồm:

• 6-7 buổi học cá nhân (1–1 với học sinh, sinh viên)
• Họp chuyên môn hoặc hướng dẫn luận văn
• Luyện đàn cho buổi biểu diễn sắp tới
• Dành thời gian đọc sách, nghiên cứu về giáo dục âm nhạc
• Nếu là mùa thi, thì lịch làm việc thường dày đặc hơn, cả ngày lẫn tối

Công việc không có “giờ hành chính” cố định, mà theo từng giai đoạn, nhưng luôn giữ được nhịp độ sáng tạo và kỷ luật.

5. Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Tôi thích nhất cảm giác được chứng kiến sự trưởng thành của học trò. Từ những ngón tay non nớt, thiếu kiểm soát, đến lúc các em biểu diễn một bản nhạc khó với tất cả cảm xúc — khoảnh khắc ấy khiến tôi tin rằng công sức mình là xứng đáng.

Ngoài ra, tôi thích sự tự do trong sáng tạo, không bị gò bó bởi máy móc hay quy trình cứng nhắc. Nghề này cũng cho tôi cơ hội được học suốt đời, bởi âm nhạc luôn mới và con người thì không bao giờ ngừng phát triển.

6. Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

Có những phụ huynh can thiệp quá sâu vào quá trình học:

• Một số phụ huynh có kỳ vọng không thực tế: muốn con mình đoạt giải quốc tế, thi lên cấp nhanh, biểu diễn như “thần đồng”… trong khi trẻ chưa kịp phát triển tự nhiên. 
• Điều này khiến việc dạy học không còn là sự đồng hành nghệ thuật giữa thầy và trò, mà trở thành “hợp đồng áp lực” giữa phụ huynh và giáo viên.

. Thỉnh thoảng, có những thời điểm mệt mỏi vì lịch diễn, lịch dạy, hoặc vì học trò không đủ kiên trì, nhưng tôi học cách kiên nhẫn — vì mình cũng từng là học trò.

7. Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v.)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

Để làm tốt công việc này, em cần:

• Kiến thức chuyên môn sâu rộng: Không chỉ chơi giỏi, mà phải hiểu về lịch sử âm nhạc, phương pháp sư phạm, tâm lý học sinh.
• Kỹ năng sư phạm: Biết cách phân tích bản nhạc, hướng dẫn kỹ thuật và truyền cảm hứng.
• Tư duy phản biện và nghiên cứu: Nhất là nếu muốn làm ở môi trường học thuật hoặc học lên cao.
• Tâm huyết và sự kiên nhẫn: Mỗi học trò là một hành trình khác nhau.
• Kỹ năng giao tiếp và tổ chức: Để làm việc với phụ huynh, tổ chức biểu diễn, xây dựng mạng lưới nghề nghiệp.

Nếu em muốn thăng tiến — ví dụ như trở thành giảng viên chính, hoặc được học bổng du học, thì nên trau dồi:

• Trình độ tiếng Anh/ngoại ngữ
• Kỹ năng nghiên cứu khoa học
• Hồ sơ biểu diễn và tham gia các hội thảo chuyên môn
• Sự chủ động, không ngại thử thách

8. Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

Rất nhiều người nghĩ rằng dạy piano là nghề nhẹ nhàng, đơn giản, chỉ cần biết chơi đàn là dạy được. Thực tế thì hoàn toàn ngược lại.

• Để dạy tốt, người giáo viên cần hiểu từng học sinh, biết điều chỉnh phương pháp cho phù hợp — đó là cả một nghệ thuật.
• Một số người nghĩ rằng nghề này không có “tương lai”, không kiếm sống được, nhưng thực tế nếu có năng lực và uy tín, thì thu nhập hoàn toàn ổn định, thậm chí khá cao, đặc biệt khi dạy đa dạng đối tượng.

Sự hiểu lầm đến từ việc thiếu tiếp xúc thực tế với nghề, hoặc nhìn nghề qua lăng kính cảm tính.

9. Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Nếu em giỏi nghề và chủ động, thì hoàn toàn có thể tự nuôi sống bản thân. Rất nhiều sinh viên của tôi từ năm 3–4 đã có thể dạy tại nhà, tham gia biểu diễn, làm cộng tác viên cho các trung tâm nghệ thuật.

Tuy nhiên, cần hiểu rằng giai đoạn đầu sẽ vất vả, phải chấp nhận làm nhiều, xây dựng danh tiếng từ từ, đầu tư thời gian, thậm chí học thêm kỹ năng ngoài âm nhạc (giao tiếp, truyền thông, marketing cá nhân…).

10. Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

Lời khuyên của tôi là:

• Hãy chắc chắn rằng em thật sự yêu nghề. Nghề này không dành cho người hời hợt hoặc chỉ muốn “có một cái nghề”.
• Kiên trì: Thành công không đến ngay. Sự nghiệp âm nhạc là con đường dài hơi.
• Không ngừng học hỏi: Âm nhạc không bao giờ đủ. Thế giới luôn đổi mới, phương pháp giáo dục cũng vậy.
• Kết nối cộng đồng: Tìm thầy giỏi, bạn nghề tử tế, chia sẻ và học hỏi lẫn nhau.
• Cuối cùng, hãy luôn đặt trái tim vào âm nhạc và học trò. Khi làm nghề bằng tâm huyết, kết quả tốt sẽ tự đến.

Bài viết Giảng viên âm nhạc – Pianist đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 27
• Giới tính: Nữ
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 4 năm
• Trình độ học vấn và chuyên ngành: Tốt nghiệp Đại học chuyên ngành Tài chính Doanh nghiệp
• Số giờ làm hằng tuần: 45 – 50 tiếng/tuần
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): Doanh nghiệp nhỏ với khoảng 10 nhân viên

2. Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho tổ chức, cho các bên liên quan?

Hiện tại, công việc của chị được chia làm 3 mảng chính:

• Đầu tiên là mảng Hợp tác doanh nghiệp (Industry Relation): Trong hạng mục này, trách nhiệm chính của chị là thiết lập và phát triển mối quan hệ với các doanh nghiệp, tổ chức tại Việt Nam nhằm mang tới những cơ hội làm việc, trao đổi học thuật cho sinh viên quốc tế khi tới Việt Nam.
• Tiếp theo đó là mảng Công tác quản lý, bao gồm quản lý đội nhóm (5 người) & quản lý sinh viên (200 – 300 sinh viên/năm). 
• Một phần cực kỳ quan trọng để mang lại trải nghiệm học tập tốt nhất, đó là Thiết kế và quản lý các chương trình đào tạo cho sinh viên quốc tế phù hợp với môi trường tại Việt Nam.

Công việc này mang đến rất nhiều giá trị. Trước tiên, công việc này giúp tạo ra môi trường giao lưu, trao đổi đa văn hoá giữa các doanh nghiệp và tổ chức quốc tế. Đồng thời, nó cũng tạo cơ hội cho sinh viên Việt Nam và gia đình (host family) được giao lưu văn hoá, trao đổi học thuật với bạn bè quốc tế. Thêm nữa, công việc này sẽ giúp tăng cường trao đổi nguồn nhân lực chất lượng cao từ quốc tế đến Việt Nam và gia tăng thương mại cho các dịch vụ liên quan như nhà hàng, cơ sở lưu trú ngắn hạn/dài hạn, dịch vụ dành cho người nước ngoài, v.v. Từ đó, kinh tế – xã hội địa phương được nâng cao và phát triển hơn.

3. Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Chị bắt đầu từ vị trí Local Buddy trong một chương trình tình nguyện của công ty để hỗ trợ sinh viên quốc tế trong thời gian các bạn ở Việt Nam. Qua quá trình làm việc, chị ý thức được rằng, mỗi cá nhân như một đại sứ văn hoá của Việt Nam. Quan trọng là chị tận hưởng với những công việc có thể đóng góp cho xã hội, bắt đầu bằng việc đồng hành, giúp đỡ và hỗ trợ người khác. Khi làm những công việc này, chị cảm nhận được sự chân thành, tinh thần cống hiến và đóng góp cho xã hội, nên muốn theo đuổi lâu dài. Tất nhiên, không có công việc nào trải đầy hoa hồng. Việc tận hưởng hành trình phát triển của bản thân và những người đồng hành thực sự có ý nghĩa đối với chị. Đây cũng là động lực để chị gắn bó với công việc này đến bây giờ và mong có thể tiếp tục trong tương lai.

Để chia sẻ thêm về việc định hướng công việc, chị là người tự chủ và có thể tự định hướng nghề nghiệp cho mình thông qua những trải nghiệm chất lượng. Sau mỗi hoạt động trải nghiệm, dù ngắn hay dài, chị đều dành thời gian để chiêm nghiệm, suy ngẫm và rút ra bài học cho bản thân. Sau khi tốt nghiệp Đại học, công ty hiện tại cũng là công ty đầu tiên chị làm việc, với vị trí nhân viên toàn thời gian. Nếu được chọn lại, chị chắc chắn vẫn tiếp tục làm công việc này.

4. Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Với đặc thù ngành nghề và vị trí quản lý tại công ty, mỗi ngày chị đều cần có sự sắp xếp linh hoạt, không cố định khung giờ cụ thể. Dưới đây là một ngày làm việc tiêu biểu để các em tham khảo:

5. Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Chị thích nhiều điều trong công việc này lắm. Nói đúng hơn, chị đang được làm việc mình thích, hiểu mình đang đóng góp gì và tác động như thế nào cho xã hội. Vậy nên, chị càng tâm huyết hơn. Để nói chi tiết hơn, dưới đây là những điểm chị thích ở công việc này:

• Có cơ hội được giao lưu và học hỏi với bạn bè quốc tế như sinh viên, đối tác. 
• Có cơ hội được làm việc với đa dạng tổ chức ở các lĩnh vực khác nhau. 
• Được giúp đỡ, đồng hành và thấy sự phát triển của họ.
• Công việc luôn có tính mới mỗi ngày: Chị gặp gỡ nhiều người với nhiều tôn giáo, màu da, sắc tộc, trình độ khác nhau. Với chị, làm việc với con người rất thú vị vì mỗi người đều mang một màu sắc riêng.
• Đây là lĩnh vực mới (ngách mới) của thị trường nên sẽ có cơ hội làm việc với các cấp lãnh đạo và được học hỏi nhiều từ họ.
• Thời gian làm việc linh hoạt dựa trên năng lực và năng suất làm việc. Vì vậy, mình sẽ cần tinh thần kỷ luật, có sự sắp xếp hiệu quả.
• Làm việc trong môi trường giáo dục nên khá lành tính, vì đa số mọi người đều hướng tới việc giúp đỡ, nâng đỡ con người, tạo tác động tích cực cho xã hội. 
• Công ty vừa và nhỏ nên cần tính thích nghi nhanh với sự thay đổi của thị trường và nhu cầu đối tác/khách hàng.
• Cởi mở đưa ra sáng kiến, ý tưởng mới trong sự đón nhận.

6. Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

Nhiều điểm chị thích trong công việc này nhưng thực tế vẫn có những thách thức riêng:

• Thời gian làm việc linh hoạt nên trong một vài giai đoạn cao điểm, chị sẽ cần đánh đổi thời gian cá nhân với công việc để hoàn thành dự án kịp tiến độ. 
• Đây là ngách công việc mới nên cần tự chủ động tìm kiếm kiến thức, tự đưa ra phương hướng triển khai làm việc. 
• Làm công ty vừa và nhỏ, nguồn lực hỗ trợ hạn chế nên đôi khi công việc cũng bị hạn chế: Văn phòng không quá lớn, một người đa nhiệm nhiều công việc khác nhau, v.v.

7. Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v.)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

Theo chị, thái độ là quan trọng hàng đầu, em cần có: 

• Sự quan tâm, nâng đỡ, giúp đỡ người khác. 
• Thái độ cầu tiến, ham học hỏi, cởi mở. 
• Tôn trọng sự khác biệt, không ngại khó, ngại khổ, ngại thay đổi. 

Về kỹ năng cần trau dồi (có thể kể đến nhưng không giới hạn) như: 

• Quản lý thời gian
• Quản lý dự án
• Kỹ năng giao tiếp
• Kỹ năng chăm sóc khách hàng (đối tác & sinh viên)
• Kỹ năng thuyết trình
• Kỹ năng liên quan đến sử dụng công nghệ
• Các kỹ năng mềm khác (tư duy phản biện, sáng tạo và linh hoạt, v.v.)

Về kiến thức như là: 

• Quản lý dự án (Project Management) thông qua các khóa học, đào tạo thêm về giáo dục & tư vấn hướng nghiệp và các khóa học liên quan (Tham khảo thêm)

Nếu em muốn thăng tiến, em cần liên tục trau dồi kiến thức chuyên môn và các kỹ năng mềm (kỹ năng xã hội, giao tiếp và ứng xử, lắng nghe, làm việc nhóm, đồng cảm, thuyết phục, giải quyết vấn đề, tạo dựng mối quan hệ, v.v.), đồng thời phải luôn học hỏi liên tục, phát triển khả năng quản lý đội nhóm. Em cũng sẽ cần sự khéo léo, tinh tế khi kết nối mối quan hệ bên trong tổ chức và liên phòng ban. Để làm được điều này, chắc chắn bản thân cần liên tục suy ngẫm và học hỏi không ngừng.

8. Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

Chị từng được nghe rất nhiều những hiểu lầm về công việc này. Cụ thể là công ty môi giới vì họ thấy mình là đơn vị kết nối giữa hai bên. Bên chị cũng không phải là Headhunter (công ty săn đầu người). Công ty chị là đơn vị đào tạo, quản lý các chương trình học tập cho sinh viên quốc tế, đồng thời cũng kết nối và hỗ trợ sinh viên Việt Nam có cơ hội giao lưu quốc tế. Công việc của chị có khi còn bị hiểu nhầm là đại lý/công ty du lịch vì người dân thường thấy công ty dẫn sinh viên đi thăm quan, khám phá thành phố/đất nước.

Không những vậy, đối tác trong nước nghĩ công ty chị là tổ chức phi chính phủ, vì hoạt động kinh doanh tập trung đóng góp cho cộng đồng, không thu bất kỳ chi phí nào từ doanh nghiệp, tổ chức. Nguồn kinh phí triển khai chương trình chủ yếu đến từ nguồn tài trợ chính phủ hoặc quỹ tài chính của trường quốc tế muốn đưa sinh viên tới Việt Nam giao lưu, học hỏi.

9. Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Có, chị có thể tự nuôi bản thân, tiết kiệm và hỗ trợ được một phần nhỏ cho gia đình. Công việc này, hay bất kì công việc nào khác, chị nghĩ mỗi cá nhân cần có sự kiên trì, bền bỉ, kỷ luật, sự tận tâm và một chiến lược phù hợp để phát triển toàn diện, tạo ra nguồn thu nhập vững chắc cho bản thân.

10. Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

Lời khuyên mang tính chất tham khảo, các em vẫn là người làm chủ vận mệnh của mình. Từ trải nghiệm của bản thân, chị có 3 lời khuyên dành cho các em muốn theo đuổi nghề này. 

• Đầu tiên, dám dấn thân, lăn xả với những cơ hội giao lưu, kết nối với các CLB, đội nhóm, hoạt động tình nguyện, hoạt động xã hội mà các em quan tâm, hứng thú ngay từ khi còn đi học, để học hỏi liên tục và phát triển bản thân. Với mỗi trải nghiệm, em hãy dành thời gian suy ngẫm, chiêm nghiệm cảm xúc, suy nghĩ của mình về trải nghiệm đó. Từ đó, đúc kết bài học cho bản thân để cải thiện và tiến bộ hơn. 
• Tiếp theo, học hỏi liên tục, không ngừng phát triển bản thân từ những việc nhỏ nhất. 
• Và cuối cùng, quan trọng không kém là em cần rèn luyện sự bền bỉ, kỷ luật, kiên nhẫn. Đam mê có thể tạo động lực cho em để làm công việc nào đó, nhưng sự kỉ luật, bền bỉ là điều có thể khiến em đi xa và đạt được kết quả mình mong muốn. 

Chị hay ví von công việc của mình như một chú ong chăm chỉ, cần mẫn từng chút để đạt được hiệu quả cao nhất. 

Bài viết Trưởng phòng Phát triển Sinh viên Quốc tế đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 23
• Giới tính: Nữ
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 2 năm
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: Đại học – Chuyên ngành Sư phạm Hóa học
• Các chứng chỉ chuyên môn (nếu có): Chứng chỉ Giáo viên Trung học cơ sở dạy môn Khoa học Tự nhiên, Chứng chỉ Tiếng Anh B2 – VSTEP
• Số giờ làm hằng tuần: 40-48 tiếng
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): công ty công nghệ giáo dục trực tuyến – khoảng 100 nhân viên.

2. Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho công ty, cho các bên liên quan?

• Hỗ trợ và quản lý điều phối lớp học online (sắp xếp lịch, chuẩn bị tài liệu cho học sinh, quản lý chuyên cần,…).
• Biên soạn câu hỏi, đề thi, sách luyện thi môn Hóa học cấp THPT.
• Chăm sóc học viên trong quá trình sử dụng các dịch vụ học trực tuyến.

• Giá trị đem lại cho công ty và các bên liên quan: phát triển nội dung sản phẩm, phối hợp chăm sóc khách hàng sử dụng dịch vụ học trực tuyến.

3. Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

• Ngay sau khi tốt nghiệp đại học (chuyên ngành sư phạm Hóa học), tôi rất cần một công việc liên quan đến chuyên môn của mình. Tôi đã thấy bài đăng tìm người và ứng tuyển thành công.

• Nguyên nhân chọn con đường này: 

• Đây là offer công việc đầu tiên tôi thấy trong quá trình tìm kiếm việc làm của mình. 
• Tôi muốn thử sức ở cương vị mới: dù không trực tiếp giảng dạy nhưng vẫn mang được kiến thức, chuyên môn của mình tới học sinh. 
• Công việc này là một cơ hội nâng cao khả năng tự học của bản thân trong việc tìm kiếm và biên soạn tài liệu học tập cho học sinh.

4. Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

5. Anh/chị thích và không thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao? 

• Điều thích nhất: Được tiếp xúc với học sinh từ khắp mọi miền Tổ quốc; được tiếp xúc với nhiều kiến thức mới; được phát huy tối đa óc sáng tạo; lương khá cao so với mặt bằng chung.
• Điều không thích nhất: Phải ngồi yên 1 chỗ làm việc với máy tính quá lâu, dễ mệt mỏi.

6. Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

• Về kiến thức: 

• • Kiến thức chuyên môn vững (môn Hóa học).
  • Tiếng Anh tốt.

• Về kỹ năng:

• • Kỹ năng sử dụng ngoại ngữ tốt (để tra cứu tài liệu, tìm học liệu,…).
  • Kỹ năng tin học văn phòng tốt.
  • Kỹ năng tự học.
  • Kỹ năng tra cứu.
  • Kỹ năng làm việc nhóm.
  • Kỹ năng lắng nghe.
  • Kỹ năng đặt câu hỏi.

• Về thái độ:

• • Có tinh thần cầu tiến, ham học hỏi, không ngừng trau dồi và phát triển bản thân.
  • Với khách hàng: luôn lắng nghe, thấu hiểu và đáp ứng, giải đáp, lắng nghe, hỗ trợ hết mình những tâm tư nguyện vọng và thắc mắc của học viên sử dụng các sản phẩm và dịch vụ học trực tuyến.

7. Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

• Hiểu nhầm: Công việc này phục vụ tuyển sinh cho các trường đại học => Sự thật: không phục vụ tuyển sinh.
• Hiểu nhầm: Công việc này bao gồm giảng dạy => Sự thật: Không đứng ra giảng dạy chính cho học sinh. Công việc này chỉ ngồi làm văn phòng.
• Hiểu nhầm: Không phải soạn giáo án, bài giảng slide như đi dạy chính quy.

8. Công việc này có thể nuôi sống em khi mới ra trường không?

Nhìn chung mức lương của công việc này đủ để nuôi sống một bạn sinh viên khi mới ra trường mà không cần đến sự trợ giúp của gia đình.

9. Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

• Phải có tinh thần tự học, tự đọc và tự tìm hiểu tốt.
• Chấp nhận có thể phải hỗ trợ cho HS và GV ngoài giờ làm việc.
• Không có thời gian nghỉ hè như ngành sư phạm chính quy.
• Tiếp xúc và làm việc nhiều với máy tính, hầu hết thời gian làm việc là ngồi tại văn phòng.
• Khéo léo trong cách nhắn tin và giao tiếp với học sinh.

Bài viết Giáo viên dạy Hóa học đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 33
• Giới tính: Nữ
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 11 năm
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: Cử nhân ngành Thông tin Đối ngoại – Khoa Quan hệ quốc tế – Học viện Báo chí và Tuyên truyền
• Các chứng chỉ chuyên môn (nếu có): Chứng chỉ Chuyên viên Khai vấn ACC do ICF cấp
• Số giờ làm hằng tuần: 40h/tuần (làm việc tự do)
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): Hiện đang làm solo-preneur (kinh doanh chuyên môn độc lập)

2. Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho tổ chức, cho các bên liên quan?

• Xây dựng cộng đồng networking chuyên nghiệp (một cộng đồng của những người muốn phát triển mạng lưới làm việc chuyên nghiệp) 
• Xây dựng các khóa học online liên quan tới networking (cung cấp các kiến thức và kỹ năng nền tảng để xây dựng mạng lưới làm việc chuyên nghiệp)
• Xây dựng các khóa học liên quan tới đào tạo kỹ năng mềm cho những chuyên gia kinh doanh chuyên môn (các online trainer)
• Huấn luyện 1:1 và cố vấn cho các quản lý cấp cao/CEO của các công ty vừa và nhỏ
• Tìm kiếm các khách hàng tiềm năng cho dịch vụ networking coach

3. Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Tôi tiếp xúc lần đầu tiên với ngành khi tham gia chương trình “Hội chợ Hướng nghiệp” do trường cấp 3 tổ chức. Sau hội chợ, tôi rất ấn tượng với ngành PR – Quan hệ công chúng vì nó phù hợp với sở thích và điểm mạnh của bản thân: thích giao lưu, tổ chức sự kiện, được làm việc với các ý tưởng mới mẻ, sáng tạo và được tiếp xúc với nhiều người. Vì vậy, tôi đã đặt nguyện vọng thi vào Học viện Báo chí và Tuyên truyền.

Tôi bắt đầu vào nghề vào năm 3 Đại học. Từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường, với các kiến thức về tổ chức sự kiện, truyền thông, làm báo, tôi đã bắt đầu tham gia vào các công việc liên quan tới tổ chức sự kiện tại các trường Đại học. Sau đó, tôi nhận ra điểm mạnh của bản thân là tổ chức và giảng dạy kỹ năng mềm – một ngách nhỏ mà ít ai dạy, đó chính là kỹ năng thuyết trình. Tôi đã sáng lập ra một trung tâm để giảng dạy cho các sinh viên về kỹ năng thuyết trình và nhận được nhiều sự ủng hộ trong cộng đồng. Từ đó, tôi cũng xây dựng được cho mình mạng lưới chuyên nghiệp, cũng như sản phẩm đầu tiên liên quan tới đào tạo kỹ năng mềm và nghề nghiệp liên quan tới đào tạo, kết nối. 

Nhìn chung, tôi là người tự đinh hướng cho bản thân từ nhỏ. Bố mẹ luôn ủng hộ và cho tôi tự quyết định, tự chịu trách nhiệm. Sau này, khi có gia đình và có con, việc lựa chọn công việc cũng do chính tôi quyết định và tự tìm tòi hướng đi cho riêng mình. Tôi rất tự hào về con đường mà mình đã và đang đi.

4. Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

5. Anh/chị thích và không thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

• Thích nhất: Điều tôi thích nhất là sự tự do. Tôi có thể lựa chọn đối tác và khách hàng mà mình muốn hướng tới, đào sâu suy nghĩ và dành thời gian phát triển bản thân để phù hợp với điểm mạnh và thị trường.
  
• Không thích: Điều tôi không thích nhất là sự thiếu ổn định. Vì tôi kinh doanh độc lập nên tôi hoàn toàn phải chịu trách nhiệm cho thu nhập của bản thân. Trong khi đó, có rất nhiều thứ không chắc chắn và cần chỉnh sửa, điều chỉnh. Ví dụ như, mô hình kinh doanh (business model) của mình, khách hàng tiềm năng và sản phẩm. Tôi cũng phải tự chủ về việc tự phát triển bản thân. 

6. Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

Muốn thăng tiến trong công việc, bạn cần có một thái độ cầu thị, học hỏi không ngừng và lắng nghe ý kiến đóng góp của khách hàng. Việc xây dựng thương hiệu cá nhân cũng rất quan trọng. 

7. Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

Hiểu lầm lớn nhất đén từ việc mọi người cho rằng, làm việc tự do sẽ không cần sự kỷ luật hoặc công việc sẽ yên bình, ngẫu hứng. Thực tế, sự kỷ luật là điều quan trọng nhất đối với một người làm độc lập, vì bạn không có đội nhóm nên sự thành bại của công việc phụ thuộc rất nhiều vào sự kỷ luật của chính bản thân.

8. Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Sau 10 năm đi làm toàn thời gian, hiện tại tôi quyết định làm kinh doanh chuyên môn độc lập. Thu nhập của tôi đã tăng lên rất nhiều lần và thời gian cũng cân bằng hơn. Tôi nghĩ, điều quan trọng để có được thành công như lúc này, đó chính là sự tích lũy thời gian, kiến thức, kỹ năng và các mối quan hệ trong thời gian đi làm toàn thời gian trước đó.

9. Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

Tôi có lời khuyên về việc các em nên xây dựng mạng lưới chuyên nghiệp từ khi còn ngồi trên ghế nhà trường. Tạo dựng các mối quan hệ, tìm được người dẫn dắt (mentor) rất quan trọng với sinh viên. Sự chân thành, luôn mong muốn giúp đỡ người khác cũng sẽ giúp các em đi xa trong công việc này. 

10. [Dành cho anh/chị đã làm 2 công việc khác nhau trở lên] Vì sao anh/chị chuyển việc? 

Tôi đã từng chuyển việc khá nhiều lần qua nhiều công ty khác nhau. Các công việc tôi từng trải qua như Sales, Trainer, Coach. Quyết định chuyển việc được đưa ra với nhiều lý do, nhưng đa số là do tôi muốn tìm kiếm cho mình một người cố vấn tốt để tôi có thể học hỏi và phát triển. Đồng thời, trong quá trình làm việc, tôi luôn tự chiêm nghiệm về công việc, xem thử mình đã sử dụng hết khả năng và điểm mạnh của mình hay chưa, có điều gì mà mình vẫn cần phát triển thêm. 

Ví dụ: Khi làm Trainer cho kỹ năng mềm, tôi luôn được mọi người tìm tới và gặp 1:1 để tư vấn về việc phát triển bản thân. Thời gian đầu, tôi rất nhiệt tình giúp đỡ, từ đó có thêm được rất nhiều mối quan hệ chất lượng, cũng như tạo được sự uy tín đối với mọi người. Thế nhưng, việc luôn phải đưa ra lời khuyên khiến tôi cảm thấy áp lực và kiệt sức. Vì vậy, tôi đã tìm và học về khai vấn (coach) để có thể hỗ trợ mọi người phát triển, nhưng không phải đưa ra quá nhiều lời khuyên, mà là giúp họ tự tìm ra câu trả lời cho riêng mình. 

Tôi đã làm hai việc song song: Sales và Coach trong 5 năm khi làm ở công ty đào tạo. Việc làm sales giúp ích rất nhiều cho tôi trong việc xây dựng mối quan hệ tốt với khách hàng, có được những khách hàng coach đầu tiên và hỗ trợ cho quá trình làm Networking Coach ở thời điểm hiện tại.

11. [Dành cho anh/chị đã làm 2 công việc khác nhau trở lên] Anh/chị đã chuẩn bị như thế nào cho bước chuyển đổi công việc của mình (kiến thức, kỹ năng, quan hệ xã hội, tài chính,..)?

• Trước mỗi lần thay đổi công việc, tôi đều chuẩn bị rất kỹ về tâm thế và kỹ năng
• Tôi tham gia vào các khoá học để phát triển các kỹ năng mà tôi cảm thấy phù hợp với định hướng của bản thân
• Tôi tìm hiểu trước từ mạng lưới chuyên nghiệp của mình về các cơ hội nghề nghiệp đang có
• Tôi kiểm soát tốt tài chính của mình để đảm bảo việc chuyển đổi nghề nghiệp không tạo ra áp lực tài chính cho tôi và gia đình

Bài viết Chuyên viên Khai vấn đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 31
• Giới tính: Nam
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 5,5 năm
• Trình độ học vấn và chuyên ngành: Cử nhân Ngôn ngữ Anh và Cử nhân Quản trị Kinh doanh
• Các chứng chỉ chuyên môn (nếu có):
  • Nghiệp vụ Sư phạm
  • TESOL DIPLOMA Việt Nam và Canada
  • Chứng chỉ Giảng dạy Kỹ năng mềm (ĐH Sư Phạm TP.HCM)
  • Chứng chỉ Tham vấn tâm lý (ĐH KHXH&NV)
  • Foundation in Soft Skills Program (Ubiquity University)
  • Chuyên viên Hướng nghiệp Sài Gòn K10 (Hướng nghiệp Sông An)
  • Indigo Level 1 Certification Course
  • 7 Habits of Highly Effective People (Franklin Covey Vietnam) 
  • Chính sách Bảo vệ trẻ em (Canadian International School System)
  • Moving School (Asian Lay Leaders Forum and Saigon Pastoral Center)
• Số giờ làm hằng tuần: 17h/ngày, riêng Thứ Bảy và Chủ Nhật sẽ trực cách tuần 24/24.
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): Bộ phận Nội trú riêng biệt, nằm trong quy mô của hệ thống trường quốc tế. 4 thành viên cơ hữu sẽ đảm nhận nhiệm vụ chăm lo đời sống trực tiếp cho các học sinh Nội trú. Các phòng ban như: Buồng phòng, Y tế, Tham vấn, Bảo vệ, Y tế, Bếp ăn, Bảo trì, Cây xanh,… hỗ trợ chặt chẽ để tạo môi trường tốt nhất cho học sinh.

2. Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho tổ chức, cho các bên liên quan?

Mình có 2 trách nhiệm chính: quản lý vận hành khu Nội trú và chăm sóc đời sống tinh thần cho học sinh.

Quản lý vận hành

• • Phối hợp với các phòng ban như: buồng phòng, bus, bảo vệ, bếp ăn, bảo trì để đảm bảo cơ sở vật chất và dịch vụ phục vụ học sinh tốt nhất có thể.
  • Tuyển dụng, quản lý, đánh giá giáo viên Nội trú.
  • Hỗ trợ tuyển sinh, tiếp đón phụ huynh mới tham quan.

Chăm sóc đời sống tinh thần học sinh

• • Kết nối với Ban Giám hiệu, GVCN và giáo viên bộ môn để hỗ trợ học sinh kịp thời về học tập và đời sống.
  • Phối hợp cùng bộ phận Y tế để nắm bắt tình hình sức khoẻ và hỗ trợ học sinh khi cần, có thể đưa học sinh đi khám/chữa bệnh.
  • Phối hợp cùng bộ phận Tham vấn tâm lý, Tham vấn hướng nghiệp, phòng Học vụ và phòng Kiểm soát hành vi để kịp thời nắm bắt tình hình đời sống của học sinh.
  • Giữ liên lạc với phụ huynh để cập nhật tin tức và phối hợp, hỗ trợ khi cần.
  • Trò chuyện, hỏi han, động viên học sinh thực hiện theo chương trình sống hàng ngày và nhắc nhở các con về lễ nghi phép tắc: đi thưa về trình, nói lời xin lỗi, cảm ơn,…
  • Tổ chức các chương trình sinh hoạt, vui chơi như: chơi thể thao, xem phim, mua sắm cùng học sinh. Bất kì khi nào học sinh cần, mình sẽ hỗ trợ hết mức có thể. 
  • Giữ liên lạc với cựu học sinh và nhờ các bạn hỗ trợ khi cần.

Giờ ngồi liệt kê ra mới thấy có quá nhiều việc không tên. Để dễ tưởng tượng, mình cứ nghĩ đến vai trò (thường là) của một người cha trong gia đình: lo về điện nước, thiết bị hỏng hóc trong gia đình. Trách nhiệm người cha thể hiện trong việc quản lý, vận hành khu Nội trú của mình. Và vai trò (như là) người mẹ được thể hiện qua khía cạnh chăm sóc đời sống tinh thần cho học sinh: lắng nghe, trò chuyện, động viên, an ủi, dạy dỗ và cả cả răn đe. Đó có thể là cùng học sinh đi xem phim, mua sắm, ăn uống bên ngoài hoặc cùng đi dã ngoại, du lịch. Việc phối hợp nhịp nhàng các nhiệm vụ này không chỉ giúp công ty yên tâm với dịch vụ cung cấp cho phụ huynh – học sinh, mà xa hơn, chúng còn giúp cho học sinh có một môi trường an toàn về thể chất và tinh thần để từ đó học sinh có thể phát triển một cách tốt nhất. 

3. Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

• • Bước ngoặt bén duyên với nghề

Sau tốt nghiệp, mình dành 3 năm để làm tình nguyện, khám phá bản thân và từ đó, mình nhận ra mình rất có đam mê với giáo dục và muốn thử sức ở mảng này. Mình chớp lấy cơ hội khi tham gia khóa thực tập sinh ở Philippines để học hỏi thêm về mảng giáo dục và nâng cao khả năng Tiếng Anh. Giai đoạn 6 tháng ở Philippines như là một phép thử để mình xem xét bản thân có phù hợp với môi trường giáo dục hay không và mình có thể làm gì ở lĩnh vực này. Kết thúc 6 tháng đó, mình thấy được sự thú vị của nghề và quyết tâm tìm kiếm cơ hội để có thể chính thức “gia nhập” vào lĩnh vực giáo dục. 

• • Con đường dấn thân để hiểu mình – hiểu nghề

Lần đầu tiên mình làm công việc này là tháng 08/2017. Khi đó, bạn mình rủ rê mình qua Cebu, Philippines để làm Thực tập sinh Quản lý học viên tại một trường Anh ngữ. Mình làm công việc này trong 6 tháng với nhiệm vụ chăm sóc đời sống Nội trú xa nhà cho các bạn học viên Việt Nam đa dạng lứa tuổi (từ 15-45 tuổi). Sau này, khi về lại Việt Nam, mình gặp khá nhiều khó khăn trong việc chuyển ngành, vì chuyên ngành chính của mình liên quan đến Kinh tế, trong khi kinh nghiệm về lĩnh vực Giáo dục lại không đủ. 

Tháng 08/2018, mình bắt đầu công việc Trợ giảng lớp Tiếng Anh cho học sinh lớp 1 và lớp 2 tại một trường Quốc tế. Sau vài tháng đi làm, cô Hiệu phó có giới thiệu công việc Giáo viên Nội trú cho mình, nhưng mình từ chối. Đến tháng 08/2019, khi quyết định gắn bó lâu hơn với mảng giáo dục và mong muốn được làm gì đó nhiều hơn cho các bạn học sinh cấp 2 và cấp 3, cũng như thử thách bản thân, mình đã ứng tuyển vào vị trí Giáo viên Nội trú ngay khi nhận thông báo tuyển dụng từ cô Hiệu phó.

Sau khi được nhận, mình bắt đầu quản lý khu Nội trú Nam và xây dựng kế hoạch sinh hoạt chung cho toàn bộ khu Nam – Nữ. Qua thời gian, mình dần được chuyển giao công việc bởi người tiền nhiệm, từ đó từng bước học cách quản lý và vận hành khu Nội trú. Đến tháng 07/2020, sau cuộc trò chuyện với quý Hội đồng quản trị của tập đoàn, mình đã nhận được quyết định bổ nhiệm làm Giám đốc Nội trú (Head of Boarding House) của cả hệ thống gồm 3 trường đơn ngữ/song ngữ. 

• • Ảnh hưởng từ gia đình

Gia đình mình không ở Sài Gòn. Khi lên Sài Gòn học, mình ở cùng các anh chị em ruột và anh chị em họ hai bên nội – ngoại. Quyết định đi làm xa gia đình là điều rất mới mẻ với mình. Năm đầu tiên mình từ chối công việc cũng là vì mình chưa sẵn sàng với việc ra riêng. Với mình khi ấy, gia đình vẫn là ưu tiên hàng đầu. Sau này, khi chị gái lập gia đình và anh trai đi làm xa, mình nghĩ chắc cũng đã đến lúc để mình có một bước chuyển mới. Khi đó, ba mình la quá trời vì anh chị bỏ lại thằng út ở một mình, nhưng sau khi giải thích và động viên, dần ba má cũng hiểu cho quyết định của mình. Hiện tại, cả nhà ai cũng vui với công việc của mình. Nhà có 4 anh chị em, 2 người ở Bình Thạnh, 2 người ở Quận 7 nên mỗi lần tụ tập cũng dễ dàng.

• • Quyết định gắn bó lâu dài

Từ khi làm công việc này, mình thấy thích thú dữ thần luôn. Mình cảm giác như được quay lại thời học sinh, vui và năng lượng lắm. Công việc này cũng giúp mình lớn lên rất nhiều khi phải đảm nhiệm vai trò của một người cha, người mẹ của vài chục học sinh từ đủ vùng miền, đủ nền văn hoá. Với tính chất công việc đặc thù, mình phải không ngừng nâng cấp bản thân và giữ được sự linh hoạt, tỉnh táo. Vì vậy, nếu được chọn lại, mình sẽ chọn làm công việc này sớm hơn (cười lớn).

4. Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

5. Anh/chị thích và không thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Thích nhất

• • Được làm việc cùng các bạn trẻ và học được rất nhiều từ các bạn: năng lượng, sáng tạo, nhanh nhạy.
  • Đồng hành, hướng dẫn và lắng nghe những câu chuyện của học sinh.
  • Được làm ba làm mẹ của mấy chục đứa con to đầu nên được học và thực hành làm ba mẹ từ sớm (cười).
  • Được làm anh hai của một bầy em út, được “quậy”, “nghịch” cùng tụi nhỏ, kiểu như “chữa lành” đứa trẻ bên trong của chính mình. Những điều ngày tuổi teen mình chưa kịp làm, giờ đây, gần như mình đã được đám nhỏ “đồng hành” trên mọi nẻo đường.
  • Được chia sẻ, hướng dẫn học sinh sống sao cho tử tế, vui buồn cùng các bạn, có cơ hội truyền cảm hứng đến cho các bạn. 
  • Được thử thách bản thân ở công việc “hiếm” tại Việt Nam, phải chủ động và học hỏi, nâng cấp bản thân không ngừng.
  • Là thành viên tham gia trực tiếp và xuyên suốt vào quá trình nộp đơn, khảo sát, phỏng vấn và chuẩn nhận đạt chuẩn CoIS (Hệ thống các trường Quốc tế) của Khu Nội trú. Quá trình này bắt đầu từ khoảng tháng 04/2020. Hiện tại, Khu nội trú mình làm việc là Khu Nội trú thứ 2 tại Việt Nam đạt chuẩn CoIS. 
  • Được gặp gỡ các học trò từ nhiều vùng miền, quốc gia với đa dạng nền văn hoá.
  • Được phép sáng tạo và đổi mới, được tin tưởng và trao quyền.

Không thích nhất

• • Thời gian làm việc khá nhiều. Đôi lúc, mình cảm thấy hơi khó chịu vì điện thoại luôn phải cầm trong tay và phải trả lời tin nhắn mọi lúc mọi nơi: từ học sinh, phụ huynh, giáo viên, các phòng ban,… đặc biệt là các dịp đầu năm học, thi cử.

6. Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

• Có hiểu biết về tuổi teen: từ sở thích, tâm lý, đến tính cách.
• Hiểu biết về văn hoá, vùng miền.
• Nghiệp vụ sư phạm và sự chia sẻ, hướng dẫn chân thành.
• Tìm hiểu, học hỏi về Nội trú.
• Hiểu biết về hướng nghiệp, ngành nghề để trò chuyện cùng các bạn hoặc phụ huynh.
• Khả năng tiếng Anh tốt, vì có phụ huynh và học sinh nước ngoài; hoặc để trao đổi với với giáo viên bản xứ về học sinh.
• Kiến thức về quyền Trẻ em, Bảo vệ trẻ em
• Cởi mở và biết cách lắng nghe
• Vị tha, giàu lòng trắc ẩn: vui buồn cùng học sinh và sẵn sàng bỏ qua khi các bạn sai phạm, răn đe khi cần và quan trọng nhất là trao niềm tin, gửi lời động viên để các bạn can đảm bước tiếp.
• Tính kiên nhẫn
•  Chính trực, chân thành.
• Truyền cảm hứng.

Tóm lại, vì là người ở theo sát học sinh nên mình sẽ ảnh hưởng rất nhiều đến các bạn nhỏ, làm gương sáng cho học sinh noi theo. Vì vậy, nếu bạn có ý định làm việc trong mảng giáo dục nói chung và quản lý khu Nội trú nói riêng, thì việc trau dồi phẩm chất và đạo đức, hình thành và rèn luyện thái độ ham học hỏi, cầu thị, tích cực cũng là điều rất cần cho học sinh.

7. Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

“Công việc hà khắc, giáo viên hắc ám, nội trú như ở tù, thầy cô Nội trú như cai ngục…”.

Đó là những gì mà mình đã từng nghe người khác nói về công việc này. Có thể một phần do trước đây, họ nghĩ Nội trú là dành cho những học sinh bất trị, gia đình không quan tâm đến con cái. Nội trú như là “giải pháp” cuối cùng.

Suy nghĩ này không phù hợp với môi trường Nội trú mình đang làm. Hiện tại, nhiều phụ huynh có điều kiện, họ muốn cho con cái được tiếp cận với môi trường giáo dục tốt hơn hoặc tạo bước đệm hình thành lối sống tự lập cho con trước khi du học, thế nên họ chọn môi trường Nội trú quốc tế. Cũng có rất nhiều phụ huynh ở tỉnh, dư điều kiện để cho con du học từ cấp 2-3, nhưng vì vẫn muốn con ở Việt Nam gần gũi với gia đình, nên họ chọn cho con học tại trường Nội trú Quốc tế tại Việt Nam để vừa có được bằng cấp, chương trình quốc tế, vừa thử sức bền của con trước khi “bơi” ra biển lớn.

8. Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Công việc này không phù hợp với các bạn mới ra trường. Vì phải vào vai “ba mẹ” của học sinh nên ít nhất sau khi tốt nghiệp, các bạn cần có thêm trải nghiệm sống, tích luỹ kinh nghiệm làm việc để “trưởng thành” hơn. Độ tuổi 25+ sẽ phù hợp với công việc này hơn. Thu nhập từ công việc này ổn để các bạn có thể nuôi bản thân và trau dồi thêm từ các khoá học. Môi trường làm việc mang tính quốc tế cũng giúp các bạn có nhiều động lực phấn đấu và hoàn thiện bản thân.

9. Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

• Chặng đường mình đến với công việc này rất tình cờ và càng đi thì mọi thứ càng rõ ràng. Nếu được khuyên các bạn trẻ, thường mình sẽ không dám khuyên đâu (cười lớn).
• Từ bản thân mình, mình nghĩ các bạn cứ khao khát, cứ dấn thân và mài giũa, nâng cấp bản thân không ngừng thì mọi thứ sẽ dần tốt lên rất nhiều. Không cần phải so sánh với người khác, cứ so sánh với bản thân của ngày hôm qua, tháng trước, năm trước, mình đã làm được gì rồi? Đã ráng hết sức chưa? Ráng thêm xíu nữa được không? Khi đã làm đầy đủ các bước đó rồi thì điều quan trọng tiếp theo chính là NHẪN NẠI. Đôi lúc, thành quả đến lâu hơn mình nghĩ, hoặc chẳng biết thành quả khi nào đến, hãy cứ “Vững tâm, bền chí ắt thành công”.
• Chủ động, phải rất chủ động. Vì đây là ngành học chưa được đào tạo chính thức tại Việt Nam nên tất cả những kiến thức chuyên ngành phải tự học và tìm kiếm.
• Cộng đồng, mạng lưới chuyên gia cũng là điều bạn cần xây dựng. Những nhân tố này sẽ giúp bạn vượt qua được những lúc “nản” trong lúc làm nghề. Họ cũng là người “gợi” thêm ý chí để bạn đi tiếp trên hành trình “ươm mầm”.

Bài viết Giám đốc Nội trú đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 24
• Giới tính: Nữ
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: Gần 2 năm kinh nghiệm trợ giảng tiếng Anh
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: Cử nhân, ngành Nhân Học
• Các chứng chỉ chuyên môn (nếu có): Chứng chỉ sư phạm
• Số giờ làm hằng tuần: 40h/tuần
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): Vừa và nhỏ, 300 nhân viên

2. Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho tổ chức, cho các bên liên quan?

a. Trách nhiệm chính:

• Giáo viên trợ giảng tiếng anh trong, ngoài lớp học
• Giảng dạy theo phân công của công ty
• Chuẩn bị học liệu và hỗ trợ học viên làm bài tập
• Liên hệ với phụ huynh trong suốt quá trình học của con
• Kết nối giáo viên với học sinh và phụ huynh
• Tham gia đào tạo, huấn luyện nâng cao nghiệp vụ trong quá trình làm việc ở công ty

b. Giá trị cho công ty và khách hàng:

• Giúp học viên và phụ huynh học tốt hơn, kết nối với thầy cô nước ngoài
• Giúp công ty duy trì số lượng học viên và gia tăng học viên mới nhờ việc học viên cũ của mình giới thiệu
• Giúp nâng cao chính nghiệp vụ của bản thân

3. Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Lúc mới ra trường, do chưa tìm được việc liên quan đến chuyên ngành và có khả năng tiếng Anh tốt nên mình quyết định tìm công việc trợ giảng tiếng Anh.
Mình nhờ bạn giới thiệu công việc này.

4. Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

5. Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Thích:

• Môi trường làm việc chuyên nghiệp
• Đồng nghiệp năng động, trẻ, nhiệt tình giúp đỡ cả trong lẫn ngoài công việc
• Công việc nhẹ ngành, đơn giản
• Có nhiều cơ hội rèn luyện kỹ năng mềm và tiếng anh
• Thích làm việc với học viên
• Biết về vận hành của công ty để nếu mình có mong muốn mở trung tâm
• Học được cách tiết kiệm và tối giản hơn

Không thích:

• Không thích giao tiếp nhiều với phụ huynh
• Lương ít
• Công ty xa nhà

6. Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

• Kiến thức: Tiếng Anh và các hoạt động văn hóa liên quan đến ngôn ngữ tiếng Anh
• Kỹ năng: Giao tiếp bằng tiếng Anh, kỹ năng ứng phó giải quyết vấn đề, kỹ năng kết nối phụ huynh/học sinh/giáo viên, kỹ năng làm việc nhóm, làm việc độc lập, kỹ năng văn phòng (Word, Excel, Powerpoint, sử dụng thành thạo các phần mềm online)
• Thái độ: Nghiêm túc, nhiệt tình 

7. Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

Mọi người hay hiểu lầm đây là một công việc partime, không được nghiêm túc và lâu dài. Ngoài ra, khi nhắc đến việc này thì mọi người không được trân trọng lắm vì nghĩ là công việc của sinh viên thôi, không ổn định, và không học hỏi được gì.

8. Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Thực tế công việc này hoàn toàn có thể nuôi sống các bạn mới ra trường nếu nhu cầu không quá cáo và không phải chăm sóc hay hỗ trợ tài chính cho ai, như cá nhân mình có thể duy trì và làm trong suốt hơn 1,5 năm vừa qua.

9. Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

• Kiên trì, chịu khó, tiết kiệm trong quá trình làm việc vì thời gian đầu lương sẽ hơi thấp và phải học hỏi nhiều
• Hiểu rằng mình thật sự mong muốn và vượt qua các rào cản về mặt tâm lý khi bị mọi người đánh giá, em có thể luôn nhìn về mục tiêu đối với ngành mà nỗ lực cố gắng
• Học tiếng Anh tốt và chịu khó bồi dưỡng tiếng Anh của mình hơn
• Đi làm thêm các công việc liên quan đến tiếng Anh giao tiếp: giảng dạy, chăm sóc khách hàng

Bài viết Trợ giảng Tiếng Anh đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 28
• Giới tính: Nam
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 11 năm
• Trình độ học vấn & chuyên ngành:
  • 12/12
  • Đại học Tôn Đức Thắng, ngành Quản lý Thể thao, chưa tốt nghiệp
• Các chứng chỉ chuyên môn (nếu có):
  • Chứng chỉ An toàn & Cứu hộ nước do Liên đoàn Thể thao dưới nước TP HCM cấp
  • Chứng chỉ Đào tạo bơi lặn do Liên đoàn Thể thao dưới nước TP HCM cấp
  • Chứng chỉ Austswim về an toàn nước do Tổ chức quốc gia về giảng dạy và an toàn nước của Úc cấp
• Số giờ làm hằng tuần: 
  • Linh động, với trung bình mỗi ngày tù  4 – 6 tiếng
  • Trong đó, mùa ít bận là mùa lạnh còn mùa bận là mùa hè khi các bạn nhỏ nghỉ hè
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): Giảng dạy tự do

2. Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho tổ chức, cho các bên liên quan?

Đào tạo và huấn luyện học viên về bơi lội, quan trọng là:

• Đảm bảo sự an toàn dưới nước cho học viên
• Đảm bảo chất lượng học tập cho học viên

3. Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

• Khi em học cấp 3, em không thích học lắm. Tới khi vào cấp 3, ba em khuyến khích đi học nghề, mà em lại không thích theo sự sắp đặt của ba mẹ nên thay vào đó, em xin ba mẹ đi tập thể thao lại với một người thầy cũ. Em đi tập một thời gian thì bị chấn thương vai, nên thầy kêu em lên hồ phụ thầy dạy. Khi đó em tầm 17 tuổi. Ba ở nhà thì thấy em lông bông, không đi học nghề nên vẫn kêu em đi học nghề. Còn thầy kêu em thử làm nghề dạy bơi giống thầy. GIữa 2 lựa chọn, thì em chọn theo thầy, hơn là sự sắp đặt từ gia đình. Từ đó, em bắt đầu vào nghề. Thời gian đầu em làm nghề, em thấy rất vui, em thích thể thao và thích dạy mấy đứa nhỏ. Nhờ đi dạy thì em cũng có tiền nữa.
• Em là con giáo viên, nên từ lớp 1 tới lớp 5 thì hay được kèm cặp và theo sát việc học. Lên cấp 2, có 1 lần em nổi loạn, ba em chỉ nói 1 câu là học sao miễn con đừng xấu hổ là được. Từ đó thì áp lực của em về việc học nhẹ nhàng hơn nhiều. Gia đình em rất thoải mái, nhưng cũng muốn con trai theo dạng yên tâm là đi học Đại học lấy được cái bằng nên thời gian đầu vẫn dõi theo em. Em biết điều đó nên cố gắng thể hiện cho ba mẹ thấy dù có bằng Đại học hay không, mình vẫn ổn.
• Nếu được chọn lại thì em vẫn chọn thể thao nhưng không chọn phát triển tại Việt Nam. Vì huấn luyện và đào tạo thể thao ở Việt Nam không có tư duy mở, đa phần là làm theo mệnh lệnh mà không được giải thích rõ ràng. Ví dụ khi em còn nhỏ và đang sinh hoạt trong câu lạc bộ bơi lội, bản thân em thích nhất là bơi sải. Nhưng đội của quận 7 lại thiếu 1 người bơi ngửa. Để đều cự ly cho đội thì em bị bắt buộc phải bơi ngửa mà không có sự giải thích rõ ràng. Nếu như em được giải thích rõ ràng như bơi ngửa hỗ trợ cho bơi sải như thế nào thì em sẽ thoải mái hơn. Hoặc khi em tập bóng rổ, những người có chiều cao như em, ở môi trường nước ngoài thì sẽ là người kiểm soát vòng ngoài, đánh xa bảng rổ. Ở Việt Nam thì hay được đưa vào đứng gần bảng rổ hơn và cũng không có sự giải thích là tác dụng của nó là gì, hỗ trợ gì khi quay ra đánh vòng ngoài. Em thấy thể thao Việt Nam không thiếu nhân tài, có thể gọi là cực kỳ nở rộ về nhân tài. Nhưng thiếu người dẫn dắt có tầm nhìn để đưa thể thao Việt Nam lên một tầm cao mới, ở quy mô toàn cầu.

4. Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Nghề của em không có một ngày làm việc tiêu biểu mà khá linh động. Em chuyển câu hỏi thành Em thường làm gì trước khi dạy và trong khi dạy sẽ phù hợp hơn.

a. Trước khi dạy thì em: Hỏi nhu cầu học viên bằng một vài câu hỏi:

• Học viên biết gì về môn bơi lội này rồi? 
• Họ hiểu khi học bơi là học cái gì? 
• Học viên hiểu thế nào về mong muốn của mình? (Định nghĩa từ “biết bơi”)

b. Trong 1 – 2 buổi dạy đầu tiên:

• Dạy các bước cơ bản dưới nước trước để xác định xem mức độ tiếp thu các phương pháp học mới của học viên như thế nào
• Linh hoạt biến đổi cách hướng dẫn, truyền đạt và trang bị để họ hiểu hơn

5. Anh/chị thích và không thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Điều em thích là: 

• Có thể luôn tạo ra một thứ gì đó mới trong công việc của mình.
• Vì khi tham gia thể thao, họ luôn muốn thấy 1 thứ gì đó được cải thiện thì nghề này làm được điều có thể thấy đó qua từng buổi học.
• Thể thao giống như một nơi kết nối của đủ mọi lĩnh vực. Nhờ nghề này, em được tiếp xúc với nhiều người có kiến thức rộng, tư duy mở để mình học hỏi và phát triển bản thân.
• Sự linh hoạt về thời gian.

Trước đây, em từng không thích nghề này vì thấy nó nhàm chán nhưng gần đây, em vừa thấy rõ được cơ hội linh hoạt trong nghề này như em nói bên trên nên không thấy không thích điểm nào nữa cả.

6. Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

Thái độ:

• Tính kiên nhẫn
• Mạnh dạn thử nghiệm cái mới trong phương pháp dạy. Ví dụ ở bản thân em, lúc em mới ra dạy, thầy em không chỉ gì hết. Em hỏi thầy “Ủa thầy ơi, dạy sao thầy?”, thầy em trả lời “Thì con bơi sao con dạy lại vậy. Thầy đã quăng cho con cái cần câu, câu được hay không thì con tự tìm cách đi”. Nhờ vậy, em tự rèn luyện thái độ đó từ sớm cho mình. Một ví dụ khác khi em dạy, em có một học viên em bé không biết thở nước. Em chợt nhìn thấy mẹ bé cho bé uống Coca bằng ống hút thì bé hút được. Em mới mượn cái ống hút, rồi lấy ống hút cho bé thử. Em nói bé ngậm ống hút bằng miệng, thở qua cái ống hút trên bờ. Bé làm được, em cho bé xuống nước làm tương tự. Bé cũng làm được, em cho bé thử cắm ống hút nhẹ vào mũi, thở dưới nước bằng mũi qua ống hút. Sau đó thì bé đã biết thở dưới nước. Hoặc có thời gian em dạy ở một hồ bơi nổi tiếng của thành phố Hồ Chí Minh. Khi đó, ban lãnh đạo có ra chỉ đạo là không dùng phao tay trong giảng dạy nữa nên em đã tự sáng tạo ra phao lưng – được tạo từ 2 cái phao tay, gắn vào dây, đeo vào lưng.

Kiến thức chuyên môn: Như em chia sẻ bên trên, các chứng chỉ chuyên môn cần có khi hành nghề thì chắc chắn phải có

Kỹ năng:

• Kỹ năng truyền đạt kiến thức cho học viên:
  • Em lấy ví dụ cho dễ hiểu về sự khác nhau giữa chia sẻ và truyền đạt. Chia sẻ là khi mình kể hoặc nói cho người ta biết và không cần quan tâm là người ta có làm được hay không. Còn truyền đạt là mình nói, kể, truyền tải như thế nào mà họ phải làm được kỹ năng đó. 
  • Khi em bơi, em là người sử dụng kỹ năng, còn khi em dạy thì em là người truyền đạt kỹ năng đó cho người khác. 
  • Làm nghề này cần hiểu rõ, mình đang làm thầy, nghĩa là mình giúp học viên chỉ ra cái họ cần cải thiện và mình truyền đạt cách họ có thể cải thiện, rồi để họ tự thử áp dụng. Mình đồng hành và nhắc nhở khi cần. 
  • Chứ mình không làm thợ, bắt học viên phải làm theo cái này cái kia giống như mình làm thì mới được giống mình hay nói cách khác là cầm tay chỉ việc. Cơ địa mỗi người mỗi khác đó. Cách áp dụng cho mình nhiều lắm cũng chỉ phù hợp với một nhóm người có cơ địa giống mình thôi.

• Kỹ năng tổ chức và sắp xếp học viên. 
• Kỹ năng quản lý số đông học viên trong một lớp
• Kỹ năng quan sát phải rất tốt. Điều này cần mình để ý, khi học viên bơi 2 –  3 hơi đầu tiên là đã biết mình cần làm gì với học viên đó rồi. Trong đầu mình cần xác định rõ cơ bản là cần làm gì với từng học viên và nảy ra thêm ý tưởng để học viên có thể làm thử các cách gì khác nữa.
• Kỹ năng giao tiếp: hướng dẫn dễ hiểu cho học viên nghe, cảm thấy thích, vui, đầu óc thoải mái, học mới vô.

7. Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

Nghề này sẽ kiếm nhiều tiền, em nghĩ vì họ thấy mình đi du lịch, đi gặp người này người kia, nhưng thật ra đó là sự linh động thời gian và các mối quan hệ cần có trong công việc thôi.

8. Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

• Có, nhưng cần nỗ lực. 
• Khó khăn đầu tiên là phải đi xây dựng thương hiệu cá nhân. Mình cần hiểu rõ mình khác biệt gì trên thị trường và cộng đồng. Điều khác biệt của em là em có kiến thức và kỹ năng từ thế hệ làm nghề truyền thống. Em cũng tạo và duy trì được nhiều mối quan hệ từ thời gian đi phụ dạy.
• Đầu tiên là hãy tiếp thu các bước đầu tiên càng nhanh càng tốt. Đừng bắt đầu bằng quan tâm sẽ kiếm được bao nhiêu tiền. Rồi, hãy chọn những người hợp tác ưu tín để bắt đầu. Đó là những người có trang bị kiến thức cho mình, nâng cấp mình lên, chứ không phải chỉ chia hoa hồng. Việc ngâm mình dưới nước để dạy không dễ, đứng yên một chỗ trong nước không hề dễ với những người không có sức khỏe. Hợp tác uy tín còn là rõ ràng và công bằng trong tiền bạc và chi phí.

9. Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

a. Điều quan trọng khi làm nghề, là truyền tải kiến thức chất lượng cho mọi người: 

• Em đúc kết được điều này khi được mời làm diễn giả cho công ty Adidas và chuẩn bị nội dung kiến thức cần có trước khi đi bơi. Thể thao Việt Nam có 2 dạng kiến thức, một là kiến thức truyền miệng, hai là kiến thức có nền tảng.
• Ví dụ: Mọi người thường có một niềm tin chung là thở 2 bên nhanh hơn thở 1 bên khi bơi sải nên ai học bơi sải cũng được dạy là thở 2 bên đi. Em thắc mắc, mọi người đã kiểm chứng chưa? Nếu có 1 dẫn chứng là các vận động thành tích cao thế giới thở 1 bên mà thành tích tốt thì mọi người thấy sao? Thay vì chỉ làm theo hoặc chỉ dạy người khác theo cách đó, mình nên tự đi xác nhận và đo cho bản thân mình trước, nếu đúng thì chia sẻ lại trải nghiệm của mình. 
• Một ví dụ khác là, khi bơi, mình lấy hơi bằng miệng, thở ra bằng mũi – mọi người tin vậy là đúng rồi làm theo. Nhưng không có khoảng dừng để nghĩ lại xem có hợp lý hay không, và còn kiểu nào khác không, nếu mình làm kiểu khác thì nó có sai không.
• Hoặc, khi tập xảy ra stress hoặc chấn thương, có những cái stress trong việc chạy bộ mà huấn luyện viên chạy bộ hoặc huấn luyện viên tập gym đã thử nhưng không giải quyết được cho họ, bởi vì ai cũng muốn khẳng định cái tôi và khả năng của mình luôn là đúng. Khi kiến thức xuất phát từ kinh nghiệm thì nó chỉ đúng với một nhóm người cùng thể trạng, đặc tính, … 

b. Tập trung dạy phương pháp học: Thời gian sau này, em dạy chuyên môn rất ít, mà dạy phương pháp học nhiều hơn, cụ thể là phương pháp tiếp nhận cái gì đó mới. 

Ví dụ em kích thích bản năng khám phá và xử lý dưới nước của học viên bằng cách khởi đầu bài học bằng cách cho học viên làm quen dưới nước. Học viên muốn làm gì cũng được khi ở dưới nước. Đây không phải là một bài tập. Nó chỉ là một kỹ năng cực kỳ cơ bản thôi. Học viên nào hiểu được điều này và khai thác được hết các bài tập ban đầu của em bằng cách khởi động bằng thả lỏng, khám phá bản thân, khám phá môi trường, khám phá được các tác động mà môi trường lên mình thì họ đã tiếp nhận một phương pháp tự học mới rất hiệu quả. 

c. Khai thác bản năng dưới nước của mỗi người: 

Trước năm 2013 thì nhu cầu học đứng nước của học viên gần như không có, sau 2013 thì mới có nhu cầu này. Khác biệt này xảy ra đến từ khác biệt trong phương pháp đào tạo. Khi học viên được dạy kỹ năng từ đầu, chứ không phải khai thác và nhận biết bản năng từ đầu, họ nghĩ rằng đứng nước là một kỹ năng cần phải học trong quy trình. Tuy nhiên, con người có bản năng tự nhiên để di chuyển bản thân từ A đến B dù trong môi trường nào. Và khi được yêu cầu, bản năng sẽ biết tìm cách. Vậy nên, hãy để cho học viên nhận biết bản năng này, được thử khai thác nó, được thử làm sai rồi chỉnh sửa để làm cho đúng.

d. Dạy bơi không phải là bán thời gian mà là bán sản phẩm: 

• Khi bán sản phẩm là dù dạy 1 học viên hay dạy 3 học viên thì chất lượng đầu ra đều như nhau. Điều này đồng nghĩa với việc học phí của mỗi học viên trong lớp 1 người hay lớp 3 người đều như nhau. Còn bán thời gian thì khi dạy lớp 3 học viên chất lượng khác lớp 1 học viên, dẫn đến học phí của mỗi học viên cho lớp 3 học viên thường rẻ hơn học 1 – 1. Em đang bán sản phẩm chứ không bán thời gian.
• Bản thân em hiện tại khi gặp nhu cầu lớp 1 học viên cũng cân nhắc kỹ nhu cầu và khả năng. Vì với lớp 1 – 1, mức độ quan tâm của thầy dành cho học viên là 100%. Đối với một số học viên, đây sẽ vô hình tạo nên một áp lực trong quá trình học của họ. Em đã từng dạy 1 – 1, sau đó chị học viên bị áp lực nên chuyển thành lớp 2 học viên để thoải mái hơn.

e. Khi nghĩ rằng, mình đang đào tạo chứ không chỉ huấn luyện, mình sẽ có tư duy và cách tiếp cận hiệu quả và rộng mở:

Với em, đào tạo giống như một dự án có thành phẩm rõ ràng thấy được. Huấn luyện là một bước/ một phần cụ thể trong đó. Đào tạo và huấn luyện sử dụng những kỹ năng khác nhau. Em đã làm công việc Huấn luyện, giờ em đang tiếp tục chinh phục con đường Đào tạo. Em nghĩ, các bạn mới bắt đầu hãy thử nghĩ theo cách này để tìm được con đường phù hợp cho mình.

Bài viết Huấn luyện viên thể thao đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 31
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 4 năm
• Trình độ học vấn và chuyên ngành: MBA – Thạc sĩ Quản trị Kinh doanh
• Các chứng chỉ chuyên môn: Bằng cấp chuyên môn về Hiệp Khí Đạo – Tinh thần và Thể xác hòa hợp
• Số giờ làm hằng tuần: 14 tiếng/ tuần
• Loại hình & quy mô công ty: Câu lạc bộ Ki Aikido Hà Nội – giảng dạy võ thuật Ki – Aikido và nguyên lý của Khí trong đời sống hằng ngày

2. Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho tổ chức, cho các bên liên quan?

Vị trí trong tổ chức hiện tại là quản lý/ điều hành và giảng dạy bộ môn Ki Aikido tại CLB Ki Aikido Hà Nội. Cụ thể:

• Quản lý vận hành/ tổ chức các hoạt động nội bộ liên quan tới các thành viên tham gia CLB Ki Aikido Hà Nội. Xây dựng môi trường sinh hoạt kết nối và nhóm học tập/ thực hành các nguyên lý của Khí trong Aikido và sinh hoạt hằng ngày.
• Quản lý/ phân bổ quỹ tài chính của CLB phục vụ cho duy trì hoạt động của cả năm.
• Xây dựng và phát triển chương trình huấn luyện cho các học viên lớp người lớn – cơ bản tại CLB Ki Aikido Hà Nội.
• Xây dựng và phát triển chương trình huấn luyện cho lớp trẻ em tại CLB Ki Aikido Hà Nội.
• Tham gia tập huấn/ huấn luyện đặc biệt chuyên môn dưới hướng dẫn của chủ nhiệm CLB Ki Aikido Hà Nội.

Giá trị của công việc hiện tại:

• Tập trung hóa và đơn giản hóa bộ máy vận hành của CLB, hướng tới đẩy mạnh chuyên môn.
• Nghiên cứu và tìm kiếm các ứng dụng/ cách thức truyền đạt bài tập, hướng tới việc đáp ứng nhu cầu hiện tại của đối tượng người lớn và trẻ em tại CLB.
• Chuyên môn hóa bản thân nhằm xây dựng/ đào tạo các huấn luyện viên kế tiếp.

3. Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Sau khi tốt nghiệp cử nhân chương trình Quản trị Kinh doanh tại Đại học Kinh tế Quốc dân, mình có cơ hội gắn bó với môi trường giáo dục, khởi điểm là công việc tư vấn du học tại một trung tâm tư vấn của Singapore. Đây là nơi bản thân mình nghiên cứu và tìm hiểu các khóa học hướng tới đối tượng học sinh cấp 3, giai đoạn mà căn cứ vào kế hoạch/ điểm mạnh của cá nhân để chọn định hướng cho các năm học tiếp theo, đặc biệt dành cho các bạn học sinh muốn du học tại nước ngoài.

Với mưu cầu được học hỏi và trải nghiệm nhiều vị trí công việc khác, mình tiếp tục thay đổi công việc và ứng tuyển sang các vị trí khác như kinh doanh/ bán hàng, marketing. Đến một thời điểm, các công việc tiếp theo đều trùng khớp về chuyên ngành giáo dục. Trong đó có các vị trí như giáo viên dạy Tiếng Anh tiểu học, giáo viên dạy tiếng Anh mầm non theo phương pháp Montessori, giáo viên giảng dạy STEM tại trường cấp 2 và giáo viên hỗ trợ chương trình Sáng tạo cho trường cấp 3.

Xuất phát từ sở thích cá nhân trong rèn luyện võ thuật trong nhiều năm, mình luôn duy trì và liên tục rèn luyện kỹ năng tập luyện trong bộ môn Aikido. Vốn xuất phát từ môi trường hoạt động giáo dục, mình sớm nhận ra việc rèn luyện vận động đóng vai trò quan trọng không nhỏ bên cạnh việc rèn luyện về tri thức, đặc biệt với các bạn nhỏ từ 6 tuổi trở lên. Bên cạnh sở thích và kinh nghiệm về Ki – Aikido đã đúc kết nhiều năm, chính thức vào năm 2018, mình quyết định tập trung hẳn vào việc xây dựng môi trường tập luyện Ki – Aikido tại CLB Ki Aikido Hà Nội. Với các mục tiêu ban đầu là:

• Xây dựng một môi trường luyện tập an toàn chất lượng cho trẻ em với bộ môn Ki – Aikido.
• Bản thân lớn lên trong gia đình công chức nên mình cũng ảnh hưởng suy nghĩ về một cuộc sống công việc ổn định gắn bó với các tổ chức lớn, cũng có những áp lực kỳ vọng từ gia đình về trình độ học vấn của cá nhân. Tuy nhiên, mình tự trải nghiệm và nhận thấy việc được làm công việc thực sự phù hợp và phát huy được tối ưu cống hiến của mình với xã hội thực sự là điều mình vẫn ấp ủ và khát khao hơn cả. Chính vì thế, với việc tập trung xây dựng các lớp học nhỏ, mình cùng các HLV tại CLB dần phát triển được các lớp với số lượng học viên nhiều hơn. Ngoài ra, mình cũng nhận được những phản hồi/ lời động viên từ các phụ huynh và học viên để mình hiểu được giá trị cống hiến mà mình mang lại cho xã hội ra sao. Mọi người vẫn bảo việc làm trái với kinh nghiệm học vấn thì có phí phạm hay không? Với mình thì khi tìm được mục tiêu công việc rõ ràng thì cơ hội được áp dụng các kiến thức mình đã trang bị trước đó là vô kể và chính như kiến thức bạn đã có sẽ tối ưu được hiệu suất của công việc mà bạn đang thực hành.
• Có thể mình sẽ có những công việc khác song song cùng với công việc tại CLB Ki Aikido Hà Nội, nhưng chắc chắn mình sẽ tiếp tục và luôn luôn giảng dạy bộ môn này với tất cả những học viên thực sự có tinh thần cầu học trong tương lai tới.

4. Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

5. Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

• Được cùng tập luyện và phát triển thể chất với các học viên.
• Tạo ra môi trường kết nối trong tập thể thành viên, đây là nền tảng huấn luyện quan trọng và nhờ vào nó các thành viên sẽ tìm được cách ứng dụng võ thuật vào đời sống thường ngày.
• Xây dựng nền tảng sức khỏe tinh thần và thể chất cho công đồng thành viên tập luyện tại Hà Nội.
• Là điểm kết nối văn hóa giữa Việt Nam và Nhật Bản thông qua môn võ Ki Aikido.

Với mình, Ki Aikido vẫn là phương tiện hay môi trường để người tập cùng đến và thực hành cùng nhau. Các giá trị mà toàn thể cộng đồng lẫn cá nhân nhận được là vô kể, rất tích cực và hữu ích cho phát triển cá nhân ở mỗi người.

6. Anh/chị không thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Cá nhân mình không tìm thấy những điểm không thích với công việc hiện tại này.

7. Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

Với công việc tự do của mình và kiến thức mình may mắn đã có được từ trường học, thì theo mình quan trọng nhất là thái độ. Đó là tinh thần cầu học, mong muốn hoàn thiện bản thân.

Công việc giống như một môi trường để mỗi chúng ta chọn lấy, tập trung vào nó và học hỏi trong suốt quá trình thực hành/ trải nghiệm những gì mình đang làm cho cộng đồng. Khi thực sự bạn muốn hoàn thiện bản thân thì sẽ có rất nhiều cách để lấp đầy những kỹ năng/ kiến thức mà bạn cho là còn thiếu.

Bên cạnh đó, mình có một vài điểm coi là khác biệt so với các công việc khác, mà với những ai ban đầu tiếp cận có thể cần quan tâm tới:

• Công việc tự do – rất cần sự chủ động: Ở mỗi giai đoạn khi mà mình biết chắc những kế hoạch sẽ xây dựng cho cộng đồng thì bản thân cần chớp lấy cơ hội thực hành và truyền đạt tới các thành viên. Việc này không thể chờ vào bất cừ đồng nghiệp nào có mong muốn thực hành hay không.
• Những gì bạn nhận chính từ những gì mình đóng góp: Nếu bước từ môi trường văn phòng thì việc có một mức thù lao cố định từ công việc tự do là không thể. Chỉ có cách bạn đóng góp để nhận lại. Tuyệt vời hơn nữa, vì công việc từ sở trường/ sở thích của bạn thì việc tiếp tục làm việc để đóng góp cũng chính là những đầu tư cho chính bạn.
• Tài nguyên là giới hạn, tài năng cũng vậy. Muốn dạy tốt thì bạn sẽ là người có trải nghiệm tốt trước tiên và hơn nữa sẽ khó nếu bạn chưa từng trải qua kinh nghiệm mà giảng dạy kinh nghiệm đó với những người khác. Vậy nên việc văn ôn võ luyện là vô cùng cần thiết. Càng rèn luyện chính là thời điểm bạn tích góp cho mình vốn rèn luyện tốt. Và dĩ nhiên rèn luyện là ở cuộc sống không chỉ nằm ở võ đường, hãy chọn cho mình một định hướng lối sống phù hợp.

Trên đây là một vài điểm mình coi là khác biệt so với các công việc khác. Khi chúng ta có được một mục đích rõ ràng, việc tập trung hướng tới mục đích đó thì mình sẽ càng gần tới nơi mình muốn đến.

8. Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

Dạy võ là dạy võ.

Võ thuật vốn được sinh ra như một kỹ năng chuẩn bị cho người tập trước các trận chiến thời xưa hay sử dụng như một phương pháp duy trì sức khỏe. Đặc biệt tại thời điểm, giá trị vật chất được đề cao thì việc học để có kinh nghiệm đấu đá dần trở thành thước đo cho nhiều môn võ trên thế giới.

Tuy nhiên, với Võ đạo thì bên cạnh việc rèn luyện sức khỏe hay kỹ năng, người thực hành còn hưởng giá trí rèn luyện tinh thần bên trong đó. Võ đạo là lý giải những gì sẽ xảy ra trong những thế võ hay tình huống đối đầu, và những điều xảy ra sẽ nằm trong các yêu cầu và đánh giá hiệu quả dựa trên các tiêu chí của môn. Thông qua đó, người thực hành có thể trải nghiệm và rèn luyện sự thay đổi phản xạ bên trong và thấm thía giá trị của những giải thích/ diễn biến bên trong tình huống đấy. Đó là tinh thần của người tập và để cảm nhận được người tập cần có một thể trạng tốt.

Ngoài ra, Võ đạo là đúc kết của những thế hệ người đi trước, phần nào cũng giúp người tập suy luận được các tình huống để giải thích về bài tập. Nhờ vào đó có thể học hỏi được các kinh nghiệm phù hợp với bản thân mình và ứng dụng nó trong cuộc sống hằng ngày.

Có thể nói giá trị Võ thuật hay Võ đạo sớm phai nhạt theo thời gian do định hướng cuộc sống chung thay đổi. Tuy nhiên, về lâu dài, bản thân con người vẫn sẽ đối diện những vấn đề tương tự ở một hình thái khác và việc chuẩn bị cho mình một tâm thế tốt nhất là những gì rất cần với mỗi chúng ta. Từ đó, giá trị Võ thuật/ Võ đạo sẽ luôn còn mãi và cần thiết.

9. Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Tại thời điểm mới ra trường do kiến thức và trải nghiệm còn giới hạn nên công việc này sẽ rất thử thách. Với thời điểm hiện tại, khi có đủ kinh nghiệm rồi, mình cũng đủ khả năng tự nuôi bản thân.

10. Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

Với mình thì không có gì quý bằng “trải nghiệm”, mọi thứ chỉ là giả định ngay cả khi bạn lấy được lời khuyên của người khác về một công việc nhất định. Quan trọng là chúng ta phải thử dấn thân vào nó và tự đúc kết cho mình những kinh nghiệm quý báu nhất. Vì công việc luôn là một phần của cuộc sống chúng ta và nhờ lao động mà ta sẽ lớn lên.

Mình không thích đóng hòm những cuốn sách để đọc, mình cũng thích đọc sách, chủ yếu là do mình tò mò với chủ đề mình tìm hiểu hay cơ duyên nào đó khi nghe một lời khuyên từ bạn bè/ vô tình nghe nhận xét/ nghe qua các podcast hoặc đọc trên báo mà mình sẽ tìm hiểu về một cuốn sách nào đó.

Như một câu nói của một CEO nổi tiếng: “Stay hungry. Stay foolish” – Steve Jobs.

Chúc các bạn một hành trình thú vị và nhiều trải nghiệm nhé!

Bài viết Quản lý/ điều hành và giảng dạy bộ môn Ki Aikido tại CLB Ki Aikido Hà Nội đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

Sống khát khao với “tư duy đói”

Anh Thành chia sẻ bản thân luôn sống với một “tư duy đói”. Nếu như cách đây hơn 45 năm ở Việt Nam, mọi người phải sống trong những năm tháng “đói ăn” khi mùa màng liên tục thất bát, luôn suy nghĩ phải làm thế nào để có đồ ăn, sẵn sàng chấp nhận có gì ăn đó để sống qua ngày, thì anh mang chữ “đói” vào cả câu chuyện nghề nghiệp của mình, đó là “đói kiến thức”, “đói kỹ năng”. Cảm giác “đói” ấy thúc đẩy anh luôn khao khát tìm tòi, khao khát học hỏi những điều mới để “vượt qua cơn đói” của mình. Chính “tư duy đói” ấy đã góp phần làm nên một Trương Nguyện Thành của hôm nay. 

Từ câu chuyện thửa ruộng đến xác định mục tiêu cuộc đời

Khi còn sống ở Việt Nam, anh từng làm nghề cày thuê. Để cày được một thửa ruộng đẹp, thì nếp cày phải đều và muốn được vậy thì đường cày đầu tiên phải thẳng. Cách duy nhất để làm được điều đó là đứng ở đầu bên này thửa ruộng, xác định rõ một điểm ở đầu bên kia và con mắt luôn giữ kiên định ở điểm đó, rồi dùng roi quất trâu đi thẳng về điểm mình đã nhắm thì sẽ ra một đường cày thẳng. 

Thấm thoát, anh đã dành hơn 30 năm trong đời để luôn đi về “điểm mục tiêu” đó. Một khi đã có mục tiêu, anh sẽ nỗ lực hết sức để hoàn thành. Đó cũng là cách mà anh đã áp dụng trên hành trình trở thành một Giáo sư của mình. . 

Để học tập suốt đời, cần biết cách “xóa học”

Một khái niệm mà lần đầu Sông An được nghe đến và cảm thấy rất thú vị – “xoá học”. Theo anh, để thích nghi với một thế giới đang thay đổi từng phút từng giây, con người cần biết xoá đi những điều đã từng rất đúng nhưng hiện nay không còn phù hợp, để mạnh dạn đi tìm những cái mới, những điều thích hợp hơn ở thời điểm hiện tại. 

Ví dụ, nếu ở giai đoạn đầu của giai đoạn chống dịch Covid, cả nước cố gắng để không có ca nhiễm mới, thì nay chúng ta đã “xoá” đi phương pháp cũ, tập thích ứng với trạng thái bình thường mới, học cách sống chung với dịch bệnh. 

Anh tin rằng sự “xoá học” là vô cùng cần thiết để thúc đẩy những cái mới, là kim chỉ nam trong hành trình học tập suốt đời.

Đi tìm nguồn sống ở tuổi về hưu

Bước sang tuổi 60, độ tuổi mà nhiều người nghĩ là nên nghỉ ngơi, thì anh lại chọn một khởi đầu mới, chọn vượt ra khỏi những giới hạn của bản thân. Với suy nghĩ luôn khát khao học hỏi, anh sẵn sàng thử mọi thứ mà bản thân anh hứng thú, bất kể đó là lĩnh vực nào. Anh gọi những trải nghiệm mà bản thân có được chính là “nguồn sống”.

Từ câu chuyện bản thân nhiễm Covid, anh đã mang quan điểm của một nhà nghiên cứu khoa học để tìm cách tự chữa bệnh cho mình. Và từ đó, anh tìm thấy một “nguồn sống mới” – đó là Kidao, một phương pháp tập thở để cải thiện sức khoẻ do anh tự nghiên cứu và đã thử nghiệm thành công suốt một năm qua. Một trong những “nguồn sống” của anh Thành ở tuổi 60 chính là giới thiệu và phát triển Kidao đến nhiều người hơn nữa. 

“Rẽ trái” hay “rẽ phải” ở tuổi về hưu?

Rất nhiều người chọn rẽ phải, xem độ tuổi 60 là tuổi nghỉ ngơi sau gần 30, 40 năm miệt mài làm việc. Nhưng cũng có rất nhiều người lại chọn rẽ trái, xem tuổi về hưu là độ tuổi để khởi nghiệp, để bắt đầu một hành trình mới, để được làm những điều mà bản thân từng ước mơ nhưng chưa thể thực hiện. 

Anh Thành cho rằng sự lựa chọn nào cũng đều hợp lý và đáng trân trọng. Đó là quyền quyết định của mỗi người. 

Khởi nghiệp tuổi 60 có xác suất thành công cao hơn tuổi 20?

Trong một khảo sát 2,7 triệu nhà khởi nghiệp của Viện Công nghệ Massachusetts (MIT), những người khởi nghiệp ở tuổi 60 có xác suất thành công gấp 3 lần một người ở tuổi 30, và người ở tuổi 50 thành công cao hơn 2,5 lần so với tuổi 30. Vậy lý do là gì?

Tuổi trẻ có thể có chiến lược rất độc đáo, nhưng chưa chắc đã có chiến thuật tốt. Tuổi 60 có thể có chiến lược hay như người trẻ, và cả một một chiến thuật uyển chuyển. Bởi chiến lược là ý tưởng, là mục tiêu mà số đông có thể tìm ra nếu chịu khó tìm tòi, nhưng chiến thuật thì phải xuất phát từ kinh nghiệm. Một người khởi nghiệp ở tuổi 60 chắc chắn có thể dùng trải nghiệm lâu năm của mình để  thiết lập một chiến thuật tốt, đó chính là chìa khoá giúp họ có cơ hội chạm đến thành công. 

Sống như đại bàng cao tuổi nếu muốn khởi nghiệp tuổi về hưu

Một con đại bàng khi đã sống lâu năm, nếu muốn duy trì sự sống nó phải tự nó phải tự nhổ lông, tự bẻ gãy móng vuốt, tự đập bể mỏ để mọc lông mới, mọc móng vuốt mới, mọc mỏ mới. Nếu muốn đi tìm nguồn sống mới ở tuổi về hưu, hãy sống như đại bàng, hãy biết “xóa học”, tạm quên những điều cũ để sẵn sàng trải nghiệm những điều mới.

 “Ở trong chênh vênh, đi tìm sự công bằng
Ở trong nguy cơ, đi tìm cơ hội”

“60 tuổi có điên mới đi khởi nghiệp” – đó có thể là suy nghĩ của nhiều người, nhưng có thể không phải là của bạn. Bất chấp hoàn cảnh và độ tuổi, bạn luôn có thể có thể khởi đầu một hành trình mới, tìm kiếm cơ hội mới nếu có khát khao và niềm đam mê. 

Để xem lại đầy đủ buổi live stream, Sông An mời anh chị xem video dưới đây/ Chúc cả nhà luôn vững vàng trên những lựa chọn nghề nghiệp của mình.

Bài viết Hướng nghiệp cho người về hưu đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 36
• Giới tính: Nữ
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 10 năm giáo dục (giáo viên Địa Lý),  4 năm tâm lý/sức khỏe tâm thần (sức khỏe tinh thần/ mental health)
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: 
  • Cử nhân sư phạm Địa Lý, đại học Sài Gòn, 2007
  • Thạc sĩ sức khỏe tâm thần trẻ em, thanh thiếu niên và tâm lý ứng dụng, đại học Edinburgh, 2018
• Số giờ làm hằng tuần: 48 giờ
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): Doanh nghiệp xã hội chăm sóc sức khỏe tinh thần

Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho công ty, cho các bên liên quan?

• Xây dựng các chương trình tâm lý giáo dục nhằm mục tiêu: 
  • Phổ cập kiến thức về tâm lý và sức khỏe tinh thần cho người trẻ tuổi
  • Giúp người trẻ tuổi nâng cao năng lực tự chăm sóc sức khỏe tinh thần của bản thân
• Trực tiếp giảng dạy & đào tạo các chương trình tâm lý giáo dục
• Xây dựng hệ thống đánh giá hiệu quả của các chương trình đào tạo
• Cập nhật các thông tin, kết quả nghiên cứu, học thuyết mới trong ngành để ứng dụng vào các chương trình
• Xây dựng mạng lưới và đào tạo đội ngũ giảng viên tâm lý

Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Tôi bắt đầu bước vào đời bằng nghề giáo viên Địa Lý. Vì 2 lý do: (1) tôi có năng khiếu truyền đạt (có lẽ “lây” từ mẹ, vốn là một người dạy nấu ăn trên truyền hình; (2) tôi là một người luôn đặt câu hỏi “tại sao”: là một đứa hay quan sát và tò mò về mọi sự, từ bé tôi đã là một đứa trẻ có lắm câu hỏi trong đầu (nhìn cây tôi tự hỏi “Tại sao lá lại rụng?”, nhìn trời tôi tự hỏi “Tại sao bầu trời lại màu xanh?”, nhìn xe tôi tự hỏi “Tại sao xe có thể chạy?”, tôi thắc mắc nhiều nhất là về sự vận hành của thế giới… Tại sao cái này lại như thế này và cái kia lại như thế kia? Tại sao thời tiết có lúc nóng lúc lạnh? Tại sao nước lúc ngọt lúc mặn? Tại sao ở đây có bò mà chỗ khác lại có cừu?) và những câu hỏi bất tận về thế giới tự nhiên thôi thúc tôi đi học chuyên ngành Địa lý.

Nhưng khi bắt đầu dạy học, được tiếp xúc nhiều với học sinh, sinh viên và các gia đình, tôi ngờ ngợ nhận ra có “cái gì đó” vẫn không ổn ở đây. Thường những trường hợp tìm riêng đến tôi sau giờ học không phải là để giải đáp các vấn đề “tại sao” liên quan đến Địa lý, mà là để chia sẻ những khó khăn thường ngày trong đời sống của học sinh, của gia đình, mà đôi khi tôi cảm thấy quá sức giúp đỡ của mình. Dần dần, tôi nhận ra có rất nhiều người trẻ đang đau đáu với những trăn trở bên trong, nhiều đứa bé bị tổn thương sâu sắc mà không ai hiểu cho bé, và nhiều gia đinh rất loay hoay không biết phải “thương” nhau như thế nào để đừng “hại” nhau. Dần dần tôi nhận ra rằng: thật ra không cần phải gào thét, hò hét, ép người trẻ học, chỉ cần đời sống tinh thần của họ ổn, con người sẽ tự học và tự phát triển.

Tôi thấy thật lạ khi lớp 8, lớp 9, học sinh được học về sinh lý học cơ thể người, được học để hiểu cơ thể mình vận hành như thế nào, nhưng lại không hề có một môn học nào giúp cho các bạn hiểu tâm trí mình vận hành ra sao.

Tôi thấy thật lạ khi nhiều người mua tivi, mua điện thoại về và đọc “Hướng dẫn sử dụng” rất là kỹ, nhưng ở Việt Nam, ít ai để ý đến “Hướng dẫn sử dụng tâm hồn con người”, dù bản thân mình vẫn đang “xài” mình ngày này qua tháng nọ.

Và tôi cũng nhận thấy những “tổn thương” ban đầu ở các lứa tuổi nhỏ nếu được “sơ cứu” và “chữa trị” kịp thời, thì vấn đề sẽ đỡ phức tạp hơn là tìm cách “trị liệu” cho một người lớn đã ôm trong mình biết bao vết thương qua nhiều thập kỷ.

Nhận thấy sự cần thiết của việc lấp đầy khoảng trống kiến thức và sự thiếu hụt những người hỗ trợ tinh thần cho lứa tuổi nhỏ và cho các bạn trẻ. Tôi quyết định đeo đuổi con đường trở thành một chuyên gia trong lĩnh vực sức khỏe tinh thần và tâm lý ứng dụng cho lứa tuổi đặc biệt này. 

Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Tôi thích nhất việc được ngồi hệ thống hóa, phân tích, suy luận, kết nối… những học thuyết mênh mang của tâm lý lại thành những chỉnh thể logic, dễ hiểu. Từ đó chuyển tải những kiến thức hàn lâm, khó hiểu trở thành những thứ đơn giản, dễ hiểu, để giúp người học tự nâng cao năng lực tự chăm sóc sức khỏe tinh thần của mình.

Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

Những điều hiểu lầm về công việc này.

Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

Để trở thành người thực hành tâm lý theo hướng làm chương trình đào tạo, các bạn cần sở hữu các kiến thức, năng lực và thái độ nền tảng của hai công việc:

• Người biên soạn chương trình 
• Nhà tâm lý học

Khi đã nắm vững kiến thức chuyên ngành tâm lý, các năng lực quan trọng nhất chính là:

• Năng lực phân tích, tổng hợp và sáng tạo kiến thức
• Năng lực giảng dạy, nói trước đám đông
• Năng lực ứng dụng (từ lý thuyết nền, trả lời được câu hỏi “Lý thuyết này giúp ích gì cho thực tế cuộc sống?”)

Và một trong những thái độ “đinh” (then chốt) quyết định sự thành công chính là: Tôi muốn giúp đỡ những con người này một cách hiệu quả. Giúp đỡ và hiệu quả. Khi giữ thái độ đó trong tâm, lúc biên soạn, đào tạo và giảng dạy, bạn sẽ luôn hướng mình tới tính thực tế của những gì mình đang làm để mang lại hiệu quả thực sự cho những người mình đang giúp đỡ.

Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

Hiểu lầm 1: học tâm lý tức là chỉ có trị liệu 1:1 và chỉ có chữa bệnh

Thật ra mô hình tác động của tâm lý rất rộng, không chỉ có 1:1, tâm lý còn có những công việc làm với số đông, hỗ trợ tại doanh nghiệp, trường học, bệnh viện… hỗ trợ các nhóm lớn, vừa và nhỏ tùy theo nhu cầu.

Hiểu lầm 2: nhà tâm lý kiếm được rất nhiều tiền.

Thật ra việc này không đều. Các nhà tâm lý khác đi theo hướng đào tạo và hỗ trợ doanh nghiệp kiếm được nhiều tiền, một số khác đi theo hướng showbiz cũng có thu nhập ổn, còn hiện nay thu nhập chung của ngành tâm lý ở mức vừa thấp chứ không cao, đặc biệt là các nhà tâm lý làm việc trong bối cảnh nhà nước, trường học, trung tâm hỗ trợ đặc biệt. Mức sống tạm đủ theo kiểu tri túc. 

Hiểu lầm 3: làm trong ngành tâm lý là luôn có thể khiến người khác làm theo ý mình

Thật ra tâm trí con người không dễ thao túng. Nếu muốn thay đổi con người, luôn cần có phương pháp, bối cảnh và một thời gian tác động phù hợp và đặc biệt là cần có sự hợp tác từ phía chủ thể. Nhưng quả thật, một số người với khả năng đặc biệt của mình có thể dùng tâm lý học hoặc các kiến thức, kỹ năng tương tự để thao túng tâm trí con người theo kiểu “manipulation”, nhưng đó không phải là mục tiêu mà tâm lý học hướng đến và cũng hoàn toàn đi sai với định hướng đạo đức hành nghề.

Hiểu lầm 4: làm trong ngành tâm lý là luôn đọc được suy nghĩ của người khác

Thật ra quá trình đào tạo giúp cho các nhà tâm lý quan sát con người tốt hơn, và biết cách phân tích, dự đoán hành vi của con người. Đa phần những người được đào tạo về tâm lý có độ thấu hiểu về con người rất cao nhưng điều này không có nghĩa là luôn luôn đọc được suy nghĩ của người khác theo kiểu “Đoán thử coi tôi đang nghĩ gì?”.

Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Hiện nay mức lương căn bản của ngành tâm lý ở Việt Nam không cao, thị trường việc làm cho trị liệu, giảng dạy không nhiều và sinh viên mới ra trường khó có thể tự nuôi mình. Sẽ cần thêm vài năm để trau dồi kinh nghiệm, tích hợp với các ngành nghề khác nếu có thể (làm Nhân sự, hoặc chuyển sang đào tạo kỹ năng, học thêm giáo dục đặc biệt), hoặc trau dồi thêm bằng cấp để có được mức lương tốt hơn.

Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

Một là các bạn nên phỏng vấn sâu 1 nhà tâm lý nào đó đang thực sự sống bằng công việc này để tìm hiểu thêm về ngành nghề.

Hai là các bạn hãy tìm cho mình một người mentor/ coach để cùng phân tích xem bạn có các tố chất, sở thích, năng lực phù hợp hay không

Ba là nếu bạn cảm thấy mình thích ngành tâm lý bởi vì bản thân mình đang có nhiều điều không ổn cần tìm câu trả lời, thì 

• (1) bạn hãy học nó như một môn học bổ trợ, tự động sách báo, tham gia các khóa học ngắn… để tìm câu trả lời, và chữa lành cho bản thân trước. Có thể khi bản thân đã ổn, bạn sẽ nhận ra thật ra mình không thích làm nghề này như mình tưởng
• (2) bạn có thể chọn học tâm lý như một nghề nghiệp, nhưng trước khi bước vào con đường nâng đỡ tinh thần cho người khác, hãy đảm bảo rằng bạn cũng đã kha khá ổn trên con đường tự chữa lành, và hiểu rõ những điểm mạnh, điểm yếu về mặt tinh thần của mình để trong quá trình hành nghề, những điểm yếu của bạn không vô tình gây ra cản trở.

Bài viết Nghiên cứu viên – Giảng viên Tâm lý học đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.