• Tuổi: 50
• Giới tính (có thể bỏ qua nếu không muốn chia sẻ): Bỏ qua
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: hơn 30 năm
• Trình độ học vấn và chuyên ngành: Tiến sĩ giảng dạy môn sư phạm âm nhạc chuyên ngành
• Các chứng chỉ chuyên môn (nếu có):
• Số giờ làm hằng tuần: 40
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): Nhạc viện âm nhạc quốc gia- tại nhà

2. Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho tổ chức, cho các bên liên quan?

1. Giảng dạy và đào tạo chuyên môn:
   Tôi trực tiếp giảng dạy bộ môn piano cho các hệ đào tạo từ sơ cấp, trung cấp đến đại học và sau đại học. Ngoài kỹ năng chơi đàn, tôi còn chú trọng đào tạo tư duy âm nhạc, kỹ năng biểu diễn và khả năng tự học cho học sinh. Tôi cũng hướng dẫn luận văn, luận án cho các học viên cao học và nghiên cứu sinh. Tôi cũng thường xuyên đưa học sinh đi thi các giải piano trong và ngoài nước để các em cọ sát và có cơ hội học hỏi. 
2. Biểu diễn nghệ thuật:
   Tôi vẫn duy trì hoạt động biểu diễn định kỳ, cả trong nước và quốc tế. Điều này không chỉ giúp tôi giữ được cảm hứng sáng tạo và phong độ nghề nghiệp, mà còn mang lại giá trị thực tiễn cho công tác giảng dạy — bởi giảng viên nghệ thuật cần “sống” với nghề, không chỉ giảng bằng lý thuyết.
3. Nghiên cứu khoa học và phát triển học thuật:
   Sau khi hoàn thành chương trình Tiến sĩ Giáo dục piano tại Na Uy theo học bổng chính phủ, tôi đặc biệt quan tâm đến việc ứng dụng các phương pháp giáo dục hiện đại vào giảng dạy tại Việt Nam. Tôi viết bài báo khoa học, tham gia hội thảo, xây dựng giáo trình — góp phần nâng cao chất lượng đào tạo tại Học viện. Tôi cũng mới xuất bản sách về chuyên nghành. 

Ngoài công việc chính tại Học viện, tôi còn dạy học sinh tại nhà — từ trẻ nhỏ học chơi piano như một hoạt động phát triển trí tuệ, cho đến các bạn thi chuyên nghiệp hay du học. Đây cũng là một cách lan tỏa âm nhạc đến cộng đồng. 

Về giá trị mang lại:

• Cho tổ chức (Học viện): Tôi đóng góp vào việc nâng cao chất lượng đào tạo, giữ gìn và phát triển uy tín của Học viện trong khu vực và quốc tế. Việc học sinh của tôi đạt giải thưởng trong nước và quốc tế cũng là một minh chứng cho chất lượng đào tạo mà Học viện đang theo đuổi.
• Cho học sinh: Họ không chỉ học kỹ năng chơi đàn, mà còn học cách sống với âm nhạc, sống với nghề. Nhiều em đã trở thành nghệ sĩ biểu diễn, giảng viên, hoặc phát triển sự nghiệp nghệ thuật tại nước ngoài. Tôi luôn cố gắng truyền cảm hứng, giúp các em phát triển toàn diện — cả năng lực và nhân cách.
• Cho xã hội: Tôi tin rằng âm nhạc có thể chạm đến những tầng sâu trong tâm hồn con người. Đào tạo một nghệ sĩ không chỉ là đào tạo một người biểu diễn, mà là tạo nên một con người biết cảm thụ cái đẹp và lan tỏa cái đẹp ấy tới cộng đồng.

3. Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Tôi sinh ra trong một gia đình có truyền thống nghệ thuật – bố là nhạc sĩ, mẹ là nghệ sĩ kịch, nên từ nhỏ tôi đã được sống trong môi trường đầy cảm hứng sáng tạo. Piano đến với tôi rất tự nhiên, như một phần không thể thiếu trong cuộc sống. Tôi bắt đầu học đàn từ rất nhỏ, rồi thi vào hệ sơ cấp của Học viện Âm nhạc, sau đó học liên tục đến hệ đại học.

Tuy nhiên, chọn trở thành giảng viên là một lựa chọn mang tính lý trí lẫn cảm xúc. Tôi nhận ra mình không chỉ đam mê biểu diễn mà còn có khả năng và niềm vui trong việc truyền đạt kiến thức, giúp người khác trưởng thành. Tôi chọn theo học tiếp sau đại học, rồi tiến sĩ tại Na Uy để mở rộng tầm nhìn giáo dục. Nghề này là một “duyên dài”, không phải chỉ vì yêu nhạc, mà còn vì yêu con người. Không bao giờ tôi hối tiếc về lựa chọn của mình. 

4. Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Một ngày của tôi thường bắt đầu từ khá sớm. Buổi sáng có thể dành cho soạn bài giảng hoặc luyện tập cá nhân. Những ngày làm tại Nhạc viện (3-4 ngày/ tuần)  tôi bắt đầu dạy từ 7.00 sáng đến 17.00. Những ngày không phải lên Nhạc viện, tôi dạy tại nhà hoặc nghiên cứu, viết sách. 
Một ngày có thể bao gồm:

• 6-7 buổi học cá nhân (1–1 với học sinh, sinh viên)
• Họp chuyên môn hoặc hướng dẫn luận văn
• Luyện đàn cho buổi biểu diễn sắp tới
• Dành thời gian đọc sách, nghiên cứu về giáo dục âm nhạc
• Nếu là mùa thi, thì lịch làm việc thường dày đặc hơn, cả ngày lẫn tối

Công việc không có “giờ hành chính” cố định, mà theo từng giai đoạn, nhưng luôn giữ được nhịp độ sáng tạo và kỷ luật.

5. Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Tôi thích nhất cảm giác được chứng kiến sự trưởng thành của học trò. Từ những ngón tay non nớt, thiếu kiểm soát, đến lúc các em biểu diễn một bản nhạc khó với tất cả cảm xúc — khoảnh khắc ấy khiến tôi tin rằng công sức mình là xứng đáng.

Ngoài ra, tôi thích sự tự do trong sáng tạo, không bị gò bó bởi máy móc hay quy trình cứng nhắc. Nghề này cũng cho tôi cơ hội được học suốt đời, bởi âm nhạc luôn mới và con người thì không bao giờ ngừng phát triển.

6. Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

Có những phụ huynh can thiệp quá sâu vào quá trình học:

• Một số phụ huynh có kỳ vọng không thực tế: muốn con mình đoạt giải quốc tế, thi lên cấp nhanh, biểu diễn như “thần đồng”… trong khi trẻ chưa kịp phát triển tự nhiên. 
• Điều này khiến việc dạy học không còn là sự đồng hành nghệ thuật giữa thầy và trò, mà trở thành “hợp đồng áp lực” giữa phụ huynh và giáo viên.

. Thỉnh thoảng, có những thời điểm mệt mỏi vì lịch diễn, lịch dạy, hoặc vì học trò không đủ kiên trì, nhưng tôi học cách kiên nhẫn — vì mình cũng từng là học trò.

7. Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v.)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

Để làm tốt công việc này, em cần:

• Kiến thức chuyên môn sâu rộng: Không chỉ chơi giỏi, mà phải hiểu về lịch sử âm nhạc, phương pháp sư phạm, tâm lý học sinh.
• Kỹ năng sư phạm: Biết cách phân tích bản nhạc, hướng dẫn kỹ thuật và truyền cảm hứng.
• Tư duy phản biện và nghiên cứu: Nhất là nếu muốn làm ở môi trường học thuật hoặc học lên cao.
• Tâm huyết và sự kiên nhẫn: Mỗi học trò là một hành trình khác nhau.
• Kỹ năng giao tiếp và tổ chức: Để làm việc với phụ huynh, tổ chức biểu diễn, xây dựng mạng lưới nghề nghiệp.

Nếu em muốn thăng tiến — ví dụ như trở thành giảng viên chính, hoặc được học bổng du học, thì nên trau dồi:

• Trình độ tiếng Anh/ngoại ngữ
• Kỹ năng nghiên cứu khoa học
• Hồ sơ biểu diễn và tham gia các hội thảo chuyên môn
• Sự chủ động, không ngại thử thách

8. Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

Rất nhiều người nghĩ rằng dạy piano là nghề nhẹ nhàng, đơn giản, chỉ cần biết chơi đàn là dạy được. Thực tế thì hoàn toàn ngược lại.

• Để dạy tốt, người giáo viên cần hiểu từng học sinh, biết điều chỉnh phương pháp cho phù hợp — đó là cả một nghệ thuật.
• Một số người nghĩ rằng nghề này không có “tương lai”, không kiếm sống được, nhưng thực tế nếu có năng lực và uy tín, thì thu nhập hoàn toàn ổn định, thậm chí khá cao, đặc biệt khi dạy đa dạng đối tượng.

Sự hiểu lầm đến từ việc thiếu tiếp xúc thực tế với nghề, hoặc nhìn nghề qua lăng kính cảm tính.

9. Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Nếu em giỏi nghề và chủ động, thì hoàn toàn có thể tự nuôi sống bản thân. Rất nhiều sinh viên của tôi từ năm 3–4 đã có thể dạy tại nhà, tham gia biểu diễn, làm cộng tác viên cho các trung tâm nghệ thuật.

Tuy nhiên, cần hiểu rằng giai đoạn đầu sẽ vất vả, phải chấp nhận làm nhiều, xây dựng danh tiếng từ từ, đầu tư thời gian, thậm chí học thêm kỹ năng ngoài âm nhạc (giao tiếp, truyền thông, marketing cá nhân…).

10. Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

Lời khuyên của tôi là:

• Hãy chắc chắn rằng em thật sự yêu nghề. Nghề này không dành cho người hời hợt hoặc chỉ muốn “có một cái nghề”.
• Kiên trì: Thành công không đến ngay. Sự nghiệp âm nhạc là con đường dài hơi.
• Không ngừng học hỏi: Âm nhạc không bao giờ đủ. Thế giới luôn đổi mới, phương pháp giáo dục cũng vậy.
• Kết nối cộng đồng: Tìm thầy giỏi, bạn nghề tử tế, chia sẻ và học hỏi lẫn nhau.
• Cuối cùng, hãy luôn đặt trái tim vào âm nhạc và học trò. Khi làm nghề bằng tâm huyết, kết quả tốt sẽ tự đến.

Bài viết Giảng viên âm nhạc – Pianist đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 39 tuổi
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 5 năm
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: Thạc sĩ Khoa học – Kinh doanh Công Nghệ Thông Tin và Truyền thông (Master of Science – ICT Entrepreneurship)
• Các chứng chỉ chuyên môn (nếu có): Sư phạm cao đẳng/đại học (Tertiary Teaching & Learning)
• Số giờ làm hằng tuần: Linh động
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): Công ty cổ phần, >100 nhân viên

Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho công ty, cho các bên liên quan?

Công việc hiện tại của tôi là Nhà làm phim (Filmmaker), cụ thể ở 2 vị trí Nhà sản xuất (Producer) và Biên kịch (Script Writer). Bên cạnh đó, tôi cũng tham gia giảng dạy cho ngành Truyền thông và sắp tới là ngành Phim, thuộc khoa Thiết kế & Nghệ thuật, trường Đại học Hoa Sen.

Trong công việc làm phim, Biên kịch là người sáng tạo ra kịch bản, nói nôm na là viết bộ phim ở trên giấy, còn Nhà sản xuất là người đứng đầu dự án và chịu trách nhiệm cả về mặt tổ chức và sáng tạo. Nhà sản xuất là người chính thức khởi xướng dự án, tìm nguồn tài chính, tập hợp nhân sự nòng cốt để sản xuất bộ phim, cũng như tìm đầu ra để bộ phim đến với khán giả. 

Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Tôi chưa bao giờ nghĩ mình sẽ trở thành một Nhà làm phim. Bố mẹ tôi là những người ham học, nhưng điều kiện gia đình không cho phép họ theo đuổi con đường học vấn, nên những kỳ vọng đó được gửi gắm vào con cái chúng tôi. Dù con cái đều tỏ ra có năng khiếu và lưu tâm đến nghệ thuật từ nhỏ, chúng tôi không được tạo điều kiện để theo đuổi.

Tôi tốt nghiệp Đại học với tấm bằng Kỹ sư Phần mềm, và sau đó là Thạc sĩ Khoa học, làm việc trong ngành kỹ thuật vài năm, rồi chuyển hướng sang giáo dục. Môi trường giáo dục giúp tôi hoàn thiện mình với những kỹ năng “mềm” mà nhân sự ngành kỹ thuật thường thiếu sót, đồng thời hướng tôi đến những suy nghĩ mang tính cốt lõi và dài hạn. Chẳng hạn từ một câu hỏi hết sức đơn giản: Mình có đang sống và làm điều khiến mình vui thích hay không?

Bước ngoặt đến với tôi khi tôi nhận được học bổng Thạc sĩ Giáo dục toàn phần của chính phủ New Zealand. Khi tôi trò chuyện với giáo sư phỏng vấn mình, bà ta vẽ ra một viễn cảnh cho tôi rằng với những kinh nghiệm và công việc mà tôi đã làm, bà muốn tôi sau này sẽ đồng hành cùng bà để thực hiện tiếp nghiên cứu tiến sĩ, cùng nhiều điều hay ho khác.

Tôi giật mình và tự hỏi, đây có phải là điều mà mình muốn làm phần đời còn lại?

Tôi không chắc. Điều chắc chắn là tôi cảm thấy mình còn những khả năng khác trong người mà tôi muốn thử nghiệm, những khả năng mà tôi chưa có cơ hội khai phá và ứng dụng trước đây.

Tôi từ chối học bổng, xin nghỉ việc ở môi trường giáo dục nhiều cảm hứng đã giúp tôi trưởng thành. Và tôi làm phim. Đó là một quyết định khó khăn, gần như là một ván cược. Nếu làm lại, không biết mình có đủ can đảm để chọn như mình đã chọn không. Nhưng tôi hạnh phúc vì mình đã làm vậy. Năm năm kể từ khi chính thức bước sang công việc làm phim, tôi có một tác phẩm được giới chuyên môn khen ngợi và chu du qua nhiều liên hoan phim trên thế giới (Thưa Mẹ Con Đi) và một tác phẩm vừa được ghi nhận có doanh thu cao nhất Việt Nam mọi thời (Bố Già).

Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Đặc thù của công việc làm phim là tính linh động và tuỳ thuộc cá nhân. Ở mỗi giai đoạn làm phim sẽ có những thời gian biểu khác nhau mà người làm phim có thể thích ứng tùy theo vị trí của mình.

Chẳng hạn đối với một biên kịch, có người sẽ viết tốt hơn vào ban đêm, có người lại thấy mình viết hiệu quả vào ban ngày, hoặc có người thích viết cùng nhóm, có người hợp viết một mình.

Tôi thực sự không có một ngày tiêu biểu. Mỗi ngày của tôi là một biến số phụ thuộc vào từng giai đoạn của mỗi dự án mà mình theo đuổi. Và cũng có thể nói phần nào phụ thuộc vào “tâm trạng nghệ sĩ” của bản thân. Điều tôi có thể nói là với bản thân hay đa số những nhà làm phim mà tôi biết, ngay cả những lúc họ không “ngồi vào bàn làm việc”, thì đầu óc vẫn luôn vận động cho những ý tưởng sáng tạo của mình.

Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

Sự tự do, và rất ít sự lặp lại. Dù rất yêu mến ngành giáo dục, một trong những điều tôi không thích ở đó là sự xoay vòng của những học kỳ. Rất khó và rất lâu để có được một sự đổi mới. Trong khi đó, dù cùng một quy trình thì mỗi một bộ phim sẽ là một hành trình mới mẻ vì bạn sẽ làm với những ý tưởng mới và những con người mới.

Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

Thiếu sự ổn định và phụ thuộc. Ngoài tính sáng tạo, mỗi một bộ phim đòi hỏi sự đầu tư vật chất lớn. Chính vì vậy mà mỗi quyết định đưa ra phụ thuộc vào nhiều bên liên quan, và đôi khi sự chờ đợi khiến bạn cảm thấy nản lòng.

Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

Tôi cho rằng làm bất cứ công việc nào, thuộc ngành gì, thì để thành công và thăng tiến cũng cần có sự cộng hưởng của kiến thức trau dồi, kỹ năng rèn luyện và thái độ chuyên nghiệp. Làm phim dẫu có sự khác biệt từ đặc thù ngành (kết hợp giữa khoa học và nghệ thuật), nhưng cũng không tách biệt khỏi quy luật chung đó.

Ngoài ra, do nặng tính “thực tế” (bạn hãy để ý chữ LÀM trong làm-phim), sẽ rất tốt nếu các bạn trẻ yêu thích và có định hướng theo đuổi công việc này tham gia các câu lạc bộ/hội nhóm chuyên ngành, hay tốt hơn là tìm được cho mình một người cố vấn (mentor) phù hợp để có thể được hướng dẫn và cập nhật.

Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

Mỗi một bộ phim khi đến với khán giả qua màn ảnh sẽ kèm theo những hình ảnh tuyên truyền gợi cảm hứng và hấp dẫn. Xin được gọi đó là phần nổi “hào nhoáng” của công việc này mà người-ngoài dễ dàng nhìn thấy. Nhưng để đến được cái đích đó là một đoạn đường chông gai của một tập thể nhiều con người lao động trong nhiều tháng trời. Cho nên công việc làm phim không chỉ là bước lên thảm đỏ sự kiện ra mắt, mà thực sự phải “làm” rất nhiều.

Một hiểu lầm nữa là làm phim là một ngành nghệ thuật, thực tế nó là một ngành “khoa học và nghệ thuật”. Nếu ai có lưu tâm đến phim ảnh đều biết đến giải thưởng Oscar hàng năm của Viện Hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật Điện ảnh Mỹ. Ở đây nêu rất rõ Khoa học và Nghệ thuật. Bản thân tôi cũng bắt đầu công việc này bằng “vốn liếng” khoa học kỹ thuật được đào tạo chính quy, còn phần nghệ thuật tự bản thân trau dồi qua nhiều năm.

Cuối cùng là giàu-có. Việc doanh thu các bộ phim được tính bằng chục tỉ, trăm tỉ, dễ khiến người ta có nhận định rằng đây là một ngành có thu nhập cao. Điều đó không hoàn toàn chính xác.

Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Đây là một câu hỏi khó, vì nó phụ thuộc vào nhu cầu của mỗi người – dễ “nuôi” hay khó “nuôi”. Lúc mới chấm dứt công việc toàn thời gian ở một trường Đại học danh tiếng, tôi như “dứt sữa mẹ”, phải điều chỉnh hành vi chi tiêu và lối sống của mình. Nhìn lại thấy mình vẫn ổn. Cho nên nếu chỉ là nuôi-mình, tôi nghĩ câu trả lời là “được”.

“Tự nuôi mình” là một nhu cầu chính đáng, nhưng tôi nghĩ nó không nhất thiết phải gắn liền (match) với thời điểm “khi mới ra trường”. Mỗi người đều có những trình tự riêng, bạn có thể đã tự nuôi được mình trước khi ra trường, hoặc cần thêm một khoảng thời gian “quá độ”. Hãy cho bản thân mình thời gian.

Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

Thị trường điện ảnh Việt được đánh giá là một trong những thị trường phát triển nhanh nhất trong khu vực, và nhu cầu nhân lực cho ngành là có thật. Hiện nay, ngoài trường Đại học Sân khấu Điện ảnh với các chuyên ngành Diễn xuất, Đạo diễn và Quay phim, thì có các trường khác cũng có các ngành liên quan đến làm phim như Đại học RMIT, Đại học Văn Lang. Trường Đại học Hoa Sen sắp tới cũng ra mắt Ngành Phim với một chương trình và tầm nhìn hiện đại, sát với thực tế. Bên cạnh đó, cũng có nhiều không gian sáng tạo chuyên về điện ảnh như Xinê House hay Trung tâm Hỗ trợ Phát triển Tài năng Điện ảnh TPD, nơi có các khóa học ngắn hạn chuyên về làm phim, cũng như kết nối người làm phim với các bạn trẻ đam mê qua các hoạt động hữu ích.

Các bạn quan tâm đến ngành này có thể tìm hiểu sớm các chương trình đào tạo cũng như tham gia các hoạt động cộng đồng chuyên ngành, từ đó có thể hiểu thêm về công việc làm phim và xác định hướng đi cho bản thân.

Bài viết Nhà sản xuất phim/Biên kịch đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 38
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: 12
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: Đại học, ngành Đạo diễn sân khấu
• Các chứng chỉ chuyên môn (nếu có): thiết kế ánh sáng sân khấu, kỹ năng điều phối
• Số giờ làm hằng tuần: 30h đến 45h
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): công ty trách nhiệm hữu hạn, 3 nhân viên

Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho công ty, cho các bên liên quan?

• Quản lý, xây dựng kế hoạch chương trình hoạt động của công ty
• Dàn dựng các chương trình sân khấu theo đơn đặt hàng
• Điều phối và trực tiếp hướng dẫn một số chương trình huấn luyện chuyên môn kịch nghệ

Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

Tôi bắt đầu yêu thích kịch nghệ vì được tham gia các chương trình ngoại khóa của trường trong những năm học cấp 3. Sau khi được học chuyên ngành đạo diễn sân khấu và tu nghiệp chuyên môn ánh sáng sân khấu tại nước ngoài, tôi tham gia dàn dựng một số vở kịch và chương trình sân khấu hóa. 

Tôi đã trăn trở nhiều về sự phát triển của sân khấu khi nhận thấy sự thoái trào của hoạt động sân khấu nói chung tại TP.HCM. Tôi tìm hiểu nhiều hơn về các hướng phát triển của kịch nghệ trên thế giới và nhận ra khả năng ứng dụng kịch nghệ vào nhiều lĩnh vực khác nhau trong đời sống xã hội như giáo dục, tâm lý học và phát triển cộng đồng. Từ năm 2017, tôi thành lập một công ty nghệ thuật. Đây là không gian trải nghiệm và thử nghiệm nghệ thuật vì mục tiêu giáo dục khai phóng, phát triển con người và cộng đồng. 

Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

• Đòi hỏi tính linh hoạt và sáng tạo cao, luôn cần tìm tòi, học hỏi những kiến thức và kỹ năng mới
• Được làm việc và tương tác với nhiều người, có cơ hội được quan sát và học hỏi từ nhiều người
• Truyền cảm hứng, tạo động lực, khơi nguồn phát triển năng lực thế mạnh và năng lượng tích cực cho các đồng nghiệp và học viên

Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

• Phải xử lý nhiều vấn đề cùng lúc, đôi lúc gặp mâu thuẫn khi vừa phải thực hiện công việc quản lý vừa phải thực hành công việc sáng tạo nghệ thuật
• Không có thời gian biểu cố định, khó sắp xếp dành thời gian chăm sóc gia đình và bản thân

Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

Kiến thức: 

• Chuyên ngành: nghệ thuật biểu diễn, công tác dàn dựng sân khấu
• Xã hội: tâm lý học, xã hội học, giáo dục học
• Kinh doanh: quản trị doanh nghiệp 

Kỹ năng:

• Lập kế hoạch, hợp tác và làm việc nhóm
• Điều phối, biên tập, xây dựng nội dung

Thái độ:

• Ham học hỏi (kiến thức và kỹ năng liên ngành), sẵn sàng với thử thách và áp lực
• Cởi mở, lạc quan và tư duy tích cực 

Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

• Mọi người hay hiểu lầm rằng làm công việc này luôn rất tự do. 

Thực tế là hoạt động nghệ thuật đòi hỏi tinh thần tự do trong sáng tạo, tuy nhiên để đạt được thành công trong công việc sáng tạo thì cần tính kỷ luật và trách nhiệm cao.

• Tính chất công việc thiếu ổn định, phức tạp, áp lực cao, nhiều cạnh tranh. 

Đây đúng là tính chất chung của nhóm ngành nghệ thuật trình diễn, tuy nhiên những đặc tính này cũng tùy thuộc vào từng giai đoạn nghề. Mỗi người cần đặt ra mục tiêu cụ thể trong từng giai đoạn nghề, từ đó lựa chọn môi trường và thiết lập các kế hoạch công việc phù hợp. Làm tốt phần kế hoạch và có kỷ luật trong thực hiện thì sẽ cân bằng các yếu tố trong công việc – bớt bất ổn, bớt áp lực, v.v…

Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

• Không ít nghệ sĩ khi mới vào nghề phải làm nhiều công việc khác nhau, kể cả những việc trái ngành nghề để lấy ngắn nuôi dài, có thêm thời gian tích lũy kinh nghiệm chuyên môn lẫn kinh nghiệm sống để có thể bám trụ với nghề.
• Có nhiều hướng đi khác nhau để tham gia vào môi trường hoạt động nghệ thuật. Điều quan trọng nhất là xác định thế mạnh của mình, phát triển thế mạnh, học hỏi bổ sung những kỹ năng còn yếu. Để đi đường dài, em cần xác định động lực làm việc của mình là tạo ra giá trị gì, tác động gì để chọn lựa hướng đi phù hợp cho riêng mình.
• Để tự nuôi mình khi mới ra trường, từ khi học nghề, ngoài chuyên môn thì các em cần sớm có định hướng phát triển bản thân, học hỏi các kỹ năng về quản lý thời gian, quản lý tài chính, rèn luyện lối sống cân bằng cả sức khỏe thể chất và tinh thần thì mới có thể làm việc hiệu quả. Hiệu quả công việc và năng lực sáng tạo bền bỉ chính là yếu tố tiên quyết cho sự phát triển nghề nghiệp bền vững.

Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

• Quyết định theo đuổi nghề nghiệp này là em đã chọn lựa một con đường gập ghềnh, bởi em phải khám phá bản thân và cuộc sống không ngừng nghỉ thông qua lăng kính của nghệ thuật.
• 2 yếu tố quan trọng nhất để theo đuổi nghề này là tình yêu (yêu con người, yêu vạn vật, yêu cuộc sống) và sự bền chí, chịu thương, chịu khó.
• Sáng tạo nghệ thuật và quản lý cần nhiều kiến thức, kỹ năng, nhưng trên hết là cần sức mạnh nội tại bên trong, sức mạnh đó cần sự trải nghiệm và thực hành sáng tạo của chính mình trong đời sống, mọi lúc, mọi nơi.
• Thành công của việc sáng tạo nghệ thuật không nằm ở kết quả sản phẩm, mà là ở quá trình sáng tạo. Dù là vui, buồn, tin tưởng, lo lắng, hoang mang, thậm chí có lúc khổ sở, tuyệt vọng nhưng nếu em có thể cảm nhận và tận hưởng từng khoảnh khắc của dòng chảy sáng tạo đó thì chào mừng em đã bước chân vào thế giới của nghệ thuật.

Bài viết Đạo diễn – Quản lý sân khấu đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.

• Tuổi: 29
• Số năm kinh nghiệm ở ngành nghề này: Trên 10 năm
• Trình độ học vấn & chuyên ngành: Trung cấp múa
• Số giờ làm hằng tuần:  3-5 tiếng dạy lớp/tuần + toàn thời gian viết hồ sơ, kế hoạch cho các dự án cá nhân và những dự án cư trú sáng tác ở trong nước hoặc nước ngoài
• Loại hình & quy mô công ty (tổng số nhân viên): Nghệ sĩ độc lập

Trách nhiệm chính của anh/chị ở công việc hiện tại là gì? Công việc này đem lại giá trị gì cho công ty, cho các bên liên quan?

• Làm việc độc lập để tìm hiểu, phát triển những phong cách thực hành cũng như hướng đi phù hợp với bản thân.
• Chia sẻ với cộng đồng những người có yêu thích về chuyển động hoặc phát triển những nhận thức về cơ thể với môi trường xung quanh qua chuyển động.
• Công việc hiện tại giúp mình có nhiều cơ hội tiếp xúc, làm việc ở những môi trường khác nhau, trong nước và ngoài nước.
• Giúp những người tiếp xúc trong lớp của mình có những trải nghiệm nhiều khía cạnh về cơ thể/ chuyển động hay những khán giả coi những tác phẩm của mình có thể xem hoặc nhìn nhận những hình thức biểu diễn mới.

Anh/chị bắt đầu vào nghề như thế nào? Vì sao anh/chị chọn con đường này?

• Mình khởi đầu quá trình trải nghiệm khi tốt nghiệp trường Múa Việt Nam năm 2009, làm việc ở các công ty múa trong nước, rồi các cơ hội tại nước ngoài như Singapore và Thuỵ Sĩ (khoảng 5 năm). 
• Sau đó, mình bắt đầu làm việc độc lập từ năm 2017-hiện tại. Công việc của một nghệ sĩ độc lập yêu cầu mình cần phải tự lên kế hoạch luyện tập, sáng tạo và trình diễn, tự tìm kiếm những kết nối với các nghệ sĩ, tổ chức để phát triển. Khó khăn và thử thách! Ví dụ việc tìm thông tin về các dự án, chương trình nghệ thuật ở trong nước và quốc tế giúp mình học cách xây dựng tính tự lập cao với bản thân, giao tiếp và kết nối, cách làm kế hoạch để xin tiền tài trợ,… Việc xoay sở với tài chính cũng sinh ra công việc là mở các lớp học về chuyển động cho cộng đồng nơi mình đang sinh sống. Điều này giúp mình mở rộng kiến thức và kĩ năng về giảng dạy, truyền đạt.
• Cuối cùng, ngoài sự đam mê, đầy sự tò mò về nghệ thuật và khả năng trong lĩnh vực múa/ trình diễn, mình cũng nhận thức được giá trị của nghề. Nghệ thuật khiến mình sống độc lập, có ý thức, có trách nhiệm với bản thân mình hơn, hiểu ra không ai giúp được mình ngoài chính bản thân mình. Và hiểu mình để kết nối tốt với những người xung quanh.

Một ngày làm việc tiêu biểu của anh/chị như thế nào?

Anh/chị thích nhất những điều gì ở công việc của mình? Vì sao?

• Tự do phát triển những ý kiến, suy nghĩ cá nhân qua những tác phẩm nghệ thuật.
• Được di chuyển tới những không gian, môi trường khác nhau để kết nối, tìm hiểu những cách thức làm việc của các nghệ sĩ hay tổ chức nghệ thuật khác.
• Trải nghiệm nhiều. Mỗi trải nghiệm đều cho mình những kiến thức và cảm nhận mới, rất khác nhau. Điều này thúc đẩy mình mở rộng hơn vốn kiến thức và xây dựng tính cách tự lập.
• Được chia sẻ những trải nghiệm luyện tập với những nghệ sĩ khác là một điều rất giá trị. Học tập từ nghệ sĩ khác giúp mình hoàn thiện hơn về cách thức tập luyện.

Anh/chị không thích nhất những điều gì? Vì sao?

• Bị động nhiều về mặt tài chính. Khó có kế hoạch tài chính lâu dài. 
• Chấn thương cơ thể.
• Áp lực, căng thẳng trong quá trình suy nghĩ, sáng tạo (nhưng ngược lại, mặt tích cực của điều này giúp cho việc sáng tạo tốt hơn).
• Bị hiểu sai hay thiếu tôn trọng từ những người làm việc ngoài ngành.

Những điều kiện cần có để hoàn thành tốt công việc này (kiến thức, kỹ năng, thái độ, v.v…)? Nếu em muốn thăng tiến trong công việc thì em nên trau dồi những gì ạ?

• Điều cần nhất là sự kiên trì, đôi khi là lì lợm với những thứ mình đang làm.
• Kiến thức có thể tham khảo từ nhiều nguồn như: sách, mạng, quá trình sáng tạo của các nghệ sĩ khác. Nhưng mình sẽ học được nhiều nhất thông qua quá trình tự trải nghiệm. Tất cả những trải nghiệm tốt hoặc không tốt đều mang giá trị nhất định, dẫn tới việc tìm hiểu sâu hơn về bản thân, cách thức làm việc và định hướng rõ ràng hơn những việc phù hợp với bản thân.
• Vấn đề tài chính góp phần quan trọng trong cuộc sống, tuy nhiên trải nghiệm lại mang giá trị quý giá hơn, vì vậy không nên để thước đo tiền bạc làm chủ những mục đích hay sự đam mê của mình.
• Muốn tiến bộ trong công việc, cần mở lòng đón nhận những góp ý, chia sẻ chân thành, tốt xấu từ những người khác. Ngoài ra, cũng cần tìm hiểu/ thực hành những lĩnh vực nghệ thuật khác để tạo hứng thú cho bản thân và người học/ người xem.

Những điều mà mọi người hay hiểu lầm về công việc này là gì? Tại sao họ lại hiểu sai như vậy?

Có nhiều người so sánh hoặc cho rằng nghệ thuật múa kiếm được nhiều tiền, nổi tiếng như nghề ca hát, đóng phim…. 

Có nhiều người lại nghĩ múa là nghề “phụ hoạ” cho ca sĩ, “múa may quay cuồng” không có suy nghĩ, tư duy sâu sắc hay chỉ làm việc về cơ thể mà không làm việc về đầu óc… 

Những ý kiến này được tạo ra từ góc nhìn của những người ngoài ngành, hoặc xuất phát từ chính những bạn diễn viên trẻ thiếu chuyên nghiệp và có nhận thức kém về nghề múa.

Thật ra khi mình chuyển hướng sang làm việc độc lập/ cá nhân điều đó cũng là sự “đồng ý” đối mặt với những khó khăn về mặt tài chính hay có những giai đoạn không có kế hoạch rõ ràng. Đặc biệt mình nói “không” với việc đi biểu diễn phụ hoạ cho ca sĩ…. Và chỉ tập trung vào việc gây dựng hướng làm việc nghiêm túc, chuyên nghiệp qua các giá trị như việc thực hành, sáng tạo các tác phẩm nghệ thuật, mở các lớp học hay chuyên đề (workshop) về chuyển động để chia sẻ tới những người yêu bộ môn này. Nghề này nếu chỉ nghĩ đến việc kiếm nhiều tiền, chạy nhiều show và không kiên trì trau dồi kiến thức, hoặc “tôn trọng” chính bản thân mình và nghề của mình, thì không thể bắt đầu chứ đừng nói sống lâu dài trong ngành. Tuy nhiên định nghĩa giàu của mình bao gồm cả sự trải nghiệm, phát triển tư duy, sức ảnh hưởng. Về khía cạnh này, nghệ thuật giúp mình phát triển kiến thức và có những trải nghiệm thực sự giàu giá trị. 

Công việc này có giúp em tự nuôi mình khi mới ra trường không?

Sẽ luôn có những khó khăn về tài chính khi mới ra trường hay thậm chí khi làm việc lâu năm.

Nhưng chẳng riêng gì ngành múa hay sáng tạo nghệ thuật, mà ngành nào thì nếu nghiêm túc, quyết tâm và có trách nhiệm với công việc của mình thì sẽ luôn có hướng phù hợp để mình phát triển.

Nhìn lại con đường phát triển sự nghiệp cũng như quá trình tìm việc của mình, anh/chị có lời khuyên nào cho em nếu em muốn theo nghề này?

• Điều quan trọng là sự trải nghiệm của bản thân. Các bạn hãy luôn dấn thân vào từng trải nghiệm và cảm nhận quá trình đó đang giúp mình mở rộng kiến thức như thế nào.
• Đón nhận những điều mới mẻ xảy ra trong quá trình trải nghiệm/ làm việc. Đôi khi chúng mình không thích cảm giác hoang mang, mơ hồ về những thứ mình đang làm, nhưng chính những cảm giác hoang mang đó lại góp phần tích cực trong việc đặt nhiều câu hỏi có ích cho việc phát triển công việc mình đang làm.
• Đặt cao giá trị quá trình trải nghiệm cá nhân nhiều hơn là đặt mục tiêu kết quả. Bởi vì kết quả sẽ tự xảy ra trong những trải nghiệm của các bạn. Và đôi khi những trải nghiệm đó lại mở ra những điều thú vị mới, thay đổi suy nghĩ, hay mục tiêu mà bạn đã định ra.

Bài viết Nghệ sĩ trình diễn – Giáo viên hướng dẫn về chuyển động đã xuất hiện đầu tiên vào ngày Hướng nghiệp Sông An.